ضرورت اجرای طرح‌های جوار معدنی برای توسعه و رونق شهرستان بافق

به گزارش ایرنا پس از تکمیل فعالیت اکتشاف در سال ۴۹ و هنگامی که اوایل دهه ۵۰ خورشیدی کار استخراج سنگ آهن در معدن چغارت بافق با ذخیره ۱.۴ میلیارد تن آغاز شد، کمتر کسی به فکر توسعه منطقه و فراهم کردن زمینه ارزش افزوده برای مواد معدنی و پیشگیری از خام فروشی سنگ آهن بود.

اما اجرای طرح‌های جوار معدنی در سال‌های اخیر باعث جلوگیری از خام فروشی موادی مانند سنگ آهن، سرب و روی و رونق اقتصادی و ارزش افزوده فراوان در شهرستان شد.

تولید سالانه  سنگ آهن در بافق بین ۳.۲ تا چهار میلیون تن بود که از طریق خطوط ریلی و حمل و نقل جاده‌ای به کارخانه فولاد خوزستان و ذوب آهن مبارکه اصفهان و بعضا به خارج از کشور صادر می‌شد، از رهگذر فروش مواد اولیه‌ای مانند سنگ آهن ۲ در صد آن به عمران و آبادانی بافق اختصاص می‌یافت و تعدادی از جوانان این شهرستان نیز در معدن مشغول به کار شده بودند.

مردم به همین اشتغال و ۲ درصد اکتفا می کردند غافل از اینکه کوه چند ۱۰ متری معدن سنگ آهن چغارت رفته رفته به گودالی عمیق تبدیل می شود و بهره برداری بدون ارزش افزوده برای ساکنان منطقه جز آلایندگی و بیماری‌های تنفس و بعضا سرطان عاید دیگری ندارد.

کم کم این دغدغه ایجاد شد که اگر روزگاری ذخیره این معدن تمام شود، تکلیف شهرستان بافق و مردم منطقه چه خواهد شد؟ گرچه مسوولان معادن با شروع به کار معدن چغارت به فکر اکتشاف معادن جدید سنگ آهن در منطقه بودند و موفق شدند ۳۸ آنومالی معدنی را در حوزه شهرستان بافق، اردکان و بهاباد در استان یزد و زرند کرمان کشف کنند که هم اینک بهره برداری از ۹۰ درصد آن‌ها آغاز شده، ولی همواره فقدان زنجیره تولید فولاد در این شهرستان احساس می‌شد.

زنگ خطرِ اتمام ذخیره معادن و تعطیلی فعالیت‌های وابسته به آن همواره در گوش بهره برداران و شاغلان این حوزه طنین انداز بود تا اینکه  با پیگیری‌های مسوولان عاقبت با ساخت کارخانه فولاد ۸۰۰ هزار تنی بافق با عنوان «فولاد بافق کسری» موافقت و قرارداد ایجاد آن در سال ۹۴ با مشارکت ایران و چین بسته شد.

تذکر نماینده مجلس به وزیر تعاون

نماینده شهرستان های  ابرکوه، بافق، بهاباد، خاتم و مهریز و مروست در تذکری در جلسه علنی یکماه قبل مجلس خطاب به وزیر تعاون، کار  و رفاه اجتماعی گفت: مردم بافق از مجموعه این وزارتخانه در این شهر گلایه‌مندند.

به گفته وی در مجموعه سنگ آهن مرکزی بافق، ۷ هزار نفر مشغول به کار هستند که اگر خانواده ۴ نفره داشته باشند یعنی ۲۸ هزار نفر از این محل ارتزاق می کنند که حدود نیمی از جمعیت شهرستان است.

محمدرضا صباغیان  تاکید کرد: اجازه ندهید سنگ آهن مرکزی بافق وارد بورس شود و در این اوضاع احوال کرونایی و اقتصادی، مردم ناراضی بمانند.

وی معتقد است: سوءمدیریت و تصمیم گیری در خصوصی سازی سال ۷۹، ۹۰ و ۹۳ ، شهر بافق را دچار بحران کرد و استخراج سنگ آهن به مدت ۵۳ روز تعطیل بود و امروز که شهر آرام است دوباره می خواهند سنگ آهن را به بورس ببرند، بدون اینکه به مسوولیت‌های اجتماعی آن و دستور معاون اول توجه کنند.

این نماینده مجلس با اشاره به مصوبه شورای تامین شهرستان برای مخالفت با این اقدام، تصریح کرد: شهر آرام ما را به هم نریزید، مردم مشکل دارند و کشاورزی به خاطر انفجارات از بین رفته است و مردم با بیماریهای مختلف دست به گریبانند.

