روایتی از یک خبرI اروپایی‌ها، تحریم‌کنندگانی که خودشان را دور می‌زنند

به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، «بلومبرگ» با استناد به داده‌های شرکت تحلیلی «کپلر» گزارش داد که هند در مسیر تبدیل شدن به بزرگترین تامین کننده سوخت‌های تصفیه شده اروپا در ماه جاری میلادی است در حالیکه همزمان در حال خرید میزان بی‌سابقه‌ای نفت از روسیه است.

ویکتور کاتونا تحلیلگر ارشد نفتی در شرکت کپلر گفت: نفت روسیه برغم تحریم‌ها مسیر برگشت به اروپا را پیدا می‌کند و افزایش صادرات سوخت هند به غرب، نمونه خوبی از آن است. با توجه به اینکه هند بشکه‌های زیادی از نفت روسیه را وارد می‌کند، این امر اجتناب ناپذیر است.

این مساله برای اتحادیه اروپا یک شمشیر دو لبه است. از طرفی، این بلوک در حال حاضر به منابع جایگزین گازوئیل نیاز دارد که روسیه قبلا تامین کننده اصلی آن بود. از طرف دیگر نیز، در نهایت تقاضا برای نفت روسیه را افزایش می‌دهد و به معنی هزینه‌های اضافی حمل و نقل است. این همچنین به معنای رقابت بیشتر پالایشگاه‌های نفت اروپایی است که نمی توانند به نفت خام ارزان روسیه دسترسی پیدا کنند.

داده‌های شرکت کپلر نشان می‌دهد که واردات سوخت تصفیه شده اروپا از هند قرار است به بالای ۳۶۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند و به میزان واردات اروپا از عربستان نزدیک شود.
طبق برآوردهای این شرکت تحلیل نفتی، ورود نفت خام روسیه به هند قرار است از ۲ میلیون بشکه در روز در ماه آوریل (فروردین/ اردیبهشت) تجاوز کند و تقریبا ۴۴ درصد از واردات نفتی این کشور آسیایی را تشکیل دهد.

بیش از نیمی از حمل و نقل دریایی نفت روسیه به مقصد اتحادیه اروپا و کشورهای گروه ۷ بود تا اینکه آنها در واکنش به جنگ اوکراین، کاهش خرید از روسیه را آغاز کردند.

پیشینه

اتحادیه اروپا و گروه ۷ به دنبال وقوع جنگ اوکراین در حمایت از کی‌یف در مقابل روسیه، بسته‌های تحریمی متعددی را علیه مسکو اعمال کردند که تعداد آنها از انگشتان یک دست هم فراتر رفت.
علت عمده این تحریم‌ها به بیان خود غربی‌ها «متوقف کردن ماشین جنگی روسیه بود» یعنی تلاش کردند با اعمال تحریم‌های اقتصادی، درآمدهای کاخ کرملین بمنظور استفاده برای تامین مالی و تقویت تجهیزات نظامی، کاهش یابد تا این کشور توان ادامه درگیری با اوکراین را نداشته باشد.
از همین رو اروپا و گروه ۷ بر روی منابع اصلی درآمد روسیه دست گذاشت و تصمیم گرفت تا با اعمال ساز و کارهای مختلف آورده‌های مالی مسکو در زمینه انرژی را با محدودیت‌هایی مواجه کند.

در این راستا یکی از اقداماتی که در نهایت با اختلاف نظرهای زیادی در میان اعضای اتحادیه اروپا و گروه ۷ برای محدودیت صادرات و فروش انرژی روسیه انجام گرفت، تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه بود. مجموعه غرب دریافته بود راهی برای تحریم کامل انرژی مسکو ندارد به این دلیل که برخی کشورها به شدت وابسته به آن هستند و به لحاظ هزینه و فایده نمی‌توانند جایگزینی بیابند.

بالاخره گروه ۷ همراه با اتحادیه اروپا و استرالیا در ۲۹ مارس (۹ فروردین) طی بیانیه‌ای سقف قیمت برای خرید نفت روسیه را ۶۰ دلار آمریکا تعیین کردند.

