«قدر رهبران خود را بدانید كه آنها افرادی سالم ، مومن و معتقدند»

به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام، «غلامرضا فروزش» كه نام او با جهاد سازندگی به ویژه در دوران سخت جبهه و جنگ آمیخته شده و تصاویر دوران جوانی او همواره صحنه های این دوران حساس را به تصویر می كشد با اشاره به این كه یادداشت خود را به مناسبت درگذشت فیدل كاستروی انقلابی امریكای لاتین كه نام او به عنوان یك فرمانده انقلابی در تاریخ بزرگترین جزیره دریای كارائیب محوناشدنی است می نویسد گفت: فیدل كاسترو رهبر كاریزماتیك انقلاب كوبا در نود سالگی درگذشت و البته مبارزات مستمر و طولانی وی علیه رژیم دیكتاتور باتیستا و پیروزی انقلاب وی در دهه 1950 میلادی و به دنبال آن سیر اتفاقات و حكمرانی بیش از نیم قرن وی بر كوبا، به همراه شخصیتی معنوی و كاریزماتیك، رفتار و سلوك انقلابی و آثار تفكر انقلابی وی بر نظام حكومتی كوبا، بی‌تردید تاریخی مفتوح برای الهام، ارزیابی و قضاوت جهانیان باقی خواهد گذاشت.
معاون اجرایی مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه به نقل خاطره ای از سفر سال 1373 خود و هیئت همراه به كوبا و ملاقاتی طولانی، سنگین، مفید و پربار با رهبر كوبا می پردازد و می نویسد : جنگ تحمیلی هشت‌ساله در اواخر دهه 1360 به پایان رسید و خرابی و ویرانی، ركود اقتصادی، و هزینه‌های هنگفت معنوی و مادی فراوان برای ایران انقلابی و اسلامی برجای گذاشت و البته عزم جزم دولت از ابتدا، 'سازندگی' مبتنی بر توسعه اقتصادی و پیشرفت كشور در همه سطوح بود كه در كنار سیاست مستقلانه كشور(نه شرقی و نه غربی) به ویژه در دوران جنگ تحمیلی تاثیرات شگرف خود را در پویایی نظام در نوآوری ،خلاقیت و ظهور توانمندی‌های غیرقابل باور نشان داد، به همراه خود، انزوای سیاسی ، استقلال و دوری از اتكاء و وابستگی به قدرت های منطقه‌ای و جهانی را نیز موجب شد.
وی با اشاره به آغاز دوران سازندگی پس از جنگ و فعالیت بی نظیر نهادی انقلابی، مردمی، پویا و خدوم با عنوان جهاد سازندگی با استفاده از ظرفیت عظیم و شگرف نیروی انسانی متخصص ، كارآفرین و تجربه ارزشمندی كه از دوران دفاع مقدس در دفاع از این مرزو بوم به بهای از خودگذشتگی و فداكاری وصف‌ناپذیر فرزندان این مملكت به دست آورده بود افزود: من و همكاران جهادگرم با كار شبانه‌روزی در جهاد سازندگی، سربلندی و توسعه این كشور اسلامی را هدف گرفتیم و حتی خواب‌های كوتاه ما نیز رویای توسعه این سرزمین بود و از جمله مواردی كه در دستور كار فوری دولت قرار داشت، تولید بعضی داروها و واكسن‌های حیاتی و مورد نیاز كشور و انجام تحقیقات پایلوت در سطح كشور بود و موسسه تحقیقاتی و سرم‌سازی رازی از مراكز معتبر علمی و بی‌نظیر كشور در زمینه مطالعات و تولید انواع واكسن‌های انسانی و همچنین دام و طیور و وابسته به وزارت جهاد سازندگی نیز با حضور تعدادی از شریف‌ترین دانشمندان فعالیت خود را با همكاری انستیتو پاستور آغاز نمود هر چند كه برخی به بهانه كیفیت بهتر محصولات خارجی به ویژه غربی تلاش خود را بر واردات دارو از خارج قرار داده بودند.
