نان چريشي اهالي خراسان شمالي را بر خوان طبيعت نشاند

به گزارش ایرنا 'فتیر چریشی، قتلمه، نان چلپك، قطاب، چوزمه، كماج، فتیر جزلاغ، نان ساجی و بیشمه' از انواع نان های سنتی و خوش طعم این استان است كه با استفاده از این گیاه وحشی برای مصرف خانواده ها بویژه در ایام نوروز و جشن ها تهیه می شود.

هر سال در آستانه نوروز و با رویش انواع گیاهان معطر و خوراكی در دامنه كوه ها، دشت و جلگه‌های بجنورد و برخی دیگر از مناطق خراسان شمالی، شماری از مردم برای چیدن این گیاهان خوراكی و دارویی به دامن طبیعت روی می‌آورند كه در آن میان چریش (Cherish) طرفداران بیشتری دارد.

بوته چریش كه به تره شباهت دارد دارای مجموعه ای برگ های ناودانی شكل است كه مجموع این برگ ها در قسمت انتهایی در غلافی سفیدرنگ پیچیده شده‌اند.

شهروندان بجنوردی بخصوص روستاییان با استفاده از این گیاه آشی موسوم به آش چریشی و نانی موسوم به نان چریشی درست می‌كنند.

آش چریشی مخلوطی از حبوبات، یارمه (بلغور) و گیاه چریش است كه بسیار مطبوع طبع بجنوردی ها است و نان چریشی نیز كه تركیبی از خمیر، زردچوبه، سیب زمینی، پیاز، روغن حیوانی و گیاه چریش است در تنور پخته می‌شود.

گیاه چریش در طول فصل بهار در همه فروشگاه های بجنورد عرضه می شود و علاوه بر آن، در این فصل در محله‌ها و كوچه‌ها، فریاد 'چریش چریش' فروشندگان دوره گردی كه با گاری دستی اقدام به فروش این گیاه می كنند، به گوش می‌رسد.

مادربزرگ ها با پخت نان و آش چریشی از فرزندان و نوه‌هایشان پذیرایی می‌كنند و بخصوص برای فرزندانشان كه در شهرهای دیگر سكونت دارند نیز نان چریشی را به سوغات می‌فرستند.

گیاه چریش در عمده مناطق خراسان شمالی به لحاظ شرایط اقلیمی آن بخصوص در مناطق شمالی این استان در منطقه گلول شیروان، راز و جرگلان، ارتفاعات اسدلی و كوه شاه جهان اسفراین، سالوك، كوه بهار، قزلق و شوقان جاجرم و مناطقی از شهرستان مانه و سملقان می‌روید.

در شهرستان بجنورد در روستاهای حصار، نیستان، علی گل، گریوان و رختیان تراكم رویش این گیاه بیشتر از سایر مناطق است.

هم اكنون قیمت هر كیلوگرم گیاه نوبرانه چریش در بازار بجنورد بین 10 تا 20 هزار ریال است كه این قیمت با فراوان تر شدن این گیاه در میانه اردیبهشت كاهش می یابد.

معاون اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی می گوید:‌ نان مهم ترین غذای مصرفی مردم كشور است كه همواره بزرگ ترین سهم را در سفره خانواده ها داشته و زیور سفره‌های ایرانیان از هر قوم و نژادی بوده است.

'علی اكبر وحدتی' افزود: در گذشته های دور، نان محلی در خانه ها و در تنورهای هیزمی و یا به صورت 'ساج'‌ بر روی اجاق پخت می شده كه اكنون تنورهای گازی سیار خانگی در بسیاری از موارد، جای تنورهای گلی را گرفته است.

وی اظهار كرد: در فرهنگ بومی مردمان خراسان شمالی پخت نان از تنوعی كم نظیر برخوردار بوده و مردم در فصول مختلف و فراخور مواد اولیه موجود نان هایی متفاوت پخت می كرده اند.

وحدتی افزود: زنان با ذوق این خطه انواع نانهای محلی و خوش طعم چون فتیر شیرین، نان قتلمه، فتیر چریشی، نان چلپك، قطاب، كماج، فتیر جزلاغ، نان ساجی و بیشمه را برای مصرف خانواده ها در مناسبتهای مختلف از جمله نوروز، عروسی و عزا می پزند.

وی گفت: ده ها نوع نان سنتی در مناسبت های مختلف در نقاط شهری و روستایی استان خراسان شمالی طبخ می شود و اهالی این استان به كیفیت نان و استفاده از مواد افزودنی در آن اهمیت می دهند.

معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی افزود: نان های پخت شده در این استان به دلیل ماندگاری، عطر و طعم ویژه به عنوان سوغات نیز به دیگر مناطق فرستاده می شود.

وحدتی گفت: انواع نان محلی این استان شامل نان‌های حجیم 'كماج'، نان های نیمه‌حجیم 'فطیر' و نان‌های مسطح 'چوزمه و چلپك' هستند.

وی افزود: با توجه به اینكه این استان در منطقه سردسیر قرار گرفته در تركیب خمیر نان از چاشنی‌های گرم نظیر زنجبیل، اسفناج و فلفل استفاده می‌شود و نان ها دارای ویژگی های ظاهری خوب، برشته، دارای طعم، مزه و بوی خوشایند، بافت نرم و یكنواخت اند.

وحدتی اظهار كرد: با توجه به توانایی‌ها و قابلیت موجود در نان محلی و سنتی استان خراسان شمالی، تقویت و سازماندهی این حرفه در تمامی ابعاد بهینه‌سازی تولید، بسته‌بندی، بازاریابی و حمل و نقل، موضوعی ضروری به نظر می‌رسد. ك/4

7184/626