به گزارش گروه اندیشه ایرنا ، دكتر ابوالفضل محمودی استاد مطالعات ادیان هند و خاور دور، درگفت وگو با ایرنا در خصوص روش به كار گرفته شده در تألیف كتاب مشرق در دو افق كه مطالعه ای تطبیقی (مقایسه ای) بین عرفان اسلامی و هندویی است ، اظهار داشت: در عرصه ی مطالعات تطبیقی ادیان به طور كلی می توان دو رویكرد را كه بیشتر مورد استفاده ی پژوهشگران قرار می گیرند درنظر گرفت. یكی از این دو رویكرد، روش توشیهیكو ایزوتسو( فیلسوف و اسلام شناس فقید ژاپنی ) است كه در مطالعه ی تطبیقی، ابتدا هر مكتب را به طور جداگانه تحلیل و معرفی می كند و در پایان كتاب یا مقاله در بخشی مجزا تفاوت و شباهتها را فهرست می نماید.
مترجم كتاب پیوندهای فرهنگی ایران و هند در دوره اسلامی افزود: رویكرد دوم در مطالعات تطبیقی ادیان، روش رودولف اوتو (فیلسوف آلمانی و نویسنده ی كتاب مفهوم امر قدسی) است كه روشی موضوعی است. بدین نحو كه مفاهیم یا موضوعات خاصی در دو یا چند مكتب را در نظر گرفته و همزمان به تحلیل و بررسی آنها می پردازد و موارد خاص آن موضوعات یا مفاهیم را برجسته می كند.
مترجم كتاب سه سنّت فلسفی اظهار داشت: با توجه به آنچه كه در مورد این دو نوع روش در مطالعات ادیان تطبیقی دیده می شود می توان گفت روش ایزوتسو، مكتب محور و روش اوتو، موضوع محور است.
محمودی روش پژوهشی مورد استفاده ی خود در تألیف كتاب مشرق در دو افق را تلفیقی از روش های ایزوتسو و اوتو دانست و گفت : از آنجا كه هر دو آن روش ها امتیازات و اشكالات خاص خود را دارند لذا بنده سعی نمودم در تألیف این كتاب با تلفیق روش های ایزوتسو و اوتو مزایای هر دو روش رعایت شود و نتیجه ی كار از اشكالات كمتری برخوردار باشد.
كتاب مشرق در دوافق كه توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب قم و پژوهشكده ی ادیان و مذاهب، ازپیشتازان ارائه ی پژوهش های علمی در حوزه ی مطالعات ادیان و عرفان، در بیست و هفتمین نمایشگاه كتاب تهران عرضه شده است، نتیجه ی پژوهشی دقیق و علمی در حوزه ی مطالعات تطبیقی (مقایسه ای) بین عرفان اسلامی و هندویی با تأكید بر اقطاب این مكاتب ، یعنی ابن عربی ، شنكره و رامانوجه است.
دین پژوهان بسیاری در طول تاریخِ تحقیقات ومطالعات ادیان كه می توان گفت به طور اختصاصی و مستقل با فعالیت های میرچا ایلیاده دانشمند دین شناس رومانیایی الاصل كه سرویراستار دائره المعارف دین در این زمینه بود، آغاز شد همواره بر این سؤال تأكید داشته اند كه آیا آنچه به عنوان تصوف یا عرفان اسلامی شهرت دارد، از آیین برهمایی یا بودایی تأثیر پذیرفته است یا خیر؟ شواهدی تاریخی وغیرتاریخی براین مطلب اقامه شده است اما تاكنون كمتر مطالعه ای مستند و مستدل در این زمینه صورت گرفته است و كتاب مشرق در دو افق یكی از معدود مطالعاتی است كه به طور ریزبینانه مبانی اصلی اندیشه ای این مكاتب (عرفان اسلامی – هندوئی) را در كنار هم و در یك اثر مقایسه ای مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
ذكر این نكته كه دلیل عمده ی پژوهشگران بر امكان تأثیرپذیری عرفان اسلامی از هندوئی به دلیل شباهت های متعدد میان آنهاست ضروری می نماید. اما حقیقت این است كه تنها وجود شباهت ها نمی تواند دلیل بر تأثیر و تأثر باشد با توجه به این امر بدیهی كه اقوام و فرهنگ های مختلف بشری در طول تاریخ داد و ستد های فراوانی باهم داشته اند.
در این باره در مقدمه ی كتاب مشرق در دو افق آمده است : ' عرفان از عمیق ترین نیازها و گرایش های آدمی سرچشمه می گیرد بنابراین اگر به سرشتِ واحد و نیازهای مشترك آدمیان باور داشته باشیم بروز این حالات و اندیشه های مشترك كه از آن سرشت ِ واحد بر می خیزند امری طبیعی است ؛ كه به تعبیر اوتو نشانگر نوعی ارتباط باطنی در انواع تجربیات انسانی و حیاتی معنوی هستند. و منعكس كننده ی تشابه و همانی های موضوعی كه می خواهند آن را بیان كنند ' .
كتاب مشرق در دو افق كه پژوهشی فرد – موضوع محور بین آراء ابن عربی ، فیلسوف و عارف مسلمان اندلسی و شنكره و رامانوجه ، بنیانگذاران اصلی مكتب ودانته ی هند می باشد، با استناد و مراجعه به اصیل ترین و مورد اعتماد ترین منابع این حوزه در 420 صفحه شامل مقدمه و نمایه به شمارگان 1000 روانه ی بازار نشر شده و در اختیار متخصصان دین پژوهی ، دانشجویان و علاقمندان قرار گرفته است .
تهران - ایرنا- كتاب مشرق در دو افق پژوهشی تخصصی بین عرفان اسلامی و هندویی به تألیف دكتر ابوالفضل محمودی مدیر گروه عرفان اسلامی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، از سوی دانشگاه ادیان و مذاهب قم در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی كتاب ارائه شد.