بیش از دو سال و نیم از بحران سوریه می گذرد و این كشور همچنان صحنه جنگی خونین بین نیروهای دولتی و مخالفان مسلح است.
به گزارش سازمان ملل متحد، شمار كشته های جنگ در سوریه به بیش از 120 هزار نفر رسیده است. میلیون ها نفر نیز آواره شده اند و فقر و گرسنگی شدید بر سراسر این كشور سایه افكنده است.
یكی از دلایلی كه بحران سوریه را تشدید كرده، تلاقی اهداف متفاوت و گاه متعارض بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است. فرسایشی شدن بحران سوریه باعث شده تا زمینه برای ورود پیكارجویان غیرسوری به این كشور فراهم شود.
بیشتر این پیكارجویان عضو گروه های اسلام گرای افراطی هستند. 'جبهه النصره' یكی از این گروه های فعال در سوریه است كه بر اساس اعلام رهبرانش، بخشی از شبكه القاعده است.
روزنامه 'گاردین' ماه گذشته در مقاله ای با عنوان 'الحاق مبارزان خارجی به نیروهای مخالف اسد'، نوشت: 'جبهه النصره مهم ترین گروه مخالف دولت اسد است كه حدود یك چهارم از مبارزان مخالف در سوریه را به خود اختصاص داده است.
'بنیاد كیلیام' كه كار تحقیق در ارتباط با اعمال تروریستی را بر عهده دارد، در گزارشی جبهه ی یاد شده را به عنوان یكی از مهم ترین گروه های شورشی در سوریه قلمداد كرد كه بین پنج تا هفت هزار نیرو داشته و تاكنون بیش از 600 عملیات علیه نظام سوریه ترتیب داده است.
گفته می شود همچنان كه گروه های افراط گرایی همچون جبهه النصره دارای رویكردهای فراملی هستند، اعضای آن نیز از اتباع كشورهای مختلف هستند كه طی ماه های اخیر به سوریه مهاجرت كرده اند تا جبهه مخالفان را تقویت كنند.
در یك تقسیم بندی كلی ستیزه گران خارجی در خاك سوریه را می توان در دو گروه جای داد: گروه هایی كه از كشورهای منطقه (خاورمیانه و شمال آفریقا) برخاسته اند و گروه هایی كه از اروپا برای جنگ با دولت سوریه وارد خاك این كشور شده اند.
بر همین اساس طی ماه های اخیر حضور اتباع اروپایی در جنگ داخلی سوریه، به چالشی جدی برای كشورهای متبوع آن ها تبدیل شده است.
سایت 'كینگز كالج لندن' چندی پیش در گزارشی با استناد به مطالعات جدیدی كه توسط 'مركز بین المللی مطالعات افراط گرایی' (ICSR) صورت گرفت، نوشت: از زمان شروع جنگ داخلی در سوریه، صدها تن از شهروندان اروپایی به گروه های شورشی مخالف در این كشور پیوسته اند.
البته آمار دقیقی از تعداد اتباع اروپایی حاضر در سوریه وجود ندارد. در گزارش سایت كینگز كالج لندن آمده است كه حدود 600 نفر از 14 كشور از جمله اسپانیا، سوئد و آلمان از اوایل سال 2011 میلادی به شورشیان مسلح ملحق شده اند.
بر این اساس انگلیس بیشترین حضور نیروهای شورشی را در سوریه دارد كه تعداد آن بین 28 تا 134 نفر برآورد شده است.
این در حالی است كه شبكه تلویزیونی 'بی بی سی' به تازگی در گزارشی مدعی حضور حدود 500 نفر از شهروندان اروپایی در سوریه شد.
بر اساس این گزارش بیشتر این افراد مسلمانان عرب تباری هستند كه در اروپا زندگی می كنند و بحران در سوریه آنها را به بازگشت به منطقه واداشته است.
'تلویزیون آلمان' كمتر از یك ماه پیش اعلام كرد كه اتباع این كشور كه شامل نوجوانان 15 ساله نیز می شوند، برای جنگ با دولت اسد به سوریه می روند و اردوگاهی در این كشور ایجاد كرده اند كه تخمین زده می شود در آن بیش از 200 جهادگر آلمانی حضور داشته باشند.
