#
تاشکند ، ایرنا: 20 دی 1382 برابر با دهم ژانویه 2004
نگهداری یک جلد کلام الله مجید بسیار قدیمی که در دوران خلافت عثمان
نوشته شده است در تاشکند پایتخت ازبکستان، نشان از هویت فرهنگی - اسلامی
این کشور کهن آسیای مرکزی دارد.
در زمان حاضر از این قرآن در کتابخانه ای در مجاورت یک مسجد محافظت
می شود.
اینکه این کتاب آسمانی که به خط کوفی نگاشته شده چگونه سر از این
کشور درآورده است هنوز به روشنی آشکار نیست .
گفته می شود که امیر تیمور در انتقال آن از شهر کوفه در عراق به شهر
سمرقند نقش اصلی را داشته است .
همچنین گفته می شود که "سعدابن ابی وقاص" یک سردار نامی در صدر اسلام
این قران را به سمرقند آورده است .
در یک اتاق ساده در کتابخانه اداره امور دینی مسلمانان ازبکستان در
محله موسوم به استقلال که به شدت محافظت می شود کتاب قطوری در یک محفظه
قرار دارد.
یک راهنما در این کتابخانه به ما توضیح می دهد که این کتاب به چه
سرنوشتی دچار شده است تا سرانجام در این محل قرار گرفته است .
ورق های تقریبا ضخیمی که آیات الهی بر آن نوشته شده است از پوست آهو
است .
نوشته های سیاه رنک آیات مقدس کاملا شفاف و تازگی خود را حفظ کرده است،
در حالی که به نظر می رسد حاشیه قرآن به مرور زمان تا حدودی آسیب دیده است
اما صفحات اصلی سالم مانده است .
"آتای" مردجوانی که برای ما توضیح می داد نگفت که وزن این قران چقدر
است اما به نظر می رسد که وزن آن کمتر از پنجاه کیلو نباشد.
این کتاب الهی ابعادی به میزان 50 در 80 سانتی متر دارد
وی افزود: این مجموعه در چهار جلد بوده و برای کتابت آنها دو سال وقت
صرف شده است.
متن این قران براق است و کارشناسان نسخ خطی ازبکستان برای سالم ماندن
این کتاب آسمانی در مقابل آسیب های طبیعی دقت لازم را انجام می دهند، آنچه
که در این کتاب نوشته شده یک چهارم سوره های قرآن کریم است ولی هیچکس در
کتابخانه در این مورد که چگونه تنها این قسمت از قرآن به اینجا آورده شده
است اطلاعی ندارد.
قرآنی که در این محل نگهداری می شود در سال 1917 در پی وقوع انقلاب
اکتبر به دستور لنین از ازبکستان به موزه "سنت پترزبورک" انتقال یافت اما
روحانیون ازبک در پی یک تلاش دامنه دار در سال 1924 موفق شدند آن را به
ازبکستان بازگردانند.
مدرسه دینی موسوم به "بی بی خانم" درشهر سمرقند اولین محلی بود که این
قرآن پس از بازگشت دادن از روسیه در آنجا نگهداری شد و پس از آن به موزه
امیر تیمور در شهر تاشکند انتقال یافت .
راهنمای کتابخانه اظهار داشت: از سال 1992 اداره امور دینی مسلمانان
ازبکستان مسوولیت حفظ و نگهداری این کتاب را برعهده گرفت .
در حال حاضر کتابخانه اداره امور دینی مسلمانان ازبکستان که مجموعه ای
از مسجد و مدرسه علوم دینی نیز در آن قرار دارد هر روز شاهد بازدید
علاقه مندان به تاریخ اسلامی از این کتاب آسمانی است .
"عابدالدین" مسئول این کتابخانه می گوید در سال های اخیر شخصیت های
علمی و فرهنگی از سراسر جهان از این قرآن دیدن کرده اند.
وی افزود: در این محل انواع قرآن های خطی که شماری از آنها بیش از 500
سال قدمت دارند نگهداری می شود.
"یوسف خان شاکراف" مولف کتاب "اصول شریعت اسلام" در بخشی از این کتاب
راجع به قرآن مزبور می نویسد: در زمان خلافت عثمان چهار یا هفت نسخه توسط
هیاتی که به این منظور از سوی خلیفه تعیین شده بود نوشته شد و به نقاط
اسلامی از جمله آسیای مرکزی ارسال شده است .
این کتاب در بخش دیگری تایید می کند که این قرآن در تاریخ 18 اوت سال
1924 میلادی با قطار مخصوص به ازبکستان انتقال یافت و پس از مدتی نگهداری
در یک مدرسه علوم دینی در سمرقند به موزه امیرتیمور تاشکند منتقل شده است.
به نوشته این کتاب در 14 مارس 1989 در چهارمین اجلاس مسلمانان اعلام شد
که براساس مصوبه دولت ازبکستان نگهداری "مصحف عثمان" به عهده اداره امور
دینی واگذار شده است و هم اکنون در کتابخانه "موی مبارک" وابسته به این
اداره نگهداری می شود.
221