فروزش به برخی تلاش ها برای دوری از برنامه های تدوین شده و دستور رئیس جمهوری وقت آقای هاشمی رفسنجانی مبنی بر تولید واكسن هپاتیت و انواع آن و امكان دستیابی و تولید تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته و مواد اولیه لازم و بهره‌گیری از تجربیات كوبا كشور ماموریت لازم را به وی ابلاغ كرد افزود: مقرر شد در سفر به كوبا با رهبر این كشور ملاقات كنم و ضمن بازدید از مراكز تولیدی مربوطه تقاضای دریافت ماشین‌آلات و بخشی از دانش فنی مورد نیاز برای فعالیتهای پژوهشی موسسه رازی را مطرح نمایم چرا كه این كشور پس از قطع كمك‌های شوروی توانسته بود سهم قابل توجهی از بازار تولید و فروش فراورده‌های دارویی را به دست آورد.
وزیر اسبق جهاد سازندگی افزود: در زمان وزارت دكتر ولایتی كه به دلیل تخصص پزشكی اشراف كامل هم به موضوع داشتند در 13 خرداد 1373 به كوبا رفتم و در هاوانا كه آرام، خلوت و فقیر، اما بسیار پرجاذبه و تحت تاثیر حضور و رهبری فیدل كاسترو، شهری افسانه‌ای می‌نمود استقرار یافتیم و دانشمندان و مدیران، بی‌پیرایه، بسیار ساده و فوق‌العاده مهربان و صمیمی میهمان نوازی كردند و در بازدیدها هم علاوه بر ارائه تقریبا' كلیه دستاوردهای علمی و تولیدی، دانش خود را با فروتنی و با افتخار برای ما توضیح دادند كه با توجه به سلسله‌مراتب حكومتی در نظام‌های متمركز، كاملا' مشخص بود این همكاری با دستور ویژه از بالا صورت گرفته است. نكته جالب این بود كه در این بازدیدها افراد بسیاری، علاقه‌مندی و احترام خود را نسبت به انقلاب اسلامی ایران چاشنی توضیحات و مقدمه كلام خود می‌كردند.
وی با اشاره به برنامه ریزی در روز آخر سفر برای ملاقات با فیدل كاسترو در دفتر كار وی، به پیغام فیدل كاسترو كه شخصا در محل اقامت هیئت حضور خواهند یافت توسط آقای ادریسیان سفیر كشورمان در آخرین لحظات اشاره كرد و افزود: به واقع چنین رفتاری برای ما عجیب و و تواضعی غیرقابل باور و دور از انتظار بود و همه را به تحسین واداشت. گویا در بعد از ظهر آن روز فرمانده تیم حفاظت شخصی آقای كاسترو به دفتر سفیر رفته و محرمانه اطلاع داده بود كه ایشان مایلند غروب به رزیدانس بیایند و شام و گفت و گوی دوستانه‌ای با هیئت خواهند داشت و انتظار چنین فروتنی ،تواضع و رفتاری خلاف پروتكل‌‌های رایج سیاسی و دیپلماتیك را نداشتیم و از تغییر برنامه به این شكل بسیار تعجب كردیم و البته من هیچگاه متوجه نشدم دلیل واقعی اصرار آقای كاسترو برای تغییر محل ملاقات از دفتر كارشان به اقامتگاه ما چه بود هر چند كه از كارهای خلاف پروتكل‌های امنیتی آقای كاسترو نظیر حضور در مراكز عمومی، رانندگی شخصی در شهر، بازدیدهای سرزده، حضور ناگهانی و بی‌خبر در جمع مردم و تماس مستقیم با آنان شنیده بودم.
