به گزارش خبرنگار معارف ایرنا از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای روزه مانند همه عبادت های دیگر باید با نیت همراه باشد، بدین معنی که خودداری انسان از خوردن و آشامیدن و سایر چیزهای باطل‌کننده روزه، به خاطر دستور خداوند باشد و همین که چنین عزمی در او باشد کافی است و لازم نیست آن را بر زبان بیاورد.
زمان نیت برای روزه‌های مستحبی از اول شب تا موقعی است که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد ولی نیت برای روزه‌های واجب معین، مثل روزه ماه رمضان تا قبل از طلوع فجر صحیح است و تا قبل از زوال (ظهر شرعی) از روی عمد صحیح نیست اما اگر از روی فراموشی یا بی اطلاعی باشد، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعداً نیز روزه آن روز را قضا نماید.
نیت برای روزه واجب غیرمعین مثل‌روزه قضای ماه رمضان تا قبل از زوال صحیح است ولی بعد از زوال صحیح نیست.
چند مساله:
۱- از آن جا که شروع روزه از اول فجر است، نیت آن هم باید از آن لحظه به تأخیر نیفتد، و بهتر آن است پیش از فرا رسیدن فجر، نیت روزه کند.
۲. اگر اول شب نیت کرد که فردا روز بگیرد و پس از آن به خواب رفت و تا بعد از اذان صبح بیدار نشد یا سرگرم کاری بود و از فرا رسیدن صبح غافل بود و پس از آن توجه یافت، روزه او صحیح است.
۳. کسی که در ماه رمضان، هنگام فرا رسیدن اذان صبح، عمداً نیت روزه نمی‌کند، اگر در اثنای روز نیت روزه کند، روزه‌اش باطل است و در عین حال باید تا غروب آن روز از همه چیزهای باطل کننده روزه اجتناب کند و بعد از ماه رمضان هم قضای آن روز را به جا آورد.
۴. کسی که در ماه رمضان از روی فراموشی یا بی اطلاعی، نیت روزه نکرده و در اثنای روز ملتفت شود، در صورتی که کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، روزه آن روز باطل است ولی تا غروب از کارهای باطل کننده روزه خودداری کند اما چنانچه تا هنگامی که ملتفت روزه می‌شود کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، اگر بعد ازظهر است روزه باطل است و اگر پیش از ظهر است، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعداً نیز روزه‌ی آن روز را قضا کند.
۵. اگر برای روزه واجب غیر ماه رمضان، مانند روزه کفاره یا قضا تا نزدیک ظهر نیت نکند، چنانچه تا آن وقت کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، می‌تواند نیت کند و روزه او صحیح است.
۶. روزه مستحبی را در هر وقت از روز که به فکر روزه بیفتد، می‌تواند نیت روزه کند و روزه او صحیح است، مشروط بر این که تا آن لحظه کاری که موجب باطل شدن روزه است از او سر نزده باشد.
۷. کسی که روزه قضای ماه رمضان بر او واجب است، نمی‌تواند روزه مستحبی بگیرد حتی اگر زمانی که وقت نیت روزه واجب تمام شده است (یعنی بعد از ظهر) هم نیت روزه مستحبی کند، صحیح نیست و چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد در صورتی که در اثنای روز (چه پیش از ظهر باشد یا بعد ازظهر) یادش بیاید روزه مستحبی او باطل می‌شود، حال اگر پیش از ظهر باشد می‌تواند نیت روزه قضای ماه رمضان کند و روزه‌اش درست است.
کسی که روزه قضای ماه رمضان بر ذمه دارد اگر به نیت استحباب روزه بگیرد، به جای روزه قضایی که بر عهده‌اش هست محسوب نمی‌شود.
کسی که نمی‌داند روزه قضا بر عهده دارد یا نه، اگر به نیت آنچه که شرعاً مأمور به آن است اعم از روزه قضا یا مستحبی، روزه بگیرد و در واقع روزه قضا بر عهده‌اش باشد، به عنوان روزه قضا محسوب می‌شود.
۸. اگر مریض در اثنای روز ماه رمضان خوب شود، واجب نیست که نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد ولی اگر پیش از ظهر باشد و کاری که روزه را باطل می‌کند از او سر نزده باشد، احتیاط مستحب آن است که نیت روزه کند و روزه بگیرد و پس از ماه رمضان باید آن روز را قضا کند.
نیت در یوم‌الشک
روزی که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول ماه رمضان (یوم الشک) واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمی‌تواند نیت روزه رمضان کند، بلکه می‌تواند قصد روزه مستحبی آخر شعبان یا روزه قضا و مانند آن کند و اگر بعداً معلوم شود که رمضان بوده، از رمضان حساب می‌شود و قضای آن روز لازم نیست و اگر در اثنای روز بفهمد که ماه رمضان است، باید از همان لحظه نیت روزه رمضان کند.
در روزه، واجب است نیت، استمرار داشته باشد. آنچه استمرار در نیت را به هم می‌زند:
الف) نیت قطع روزه (یعنی در اثنای روز از نیت روزه گرفتن برگردد به طوری که قصد ادامه روزه نداشته باشد) که روزه‌اش باطل می‌شود و قصد دوباره او برای ادامه روزه فایده ندارد. البته تا اذان مغرب باید از کاری که روزه را باطل می کند، خودداری کند.
ب) تردید در ادامه روزه (به این معنی که هنوز تصمیم نگرفته است روزه را هم باطل کند)
ج) نیت قاطع (یعنی تصمیم بگیرد کاری را که موجب باطل شدن روزه است صورت دهد و هنوز آن را انجام نداده است)
در صورت (ب) و (ج)، احتیاط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعداً هم آن را قضا نماید.
آنچه گفتیم در ارتباط با روزه واجب معین از قبیل روزه ماه رمضان و نذر معین و مانند آن است اما در روزه‌های مستحب و نیز روزه‌های واجب غیر معین که وجوب آن مخصوص به روز معینی نیست اگر تصمیم بر قطع روزه بگیرد ولی کاری که روزه را باطل می‌کند از او سر نزند و بعداً دوباره تا پیش از ظهر - و در مستحب تا غروب - نیت روزه کند روزه او صحیح است.
نظر شما