به گزارش ایرنا، اعضای تعاونی صید و صیادان مهاباد که حدود ۴۰ سال سابقه فعالیت صید ماهی در دریاچه سد مهاباد دارند، چند سالی است به دلیل عدم رهاسازی بچه ماهی در داخل دریاچه سد مهاباد، وضعیت بدی دارند و هر سال این وضعیت بدتر و بدتر می شود.
به گفته این صیادان در سالهای نه چندان دور در طول سال ۱۵۰ تا ۲۰۰ تُن انواع ماهی را در این سد صید می‌کردند اما چند سالی است صید ماهی به شدت کاهش پیدا کرده و اگر زیاد تلاش کنند، در حدود ۵۰ تُن ماهی صید می کنند.
برای تهیه گزارشی از فعالیت و مشکلات اعضای تعاونی صیادان مهاباد، راهی مسیر سد مهاباد شدم و با هماهنگی با یکی از اعضای تعاونی مسیر صید آن روز اعضای تعاونی را پیدا کرده اما به خاطر کمی تاخیر در مسیر، نتوانستم همراه صیادان به محل بروم و به همین دلیل پس از اینکه به حاشیه سد رسیدم یکی از صیادان به نام کاک رحمان با قایق موتوری به دنبال من آمد.
راستش سوار شدن روی قایق در این فصل از سال در مهاباد که هوا رو به سردی می رود، کمی سخت است اما شور و هیجان یک روز همراه صیادان بودن ارزش تحمل سرمای روی قایق را داشت و پس از طی حدود ۲ کیلومتر به اعضای تعاونی رسیدیم.
صیادان تور ماهیگیری بزرگی را درون دریاچه سد پهن کرده بودند اما ۲ سر تور در خشکی بود و صیادان با استفاده از دستگاه مخصوصی مشغول جمع آوری تور بودند، هر بار پس از اینکه پنج تا ۶ متر از تور ماهیگیری را بیرون می آوردند، دوباره طناب ها را باز کرده و دوباره بر حاشیه تور قرار می دادند.
این کار صیادان شاید به ظاهر آسان باشد اما کشیدن توری به طول یک هزار و ۵۰۰ متر و عرض ۲۰ متر نیازمند تلاش و سختی زیادی بود که صیادان به امید صید ماهی آن را به جان می خریدند، اما مساله فقط به کشیدن تور ختم نمی شد بلکه هر از گاهی تور به سنگی در داخل آب گیر می کرد و صیادان باید با قایق می رفتند و تور را رها می کردند.
صیادان پس از حدود چهار ساعت کار سخت و طاقت فرسا کشیدن تور ماهیگیری از آب توانستند بخش های زیادی از آن را بیرون بیاورند اما بخش پایانی کار نیازمند حوصله
و زحمت بیشتر بود زیرا از یک طرف بخشی از تور در گِل و لای حاشیه سد گیر کرده بود و از طرف دیگر ماهی‌ها سعی می کردند با پرتاب کردن خود از بالای تور، خود را نجات دهند.
سرانجام وسعت توردر داخل آب به کمتر از ۱۰ متر رسید و صیادان از چهار طرف تور را محاصره کرده بودند، شک و تردیدها و گمانه زنی صیادان در مورد مقدار ماهی صید شده قوت گرفت و برخی می گفتند امروز صید خوبی داریم و برخی دیگر می گفتند که رنج امروزمان هم بی‌فایده بود و مقدار صید بسیار کم است.
قایق مخصوصی را برای حمل ماهی‌های صید شده اختصاص داده بودند، دسته جمعی ماهی ها را داخل کفه قایق ریختند و چند نفر از صیادان ماهی های کوچک را دوباره به داخل آب می انداختند تا برای فصل های بعدی صید بزرگ شوند.
بعد از حدود ۱۰ دقیقه‌ای از پایان صید، به خاطر اینکه ماهی ها خراب نشوند، آنها را برای فروش به مجتمع آبزیان مهاباد منتقل کردند و برخی از شهروندان در آنجا منتظر برای خرید صید تازه ماهی ها بودند.
یکی از اعضای تعاونی صیادان مهاباد به نام اسماعیل جسیم‌زاده گفت: در سالهای قبل برخی روزها بیش از یک تُن ماهی صید می کردم اما اکنون وضعیت صید بسیار بد است و از صبح تلاش کردیم شاید صید امروز به ۱۰۰ کیلوگرم برسد.
وی افزود: اعضای تعاونی از وضعیت بسیار ناراضی هستند و دیگر برخی از آنها نمی توانند مخارج زندگی خود را تامین کنند و بعد از پایان صید به دنبال شغل دومی مانند راننده تاکسی هستند.
یکی دیگر از اعضای تعاونی که سابقه بیشتری داشت، گفت: برخی از ما تنها به این خاطر در تعاونی ماندگار شدیم تا بازنشسته شویم.
کاک ناصر افزود: ما در طول روز با وجود سرمای هوا بیش از پنج ساعت در داخل آب هستیم و بسیاری از صیادان زانو درد و سردرد شدید دارند اما به خاطر تامین مخارج زندگی خود همچنان به کار ادامه می دهند.
یکی از اعضای تعاونی کمی آن طرف تر در حاشیه سد آتشی روشن کرد و کتری های سیاه را که پر آب کرده بود در پهلوی آتش قرار داد و صیادان هم پس از مرتب کردن بخشی از تور و شستن دست و صورت و بیرون آوردن لباس صیادی راهی صرف چای زغالی شدند.