وی به حضور كاسترو رأس ساعت مقرر با لباس نظامی سبز رنگ همیشگی، پوتین با دو خودرو، دو نفر محافظ، یك راننده و یك نفر عكاس در كمال سادگی، بدون تشریفات اشاره كرد و نوشت: همگی دور یك میز در بالكن خانه كه مشرف به حیاط كوچكی تدارك دیده شده بود، نشستیم. اولین بار بود كه فیدل كاسترو، مبارز انقلابی، چریك شجاع و خستگی‌ناپذیر و رهبر معروف را از نزدیك می‌دیدم. ریش افسانه‌ای، چهره باز و شبه معنوی با چشمانی درخشان و شفاف با نگاهی دقیق و نافذ، نشانه‌های شخصیتی وی را به خوبی بیان می‌كرد. رفتار متواضعانه وی مانند جوانان طبقه متوسط، بی‌آلایش و صمیمی بود. در آغاز گفتگو، ضمن خوشامدگویی این نكته را بیان كردم كه طبق برنامه و عرف معمول، این وظیفه ما بود كه به ملاقات شما می‌امدیم و شما با این كار خود، درس بزرگی به ما دادید. سپس در ابتدای صحبت، سلام ریاست جمهوری اسلامی ایران را ابلاغ كردم. وی با تشكر بسیار پاسخ داد. مطالب ایشان در خصوص ایران نشان می‌داد كه از شرایط و اوضاع ایران بی‌خبر نیست و اشاره كردم كه از نوجوانی مطالب مربوط به ایشان را دنبال می‌كردم و كتاب معروف «جنگ شكر در كوبا» را با علاقه خوانده بودم. ایشان در مورد ترجمه فارسی كتاب سوال كرد كه پاسخ دادم ترجمه این كتاب به صورت مخفیانه چاپ شده بود. به ایشان گفتم كه در آن زمان و با شرایطی كه با حكومت پهلوی در ایران حاكم بود، به ذهن من هم خطور نمی‌كرد كه روزی بتوانم به عنوان نماینده نظام جمهوری اسلامی با وی ملاقات كنم و افتخار چنین دیدار صمیمانه و دوستانه‌ای را داشته باشم كه در پاسخ گفت این هنر امام خمینی بود. با آمدن نام امام خمینی (ره)، فوری و بدون تامل، این نكته به ذهنم رسید كه امروز سالگرد رحلت ایشان است؛ با ایشان مطرح كردم كه اگر اجازه دهند من و هیئت ایرانی فاتحه‌ای برای روح آن مرد بزرگ قرائت كنیم. ایشان گفتند بله حتما' و بلافاصله برای ادای احترام، تمام قد ایستاد و به مدت یك دقیقه به احترام رهبر فقید انقلاب اسلامی سكوت كرد. طرح نام و یاد امام خمینی(ره) در جلسه، فضا را به طرز معجزه‌آمیزی پر از معنویت، صفا و احساس مشترك نمود.
دكتر فروزش به گفت و گوی طولانی شش‌ساعته كه تا پاسی از شب ادامه یافت و برخی از مهمترین موضوعات به شرح ذیل اشاره كرد :
- وی با میل و اشتیاقی خستگی‌ناپذیر به مطالبی در مورد انقلاب اسلامی ایران و جایگاه امام پس از رحلت و رهبری فعلی نظام در میان مردم گوش می‌داد.
- ایشان به دیدار چند سال قبل هیئتی از علمای ایران، نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله جناب آقای ناطق نوری، نماینده امام در جهاد سازندگی به كوبا اشاره كرد و با حافظه قوی كه داشت، اسامی اكثر اعضای هیئت را یاداوری می‌كرد و می گفت ای كاش ما هم یك نهاد جهاد سازندگی شبیه كشور شما در كوبا ایجاد كرده بودیم و تاكید كرد كه سفیر خود را در تهران مامور كرده تا فعالیتهای نهاد انقلابی جهاد سازندگی و گزارشات دوره‌ای از آثار این فعالیت‌ها بر روی مردم و روستاییان را بفرستد. در همین زمینه كاسترو به كارها و اقداماتی اشاره نمود كه همه بیانگر صحت اخبار و همچنین صداقت او در طرح این مسایل بدون هیچ تعارف دیپلماتیك بود.
- كاسترو همچنین از دیدارها و گفت و گوهای برادرانه و مفیدی كه در حاشیه و متن اجلاس‌های بین‌المللی با آیت‌الله خامنه‌ای داشت، مطالبی بیان كرد.
- صحبت مفصلی در خصوص دیدارها و مواضع و همچنین زندگی ساده و بی‌آلایش حضرت امام خمینی(ره) داشت و این كه نمایندگی دولت كوبا در ایران تصاویری از جماران را برای وی ارسال می‌كند. در مورد امام خمینی و بعضی مسایل مهم بین‌المللی و اقتصادی به قدری مطلع بود كه موجب تعجب ما از ظرفیت حافظه‌ای وی شد. وی احترام فوق‌العاده زیادی برای امام قایل بود و نفوذ كلام ایشان را آسمانی و بی‌نظیر می‌دانست. وی وقتی از امام صحبت می‌كرد، همانند برخی از شریف‌ترین، انقلابی‌ترین و خالص‌ترین یاران امام و حلقه اول نزدیكان او چهره‌اش می‌شكفت و هیجان‌زده می‌شد. او به ما متذكر ‌شد كه قدر رهبران خود را بدانید كه آنها افرادی سالم ، مومن و معتقدند. وقتی من از امام و ساده‌زیستی ایشان صحبت كردم، اقای كاسترو نیز به گونه‌ای كه تاثیر آشكار ساده‌زیستی امام خمینی را به همراه داشت، در پاسخ گفت كه از دار دنیا دو دست لباس نظامی و دو پوتین دارد و از مدتی قبل با هماهنگی شهردار هاوانا كلیه كتابها و دارایی خود مشتمل بر چند صد هزار جلد كتاب و قطعه هدایای دریافتی خود را به مردم كوبا اهدا كرده‌ است كه در مركزی در هاوانا نگهداری می‌شود.
