نباید تاثیر تدریجی و روانی گزارش های البرایت را برآینده برجام دست كم گرفت

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا ، طی ماه های اخیر موسسه علم و امنیت بین الملل به ریاست دیوید آلبرایت با انتشار گزارش هایی در آسوشیتدپرس و رویترز مدعی وجود ابعاد محرمانه و اعطای امتیازاتی به ایران شده است.این گزارش ها كه به زبان فنی نوشته می شود،در آستانه انتخابات آمریكا دولت این كشور را در موضع انفعالی قرار داده است.
به اعتقاد برخی از صاحبنظران این گزارش ها با هدف تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری آمریكا منتشر می شود.گروهی دیگر اعتقاد دارند بخش مهمی از این گزارش ها با هدف تهیه مواد لازم برای تخریب و بی اعتبار كردن زیربناهای فنی توافق هسته ای ایران و 1+5 منتشر می شود.

ایرنا:دیوید آلبرایت كیست و گزارش های وی چه اهدافی را دنبال می كند؟
نصری:آمریكا یك ویژگی دارد، آن هم اینكه روند سیاستگذاری در این كشور (چه در حوزه داخلی و چه در حوزه خارجه) به طرز قابل ملاحظه‌ای متاثر از سازمان‌های غیردولتی و پیرامونی است. به عبارت دیگر، نظام تصمیم‌گیری در ایالات متحده در نیم‌ قرن اخیر به نحوی تحول یافته كه این بازیگران پیرامونی نقش بسیار برجسته‌ای در تعیین سیاست‌های كشور پیدا كرده‌اند. به همین دلیل هم، با علم به این سازوكار، سازمان‌های متعددی در سال‌های گذشته در واشنگتن تاسیس شده كه هر كدام تلاش می‌كند نهادهای رسمی (مانند قوه مجریه و كنگره) را به سمت دلخواه خود هدایت كند. در همین راستا، در سال‌های موسوم به سال‌های «بحران هسته‌ای»، چندین سازمان‌ غیردولتی - مانند United Against Nuclear Iran - صرفاً به منظور مواجهه با ایران تاسیس شد و برخی دیگر - مانند سازمان FDD كه دلیل اولیه تاسیس‌‌شان موضوع دیگری بوده - بیشتر منابع، وقت و نیروی خود را معطوف به ایران كردند. طبیعتاً، هریك از این سازمان ها با تاكید بر یك ویژگی و با اتكاء بر یك تخصص خاص، تلاش می‌كند در صحنهٔ سیاسی و رسانه‌ای آمریكا اعتبار كسب كند و بر حوزهٔ دلخواه خود تاثیر بگذارد. سازمان آقای دیوید آلبرایت - موسوم به «موسسه علم و امنیت بین‌الملل - یكی از این سازمان‌هاست كه از تعدادی «دانشمند» در زمینهٔ فیزیك و علوم كاربردی تشكیل شده است و در حوزه «هسته‌ای» و «عدم اشاعه» فعالیت‌ می‌كند. خود آقای دیوید آلبرایت هم یكی از بازرسان بازنشسته‌ٔ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است كه با گزارشات و مقالات و كتاب‌های خود به عنوان یكی از كارشناسان این حوزه در واشنگتن مشهور شده و به همین خاطر هم حضور موثری در محافل تخصصی، محافل سیاسی و جلسات استماع كنگره پیدا كرده است.
از آنجا كه گزارش‌های موسسهٔ او با یك زبان و رویكرد «علمی» نوشته می‌شود، افكار عمومی از آن نوعی «بی طرفی» استنتاج می‌كند و همین به اعتبار و تاثیر كلام او می‌افزاید. اما حقیقت این است كه گزارش‌های او - هرچند رنگ و بوی «علمی» دارد - اما در هر حال با یك انگیزه «سیاسی» و با نیت جهت دادن به تصمیم‌گیران آمریكا تدوین و تنظیم می‌شود.

