در ادامه این مطلب آمده است: شواهد عینی نشان می دهد بافت تاریخی یزداگرچه هنوز زنده و پویایی خود را حفظ نموده است اما نفس هایش با بیلو كلنگ هایی كه هر روز از سوی مدیریت شهری به تن نحیف خود می بیند به شماره افتاده است.
كوچه آشتی كنان چیست؟
كوچه های آشتی كنان،به كوچه‌های تنگ و باریك بافت قدیم شهر یزد كه معمولا دو نفر به دشواری از آن می‌گذرند، می‌گویند.روایت شیرینی از روزگاران قدیم نقل شده كه دو نفر با هم قهر بودند، بر حسب اتفاق، در یك زمان و از دو جهت مخالف گذرشان به یكی از همین كوچه‌های باریك افتاد. آن دو وقتی به یكدیگر رسیدند، یك‌وَری شدند تا از كنار هم بگذرند، اما سینه به سینه هم، میان كوچه گیر كردند. این وضعیت مضحك كم كم خنده بر لبان دو طرف آورد و منجر به این شد كه كینه‌ها را از دل بشویند و با هم آشتی كنند.
طرح جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد بجای آنكه حافظ این كوچه ها و بافت تاریخی یزد باشد به ویرانگری در این عرصه مطرح شده است كه هرروز بیم ان می رود كه با اجرایی شدن آن از سوی مدیریت شهری به بحرانی برای كهن شهر یزد تبدیل گردد.
كوچه های آشتی كنان 6متری می شود!
بنابراطلاع صاحب نظران، طرح جامع تفضیلی شهر یزد از یك طرف 200 هكتار از بافت تاریخی را از محدوده خارج كرده و در مواردی نیز اجازه تعریض كوچه‌ها تا عرض 6 متر را در بافت صادر كرده است كه اگر این اتفاق بیفتد دیگر چیزی از بناهای قدیمی در بافت باقی نخواهد ماند.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزددر این مورد معتقد است: سند مصوب شده طرح جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد جامع و كامل نیست.
محمدمهدی شرافت اظهار می دارد كه این بافت با توجه به اینكه تنها بافت منسجم در كشور است نیاز بیشتری به حفاظت و حراست دارد. وی می افزاید: این طرح از یك طرف 200 هكتار از بافت تاریخی یزد را از محدوده خارج كرده و در مواردی نیز اجازه تعریض كوچه‌ها تا عرض 6 متر را در بافت صادر كرده است.
این مقام مسئول با تاكید بر اینكه این سند باید گویا و واضح باشد، طرح قبلی حفاظت از بافت تاریخی را بهتر از طرح فعلی دانست و خواستار ملغی شدن این طرح و استناد به طرح قبلی شد.
وی با بیان اینكه اگر این طرح لغو نشود، ما از ابزارهای قانونی خود برای حفاظت از بافت تاریخی استفاده خواهیم كرد، اظهار می دارد: ما با شهرداری مشكلی نداریم، بلكه سندی كه بین ما حكم می‌كند تنش زا و مشكل آفرین است وباید این مشكلات را برطرف كرد.
وضعیت كنونی نگران كننده است
یزد را در دنیا به بافت تاریخی كم نظیرش می شناسند، گردشگران از كشورهای مختلف می‌آیند تا شهر بادگیرها را ببینند. با این وجود بافت تاریخی وكوچه های دینیاین شهر حال و روز خوبی ندارد. زباله‌ها امانش را بریده‌اند و بناهای تاریخی اش رو به ویرانی است.
بافت تاریخی شهر یزد با مساحتی در حدود 800 هكتار را می توان گسترده ترین و اصولی ترین بافت تاریخ ایران دانست كه تجربه های متفاوتی در زمینه مداخله متولیان امر در شبكه معابر را در خود جای داده است. بافت تاریخی یزد به عنوان دومین بافت خشتی دنیا و دست نخورده ترین بافت تاریخی كشور به شماره 15000 در فهرست ملی ثبت شده است.
اما نگران تر اینكه در حال حاضر ساخت و سازها نیز در بافت تاریخی آغاز شده كه به نحوی در آن، خانه و ملك هایی ساخته می شود كه این امر وضعیت بافت تاریخی را دچار مشكل می كند.
در دو سه سال اخیر به طرز چشمگیری ضرب آهنگ تخریب بناهای قدیمی یزد به بهانه های مختلف شدت گرفته است.
گاهی نیاز به ساخت و ساز اماكنی چون پاركینگ عمومی برای رفع نیاز ساكنان منطقه به عنوان دلیل تخریب بخشی از بافت قدیم اعلام می شود و گاهی ضرورت توسعه و گسترش بناهایی چون امامزاده جعفر و گاهی هم عریض كردن كوچه ها به جهت تسهیل در تردد،تا آنجا كه به جرات می توان گفت بافت تاریخی روز به روز ، ذره به ذره كاهش می یابد.
نمونه واضح این مورد را می توان به بروز برخی نابسامانی ها و ساخت و سازهای خلاف ضوابط در محدوده بلوار بسیج یزد طی یك ماه گذشته عنوان كرد كه منجر به تخریب و از بین رفتن ارزش بافت این این محدوده شده، تا جاییكه كه موجب شد اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد وضعیت این محدوده را قرمز اعلام نماید.
