45 روز از پاييز تهران محو در وارونگي دما

** راهكارهاي كنوني راهگشاي مشكل آلودگي هواي تهران نبوده است

آلودگي هوا معضلي كه سالهاست گريبانگير كلان شهرهاي كشور شده است و تاكنون راهكارهاي زيادي براي كاهش آن از سوي دولت هاي مختلف ارايه شده اما ظاهرا هيچ كدام از اين مسايل راهگشا نبوده است و همواره در كلان شهرها به ويژه تهران در فصول سرد سال شاهد اوج آلودگي هوا هستيم.

به اعتقاد كارشناسان پديده وارونگي دما موجب تشديد آلودگي هوا مي شود و از سوي ديگر منابع متحرك مانند خودروها بيش از 70 درصد علت آلودگي هواست و متاسفانه سوخت غير استاندارد و خودروهاي فاقد استاندارد يورو 4 در سال هاي گذشته موجب تشديد اين وضعيت شده است.

** محيط زيست چه مي گويد؟

با روي كار آمدن دولت يازدهم ، معصومه ابتكار معاون رييس جمهوري و رييس سازمان حفاظت محيط زيست در بدو ورود به سازمان محيط زيست، پيگير بنزين هاي غير استاندارد شد و با پيگيري هاي صورت گرفته توليد بنزين پتروشيمي كه فرزند خوانده تحريم ها در دولت گذشته بود را متوقف كرد.

اين سازمان در گزارشي اعلام كرد با بررسي هاي انجام شده مشخص شد بنزن و آروماتيك بنزين پتروشيمي بسيار بالاتر از حد استاندارد است، استاندارد بنزن 1 درصد و آروماتيك 37 درصد است در حالي كه در برخي مناطق بنزن تا 5 درصد نيز مشاهده شده بود.

بعد از متوقف شدن توليد بنزين پتروشيمي، قرار شد ميزان كمبودي كه از اين توقف حاصل مي شود از طريق واردات تامين شود كه وزارت نيرو نيز موافقت كرد.همچنين بر اساس قانون كاهش آلودگي هوا وزارت نيرو مكلف شد كه اين كار در تمام هشت كلان كشور بنزين با استاندارد يورو 4 توزيع كند كه تاكنون در6 كلان شهر از جمله تهران، كرج، اراك، تبريز، اصفهان و مشهد انجام شده است و در دو شهر ديگر شيراز و اهواز نيز به زودي انجام مي شود.

البته بررسي ها و پايش ها نشان مي دهد تعداد روزهاي سالم در كلان شهر تهران در مدت مشابه سال گذشته افزايش يافته است .

سعيد متصدي معاون محيط زيست انساني سازمان پيشتر گفته بود تعداد روزهاي ناسالم هوا در سال 93 نسبت به دو سال گذشته حدود 30 درصد كاهش يافته است و آمارهاي به دست آمده حاكي از بهبود شرايط كيفي هوا نسبت به سال هاي گذشته است.

وي با اشاره به داده هاي ثبت شده در ايستگاه هاي سنجش آلودگي هواي تهران گفت: بر اين اساس تعداد روزهاي ناسالم تا 30/9/93، 77 روز و در مدت مشابه آن در سال 1392، 100 روز و در سال 1391، 111 روز بوده است.

سعيد متصدي تصريح كرد: حذف بنزين پتروشيمي موجب بهبود شرايط كيفي هوا شده است.

اين در حالي است كه همواره شاهد آلودگي هوا در كلان شهر تهران هستيم كه به اعتقاد كارشناسان علت اصلي آن تعداد بسيار زياد و بيش از حد خودرو در سطح شهر و بيش از ظرفيت و گنجايش تهران و همچنين بروز پديده وارونگي دما است.

** سخنگوي فراكسيون مجلس: اقدامات براي رفع آلودگي هوا كافي نيست

غلامحسين مويد صدر سخنگوي فراكسيون محيط زيست مجلس شوراي اسلامي دراين زمينه به خبرنگار علمي ايرنا گفت: درصد زيادي از خودروها در سطح شهر تك سرنشين هستند كه اين امر علت عمده آلودگي هوا است.

وي افزود: فراكسيون محيط زيست مجلس تاكنون نگراني هاي خود در مورد آلودگي هوا را بارها اعلام كرده است اما به نظر مي رسد كه منتظر ورود سامانه جوي ناپايدار براي خروج از اين وضعيت هستند اين در حالي است كه مجلس و مردم از دولت درخواست دارند تا اقدام عاجل انجام دهد.

وي ادامه داد: كاهش آلودگي هوا مشكلي نيست كه راه حل نداشته باشد بسياري از كشورهاي دنيا اين مشكل را برطرف كرده اند اما در كشور ما به يك بحران دائمي تبديل شده است.