ایرنا: گزارش های اخیر آلبرایت چه تاثیراتی در انتخابات آمریكا و یا بعد از آن دارد؟
نصری:یكی از تلاش‌های سازمان‌های پیرامونی در واشنگتن همواره این بوده كه به افكار عمومی آمریكا القا كنند كه توافق هسته‌ای یك جنبهٔ «سری» نیز دارد كه از چشم مردم و نظارت كنگره پنهان مانده‌ است. هدف آن‌ها این است كه از یك سو فضای تخاصم و بی اعتمادی نسبت به ایران را همواره زنده نگه دارند و از سوی دیگر دولت اوباما را به سهل‌انگاری و بی كفایتی در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجه متهم كنند. طبیعتا، آن‌ها این نكته را به افكار عمومی نمی‌گویند كه حتی معاهدهNPT نیز كه یك معاهدهٔ كاملاً شفاف و آشكار است - به دلیل اینكه یك حوزهٔ حساس امنیتی را قاعده‌مند می‌كند، توسط پادمان‌های محرمانهٔ آژانس راستی‌آزمایی می‌شود. به واقع، هر معاهده‌ای ممكن است در فاز اجرا و نظارت یك جنبهٔ محرمانه داشته باشد و این در مورد توافقاتی كه در حوزه هسته‌ای منعقد می‌شود یك امر كاملاً طبیعی است. اما متاسفانه از همین امر بدیهی هم در آمریكا و هم در ایران برای تخریب برجام استفاده می‌شود.

ایرنا- دیوید آلبرایت از كجا به اطلاعات محرمانه دست یافته است؟
نصری:دیوید آلبرایت مدعی است كه تصمیماتی كه در جلسات در بستهٔ‌ «كمیسیون مشترك» اتخاذ می‌شود و توافقاتی كه بعضاً در این كمیسیون میان اعضای آن به تصویب می‌رسد، به مثابهٔ اسناد «سری» جدیدی است كه به «برجام» الصاق می‌شود. او در مورد «ارفاق‌«هایی كه به ایران می‌شود نیز ادعاهایی داشته كه می‌گوید از یكی از دیپلمات‌های خارجی حاضر در آن جلسات دربسته كسب كرده‌ است. در هر حال، مشكل از سازوكارهای برجام نیست چرا كه این سازوكارها در روند اجرای بسیاری از معاهدات بین‌المللی كاملاً معمول است؛ مشكل از تفسیری است كه آقای آلبرایت از مصوبات كمیسیون‌ مشترك و محتوای آن ارائه می‌دهد تا به هر نحوی شده كلیت برجام را سئوال‌برانگیز و غیرشفاف جلوه دهد.

