درمان قطعي ديابت؛ فريب شبكه هاي ماهواره اي

اين روزها تبليغات اين‌چنيني زيادي از شبكه‌هاي ماهواره‌اي پخش مي‌شود و كم نيستند افرادي كه تحت تاثير اين تبليغات و به اميد درمان راهي كشورهاي همسايه مي‌شوند و تصميم مي‌گيرند با پرداخت هزينه‌هاي هنگفت زير تيغ جراحان خارجي بروند.

آيا واقعا جراحي متابوليك انقلابي در رشته پزشكي محسوب مي‌شود و هر نوع ديابتي را درمان مي‌كند؟ اصلا اين جراحي چگونه انجام مي‌شود و چقدر با واقعيت همخواني دارد؟ با ما همراه باشيد.

به طور كلي ديابت به افزايش قند خون گفته مي‌شود كه شايع‌ترين بيماري متابوليك انسان است و دو نوع يا تيپ متفاوت دارد. ديابت نوع يك كه بسيار پرسر و صدا ست و با علائمي مانند تكرر ادرار، پرنوشي و كاهش وزن خودش را نشان مي‌دهد و ديابت نوع 2 كه تقريبا بي‌سر و صدا مي‌آيد و فرد را گرفتار مي‌كند.

دكتر محمدرضا مهاجر تهراني،فوق‌تخصص غدد و متابوليسم و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در گفت‌وگو با جام‌جم مي‌گويد: 10 درصد بيماران ديابتي به ديابت نوع يك مبتلا هستند و 90 درصد ديابت نوع 2 دارند.

در حالت عادي، لوزالمعده براي تنظيم سطح قند خون، هورموني به نام انسولين ترشح مي‌كند. بيماران مبتلا به ديابت نوع يك با اختلال عملكرد لوزالمعده و منع ترشح انسولين در بدن مواجه هستند. اين در حالي است كه معمولا در بدن بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انسولين ترشح مي‌شود، اما مقاومت به انسولين در بدن آنها وجود دارد و بدن چنين افرادي به انسولين ترشح‌شده پاسخ نمي‌دهد. البته تا سال 1920 ميلادي و پيش از ساخت انسولين بيماران مبتلا به ديابت نوع يك جا‌نشان را از دست مي‌دادند، اما اين روزها بيماران زندگي عادي البته وابسته به انسولين دارند و با مصرف آن به صورت قلم انسولين، پمپ انسولين و... تحت درمان هميشگي قرار مي‌گيرند.



*ديابت نوع 2 قابل پيشگيري است

به گفته دكتر مهاجر تهراني، ديابت نوع 2 معمولا به دليل افزايش وزن ناشي از زندگي شهرنشيني، مصرف فست‌فودها و نداشتن فعاليت فيزيكي ايجاد مي‌شود و مقاومت به انسولين زمينه افزايش قند خون را فراهم مي‌كند. اين نوع ديابت بر خلاف نوع يك با كنترل وزن، افزايش فعاليت روزانه و پيروي از يك رژيم غذايي سالم قابل پيشگيري است و با مصرف دارو هم براحتي كنترل مي‌شود؛ هر چند ممكن است در مراحل انتهايي بيماري، ترشح انسولين از لوزالمعده كاهش پيدا كند و بيمار نياز به مصرف انسولين داشته باشد. از طرفي، نقش ژنتيك و سن را در بروز ديابت نبايد ناديده گرفت؛ ديابت نوع يك در سنين پايين ديده مي‌شود اما نوع 2 در هر سني قابل مشاهده است. براي تشخيص بيماري نوع 2 كه معمولا علامت ندارد توصيه مي‌شود افراد از چهل و پنج سالگي، سالي يكبار با مراجعه به آزمايشگاه قند خونشان را به صورت ناشتا چك كنند. اين فوق‌تخصص غدد و متابوليسم ادامه مي‌دهد: قند خون طبيعي كمتر از 100 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر است و در صورتي كه قند خون ناشتا در فردي بالاتر از 126 باشد و اين عدد در يك روز ديگر هم تكرار شود، تشخيص ديابت قطعي است. همچنين اگر قند خون رندوم بدون توجه به مصرف غذا بالاتر از 200 (حتي در يك نوبت) باشد باز هم فرد به ديابت مبتلا ست و بايد تحت درمان قرار بگيرد. بتازگي شاخصي به نام هموگلوبين اي.ال.سي هم براي تشخيص بيماري استفاده مي‌شود و تا حد زيادي كمك‌كننده است. البته در صورتي كه بستگان درجه اولتان ديابت دارند يا اين‌كه چاق هستيد براي پيشگيري يا تشخيص زودرس بيماري بايد زودتر از چهل و پنج سالگي براي اندازه‌گيري قند خون مراجعه كنيد؛ زيرا در معرض خطر هستيد و احتمال اين‌كه به ديابت نوع 2 مبتلا شويد بيشتر از افرادي است كه زمينه ارثي ندارند.