مويد صدر با اشاره به وضعيت كنوني هواي تهران گفت: در چنين شرايطي بايد عبور و مرور خودروها در سطح شهر كاهش يابد و حتي خروج خودروها از در منازل متوقف شود زيرا در اين وضعيت جان و سلامتي مردم در خطر است و حفظ آن بايد براي دولت در اولويت قرار داشته باشد.

** مردم با بيرون نياوردن خودرو براي بهبود هوا همكاري كنند

وي تاكيد كرد: نقش مردم و همكاري آنها هم از اهميت زيادي برخوردار است. دراين شرايط بايد تا جايي كه ممكن است از وسايل گرمايشي كمتري نيز استفاده شود.

** استفاده از سوخت مازوت در صنايع متوقف شود

سخنگوي فراكسيون محيط زيست مجلس شوراي اسلامي گفت: همچنين بايد استفاده از سوخت مازوت در صنايع متوقف شود .علاوه براين در اين شرايط با جديت بيشتري با صنايع آلاينده برخورد شود.

وي افزود: بهتر است در زمان وضعيت اضطرار هوا به عنوان مثال هر روز فقط دو شماره خودرو وارد شهر شود تا بتوانيم از اين بحران عبور كنيم.

به گفته وي اين محدوديت ها اگر در مدت زمان كوتاه مثلا يك ماه انجام شود قطعا شرايط بهتر خواهد شد.

وي درباره تاثير بنزين توزيعي در تهران گفت: به علت حجم بالاي خودروها و سرعت كم آنها به علت ترافيك ، هر بنزيني كه استفاده شود آلودگي خودش را دارد.

**اينورژن يا وارونگي دما

پديده وارونگي دما نيز از ديگر دلايل و شايد يكي از مهمترين علت تشديد آلودگي هوا در فصول سرد سال است كه دراين باره مجيد آزادي مدير گروه پژوهشي و هواشناسي ديناميك و هم ديدي پژوهشكده هواشناسي و علوم جوي به خبرنگار علمي ايرنا گفت: در 90 روز فصل پاييز 40 تا 45 روز آن در تهران پديده وارونگي دما داشته ايم البته در روزهاي مختلف شدت و ضعف داشته است و اين مساله موجب تشديد آلودگي هوا در كلان شهرها به ويژه تهران شده است.

پديده وارونگي دما يا اينورژن به پديده ‌اي گفته مي ‌شود كه در آن برخلاف حالت طبيعي با افزايش ارتفاع، دما نيز زياد مي ‌شود و در اين شرايط درجه حرارت پايين جو كمتر از طبقه فوقاني است. در شهرهاي بزرگ وارونگي دما باعث آلودگي هوا مي‌ شود.

وي افزود: وارونگي دما از فصل پاييز آغاز و تا بهمن ماه و اوايل اسفند ادامه دارد، البته اين پديده در شب هاي فصول ديگر نيز اتفاق مي افتد اما به علت طولاني بودن روز و تابش بيشتر خورشيد، در اوايل صبح از بين مي رود اما در فصل سرد سال به علت كوتاه بودن روز و تابش كمتر خورشيد طولاني تر مي شود.

** برخورد جدي تر با صنايع آلاينده اطراف تهران نياز است

فعاليت صنايع آلاينده اطراف تهران نيز يكي ديگر از دلايل آلودگي هوا است كه حميد جلالوندي مدير كل دفتر ارزيابي سازمان حفاظت محيط زيست به خبرنگار علمي ايرنا گفت: سازمان محيط زيست بر فعاليت صنايع آلاينده نظارت دارد و در صورت مشاهده تخلف آنرا متوقف مي كند.

وي با بيان اينكه نظارت بر عملكرد صنايع اطراف تهران بر عهده اداره كل محيط زيست استان تهران و البرز است افزود: با اين حال اكيپ هاي گشت زيست محيطي همواره فعال هستند و در زمان اضطرار اين گشت ها بيشتر مي شود.

وي اظهار كرد: در صورت مشاهده تخلف و يا فعاليت شبانه صنايع سازمان محيط زيست با واحدهاي متخلف برخورد قانوني خواهد كرد.

جلالوندي گفت: براي اين منظور استفاده از سوخت مازوت در نيروگاه منتظر قائم تهران متوقف شد و با توجه به تداوم شرايط وارونگي دما در پايتخت تا پايان هفته، مصرف سوخت مازوت در اين نيروگاه متوقف شده است.