ایرنا: انتشار این گزارشات چه خطراتی دارد و ایران باید چه واكنشی نسبت به آن نشان دهد؟
نصری:این قبیل گزارشات را باید در چارچوب «فضاسازی»‌های جریان مخالف ایران ارزیابی كرد. در هر حال، این سازمان‌های پیرامونی مدام در رسانه‌ها، جلسات استماع كنگره، كنفرانس‌ها و فضای مجازی حضور دارند و می‌توانند بر آراء و تصمیمات اعضای كنگره، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و سایر مقامات آمریكا تاثیر بگذارند. كشورهای منطقه - به ویژه عربستان سعودی و اسرائیل - نیز به اهمیت و وزن این سازمان‌ها در واشنگتن پی برده‌اند و سرمایه‌ كلانی برای كمك به فضاسازی‌های آن‌ها معطوف كرده‌اند. البته اینطور نیست كه این سازمان‌ با گزارشات خود منجر به فروپاشی آنی «برجام» شوند و معاهده‌ای را كه چندین قدرت جهانی طی سال‌ها تلاش مستمر به تصویب رسانده‌اند دفعاً از میان بردارند؛‌ اما نباید تاثیر تدریجی و روانی آن‌ها بر كیفیت همكاری و آیندهٔ برجام را دست كم گرفت.
در هر حال نباید فراموش كنیم كه آن طرف معادله كسانی قرار دارند كه توانسته‌اند سال‌ها - با همین اهرم «فضاسازی» - كانون‌های سلفی و تروریست‌پرور خود را - كه مسبب بدترین فجایع انسانی و سنگین‌ترین عملیات تروریستی در جهان بوده‌اند - از هرگونه برخورد و مواجهه مصون بدارند؛ یا در روز روشن، اشغال غیرقانونی سرزمین‌ دیگران را نیز - برخلاف تمام موازین بین‌المللی، حقوقی، عرفی و عقلی - دهه‌ها تداوم ببخشند. تصمیم‌گیران ایران باید این «فضاسازی» را كالبدشكافی كنند، جریان‌های عامل آن را به خوبی بشناسند، شیوه‌ها و ترفند‌های آن‌ها را مطالعه و آسیب‌شناسی كنند و در مقابل آن سیاست‌ها و راهبردهای هوشمندانه‌ای تدوین كنند. به واقع در این مواقع است كه اهمیت و كاربرد راهبردی «دیپلماسی عمومی» به خوبی مشخص می‌شود.
به گزارش ایرنا روز پنج‌شنبه، ١١ شهریور (١ سپتامبر)، خبرگزاری «رویترز» درگزارشی با استناد به گزارش دیوید آلبرایت مدیرموسسه علم و امنیت بین‌المللی و از بازرسان تسلیحاتی سابق سازمان ملل خبر داد كه آمریكا و كشورهای گروه ١+٥ در توافقی محرمانه به ایران اجازه دادند بعضی محدودیت‌های مندرج در توافق‌نامه هسته‌ای - برجام - را نادیده بگیرد.
بر اساس این گزارش یكی از معافیت‌های داده شده به ایران، نگهداری اورانیوم با خلوص 5/ 3 درصد به میزانی بالاتر از 300 كیلوگرم است كه در برجام تعیین شده است.
ظاهرا كمیسیون نظارت بر اجرای برجام به ایران اجازه داده تا مقدار نامعلومی اورانیوم با خلوص ٢٠ درصد را «در محفظه‌های آزمایشگاهی» نگهداری كند در حالی كه براساس برجام، تمامی ذخایر اورانیوم ٢٠ درصدی ایران باید به سوخت رآكتور تحقیقاتی تبدیل شود
معافیت‌های موردنظر توسط كمیسیون مشترك نظارت بر اجرای برجام تصویب شد كه ایالات‌متحده و سایر كشورهای عضو گروه ١+٥ در آن عضویت دارند.
در این گزارش، به نقل از «یك منبع آگاه» كه از او نام برده نشده آمده است كه اگر این معافیت برای ایران منظور نمی‌شد، مقادیر اورانیوم موجود در بعضی از تاسیسات هسته‌ای ایران از حد منظور شده در برجام تجاوز می‌كرد و در نتیجه، مانع از اجرایی شدن برجام در ضرب‌الاجل موردنظر، یعنی روز ١٦ ژانویه 2015 (26 دی 94) می‌شد.
پیش از این هم این موسسه در گزارشی كه آسوشیتدپرس در 29 تیر(19 جولای) منشتر كرد، مدعی شد كه به سندی مرتبط با توافق هسته‌ای ایران دست‌یافته كه نشان می‌دهد با تسهیل محدودیت‌های كلیدی بر برنامه هسته‌ای ایران، در اندكی بیش از یك دهه دیگر مدت زمان مورد نیاز برای دستیابی ایران به غنی‌سازی در مقیاس صنعتی نصف خواهد شد.
آسوشیتدپرس مدعی است كه این سند، تنها پیوست محرمانه توافق هسته‌ای سال گذشته ایران و شش قدرت جهانی است و براساس آن بعد از 11 تا 13 سال ایران می‌تواند بیش از پنج هزار «سانتریفیوژ ناكارآمد» خود را با 3‌هزار و 500 دستگاه پیشرفته‌تر جایگزین كند.
این گزارش نتیجه‌گیری كرده بود از آنجا كه كارآیی دستگاه‌های جدید پنج برابر دستگاه‌های كنونی است، زمانی كه ایران برای دستیابی به غنی‌سازی در مقیاس هسته‌ای نیاز خواهد داشت،از یك سال به شش ماه كاهش می‌یابد.
سیام**2021**1553