بنابر اعلامیه این سازمان، نتیجه این اقدامات موجب تخریب خانه ای تاریخی در كنار آب انبار تاریخی رستم گیو شده و همچنین احداث یك واحد تجاری در این منطقه خلاف ضوابط و پروانه در مقابل ساختمان شهرداری منطقه 2 و شهرداری ناحیه تاریخی و عدم توجه مالك پلاك مسكونی در كوچه سنگریزه برای ادامه كار بر خلاف مفاد پروانه صادره، مفاهیمی را در ذهن تداعی می كند كه برای مدیران شهر تاریخی یزد قابل قبول نیست.
به هر روی تخریب بناهای تاریخی در حاشیه بلوار بسیج یزد، تاریخ كهن شهر یزد را در این منطقه وارد محدوده قرمز كرده است. بلواری كه سنگ بنایش از ابتدا مشكل داشت حالا كم كم دارد بلای جان آثار تاریخی می‌شود. اكنون چند خانه تاریخی تخریب شده و نطفه یك پاساژ بزرگ در حال بسته شدن است. پاساژی كه ساختش روند خطرناكی به دنبال دارد.
هشدار معاون عمرانی استاندار یزد به تخریب كنندگان
درهمین زمینه معاون عمرانی استانداری یزد هشدار داد كه اجازه تخریب بافت تاریخی حتی اگر ثبت جهانی نشود، به كسی داده نمی‌شود.محمدرضا سید حسینی در نشست در كارگروه تخصصی میراث فرهنگی استان یزد كه با الویت ثبت جهانی یزد و موضوع تخریب بافت تاریخی تشكیل شده بود،عنوان كرد: این عده گمان می كنند اگر ثبت جهانی بافت تاریخی انجام نشود، می‌توانند هر تاخت و تازی كه دوست دارند در بافت تاریخی انجام دهند و بافت را تخریب كنند اما این عده بدانند حتی اگر بافت تاریخی ثبت نشود، دیگر اجازه تخریب به كسی نخواهیم داد.
وی خاطرنشان كرد: این بافت آثار و میراث گذشتگان است و باید به دست آیندگان برسد و برای شخص خاصی نیست كه بخواهد آن را خراب كند و هر اقدامی در این زمینه صورت گیرد، برخورد خواهیم كرد.
وی با بیان اینكه عده ای بر این باورند كه چون امكان نگهداری و حفظ بافت تاریخی نداریم بنابراین باید اجازه دهیم بافت تخریب شود، تصریح كرد: نباید بی عرضه بودن ما در نگهداری از بافت تاریخی، منجر به تخریب آن شود و اگر نمی توانیم آن را حفظ كنیم، دست به تخریبش بزنیم.
معاون امور عمرانی استاندار یزد با تاكید بر اینكه بافت تاریخی یزد به هر نحو ممكن باید در فهرست آثار جهانی ثبت شود، بیان داشت: همه دستگاه‌های اجرایی، مدیران و مسئولان مرتبط باید برای تحقق نیازهای بافت تاریخی برای رسیدن به ثبت جهانی تلاش كنند.
وی تصریح كرد: بیشترین تهدید بافت تاریخی، مدیرانی هستند كه دور این میز نشسته اند زیرا برخی مواقع تصمیم گیری های نادرست و سخنان ناروا، به ضرر بافت تاریخی و امكان ارتقا آن تمام می شود.
سیدحسینی خاطرنشان كرد: مهم این است كه بافت تاریخی در فرصتی كه شاید در سال 2016 به ایران داده شود، به ثبت جهانی برسد و در این راستا هر امكانی كه بافت بخواهد، برایش فراهم می كنیم زیرا احیای بافت تاریخی، بیعتی با گذشتگان است.
وی از مدیران دستگاه‌های اجرایی استان یزد خواست: هر مشكل و مسئله ای در ارتباط با بافت تاریخی، اعم از اعتباری، امنیتی و... را حل كنند و شرایط را برای جهانی شدن بافت تاریخی یزد فراهم كنند.
به هر حال ،نباید از یاد برد كه این بافت هنوز زنده است اما بخشی از زندگی آن این روزها چنان از سوی مدیریت شهری در بی محلی و بی توجهی قرار می گیرد كه این زندگی گاهی به قیمت تخلیه بافت از ساكنان واقعی آن تمام شده است.
مردم كهن شهر یزد هنوز هم به حوض‌های فیروزه‌ای و اتاق های سه دری و پنج دری، انارستان و نارنجستان، زیر زمین های وهم برانگیز، تالارهای گچبری شده، دیوارهای گلی و بلند، كوچه‌های آشتی كنان، ساباط ها و آب انبارها و درهای چوبی و هشتی های خنك و بادگیرهای برافراشته علاقه نشان می دهند.
616
هفته نامه پرگار یزد در آخرین شماره اش نوشت: یزد، شهر كوچه‌های آشتی‌كنان است، كوچه‌های تنگ و باریك، با دیوارهای بلند كاه گلی.اما این روزها یكپارچگی بافت تاریخی و از همه مهمتر خاطره كوچه های آشتی كنان یزد در معرض جدی تعرض و تهدید قرارگرفته است.