آیت الله هاشمی رفسنجانی: برنامه‌های امیركبیر برای پیشرفت ایران پیگیری نشد

تهران - ایرنا - رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاكید بر تاسف این نكته كه برنامه‌های امیركبیر برای پیشرفت ایران پیگیری نشد گفت: اگر زمامداران پیش از امیر و بعد از امیر در كشورهای اسلامی این حقیقت را درك كرده بودند ایران ما با این همه امكانات و مقدورات، امروز در صف پیشرفته‌ترین ممالك دنیا قرار داشت.

به گزارش ایرنا از روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، آیت‌الله اكبر هاشمی رفسنجانی پیش از ظهر سه شنبه در دیدار جمعی از شركت‌كنندگان در همایش صد و هفتادمین سال تاسیس دارالفنون و قتل امیركبیر، با تاكید بر اهمیت اسناد ملی برای تاریخ افزود:‌ اسناد هر موضوعی، پایه و محور تاریخ در آن موضوع هستند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به خبری كه چندی پیش درباره اسناد مربوط به ایران و آمریكا در مقطع پیروزی انقلاب اسلامی از طریق ویكی لیكس منتشر شد، گفت: توجه به این خبر در رسانه‌های گوناگون نشان از اهمیت اسناد برای محققین، تاریخ‌نویسان، سیاست‌مداران، فعالان فرهنگی و اجتماعی، مردم و افكار عمومی است.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، در ادامه به نقش، جایگاه و آثار امیركبیر در تاریخ ایران اشاره كرد و با قرائت بخشی از كتاب خویش با عنوان «امیركبیر یا قهرمان مبارزه با استعمار» مخصوصا بخش‌های مربوط به تاسیس دارالفنون اظهار داشت: «... چه اسم خوبی؟ هنوز هم اعتبار و حقیقت خود را از دست نداده، با حسن‌نیت و خیرخواهی تؤام با فداكاری و گذشت، آغاز شد و به خواست خدا انجامش به خیر است.»
وی با تاكید بر مشكلات طاقت فرسای امیركبیر برای تاسیس دارالفنون گفت: امیركبیر در سال 1266 قمری بنای مدرسه‌ی دارالفنون را آغاز كرد و یك سال و اندی بعد، قسمتی از مدرسه آماده بهره‌برداری و منتظر ورود معلمین از پروس و اتریش و اسم‌نویسی شاگردان بود.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره مقصد و هدف امیركبیر یادآوری كرد: وی می‌خواست تمام فنون جدیدی كه هنوز به طور كلاسیك، یا اصلا به ایران نیامده بود، در این مدرسه تدریس شود و به همین جهت نام آن را «دارالفنون» گذاشت.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، درباره سیر تدریجی تاسیس دارالفنون و استخدام معلمین و استادان گفت: در شوال1266 مسیوجان داود را برای استخدام معلمین و استادان فنونی كه در اروپا رواج داشت و به ایران نرسیده بود با اختیارات زیاد به اتریش فرستاد و به او دستور داد كه یك استاد هندسه، یك نفر دانشمند معدن‌شناس، دو نفر متخصص كار معدن، یك نفر استاد طب و جراحی، یك معلم داروسازی، یك نفر متخصص توپخانه، یك استاد پیاده نظام و یك معلم سواره نظام، با حقوق سالی چهار هزار تومان از اتریش یا پروس استخدام كند و در اسرع اوقات ممكنه به ایران بیاورد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: امیر می‌دانست كه این كار برخلاف منافع و مصالح استعمارگران و مباین با شعار استعمار است و استعمارگران برای خنثی كردن كاری كه با شعار آنها مباینت دارد، از هیچ عملی دریغ نخواهند كرد و شاید هم می‌دید فعالیت‌ها و تلاش‌هایی از طرف آنها شروع شده، هر چه بود، او مثل كسی كه فرصت كاری را خیلی تنگ و وقت را بسیار محدود تشخیص داده باشد، شتاب داشت و سرعت عمل به خرج می‌داد.
وی افزود: او معتقد بود كه اگر این تیر به طرف استعمار رها شود بر فرض كه مدتها در فضا بگردد و معطل بماند، بالاخره به پیكر دیو استعمار خواهد خورد و یك زخم كاری به آن عفریت سخت جان، وارد خواهد آورد و لذا برای شروع كار صلاح نمی‌دانست كه آنی، فرصت را از دست بدهد.
آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره سرعت عمل امیركبیر گفت: آنقدر سرعت عمل به خرج می‌داد كه گاهی صورت عجله و شتابزدگی را به خود می‌گرفت.
وی برای مستند كردن این قسمت از گفته‌های خود به نامه‌ای از امیركبیر به مسیوجان داود كه برای شناخت و انتخاب معلمین و اساتید دارالفنون به اتریش اعزام شده بود، در رمضان سال 1266 اشاره كرد، كه نوشته بود: «البته آن عالیجاه بدون هیچ معطلی، معلمین را برداشته با خود بیاورد. زیادتر از این طول ندهد. باز هم از بابت تأكید، به آن عالیجاه می‌نویسم كه خیلی زیاد معطل شده و سفر خود را طول داده‌اید، به مجرد وصل این نوشته، می‌باید دیگر آن عالیجاه معطل نشود و با معلمین عزیمت دربار همایون نماید، كه هر قدر زودتر بیاید دیر است، معلوم است كه به نهج مسطور معمول خواهد داشت. بسیار بسیار زود، با معلمین شرف اندوز دربار همایون خواهد شد. فی 24 شهر رمضان 1267.»