از ديابت نوع 1.5 چه مي‌دانيد؟

به گفته دكتر مهاجر تهراني، يك نوع نادر ديابت به نام ديابت نوع 1.5 هم وجود دارد كه در سنين بيست تا سي سالگي بروز مي‌كند. در اوايل، ديابت با درمان خوراكي قابل كنترل است، اما بيماري سريع و در عرض چند سال به سمت ديابت نوع يك مي‌رود و بيمار بايد انسولين مصرف كند.



*گول تبليغات ماهواره‌اي را نخوريد

اين فوق‌تخصص غدد و متابوليسم معتقد است كاهش وزن و ورزش روزانه علاوه بر داروهاي خوراكي درمان اصلي ديابت نوع دو و تزريق انسولين درمان ديابت نوع يك محسوب مي‌شود و در موارد نادري، بيمار براي كنترل بيماري به جراحي نياز دارد. در واقع جراحي متابوليك درمان جديدي نيست كه بتازگي در ماهواره‌ها پرسروصدا شده و مدام بين ديابتي‌ها مطرح مي‌شود. اين جراحي قبلا هم در كشور ما انجام مي‌شده و هم‌اكنون هم انجام مي‌شود، اما شرايط خاص خود را دارد؛ اين‌كه مخصوص بيماران ديابتي نوع 2 و بسيار چاق است، در بيماران نوع يك هيچ تاثيري ندارد و در بيماران نوع دو كه چاق نيستند هم معمولا تاثير چنداني ندارد و اصلا توصيه به جراحي نمي‌شود.

با اين جراحي سنگين كه نوعي باي‌پس روده محسوب مي‌شود، جراح مسير جذب غذا را منحرف مي‌كند و به اين ترتيب با كم‌شدن وزن، مقاومت بدن به انسولين هم كاهش مي‌يابد و ديابت نوع 2 قابل كنترل خواهد بود، اما اين موضوع كه جراحي متابوليك درمان قطعي انواع ديابت محسوب مي‌شود، مصداقي از كلاهبرداري و سودجويي است و هموطنان نبايد گول اين تبليغات ماهواره‌اي را بخورند.



*جراحي، فقط مخصوص افراد خيلي چاق

رئيس انجمن ديابت ايران نيز در واكنش به تبليغات شبكه‌هاي ماهواره‌اي مبني بر درمان قطعي ديابت از طريق جراحي متابوليك، ضمن فريبنده‌خواندن تبليغات مدعي درمان ديابت با جراحي مي‌گويد: انجمن ديابت ايران نيز مانند ديگر مراكز فعال دنيا اين روش را توصيه نمي‌كند، مگر آن‌كه چاقي مفرط علت بروز ديابت باشد. دكتر اسدالله رجب ادامه مي‌دهد: ديابت نوع يك جنبه ژنتيكي و ارثي داشته و قابل درمان نيست، اما مي‌توان با تغيير در شيوه زندگي از جمله اصلاح سبك غذايي و فعاليت جسمي مناسب بيماري را كنترل كرد.

تنها در BMI (شاخص توده بدني) كه از طريق تقسيم وزن فرد بر حسب كيلوگرم بر مجذور قدش برحسب متر به دست مي‌آيد) بالاتر از 40 كه راه حلي غير از جراحي براي كاهش وزن فرد وجود ندارد، مي‌توان با جراحي به درمان چاقي مفرط و در نهايت ساير بيماري‌هاي مرتبط با چاقي فرد كمك كرد، چون اگر وزن فرد كاهش نيابد قند خون نيز كنترل نخواهد شد، اما با اين كار نيز نمي‌توان بيماري را به طور كامل درمان كرد. از طرف ديگر امكان چاق‌شدن مجدد فرد نيز وجود دارد. همچنين عوارض جراحي متابوليك شامل كاهش ويتامين‌ها و مواد مغذي، سوء‌جذب، انسداد، افت قند خون و... را نبايد ناديده گرفت. حتي در صورت توصيه متخصص و لزوم انجام جراحي، هزينه 140ميليوني اين عمل در كشور تركيه در ايران مي‌تواند حتي كمتر از 15ميليون باشد.



*درمان ديابت با جراحي متابوليك واقعيت ندارد

دكتر حسن قاضي‌زاده هاشمي، وزير بهداشت نيز در اين باره به باشگاه خبرنگاران جوان مي‌گويد: به دليل اين‌كه بخش عمده‌اي از درآمد كشور تركيه از توريسم درماني است، بنابراين واضح است در مورد خدماتي كه در كشورشان اقبال ندارد سعي مي‌كنند با تبليغ كساني را كه ساده‌لوح هستند براي استفاده از اين خدمات و كسب درآمد بيشتر براي كشور جذب كنند. بدون شك تاكنون درمان قطعي براي ديابت ابداع نشده و درمان ديابت با جراحي متابوليك واقعيت ندارد و مردم فريب اين تبليغات را نخورند. همچنين هيچ پزشك ماهري اقدام به تبليغات نمي‌كند و در واقع تبليغ يك پزشك، رضايت بيمار و كاري است كه انجام مي‌دهد.

*پريسا اصولي‌

اول**