کشف دست نوشته های تاریخی یکی از بنیانگذاران انجمن سلطنتی علوم انگلیس

کشف دست نوشته های تاریخی یکی از بنیانگذاران انجمن سلطنتی علوم انگلیس # لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی 26/11/84 خارجی.علمی.انگلیس.انجمن علوم. یک متخصص اسناد و دست نوشته های قدیمی در یکی از حراجی های لندن موفق شد اسناد و نوشته های مربوط به "رابرت هوک" دانشمند برجسته انگلیسی در قرن هفدهم و رقیب بزرک نیوتن را در میان شماری از اوراق که برای فروش عرضه شده بودند، شناسایی کند. این اوراق که صورتجلسه های مربوط به انجمن علوم و برخی اظهارنظرهای هوک درباره این انجمن در هنگام تاسیس آن (در قرن هفدهم ) هستند قرار است ماه آینده به وسیله حراجی "بونهامز" در معرض فروش قرار داده شود. کارشناسان برای این اسناد قیمت تقریبی 1 میلیون پوند (8.1 میلیون دلار) را پیش بینی کرده اند. در این اوراق نکات مهمی درباره نخستین دوران فعالیت انجمن سلطنتی علوم که قدیمی ترین موسسه تحقیقاتی در انگلیس است از دیدگاه رابرت هوک درج شده است. رابرت هوک که فیزیکدان، شیمی دان و دانشمند علم مکانیک بود در فاصله سالهای 1677 تا 1682 و پیش از شکست در رقابت با نیوتن، سمت دبیری انجمن را برعهده داشت. در این دوران نیوتن سرگرم تکمیل نظریه جاذبه خود بود و با لایب نیتس دانشمند آلمانی بر سر اولویت مربوط به ابداع حسابان (حساب دیفرانسیل و حساب انتگرال ) مشاجره قلمی داشت. صورتجلسه هایی که به وسیله هوک تنظیم شده، مربوط به نشست هایی است که روزهای پنجشنبه برگزار می شده است. این صورتجلسه ها در همان دوران به صورت چاپی نیز منتشر شده اند و برخی از نسخه های چاپی آن هنوز موجودند. اما کشف نسخه های اصلی به مورخان کمک می کند تااطلاعاتی را که در نسخه های چاپی درج نشده است، تکمیل کنند. بخش دیگری از دست نوشته ها مربوط به یک منازعه علمی 300 ساله بر سر ابداع ساعت مجهز به فنر کوک شونده است که در زمینه وقت شماری پیشرفتی بزرک به شمار می آمد. در تاریخ علم، ابداع این ساعت به کریستین هویگنس فیزیکدان هلندی نسبت داده شده اما هوک همواره مدعی بود که او نمونه ای از این ساعت را در سال 1670 و 5 سال قبل از تکمیل ساعت هویگنس، در جلسه انجمن سلطنتی به اعضا ارایه داده است. در اوراق چاپی انجمن سلطنتی اشاره ای به این ارائه و نمایش از سوی هوک نشده است و همین امر موجب شده بود که مورخان با تردید به ادعای هوک نظر کنند، اما دست نوشته ها نشان می دهد که حق با هوک بوده است. دبیر وقت انجمن در سال 1670 یعنی هنری اولدنبرک جزییات اختراع ساعت توسط هوک را نوشته بوده است اما هیچگاه آن را چاپ نکرده بود. سالها بعد که هوک به دبیری انجمن رسید در دست نوشته های اولدنبرک این ورق مربوط به اختراع خود را پیدا کرد. به گفته مورخان هوک قاعدتا از کشف این اوراق بسیار خشمگین بوده است. او این ورق را از دست نوشته های اولدنبرک خارج ساخت و آن را در پرونده مربوط به گزارشهای انجمن جای داد. بررسی دیگر بخشهای دست نوشته های هوک نشان می دهد که او از اولدنبرک خشمگین بوده است زیرا اولدنبرک در سال 1676 نیز هنگام چاپ صورت مذاکرات انجمن، یکی دیگر از آزمایشهای هوک در مورد مغناطیس را از قلم انداخت. هوک در یادداشتهای خود در این باره نوشت: "این سک هیچ چیزی در این زمینه درج نکرده و در عوض جای آن را خالی گذاشته است." به اعتقاد محققان انگلیسی، این نکته حائز اهمیت است که این دست نوشته ها پس از فروش همچنان در دسترس عموم قرار داشته باشند تا مورخان علم بتوانند با دقت به مطالعه آنها بپردازند. اما انجمن سلطنتی اعلام کرده که پول لازم برای خرید این اوراق را ندارد و از مردم خواسته است که به آن کمک کنند از خریداری این اوراق به وسیله کلکسیونرهای خصوصی جلوگیری کنند و این امکان را بوجود آورند تا خود انجمن این اوراق را خریداری کند. بر اساس مقررات کنونی در انگلیس اگر یک کلکسیونر خارجی موفق به خرید این اوراق شود، دولت انگلیس می تواند تا سه ماه صدور جواز خروج اوراق از این کشور را به تاخیر اندازد تا در طی این مدت موزه بریتانیا بتواند با تهیه مبلغ لازم به رقابت با خریدار اولیه بپردازد. 2222/345/ علمی.1418