- وی سپس مقایسه جالبی بین مسئولین حاكم بر ایران و سران فاسد حاكم بر جمهوری‌های فروپاشیده شوروی، همراه با ارزیابی و تحلیل جامع ارائه داد و گفت در حال حاضر ملاقات با برخی از روسای جمهور و وزیران و مدیران كشورهای همسایه شما، بسته به موقعیت آنها منوط به پرداخت مبالغی به حساب شخصی آنان است.
- وی از بی‌وفایی گورباچف و فساد حاكم بر شوروی و اینكه حاكمان شوروی در تمام فصول سرد سال در سواحل خوش آب‌و‌هوای كوبا به تفریح مشغول بودند و آنچه كه با خود می‌آوردند فقط خاویار بود كه در كوبا موجود نبود مطالبی را بیان كرد و از مشكلات ، فقر و رنج مردم در مقابل ثروت‌های انباشت‌شده ناشی از فروپاشی در شوروی خبر داشت.
- از نامه امام به گورباچف توسط سرویس‌های امنیتی خود مطلع شده و آن را مطالعه كرده بود، اما از اینكه به عنوان متحد نزدیك شوروی از مجاری رسمی در جریان این قضیه قرار نگرفته بود، آزرده خاطر بود.
- از شوروی به دلیل جلوگیری از ارسال سوخت به كوبا شدیدا' شكایت داشت. این امر موجب خاموش‌شدن نیروگاه‌های سوخت كوبا و از كار افتادن تراكتورهای گازوییل سوخت در مزارع نیشكر شده بود و از اعتماد زیاد به شوروی بسیار پشیمان بود.
- حافظه و دقت بالایی داشت و به عنوان نمونه از بهای كلیه كالاهای اساسی جهان مانند نفت، طلا، نقره، مس و روی، ذرت و گندم و ... مطلع بود و اخبار و تحولات قیمت‌ بورس‌های مهم را كنترل می‌كرد. قیمت زعفران و پسته ایران را در بازارهای محلی و بین‌المللی می دانست و حتی انواع برنج ایرانی را می‌شناخت.
- وی در ارائه آمار و ارقام تسلط كافی داشت ، هرچند در تحلیل آینده و شرایط بین‌المللی، با دقت و سنجیده اظهار نظر می‌كرد و او را روشنفكری اهل مطالعه نشان می داد.
-در ادامه گفتگو، كاسترو برخی اشتباهات ماركسیسم لنینیسم را در تئوری و عمل تشریح نمود و با ارائه تحلیل جامعی از دلایل دشمنی جهانی با انقلاب اسلامی، آینده جهان را از دیدگاه خود ترسیم نمود و آفات حكومت ، قدرت و ثروت را برای هیئت ما كه عمدتا' هیئت جوانی بود، برشمرد.
- وی اطلاعات دقیقی از مشكلات مردم كوبا عمدتا' در زمینه‌های اقتصادی بیان كرد و از وفاداری، صبر و همراهی مردم قدردانی نمود.
دكتر فروزش همچنین به دستورات وی به كلیه بخش ها برای همكاری كامل با هیئت ایرانی هم اشاره كرد و گفت : وی تقاضای ما را برای تامین تجهیزات مورد نیاز كه درخواست كرده بودیم، پذیرفت و گفت هرچند اكنون آن را در اختیار ندارد، اما شخصا از كشور خاصی تهیه می‌كندو به قول خود در عمل وفا كرد.
