زندگي عشايري فرصتي مغتنم براي رونق صنعت گردشگري در سيستان و بلوچستان

دراين مطلب آمده است: معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سيستان و بلوچستان گفت: آداب و رسوم زندگي عشايري يكي از ظرفيت هاي بالقوه صنعت گردشگري در سيستان وبلوچستان است كه پيشرفت و توسعه در اين صنعت كمك شاياني در شناسايي بهتر از استان خواهد داشت.
سرزميني بزرگ و پهناور كه داراي تمدني اصيل و ديرينه است و به دليل موقعيت خاص و اقوام گوناگون و اقليم آب و هوايي گوناگون، داراي جاذبه هاي تاريخي، فرهنگي، طبيعي بسياري مي باشد.
دراين ميان استان سيستان و بلوچستان دومين استان كشور از نظر مساحت است كه به دليل موقعيت سوق الجيشي و آب و هوايي ويژه خود با توجه به فرهنگ و تمدن داراي قدمتش يكي از مناطقي است كه پذيراي زندگي عشاير نشيني است.
نواي دلنشين زندگي عشاير كانون آرامش و آسايش است
در دامنه كوههاي سرسبز و دشت هاي پهناور تفتان در شهرستان خاش ،مراتع حاشيه درياچه هامون در شهرستان هامون، منطقه فضل الهي در شهرستان قصرقند و گرگان در شهرستان نيك شهر، زندگي كوچ نشينان عشاير با طبيعت يكي شده است. طبيعتي كه آدمي را به اوج آسايس و آرامش دعوت مي كند ديدن چادرهاي سفيد و مشكي كه در دوردست ترين نقطه ها علم شده و تماشاي زنان و مرداني كه در آنها اتراق كرده ومشغول كارو تلاش وزندگي هستند، صداي گوسفندان و بزغاله هاي ايل كه توسط نواي زنگوله ها و صداي خلخال پاي زنان عشاير به گوش مي رسد همچون موسيقي دلنشيني به دل و جان بينندگان نفوذ پيدا مي كند. اين آرامش آنها گوياي زندگي بي دغدغه آنان به نظر مي رسد اما طبيعت هميشه هم با آسودگي همراه نيست سرتاسر زندگي مردم عشاير يك دنياي هيجان، انگيز و درعين حال پرمشقت است و گهگاهي هم پيش مي آيد كه طبيعت با طوفان، سيل، آتش سوزي و خشكسالي اسباب نارضايتي اين قوم را فراهم مي كند.
هر چندكه پيشرفت هاي مدرن و تكنولوژي امروز از بكر بودن زندگي عشايري كاسته و آن را تحت تاثير قرار داده است، اما همچنان كوچ نشينان همچنان بسياري از سنتها و ارزش هاي اصيل اين مرز و بوم را حفظ كرده اند و زندگي عشايري با تمام خاطرات تلخ و شيرينش هنوز هم در گوشه و كنار اين منطقه در جريان است و اين ديدنيهاي لذت بخش از زندگي عشاير مي تواند جذابيت هاي بسياري براي گردشگران داخلي و خارجي در استان فراهم آورد و به صنعت توريسم كشور نيز كمك كند.
جاذبه هاي ماندگار ديروز، انتقال دهنده فرهنگ و تاريخ امروز
سياه چادرهاي علم شده عشاير و نوع زندگي آن ها، زبان و موسيقي، غذاهاي محلي، صنايع دستي، رقص و لباس هاي محلي به همراه آيين هاي به جاي آوردن جشن هاي عروسي و محلي از مهم ترين جاذبه هاي ماندگار ازگذشته تا به امروز در ميان اين قشر از جامعه است كه مي توان گفت عشاير در جاي جاي اين كشور پهناور از غرب گرفته تاشرق يكي از جاذبه هاي مهم گردشگري فرهنگي محسوب مي شوند.
در حوزه جنوب شرق ايران مهمترين مهمترين طيف عشاير و ايلات را عشاير بلوچ، افشار، جبال بارزي، سليماني، قرايي، آسيابر، خواجويي، برخوري، پشتكوهي، جازي، جاويدان، رائيني، مابكي، شكاري، شنبو، غربا، كامراني، كمچي، كماچي سنجري، كوهشاهي، نرمي، ممني، مهيني و ... هستند كه عمدتا در استان هاي كرمان، سيستان و بلوچستان و هرمزگان استقرار دارند.
در سيستان وبلوچستان مجموع شگفتي هاي طبيعي كه عشاير را به سمت خود جذب كرده است در 4 حوزه يادشده ييلاقي (دره هاي كو ه تفتان و منطقه بردسير و لاله زار و بارز با آب و هواي لطيف و چشمه هاي گوارا)معتدل (با اختلاف شديد درجه حرارت در روز و شب) گرمسيري (با هواي خفقان آور و گرماي شديد در شبانه روز) ساحلي (با هواي گرم و مرطوب) تقسيم شده است.
به گونه اي كه در بين گروه عشايرنشين كشور، بلوچ ها در مبارزه با طبيعت و اقليم سخت و در اثر محدوديت منابع و فقر طبيعت، خصوصياتي ويژه دارند كه آنان را از عشاير مناطق ديگر متمايز مي سازد.
در اين مرز و بوم بيشترين انگيزه كوچ عشايري ها دستيابي به مرتع و علوفه در فصول مختلف و استفاده از منابع طبيعي خدادادي همچنين جمع آوري محصولات زراعي‌، باغات، خرما و... است.