وی درباره این نامه امیركبیر اظهار داشت: راستی این به نامه‌ای می‌ماند كه عاشقی دل سوخته و خودباخته، بدون توجه به هر چه غیر از معشوق، نوشته باشد. از سراپای نامه، عشق و علاقه و حتی محو بودن نویسنده آن در هدف می‌بارد.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با تاكید بر تاسف این نكته كه برنامه‌های امیركبیر برای پیشرفت ایران پیگیری نشد، گفت: راستی اگر زمامداران پیش از امیر و بعد از امیر، در كشورهای اسلامی، این حقیقت را درك كرده بودند و یك صدم از این سوز و گداز و یك قطره از این دریا، جوش و خروش و پی‌گیری و پشتكار را از خود بروز داده بودند، امروز وضع جهان اسلام غیر از این بود كه ما می‌بینیم و شاید اگر امیركبیر این مقدار مهلت می‌یافت كه یك كادر علمی و فنی، آن طور كه شروع كرده بود، تربیت نماید، ایران ما با این همه امكانات و مقدورات، امروز در صف پیشرفته‌ترین ممالك دنیا قرار داشت.
وی در ادامه به كارشكنی‌های استعمار در مسیر استقلال ایران و اقدامات اشاره كرد و براساس كتاب خود در مورد امیركبیر اظهار داشت: در اوایل كار، انگلستان حیله‌ای به كار برد و درصدد برآمد كه به امیر بقبولاند كه اساتید و معلمان دارالفنون را از دانشمندان انگلیسی استخدام كند، تا ضمن اینكه صورت ظاهری از تشكیلات علمی و فنی و فرهنگی برای فریب دادن روشنفكران و طرفداران نهضت فكری و فنی فراهم می‌كند، جاسوسان درس خوانده و كارآزموده‌ای نیز در شریف‌ترین و حیاتی‌ترین پستهای كشور كه مربیان افكار و مغزهای جوانانند، بر كشور ایران تحمیل كرده و با به وجود آوردن یك فرهنگ استعماری، پی و بنیان استعمار را محكم‌تر و خلل ناپذیرتر كنند و با در دست داشتن سر رشته‌ی معارف و علوم و فنون، شعار لعنتی استعمار: «بگذار ملت ایران در حال توحش و بربریت بماند» را از شكست حفظ كند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با ابراز تاسف از انحراف دارالفنون پس از درگذشت امیركبیر، گفت: خلاصه دارالفنون به دنبال از دست دادن بانی دلسوز و فعال خود، روح و واقعیت خود را نیز از دست داد و با حفظ ظاهر نسبتتا آراسته، برای مدتی طولانی به عنوان جواب طرفداران نهضت فكری و اقتباس فرهنگ و صنعت جدید، در خدمت استعمار بود، اگر چه صفای باطن و نیت خیر امیركبیر، بالاخره این مدرسه را پیشرو قافله فرهنگ جدید قرار داد و امید است با الطاف الهی روزی آرزوی امیر را جامه‌ی عمل بپوشاند.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، در ادامه، به سفر خود به 14 كشور آفریقایی اشاره و اظهار كرد: در اكثر قریب به اتفاق این كشورها، علاوه بر حضور استعمارگران برای چپاول منابع و منافع مردم، آنچه دل آدم را به درد می‌آورد، بی سوادی آنها بود و اهمیت كار امیركبیر آنجا برای ما دوچندان شد كه دیدیم ده‌ها سال پیش، كاری كرد كه می‌توانست یك درس تاریخی برای ایران و همه‌ی كشورهای جهان سوم از جمله كشورهای آفریقایی باشد.
وی، درون زایی و برون‌نگری را كه دو پایه اصلی سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی هستند، مورد توجه همه دلسوزان ایران در طول تاریخ دانست و با بیان شواهدی از اقدامات امیركبیر برای تقویت تولیدات داخلی و توجه به دنیای پیرامونی، گفت: حیف است كه ایران با مجموعه‌ای از امكانات تاریخی، جغرافیایی، انسانی، مذهبی و طبیعی از ویژگی‌های درون‌زایی و برون‌نگری اقتصاد مقاومتی استفاده نكند و باید از تاریخچه دارالفنون، درسی برای همه‌ ملت‌های در حال توسعه بسازیم كه هم تولیدات داخلی خویش را تقویت كنند و هم به تعامل با جهانیان بپردازند.
در آغاز این دیدار، عزیزی، رئیس پژوهشگاه اسناد مركز اسناد و كتابخانه ملی ایران، گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های پژوهشگاه و همچنین برگزاری مراسم صدوهفتادمین سالگرد قتل امیركبیر و تاسیس دارالفنون داد و گفت: وجه مشترك جناب‌عالی و امیركبیر در توجه به توسعه علمی و سازندگی، دست‌‌اندركاران مراسم را مشتاق دیدارتان كرد.
تفرشی، به عنوان نماینده سخنرانان همایش صدوهفتادمین سال تاسیس دارالفنون با تاكید بر اهمیت كتاب «امیركبیر یا قهرمان مبارزه با استعمار»، گفت: جناب‌عالی پس از فریدون آدمیت، عباس اقبال آشتیانی و حسین مكّی، چهارمین نفری هستید كه اثری مستقل درباره امیركبیر نوشتید كه الان بهترین و جامع‌ترین مرجع برای محققان و پژوهشگران است.
ابوطالب حافظی مدیر مدرسه دارالفنون هم با بیان فراز و فرودهای دارالفنون از سال1286 تا 1305 و برنامه‌های امیركبیر، گفت: از 7 رشته دارالفنون، سه رشته به خاطر نیازهای كشور، نظامی است. دو رشته طبی و داروسازی، یك رشته برای شناسایی معادن و یك رشته هم فنی ـ مهندسی است.
سیام**6084**1449*تنظیم:امیر خان زاده*انتشار:امیر كاردان راد
۰ نفر