به گزارش ایرنا، دولتخانه صفوی در قلب تاریخی شهر قزوین و در میان یک باغ قرار گرفته و از نمادهای شکوه تاریخی این دیار کهن و یادگار بیش از نیم قرن پایتختی این شهر به شمار می رود.
این مجموعه را که اکنون دارای حدود ۶ هکتار مساحت است شاه طهماسب اول، دومین شاه سلسله صفویه و فرزند شاه اسماعیل اول وقتی که تصمیم گرفت پایتخت را از تبریز به قزوین انتقال دهد، بنا نهاد.
آنطور که در کتب و روایات تاریخی آمده، شاه تهماسب که می خواست با انتقال پایتخت از تبریز به قزوین، مرکز حکومت در شهری دورتر از سرزمین عثمانی ها باشد حدود ۱۰ سال قبل از انجام این خواسته اش مقدمات را فراهم کرد و دستور داد تا یک باغ به نام زنگی آباد در قزوین خریداری و عمارت ها و کوشک های شاهی در آن بنا شود.
خریداری این باغ از فردی به نام میراز شرف خان جهان قزوینی در سال ۹۵۲ هجری قمری انجام شده و کار ساخت عمارت ها و کاخ ها در آن حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است و شاه طهماسب در سال ۱۰۰۴ هجری قمری پایتخت را به قزوین انتقال داده و در دولتخانه صفوی سکنی گزید.
شاه طهماسب صفوی در دوران پایتختی قزوین و حضور در ارگ سلطنتی خود یا همان دولتخانه میزبان سفرا و مقامات دولت های مختلفی بوده است، مثلا در کتب تاریخی آمده او در این مکان از همایون پادشاه گورکانیان هند استقبال کرده است.
بنابر برخی روایات این مجموعه تاریخی دارای ۱۴ و در برخی روایات دیگر ۲۱ کاخ و عمارت بوده که امروز تنها کاخ چهلستون از آن باقی مانده است.
دیوان‌خانه، عمارت خورشید، قصر جهان‌نما و عمارت حرم یا باغ عالم آرا از بناهای موجود در دولتخانه صفوی بوده که متاسفانه امروزه اثری از آنها باقی نمانده است.
کاخ چهلستون تنها کوشک باقی مانده در دولتخانه صفوی است که بعدها در ساخت عمارت چهلستون اصفهان از آن الهام و الگو گرفته شد و اکنون به موزه خوشنویسی قزوین تبدیل شده است.
عمارت یا کاخ چهلستون ساختمانی هشت گوش بوده و در ۲ طبقه به مساحت حدود ۵۰۰ مترمربع بنا شده است و نقاشی های دیوارهای طبقه اول آن که از هنر نگارگری مکتب قزوین به شمار می رود، دارای شهرت زیادی بوده و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
از دیگر آثار باقی مانده فعلی در دولتخانه صفوی باید به سردر رفیع عالی قاپو اشاره کرد.
این بنای رفیع که به سمت خیابان سپه یا شهدا باز می شود، یکی از هفت در وسیع و باشکوه ورودی به ارگ شاهی یا دولتخانه صفوی بوده است.
سردر عالی قاپو دارای ۱۷ متر ارتفاع بوده و بالای آن منقش به کتیبه ای به خط ثلث است.
پس از دوره صفویه، بناهای دیگری در دولتخانه صفوی احداث شده اند که می توان به گراند هتل نخستین هتل به سبک مدرن ایران اشاره کرد که در دوره قاجار بنا شد و همچنین مدرسه امید، نخستین مدرسه مدرن قزوین نیز در زمان پهلوی اول در این مجموعه ساخته شد.
در حال حاضر گراند هتل در دست مرمت، احیا و ساماندهی است و امکان بازدید از آن وجود ندارد، قرار است این بنای تاریخی دوباره با کاربری قبل به یک مکان اقامتگاهی-پذیرایی تبدیل شود تا اقامتی نوستالژیک را برای گردشگران تداعی کند.
به گفته برخی تاریخ شناسان در این بنا که به عنوان یکی از نمادهای مدرن سازی ایران نام برده می شود، طراحی کودتای رضاشاه صورت گرفته است.
بقعه چهار انبیا از معروف ترین مکان های زیارتگاهی قزوین نیز در دولتخانه صفوی قرار دارد، البته این بنا به داخل مجموعه اصلی راه ندارد و درب ورودی درون خیابان پیغمبریه قرار گرفته است.
این زیارتگاه که در نوع خاص در ایران منحصر به فرد است، مدفن چهار پیامبر قوم بنی اسرائیل به نام های سلام، سلوم، سهولی و القیا است.
بخشی از بنای این آرامگاه یا زیارتگاه از دوره صفویه به یادگار مانده است.
در حال حاضر انجام مطالعات و کاوش های باستان شناسی در دولتخانه صفوی جریان دارد و قرار است پس از پایان و تکمیل این عملیات، یک سایت موزه نیز در داخل آن احداث و راه اندازی شود.
گردشگران نوروزی که از دولتخانه صفوی قزوین بازدید می کنند می توانند از طریق عالی قاپو وارد خیابان شهدا (سپه) شده و قدم در نخستین خیابان ایران بگذارند.
مسجد جامع عتیق که از کهن ترین و زیباترین مساجد ایران به شمار می رود و دارای قدمتی بیش از هزار سال است، در این خیابان و در فاصله کمی از دولتخانه صفوی قرار دارد، ناگفته نماند مجموعه کاروانسرای سعدالسلطنه بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران نیز در نزدیکی دولتخانه صفوی قرار دارد و گردشگران نوروزی با حدود پنج دقیقه پیاده روی امکان بازدید از آن را دارند.
گردشگران در نوروز ۱۴۰۱ با بازدید از دولتخانه صفوی قزوین همچنین امکان تماشای برنامه های فرهنگی و هنری و آئینی را به دلیل برپایی نوروزگاه در این مکان پیدا می کنند.
مسافران نوروزی همچنین با بازدید از این مجموعه تاریخی می توانند از نمایشگاه صنایع دستی منطقه ای دیدن کرده و با هنرهای دستی و سوغات قزوین آشنا شده و آنها را تهیه و خریداری کنند.
گردشگران نوروزی علاوه بر بازدید از بناهای تاریخی درون دولتخانه صفوی می توانند از موزه شهر قزوین که داخل این مجموعه قرار دارد بازدید کنند، درب این موزه از سمت خیابان هلال احمر به روی بازدیدکنندگان و گردشگران باز است.
نظر شما