در ادامه گزارش پنجم دی روزنامه جوان آمده است: جسد یک زن و یک کودک در میان تکه‌هایی از یک قایق از هم پاشیده که روی آب معلق مانده‌است! تصاویری از این دست با شعله‌ورتر شدن آتش جنگ و فقر در برخی کشورهای خاورمیانه و آفریقا همچنان و چندباره تکرار می‌شود. چند روز پیش گارد ساحلی یونان در پی غرق شدن یک قایق پناهجویان در دریای اژه جسد دست‌کم ۱۶ تن از پناهجویان را پیدا کرده‌است. به گفته سخنگوی گارد ساحلی یونان احتمالاً «شمار زیادی از این افراد هم تاکنون ناپدید شده‌اند.» این سومین حادثه‌ای است که در هفته‌های اخیر برای پناهجویان رخ داده است. پناهجویان تنها جرمشان گرفتاری در جنگ‌هایی است که کشورهای غربی به آن‌ها تحمیل کرده‌اند و آن‌ها ناگزیرند برای نجات جانشان از زیر باران آتش و گلوله در مسیری قدم بگذارند که انتهایش معلوم نیست.
سرنوشت بسیاری از این افراد که به امید رسیدن به مناطق امن سرزمین‌شان را رها می‌کنند مرگی دردناک در مسیر کشورهایی است که با وجود تمام شعارهای حقوق بشری، حقوق آنان را نقض می‌کنند. طبق اعلام سازمان بین‌المللی مهاجرت ملل متحد، شمار پناهجویان و آوارگانی که در جریان سفرهای خطرناک دریایی به اروپا جان باخته‌اند، در سال جاری بیش از دو برابر شده. در حالی که شمار افرادی که از راه دریایی به اروپا سفر می‌کنند تنها ۵۶ درصد افزایش یافته‌است.
بنا بر اعلام این سازمان احتمالاً شمار مرگ و میر پناهجویان در جریان سفرهای دریایی به اروپا بیش از اینهاست، زیرا بسیاری از موارد غرق شدن قایق‌ها گزارش نمی‌شود و تأیید رقم دقیق کشته‌شدگان در حوادث دیگر نیز دشوار است. سازمان‌های مدافع حقوق بشر با انتقاد از انفعال دولت‌های غربی در نجات پناهجویان حادثه‌دیده، هشدار داده‌اند که در فقدان عملیات تجسس دولتی و کشتی‌های امدادی به ویژه در مرکز مدیترانه، عبور پناهجویان بسیار خطرناک‌تر می‌شود.
افغانستان، سوریه، عراق و کشورهای آفریقایی همچون سومالی سال‌هاست زیر فشار جنگ و تبعات آن کمرشان خم شده و برخی از مردم این مناطق فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند و به امید زندگی بهتر قدم در مسیر مهاجرت می‌گذارند. پناهجویان نه مجرمند و نه تبهکار؛ این در حالی است که کشوری همچون کانادا بهشت اختلاسگران است، اما پناهجویانی که برای فرار از جنگ و شرایط سختی که دولت‌های غربی خود مسبب این جنگ‌ها و ناآرامی‌ها در چنین کشورهایی هستند، بی‌اینکه جرمی مرتکب‌شده باشند یا تحت پیگرد قانونی قرار گرفته باشند به این افراد پناه نمی‌دهند و حقوق‌شان را به رسمیت نمی‌شناسند.
این مسئله موجب می‌شود تا پناهجویان ناگزیر شوند از مسیرهای غیرقانونی به مهاجرت اقدام کنند و با گرفتار شدن در دام قاچاقچیان انسان و مسیرهای نامطمئن از حداقل حق و حقوق خود برخوردار نباشند و جانشان را در این مسیر از دست بدهند. در چنین شرایطی بسیاری از کشورهای غربی حتی برای امدادرسانی به پناهجویانی که قایق‌هایشان غرق می‌شود، اقدامی نمی‌کنند و با تمام شعارهای حقوق بشری و محکومیت دیگر کشورها به نقض حقوق پناهجویان، خود بزرگ‌ترین ناقضان حقوق بشری پناهجویانند.
قایق‌های خالی و جسدهای روی آب
دست‌کم ۱۳ پناهجوی دیگر در حادثه جداگانه‌ای در دریای اژه جان باختند و به تلفات ۲۷ نفره پناهجویان طی سه روز در قالب حوادث مجزا در آب‌های یونان افزودند. قبل از این حادثه که جمعه‌شب روی داد، ۱۱ نفر دیگر بر اثر واژگونی قایقی در روز پنج‌شنبه در نزدیکی جزیره آنتی‌کیترا در جنوب یونان کشته شدند. گارد ساحلی یونان روز جمعه اعلام کرد ۹۰ نفر شامل ۵۲ مرد، ۱۱ زن و ۲۷ کودک که در این قایق واژگون شده‌بودند، از آب‌ها نجات داده شدند. در رویداد جداگانه‌ای در روز جمعه، پلیس یونان سه نفر را به اتهام قاچاق انسان بازداشت و ۹۲ پناهجو را پس از به گل نشستن قایق در شبه‌جزیره پولپونز در جنوب یونان دستگیر کرد. همچنین عملیات جست‌وجو برای سومین روز متوالی در مرکز دریای اژه ادامه دارد؛ جایی که یک قایق حامل پناهجویان در نزدیکی جزیره یونانی فولگاندروس غرق شد و دست‌کم سه نفر بر اثر آن جان خود را از دست دادند.
