شکاف مجدد در یک به ظاهر اردو
#
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/10/27
سیاسی.انرژی هسته ای.ایران - آمریکا.پیشدار
رئوف پیشدار : گروه 5+1 دوباره نتوانسته است به تصمیمی معطوف به تحریم
های تازه علیه ایران دست پیدا کند. از ابتدای نشست که آمریکا اصرار بر آن
داشت روشن بود که گردهم آمدن نمایندگان گروه درنیویورک نتیجه ای نخواهد
داشت ، زیرا چین دیپلماتی در سطح پایین را مامور به شرکت در آن کرد ، و
روسیه نیز می گفت که راههای دیپلماتیک را ترجیح می دهد.
ادعای گروه برای تحریم های به علاوه ! عمل نکردن ایران به توافق حاصله در
مذاکرات اتمی ژنو در تابستان امسال بود که به ادعای آنها ایران باید
اورانیوم کم غنی شده را در مقابل دریافت اورانیوم غنی شده برای مصرف در
راکتوری تحقیقاتی تحویل دهد. ایران در عین ابراز علاقه به همکاری ، توافق
به این شکل را رد کرده است .
شکست تلاش تازه آمریکا برای اعمال فشاربیشتربه ایران نشان از آن دارد در
اردویی که آمریکا سعی دارد نشان دهد همه ی اعضا با آن اتحاد و اتفاق نظر
دارند ، اعضا هر یک منافع خود را مقدم بر منافع آمریکا می دانند که
برآیند آن مذاکره و حل و فصل مساله از طریق سیاسی است.
همانطور که اشاره رفت ، چین پیش تر اعلام کرده بود بر خلاف سایر کشورها
که در سطح مدیر کل وزارت خارجه، در نشست شرکت کردند ، نماینده ای رده
پائین اعزام می کند. دیپلمات ها آن را به منزله عدم حمایت این کشور از
وضع هر نوع تحریم جدیدی علیه ایران قلمداد کردند. چین و روسیه از حامیان
ایران در مجامع بین المللی به شمار می روند. این دو کشور قراردادهای
متعددی با ایران امضا کرده و از شرکای تجاری مهم این کشور به شمار می
روند.
دراردوی مدعیان فرانسه اما رفتاری کاملا دوگانه دارد. این کشوردر حالی
که از طریق مجاری دیپلماتیک برای ایران پیام می فرستد که علاقه به توسعه
روابط و حل و فصل مسایل از طریق گفت وگو دارد که در آخرین بار این پیام
را اسد رییس جمهوری سوریه در سفر چندی پیش خود به تهران منعکس کرد ، در
ظاهر گاهی ! نشان می دهد که با آمریکا همراه است.
ایران برای تامین نیاز راکتور تحقیقاتی خود به اورانیومی نیاز دارد که
تا 20 درصد و نزدیک به آن غنی سازی شده باشد . دولت ایران یک مهلت یک
ماهه به غربی ها برای تامین این نیاز خود چه به شکل معاوضه به ترتیبی که
گفته ، و یا فروش داده است. ایران گفته است در صورت عدم پاسخ کشورهای
غربی به پیشنهادهای این کشور برای خرید یا تبادل سوخت، جمهوری اسلامی
ایران رسما تولید سوخت مورد نیاز خود رابا غلظت 20 درصد، با اتکا به
مهندسین و متخصصین فنی این کشور آغاز خواهد کرد. آمریکا در مقام مدعی
اصلی در به ظاهر گروه ! 5+1 ایران را به تلاش برای دستیابی به تسلیحات
اتمی در پوشش برنامه های صلح آمیز هسته ای متهم می کند. ایران این اتهام
را رد کرده و می گوید برنامه هسته ای این کشور مقاصد نظامی ندارد. آژانس
بین المللی انرژی اتمی در 15گزارش خود در طول سه سال اخیر بارها گفته است
که به هیچ نشانه ای دربازرسی های مکرر و پیوسته خود از مراکز هسته ای
ایران دایر بر انحراف برنامه های هسته ای این کشور نرسیده است.
ایران برخلاف بسیاری از مدعیان برنامه های هسته ای آن ، از اعضای قدیمی
آژانس بین المللی انرژی هسته ای و امضاکننده و متعهد به پیمانهای بین
المللی در خصوص منع تولید و بکارگیری سلاحهای کشتار جمعی از جمله پیمان
موسوم به ان پی تی است . در مراکز هسته ای ایران همواره به روی بازرسان
آژانس باز بوده و آنها در گزارشهای متعدد خود به مسالمت آمیز بودن برنامه
های هسته ای ایران و قرار داشتن آنها در چهارچوب پیمان اذعان کرده اند و
از این رو می توان گفت که ایران عضوی متعهد و وفادار به تعهدات جهانی
خود بوده است و هیچ تضمینی حتی از نوع عینی آن ، بالاتر و معتبر تر از
بازدیدهای پیوسته و بدون محدودیت بازرسان از مراکز هسته ای ایران و تحت
نظارت دائم و کامل قرار دادن آن نیست .
آنهایی که با بازار فناوریهای هسته ای آشنا هستند می دانند که این
بازار به نسبت بسیار زیاد در انحصار آمریکا قرار دارد و ورود دیگر کشورها
به این بازار در حداقل به معنای کاهش سهم آمریکا است. امکانات و تجهیزات
هسته ای ایران از جمله تجهیزات نیروگاه اتمی بوشهر از نوعی است که
آمریکا تاکنون در چندین کشور جهان آنرا دایر کرده و در مذاکره با کره
شمالی نیز وعده تحویل آنرا به این کشور داده بود .