به گزارش این شبكه بیش از 75 درصد از سلفی هایی كه در آلمان زندگی می كنند از اتباع و شهروندان این كشور محسوب می شوند و دارای پاسپورت آلمانی هستند.
جنبش سلفی در آلمان به گونه ای رشد كرده است كه توجه مسوولان این كشور را به خود جلب كرده و زنگ خطر آژانس های امنیتی این كشور را به صدا در آورده است.
'بوكهارت فریر' رییس سازمان اطلاعات داخلی آلمان اخیرا گفت كه با بازگشت مجاهدان مسلمان تبعه آلمان، امنیت این كشور به مخاطره خواهد افتاد.
به تازگی هفته نامه 'اشپیگل' در این رابطه نوشت: اسلام گرایان تندرو آلمانی درصدد راه اندازی مركز اینترنتی در سوریه برای جذب و استخدام جنگجویان خارجی هستند.
***تأثیر جنگ بر اتباع اروپایی پس از بازگشت
دور از ذهن نیست كه ارتباط اتباع اروپایی درگیر در بحران سوریه با گروه های تندرو، بر رفتار آنها تاثیر گذارد.
روزنامه 'وال استریت ژورنال' ماه گذشته نوشت: سازمان های اطلاعاتی كشورهای اروپایی، نگران این موضوع هستند كه مبادا افراد گسیل داشته شده به جنگ سوریه با گروه های افراطی و بخصوص القاعده ارتباط نزدیك پیدا كنند و بعد از بازگشت به اروپا به حملات تروریستی در قاره سبز اقدام ورزند.
در همین حال 'ژیل دی كرچوف' هماهنگ كننده فعالیت های ضد تروریستی اتحادیه اروپا، به بی بی سی گفت: اكثر افرادی كه اروپا را به قصد سوریه ترك كردند افراطی و تندرو نبودند و به احتمال خیلی زیاد به خاطر تعلیم هایی كه در سوریه می بینند به عناصری تندرو مبدل شوند و وقتی با دقت به آن نگاه می كنیم، متوجه می شویم كه این امر می تواند به مشكلی جدی در اروپا منجر شود.
این موضوع به قدری حایز اهمیت است كه در سراسر اروپا، سازمان های اطلاعاتی دست به تحقیقات گسترده پیرامون این موضوع زده اند.
در انگلیس و بلژیك، این سازمان ها تلاش می كنند تا به این موضوع پی ببرند كه چگونه مردم جذب این گروه ها می شوند.
در هلند نیز مقام های این كشور به شدت نگران اقدامات خشونت بار و تروریستی افرادی هستند كه از سوریه به این كشور باز می گردند.
اخیراً نیز 'آنگلا مركل' صدراعظم آلمان از رشد سلفی گرایی افراطی در این كشور بشدت ابراز نگرانی كرد و خواهان نظارت بیشتر بر این جریان شد.
***جمع بندی
اگرچه تعداد اتباع اروپایی كه در جنگ داخلی سوریه وارد شده اند، چندان زیاد نیست اما این مساله نگرانی های بسیاری را برای دولتمردان و همچنین شهروندان اروپایی به وجود آورده است.
به باور ناظران، این احتمال بسیار قوی است كه ارتباط اتباع اروپایی با گروه های تندرو درگیر در سوریه، آن هم در وضعیت جنگ و خشونت، امنیت اروپا را پس از بازگشت آنها به مخاطره خواهد انداخت.
بنابراین، كشورهای اروپایی كه تا به امروز با مشكل راست افراطی مواجه بوده اند، اینك جریان سلفی گرایی افراطی نیز بر آن افزوده شده است.
البته بسیاری این چالش را محصول سیاست خارجی كشورهای غربی از جمله اتحادیه اروپا می دانند. چرا كه در دو سال و نیم اخیر، خود این كشورها، در پر و بال دادن به گروه های مسلح در سوریه نقش اساسی داشته اند و از آنها حمایت كرده اند.
پژوهش**ح.ش**2054
ایرنا- گروه پژوهش های خبری- حضور برخی از اتباع اروپایی در میان گروه های تروریستی افراط گرا در سوریه، نگرانی دولتمردان اروپایی را نسبت به پیامدهای منفی این مساله بر امنیت این قاره، افزایش داده است.