در جریان این حادثه، ۱۳ نفر دیگر نجات یافتند و نجات‌یافتگان گزارش دادند دست‌کم ۱۷ نفر ناپدید شده‌اند. مقام‌های یونانی اعلام کردند که مسافران این قایق از کشور عراق بودند. این اتفاق پس از رویدادی بود که در دریای مانش رخ داده بود.
قاچاقچیان انسان مسیری را از ترکیه به ایتالیا انتخاب کرده‌اند تا از جزایر شرق دریای اژه که به شدت تحت کنترل نیروهای یونانی است، دوری کنند. براساس اعلام گارد ساحلی یونان، ۶۲ نفر پس از واژگونی یک قایق بادی در شامگاه جمعه در ۸ کیلومتری جزیره پاروس نجات یافتند. نجات‌یافتگان به گارد ساحلی اطلاع دادند که حدود ۸۰ نفر سرنشین این قایق بودند.
قاچاقچیان مستقر در ترکیه به طور فزاینده‌ای قایق‌های پناهجویان و پناهجویان را روانه ایتالیا می‌کنند. یونان گذرگاه ورودی به اتحادیه اروپا برای افرادی است که از جنگ و فقر در آفریقا، خاورمیانه و آسیا می‌گریزند.
کم‌کاری دولت‌های اتحادیه اروپا در نجات پناهجویان
در کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو درباره حقوق اولیه پناهجویان در کشور میزبان به مواردی از جمله حق اخراج نشدن، به استثنای شرایطی خاص و قاطع، حق مجازات نشدن به خاطر ورود غیرقانونی به کشورهای امضاکننده کنوانسیون و حقوقی همچون حق کار، داشتن سرپناه، حق تحصیل، حق استفاده از امکانات و کمک‌های عمومی، حق دسترسی به محکمه، حق جابه‌جایی آزادانه در قلمرو کشور میزبان و حق داشتن مدارک هویت و اسناد سفر تأکید شده‌است.
این پروتکل وظایفی را از جمله رعایت قوانین و مقررات کشور میزبان و احترام به اقداماتی که برای حفظ نظم عمومی انجام می‌شود برای پناهجویان در نظر گرفته است، اما در عمل شاهد نقض جدی حقوق پناهجویان در کشورهای غربی هستیم.
بر اساس اعلام کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، در سال جاری تا ۱۹ دسامبر (۲۸آذر)، بیش از ۱۱۶ هزار پناهجو برای رساندن خود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از دریای مدیترانه عبور کرده‌اند.
افزایش دو برابری مرگ پناهجویان
تحقیقات سازمان بین‌المللی مهاجرت نشان می‌دهد آمار مرگ پناهجویانی که تلاش می‌کنند از مسیر دریای مدیترانه خود را از آفریقا به اروپا برسانند در مقایسه با سال گذشته دو برابر شده‌است. در این گزارش، دولت‌های اتحادیه اروپا به دلیل کم‌کاری در نجات پناهجویان مقصر شناخته شده‌اند. بنابر تحقیقات سازمان بین‌المللی مهاجرت، افزایش تلفات پناهجویان عمدتاً به دلیل ناکافی بودن عملیات جست‌وجو و نجات از سوی کشورهای اروپایی است. این پناهجویان عمدتاً در مسیر خود از دریای مدیترانه به سوی آفریقا حرکت می‌کنند. بنابر این گزارش تنها در شش ماه نخست امسال دست‌کم هزارو۱۴۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند.
در نیمه اول سال گذشته میلادی ۵۱۳ مهاجر در این مسیر جان خود را از دست داده بودند.
در سال ۲۰۱۹ اتحادیه اروپا گشت‌های دریایی برای نجات پناهجویان در دریای مدیترانه را تعلیق کرد. این تصمیم در پی آن گرفته شد که دولت‌های اروپایی دچار اختلاف‌نظر شدند، بر سر اینکه عملیات نجات پناهجویان احتمالاً باعث ترغیب افراد به تن دادن به خطر این سفر دریایی و در نتیجه افزایش قاچاق انسان می‌شود.
برخی کشورها پناهجویان را به مدت طولانی در بازداشتگاه‌هایی که شرایط بسیار بدی دارند، نگهداری می‌کنند. در این بازداشتگاه‌ها، نبود خدمات اولیه مانند غذا، آب و خدمات پزشکی باعث بروز موارد فراوان مرگ غیرطبیعی پناهجویان شده‌است. این بازداشتگاه‌ها، در دوران شیوع کرونا، در میان آسیب‌دیده‌ترین مناطق قرار داشتند.
در امریکا اعضای خانواده پناهجویان به زور از هم جدا می‌شوند و فرزندان را از پدر و مادرهای آن‌ها جدا می‌کنند. در این شرایط بسیاری از کودکان ارتباط خود را با خانواده‌های خود از دست دادند و این به وقوع وضع غم‌انگیز انسانی منجر شده‌است.
نظر شما