چین دلایل عدیده ای برای همراهی نکردن با آمریکا در افزایش تحریم های
ایران دارد که بخش هایی از آن سیاسی و بخش هایی اقتصادی است. چین با آنکه
رابطه اقتصادی با ارزش تری با آمریکا درمقایسه با ایران دارد ، ولی به
رفتارهای سیاسی واشنگتن در صحنه جهانی بخصوص در ارتباط با حوزه منافع چین
مانند تایوان و یا برخی ارتباطات رهبران کاخ سفید با دالایی لاما رهبر
تبعیدی بودایی ها انتقادهای جدی دارد.
در ارتباط با روسیه ، به باور تحلیلگران دو مساله عمده و اساسی تاکنون
باعث آن شده است تا به رغم اصرارهای فراوان آمریکا و فشارهای رژیم
صهیونیستی ، مسکو همچنان برک ایران را در بازی های بین المللی خود حفظ
کند. اولین نکته ، نقشی است که روسیه می خواهد در نظم تازه ای که آمریکا
بخصوص پس از حادثه 11سپتامبر 2001 و اشغال عراق و افغانستان بدنبال
برقراری آن در جهان است ، به عنوان یک ابر قدرت بازی کند. آثار فروپاشی
شوروی درحوزه قدرت بین المللی برای روسیه چیزی نبوده و نیست که مسکو
بتواند به راحتی آنرا پشت سربگذارد و به احیای قدرت گذشته خود بپردازد .
بااین همه ازآن فروپاشی ، امروز روسیه ای برخاسته است که ادعاهای خود را
دارد . در سلسله مراتب قدرت ، روسیه امروز بدنبال آن است حداقل در کنار
آمریکا ، و نه پایین تر از آن ، در تحولات بین المللی نقش و سهم بگیرد.
دراین سهم گیری قدرت اقتصادی می تواند یکی از مولفه های اساسی در هژمونی
جهانی مسکو باشد و صنعت هسته ای یکی از آنهاست. نکته دوم که آن نیز ریشه
در رقابت های بین المللی روسیه دارد ، داشتن شرکای قدرت مند و توانمندی
است که بتوانند میدان عمل را به مسکو برای تعاملات بین المللی اش بدهند.
ایران با توان اقتصادی مناسب ، موقعیت استراتژیک در منطقه ، جمعیتی بزرک
و قدرت نفوذی بالا در جهان اسلام یکی از این شرکاست.
یک قطبی شدن جهان بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و در دوره ای
چندین ساله ، روسیه را در صحنه های سیاسی و اقتصادی جهان به انزوا کشاند
و در مقابل آمریکا این فرصت را یافت که با تمام وجود قدرت سیاسی ، نظامی
و اقتصادی خود را نه تنها در پایگاههای سنتی که پشت مرزهای روسیه متمرکز
کند . روس ها به لحاظ اقتصادی نیز با برون رفت از دوره انزوا که به آنها
امکان تحمل در برابر فشارهای اقتصادی برون مرزی را داده است، دریافته
اند با در نظر گرفتن تحولات جهانی نه تنها نیاز به بازارهای سنتی خود در
دوران اتحاد شوروی دارند ، که بازارهای جدیدی را باید در زمینه های مختلف
از جمله فناوری هسته ای برای رونق اقتصادی خود بیابند که به آنها کمک
کند تا توسعه اقتصادی سالهای اخیر خود را نهادینه کنند
برخلاف ادعای مقامات آمریکایی ، روس ها بارها گفته اند که به صحت و سلامت
برنامه های هسته ای ایران و عدم انحراف آن اطمینان دارند. قوی ترین موضع
گیری را درخصوص برنامه های هسته ای ایران در برابر ادعاهای آمریکا و رژیم
صهیونیستی ، رهبران روسیه در خرداد ماه سال 1387 اتخاذ کردند که طی آن
پوتین نخست وزیر روسیه از آمریکایی ها خواست تا برای اثبات ادعای خویش در
مورد این برنامه ها سند ارایه کنند . چیزی که واشنگتن در عمل به آن
عاجز ماند زیرا در همان زمان و بعد از آن بارها آژانس بین المللی انرژی
اتمی درگزارش های رسمی خود درستی برنامه های هسته ای ایران را تایید کرد.
ولادیمیر پوتین درتاریخ 12خرداد 1387 و در مصاحبه با رادیو مسکو گفت که :
اطمینان دارم ایران به دنبال تسلیحات هسته ای نیست. پوتین درهمان زمان
همچنین در مصاحبه ای با روزنامه فرانسوی لوموند گفته بود :هیچ نشانه
ای که حاکی از تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای باشد ،وجود ندارد.
من صریح و قاطعانه اعلام می کنم که از نظر حقوقی ایران تاکنون هیچ گونه
نقض قانونی مرتکب نشده است . ایران حق غنی سازی را دارد و قوانین بین
المللی نیز چنین حقی را به این کشور می دهد. من اطمینان دارم ایرانی های
غیر از دستیابی به انرژی ، هدف دیگری در پس ذهن خود ندارند.