اهمیت موضوع

با وجود اینکه برای رسیدن به این سقف قیمت اختلاف نظرهای بسیاری در میان کشورهای اروپایی وجود داشت، گروه هفت اقتصاد پیشرفته دنیا حتی در سر دارد تا در آینده بقیه کشورها را به خرید نفت روسیه به قیمت کمتر از ۶۰ دلار ملزم کند.

آنها در بیانیه‌ای که برای اعمال سقف قیمت نفت روسیه منتشر کردند از احتمال بررسی و قابلیت تغییر در تصمیم خود گفتند. هرچند برغم اصرار چندین کشور در اروپا جهت انجام این کار، آستانه قیمت نه تنها تغییری نکرد بلکه قمیت‌های جهانی از نیمه مارس (اواخر اسفند) نسبت به دو ماه قبل کاهش پیدا کرد.

در مسیر اجرای سیاست‌های تحریمی که کشورهای اروپایی پافشاری زیادی بر آن دارند، چالش‌های متعددی وجود داشته و حتی در مواردی این کشورها خود به لحاظ وابستگی‌های متقابل با روسیه قادر به پایبندی به آن نبودند.

گزارش بلومبرگ نشان دهنده این است که اروپایی‌ها به صورت غیرمستقیم انرژی روسیه را وارد می‌کنند و تحریم‌های خود را دور می‌زنند. در کنار این گزارش جنجالی، روزنامه «ال موندو» اسپانیا هم ادعای جالبی را در خصوص خرید نفت روسیه توسط اسپانیا از طریق مراکش منتشر کرده است.

اسپانیا به عنوان یک کشور عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپا که وعده ارسال تانک به اوکراین برای جنگیدن در مقابل روسیه را داده، در حال وارد کردن نفت تحریم شده روسیه از مراکش است. ال موندو به نقل از منابع آگاه گزارش داد که مراکش گازوئیل روسیه را با تخفیف خریداری و مجدد به اسپانیا صادر می‌کند.

به نوشته این روزنامه اسپانیایی، روز ۲۸ آوریل (۸ فروردین) دست کم سه نفتکش روسیه بندرهای بالتیک را با ۱۷۰ هزار تن محصولات نفتی به مقصد مراکش ترک کردند. داده‌های حمل و نقل دریایی حاکی از آن است که مراکش ۱۰ درصد از تقاضای ماهانه اسپانیا را تامین می‌کند.

بر اساس داده‌های کشتیرانی، این کشور شمال آفریقا که حدود ۶۰۰ هزار بشکه گازوئیل روسیه را در سال ۲۰۲۱ خریده، واردات این محصول را تا ۲ میلیون بشکه در ژانویه ۲۰۲۳ افزایش داده و همچنین یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در ماه فوریه (بهمن/اسفند) وارد این کشور شده است.

ارزیابی

از همان شروع جنگ اوکراین، وابستگی برخی از کشورهای اروپایی به نفت و گاز روسیه اختلاف نظر شدیدی را در قبال اتخاذ یک سیاست واحد در مقابله با روسیه در میان اتحادیه اروپا به وجود آورد. دولت‌های مجارستان و حتی در همان ابتدا آلمان به عنوان یکی از حامیان سرسخت کنونی با تحریم‌ها علیه فدراسیون روسیه مخالفت می‌کردند.

فشار قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا باعث شد تا برخی دولت‌ها در برابر این زورگویی‌ها دوام نیاورند و به اتخاذ رویکردهایی مجبور شوند که خود تمایلی به اجرای آن نداشتند. از این رو شرایط فعلی کاملا نشان می‌دهد که بلوک اتحادیه اروپا قادر به تحمل تحریم‌هایی که خود علیه مسکو اعمال کرده، نیست.

وضع موجود حاکی از آن است که اگر در هفته‌های آینده گروه ۷ و کمیسیون اروپا بخواهند سقف قیمت نفت روسیه را در راستای فشار به کرملین مورد بازبینی قرار دهند، برخی دولت‌ها همانند قبل در مقابل این طرح مقاومت خواهند کرد.