دكتر فروزش به طرح سئوالی از كاسترو در خصوص چگونگی دستیابی به توانمندی تولید دارو و واكسن در مدت كوتاه اشاره كرد و افزود: وی توضیحات دقیق و صادقانه ای ارائه كرد و گفت در ابتدا مكانی را برای شروع كار اختصاص دادم و با تامین تجهیزات، دانشمندان را در آنجا مستقر نمودم و خود و خانواده ام نیز در همانجا مستقر شدیم و شبانه‌روزی برای آنها غذا تهیه كردیم. درب های آزمایشگاه را بستم و مگر در مواقع ضروری كسی نمی‌توانست از آنجا خارج شود و با دقت تمام شبانه‌روز بر برنامه كار و پیشرفت آنها نظارت داشتم. در روز چندین ساعت جلسه برگزار می‌كردم و تا زمانی كه برایم مسلم نشد كه به نتیجه‌ای كه می‌خواستیم رسیدیم، آنجا را ترك نكردم.
وی به برخی ویژگی های كاسترو اشاره كرد و تصریح نمود: ویژگی‌های شخصیتی فیدل كاسترو از جمله مهارت وی در سخنوری، رعایت نزاكت و ادب، تسلط به امور اداره كشور و به دست‌گیری رهبری، ذكاوت، هوشمندی، حافظه قوی، قدرت تحلیل مسایل، شناخت دقیق از مواضع حكام منطقه خاورمیانه و جغرافیای سیاسی و نقاط ضعف و قوت آنها، اهمیت به دانش‌های روز و حضور شخصی در صحنه‌های عملیاتی، مطالعه و تسلط كامل و جامع به گزارش های مهم و استراتژیك و مسایل ژئوپلتیك جهانی و منطقه‌ای؛ همگی شرایط رهبری بیش از نیم قرن بر یك كشور مهم استراتژیك در منطقه كارائیب را موجب شده بود متقاعد شدم كه آقای كاسترو بیش از آنكه یك چریك انقلابی عملگرا باشد، یك فیلسوف ایدئولوگ است.
دكتر فروزش از دعوت سخاوتمندانه كاسترو برای تمدید حضور و بازدید از زیرساخت های شهر ساحلی نوشت كه ن با ادب و سپاس عذرخواهی كردیم و آن را موكول فرصتی مناسب در آینده كردم كه متاسفانه دیگر هیچگاه به دست نیامد.
وزیر اسبق جهاد با تاكید بر این كه وی به تمامی قول های خود عمل كرد افزود: تا چندین سال از سر محبت، چندین بسته سیگار برگ برای من ارسال می‌كرد؛ كه هرچند از آن استفاده نمی‌كردم اما ارزش محبت و صداقت این شخصیت بزرگ برای من فراموش‌ناشدنی بود و علیرغم برخی اختلاف دیدگاه ها وی را شخصیتی به غایت ستودنی و دوست‌داشتنی می دانستم.
دكتر فروزش تاكید كرد:تواضع و احترام و ادبیاتی كه وی از امام خمینی(ره) و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و بزرگان انقلاب ادا می‌كرد، هرگز از ذهن من محو نخواهد شد و در حقیقت، مردانی كه تاریخ را می‌نویسند، انسان‌های بزرگی هستند وبا فرض اغماض از تفاوت‌های ایدئولوژیك كه امری طبیعی برای انسانها در برگزیدن آزادانه ایده‌ها و باورهاست، همیشه می‌توانند الگوی رفتاری و اخلاقی و نمونه یك مخلوق موفق از خالق خود باشند.
وی در پایان این نوشتار آورده است : به دلیل مسئولیتم در طی دوران انقلاب، شخصیت‌های سیاسی و علمی خارجی فراوانی را ملاقات كرده ام كه در مورد هیچكدام سخنی نگفته ام، اما من رشحاتی از خداشناسی را در گفتمان وی، انسانی به غایت مشهور ولی فروتن، عاشق مردم خود، قیام‌كننده علیه آنانی كه دشمن بشر می‌دانست، فداكار در راه ایمان ، عقیده و باورهای خود، ساده و بی‌آلایش، صادق و دوست را ملاحظه كردم و بی تردید، ارزش انسان‌ها به نیات و اعمال انان است و تعداد انسان‌هایی كه عاقبت به خیر می‌شوند، البته در میان موحدین بسیار بیشتر است. در میان انسان‌های خداباور حقیقت معنی دارد، ولی در عالم سیاست و مكاتب متفرقه، این قدرت است كه مفهوم است. گرچه او حدود 60 سال بر كوبا حكومت كرد، اما قضاوتی كه در مورد او می‌شود، ناشی از تعهد او به حقیقت است.
سیام**3070**1449**تنظیم: داود نخ كوب نیاسر* انتشار: امیر كاردان راد