هر کدام از صیدان از کوله خود ظرف فلزی غذا خود را نیز برون آوردند و تا خودرن چند چای، غذای نهار نیز که از خانه با خود آورده بودند را گرم کنند، غذای های مختلفی از آبگوشت گرفته تا ماکارونی به همراه داشتند غذای یکی از صیدان ماهی کبابی بود که همسرش شب گذشته برایش درست کرده بود.
خوردن چای و نهار در زمین ناهموار حاشیه سد که تعارف برای اینکه سر سفره کدام یک از صیادان بنشینم و اغلب چاشنی آن سخنان نغز و خنده های صیادان همراه هم بود، غذایی به یادماندنی برای نهار آن روز من هم شد.
پس از صرف نهار دوباره کار ادامه داشت و صیادان تور یک هزار و ۵۰۰ متری را دوباره باید برای صید روز بعد آماده و در داخل قایق جمع آوری می کردند و این کار هم با تعاون و همکاری صیادان انجام می شد.
یکی از صیادان نیز که مهارت خوبی در زمینه بافتن تور ماهیگیری داشت، کار ترمیم و بافتن تور ماهیگیری در جاهای که بر اثر گذر زمان و گیرکردن در موانع پاره شده بود، بر عهده داشت.
وی با دقت و وسواس خاصی گره های تور ماهیگیری را ترمیم می کرد و بر این باور بود که اگر جایی از تور پاره باشد زیان آن به همه اعضای تعاونی می رسد و به همین دلیل باید سعی شود، ترمیم با دقت زیادی انجام شود.
سرانجام بعد از حدود یک و نیم ساعت دیگر کار جمع آور تور صیادی هم به پایان رسید و صیادان وسایل و ابزار خود را داخل یک قایق دیگر قرار دادند و خود نیز سوار بر قایق دیگر شدند و سپس هر سه قایق را به قایق موتوری دیگری وصل کردند و راهی مکان اسکان صیادان شدند.
اما با وجود اینکه آن روز صید زیاد خوبی نداشتند، با دلی پر امید برای روزهای آینده بر روی قایق ها نشسته بودند و یکی از آنان که صدای زیبایی هم داشت، آواز محلی را آغاز کرد و بقیه نیز با دست زدن وی را همراهی می کردند.
صدای آوزار خواندن صیادان در داخل سد پیچیده شده بود و یکی از صیادان که در قایق جلوتر قرار داشت، بلند شده بود و به قول کُردها چوپی می کشید.
صید ماهی در دریاچه سد مهاباد به ۵۰ تُن در سال کاهش یافت
مدیرعامل تعاونی صید و صیادی مهاباد در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در سال های قبل بیش از ۱۵۰ تُن ماهی از دریاچه پشت سد مهاباد صید می شد، گفت: هم اکنون صید ماهی در دریاچه این سد به ۵۰ تُن در سال کاهش یافته است.
جواد شاشانی افزود: با توجه به اینکه از سال ۱۳۹۲ رهاسازی بچه ماهی در دریاچه سد مهاباد متوقف شده، میزان صید اعضای تعاونی نیز هر سال کمتر می شود و اکنون به ۵۰ تُن در سال رسیده است.
وی اضافه کرد: در سالهای گذشته به دلیل رهاسازی گونه سوف که از سایر گونه‌های بومی تغذیه می‌کند، اکوسیستم دریاچه سد تغییر کرده بنابراین همزمان با صید ماهی در این سد، طرح مبارزه با گونه سوف نیز اجرا می‌شود.
مدیرعامل تعاونی صید و صیادی مهاباد با اشاره به اینکه در این تعاونی ۴۱ نفر به طور مستقیم و ۲۰۰ نفر نیز به صورت غیرمستقیم اشتغال دارند، گفت: در دریاچه پشت سد مهاباد انواع ماهی‌های بومی و غیربومی شامل زردماهی، سفید رودخانه‌ای، کپور، آمور، سیم‌برگ، سوف و فیتوفاک صید می‌شود.
وی اظهار کرد: اعضای تعاونی صید و صیادی مهاباد هر سال از اول مهر تا پایان اسفند ماه در دریاچه سد مهاباد مشغول عملیات صیادی هستند و ماهی‌های صید شده را در بازارچه فروش آبزیان این شهرستان عرضه می کنند.
شاشانی یادآور شد: در اواخر فروردین هر سال به دلیل شروع فصل تخم‌ریزی ماهی‌ها عملیات صیادی متوقف می‌شود و اعضای این تعاونی در فصولی که صید ماهی صورت نمی‌گیرد، کار محافظت از دریاچه سد و مقابله با صیادان غیرمجاز را برعهده دارند.
وی گفت: طبق ماده ۱۹ قانون آبزیان کشور رهاسازی بچه‌ماهی در منابع آب شرب خلاف قانون است اما وجود ماهی در دریاچه سد باعث تصفیه طبیعی آب می شود و نوعی روش مقابله با رشد جلبک ها و جانداران موجود در آب است.
به گزارش ایرنا، سد مهاباد دارای ۱۹۷ میلیون متر مکعب ظرفیت اسمی و ۱۷۲ میلیون مترمکعب ظرفیت مفید است که علاوه بر تامین آب شرب شهر مهاباد، بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان را نیز زیر پوشش قرار می‌دهد.
سد مهاباد که در ضلع‌غربی این شهر احداث شده، تنها یک کیلومتر با شهر فاصله دارد و به همین لحاظ نزدیکترین سد به مناطق مسکونی در جهان به شمار می‌آید.
مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.
نظر شما