وي تاكيد كرد: سازمان محيط زيست بر اساس وظيفه ذاتي خود فعاليت صنايع را به طور مداوم رصد مي كند كه در زمان شرايط بحراني اين پايش و نظارت بيشتر مي شود، البته صنايع هم بايد در اين زمينه همكاري كنند و براي خروج از بحران همكاري كنند.

** عزم و مشاركت گسترده مردم تضمين كننده رفع معضل آلودگي هوا

در اين ميان نقش مردم نيز از اهميت زيادي برخوردار است و نوع رفتار آنها با آلودگي هوا قطعا تاثير زيادي بر كاهش آن دارد، استفاده نكردن از خودروهاي شخصي و محدود كردن تردد خودروها در سطح شهر نقش بسزايي در اين روند كاهشي دارد.

برخي از مردم معتقدند در زمان شرايط اضطرار هوا خروج خودروها بايد از در منازل متوقف شود و دولت نيز بايد ناوگان حمل و نقل عمومي را تقويت كند.

همچنين برخي نيز معتقدند كميته اضطرار كاهش آلودگي هوا بايد در طول سال جلساتي برگزار كند و راه حل هاي ريشه اي ارايه دهد نه اينكه در زمان بروز بحران جلسه بگذارد زيرا قطعا در چنين شرايطي هيچ راهكاري آنطور كه بايد جواب نمي دهد.

متوقف كردن فروش طرح ترافيك روزانه، تعطيلي زنگ هاي ورزش مدارس، كاهش فعاليت در فضاهاي باز و تعطيلي صنايع آلاينده برخي از اقداماتي است كه كميته اضطرار كاهش آلودگي هوا انجام داده است اما مي بينم كه نتيجه چنداني نداشته است.

اين تشديد آلودگي موجب شده است تا تعداد مراجعه افراد و آناني كه از ناراحتي هاي قلبي و تنفسي رنج مي برند به اورژانس ها افزايش يابد.

** 366 نفر نفس گرفته در در مراكز اورژانس بيمارستان ها

بر اين اساس حسن عباسي مدير روابط عمومي مركز اورژانس تهران به ايرنا گفت: تعداد بيماران قلبي و تنفسي در شهر تهران افزايش يافته بطوري در روز جمعه ( 5 دي ماه) 364 فرد مبتلا به بيماري هاي قلبي و تنفسي از خدمات درماني مركز اورژانس تهران بهره مند شدند كه اين تعداد در روز گذشته (دوشنبه) به 392 نفر رسيد.

وي از افزايش حدود پنج درصدي ماموريت هاي اين مركز طي روز گذشته نسبت به روز قبل از آن با توجه به بروز پديده آلودگي هوا در شهر تهران خبر داد.

وي اظهار كرد: مركز اورژانس تهران يك هزار و 372 ماموريت را در روز شنبه هفته جاري انجام داد كه اين تعداد در روز گذشته به يك هزار و 434 ماموريت افزايش يافته است.

البته مشكلات زيست محيطي و به همراه آن آلودگي هوا تمام دنيا را درگير خود كرده است و بر اساس آخرين آمارها ايران، كويت، نيجريه، امارات متحده عربي ، مصر، عربستان ، سنگال، پاكستان، بوتسوانا و مغولستان و چين جزو چند كشور آلوده دنيا از لحاظ هوا هستند.

آلاينده‌هاي سمي و شيميايي هواي شهرهاي صنعتي و بزرگ از جمله علل اصلي بروز بسياري از بيماري‌ها مانند انواع سرطان، ناهنجاري ‌هاي تولد، مشكلات باروري و غيره است، سازمان بهداشت جهاني در سال 2011 در بررسي ‌هاي خود اعلام كرد كه حدود 1.3 ميليون نفر در جهان بر اثر آلودگي ‌هاي محيطي جان خود را از دست مي دهند.

همچنين چين به عنوان يكي از آلوده ‌ترين كشورهاي دنيا نام گرفته است، انواع مختلف آلودگي ‌هاي صنعتي باعث بروز مشكلات محيطي و بهداشتي در اين كشور شده به طوري كه 16 شهر چين جزو 20 شهر آلوده جهان قرار گرفته است.

آلودگي هوا، يكي از معضلات زندگي شهري است كه سالانه هزينه ‌هاي اقتصادي هنگفتي را به دولت‌ ها تحميل مي‌ كند. هر ساله، سازمان بهداشت جهاني WHO نيز آمارهاي باورنكردني را از مرگ و مير انسانها بر اثر آلودگي هوا يا ميزان ابتلا به بيماري‌ هايي كه با آلودگي هوا در ارتباط هستند منتشر مي‌ كند كه نشان از اهميت اين موضوع دارد.

علمي ( 5 ) **9014**1599