زندگي عشايري، فرصتي براي رونق جذب گردشگر
از آنجايي كه در دنياي امروز صنعت توريسم، گردشگري و طبيعت گردي به عنوان يكي از مهمترين زير بخش هاي خدمات از اهميت زيادي برخوردار است، سيستان وبلوچستان نيز به سبب وجود شرايط متنوع آب و هوايي، تاريخ كهن، آثار متعدد باستاني، چشم اندازهاي جغرافيايي و ... از موقعيت ويژه اي براي جذب توريسم و گردشگر برخوردار است و بسياري از گردشگران مشتاق ديدار و آشنايي با زندگي عشايري در اين منطقه هستند.
در اين استان پهناور زندگي عشايري علي رغم سختي هاي زيادي كه براي آنان به ويژه در دوران خشكسالي در پي دارد، فرصتي براي رونق گردشگري و جذب جهانگرد است از طرفي فرصتي براي معرفي آداب و رسوم و فرهنگ اصيل مردم منطقه و هم فرصتي براي عشايري است كه محصولات توليدي به ويژه صنايع دستي و مواد لبني خود را به صورت مستقيم و بدون واسطه به مسافران و گردشگران عرضه مي كنند.
معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سيستان و بلوچستان با بيان اين مطلب كه آداب و رسوم زندگي عشايري يكي از ظرفيت هاي بالقوه صنعت گردشگري در استان است، اظهار داشت: پيشرفت و توسعه در اين صنعت مي تواند مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي قرار گيرد و اين مهم در شناسايي بهتر از استان هم كمك شاياني خواهد كرد.
سياه چادرهاي عشاير، كانون توجه توريست هاي خارجي است
مجتبي ميرحسيني با اشاره به پتانسيل‌هاي زندگي عشايري در استان افزود: سياه‌ چادرهاي عشاير يكي از كانون‌هاي مورد توجه توريست‌ها به ‌ويژه گردشگران خارجي است.
وي گفت: در اين زمينه در حال تعامل با عشاير استان هستيم تا برنامه اي براي سازو كار بهتر براي تقويت زندگي عشاير انديشيده شود تا به اين شيوه بتوانيم گردشگران داخلي و خارجي را جذب كرده و در صنعت گردشگري شاهد رونق بيشتري باشيم.
اين مسئول با بيان اينكه يكي از اهداف مورد توجه در زمينه زندگي عشايري ايجاد كردن بستري مناسب براي اقامت گردشگران است، ادامه داد: تامين امنيت افراد از ديگر برنامه هايي است كه با همكاري نيروي انتظامي و سپاه پاسداران در دستور كار قرار دارد تا بتوانيم در هفته گردشگري تورهايي را براي بازديد از زندگي عشاير در استان راه اندازي كنيم تا اجراي اين قبيل اهداف مسبب جذب گردشگر در استان شود.
حمايت از سرمايه گذاران بخش خصوصي
ميرحسيني تصريح كرد: افرادي كه در اين حوزه ايده و فكر خلاقي دارند مي‌توانند با نمايش زندگي عشايري و برپا كردن سياه چادرهاي اقامتي در كنار سياه چادرهاي زندگي خود از اين پتانسيل به خوبي بهره ببرند و در اكثر حوزه هاي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري بعنوان فعالين بخش خصوصي مي توانند فعاليت خود را داشته باشند.
معاون گردشگري استان ادامه داد: مسئولين محلي، عشاير و جوانان آنان در اين زمينه نقش اصلي را دارند و اين اداره ‌كل نيز تنها نقش هدايت كننده را برعهده دارد.
وي در ادامه افزود: در خواست اين سازمان از فعالان بخش خصوصي و جمعيت جوانان ميراث فرهنگي اين است كه در زمينه سمن هاي بخش خصوصي و سازمان هاي مردم نهاد وارد شوند و با در دست گرفتن برخي از بخش هاي اجرايي علاوه بر اينكه براي آنها فوايد مالي و اقتصادي را در پي دارد، در زمينه معرفي استان هم گام هاي موثري بر دارند كه در اين زمينه نيز ميراث فرهنگي هماهنگي هاي لازم را انجام خواهد داد.
اين مسئول در مورد نقش سازمان‌هاي مردم‌نهاد در توسعه گردشگري عشايري اظهار كرد: با امور عشاير استان نيز رايزني ‌هايي در اين خصوص صورت گرفته است تا از اين پتانسيل به نحو موثري استفاده شود.
وي تشكيل سمن‌هاي توسعه گردشگري عشاير از بين اين جامعه را بسيار كارساز دانست و بيان كرد: ساماندهي سياه‌چادرهاي گردشگري در استان براي جذب گردشگر را بايد به صورت ويژه در دستور كار قرار داد.
وي در تكميل مطالب بالا اظهار داشت: در استان چهار منطقه كه شرايط ايده آل تري داشته اند را انتخاب كرده ايم كه اين مناطق در برگيرنده مناطق بكر تفتان در شهرستان خاش در فصل قشلاق، مراتع حاشيه درياچه هامون در شهرستان هامون در فصل ييلاق، منطقه فضل الهي در شهرستان قصرقند و گرگان در شهرستان نيك شهر است.
ميرحسيني گفت: دراين مناطق استعدادهايي نهفته است كه هم در توسعه اقامت‌گاههاي عشايري و هم بوم‌گردي عشايري موثر است و اين امر بهبود در وضعيت معيشت جوامع محلي را در پي خواهد داشت.
معاون گردشگري اداره كل ميراث در پايان خاطر نشان كرد: اسكان گردشگران در سياه‌چادرهاي عشاير در دنياي گردشگري امروز از اهميت واولويت هاي ويژه اي برخوردار است و در صورتي كه هر فرد يا تشكل بخش خصوصي در سيستان و بلوچستان بخواهد در اين امر ايفاي نقش كند و اين موضوع را پيگيري كند هرگونه مساعدتي كه در راستاي وظايف اين اداره كل باشد براي آنها انجام خواهيم داد.
8006/6081