ساخت کارخانه فولاد در بافق

مدیر سابق پروژه فولاد بافق کسری گفت: با عقد قرارداد کنسرسیوم، ساخت کارخانه فولاد با ظرفیت سالانه ۸۰۰ هزار تن فولاد خام با مشارکت چینی‌ها در این شهرستان معدن خیز آغاز شد.

رحمان مظفری قرارداد اولیه را چهارصد و چهار میلیون یورو اعلام و با بیان اینکه خوراک این کارخانه، کنسانتره سنگ آهن و تبدیل آن به آگلومراسیون و گندله است، افزود: کارخانه فولاد سالانه قابلیت تولید ۸۰۰ هزار تن محصول را دارد واجرای آن موجب ایجاد تحول اقتصادی در کشور و توسعه و رونق شهرستان بافق و همچنین جلوگیری از خام فروشی سنگ آهن و ارزش افزوده قابل توجه است.

مظفری از پیشرفت ۱۲ درصدی پروژه فولاد بافق کسری خبر داد و خاطرنشان کرد: با بهره برداری از این کارخانه، زمینه اشتغال بیش از یک هزار و ۸۰۰ نفر به طور مستقیم و ۶ هزار نفر به صورت غیرمستقیم فراهم می‌شود.

حمایت وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی از فعالیت بخش خصوصی در حوزه فولاد

در دهه ۹۰ کارخانه نیمه کاره فولاد بافق نیز که سال‌ها بلاتکلیف مانده بود با حمایت مسوولان مربوطه به بخش خصوصی واگذار شد که مدیر عامل این شرکت اعلام کرد: برای خرید تجهیزات این کارخانه افزون بر ۹ میلیون یورو و ۲ میلیارد تومان پرداخت کرده است.

سیدعلی‌محمد ابویی از اعلام رقم تولید سالانه این شرکت خودداری کرد و افزود: هم اکنون، بخش تولید میلگرد این کارخانه فعال است و محصولات تولیدی به بازار داخلی و بعضا کشور عراق صادر می‌شود.

مجتمع فولاد بافق در جمع تولیدکنندگان معدود گِردهای صنعتی CK۴۵ 

 مدیر بهره برداری مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق از گام رو به جلوی این شرکت در صنعت فولاد خبر داد و گفت: توانستیم در سال جهش تولید با احساس مسئولیت در راستای تحقق نیاز کشور، طیف گسترده ای از گردهای صنعتی CK۴۵ را تولید کنیم.

عباس عظمتی با بیان اینکه صنایع مصرف کننده این فولاد، به ویژه صنعت پیچ و مهره کشور از کمبود مواد اولیه رنج می برند، اظهارکرد: افزایش تولید فولاد صنعتی CK۴۵ بر اساس استانداردهای بین المللی در این مجتمع، نیاز بسیاری از کارخانجات را به این محصول تأمین می کند.

وی افزود: گِرد CK۴۵ یکی از پرمصرف ترین انواع فولادهای صنعتی با قابلیت ماشینکاری و مقاومت کششی بالا است.

عظمتی به تولید گردهای صنعتی CK۴۵  در تعداد محدودی از کارخانجات فولاد کشور اشاره کرد و گفت: این محصول در ساخت قطعات اتومبیل، موتورها، پیچ و مهره، ابزارهای صنایع کشاورزی، شافت ها، ابزارهای دستی، چرخدنده های کوچک و ... کاربرد گسترده ای دارد.

این مجتمع در حال حاضر افزون بر تولید گرد آلیاژ صنعتی، محصولات ساختمانی خود را در گریدهای A۳  و A۴  از سایز ۸ تا ۴۰ ضمن تأمین بازار داخل، به کشورهای همسایه هم صادر می کند.

ساخت کارخانه آگلومراسیون در بافق
کارخانه فولاد برای تولید محصولات خود به مواد اولیه نیاز دارد که از کنسانتره سنگ آهن استحصال می‌شود، فرایند پیش پخت و کلوخه‌سازی سنگ آهن قبل از شارژ به کوره بلند در کارخانه‌های فولادسازی «آگلومراسیون» نامیده می‌شود که به روش احیاء مستقیم به ویژه در کوره‌های بلند در تولید آهن کاربرد دارد.

ساخت کارخانه آگلومراسیون با عقد قرارداد کنسرسیوم داخلی و چینی با ۲۹ میلیون دلار سرمایه گذاری ارزی و ۲۱۰ میلیارد ریال هزینه ریالی و تولید سالانه بیش از ۸۰۰ هزار تن  اجرا شد.

جانشین مجری طرح آگلومراسیون بافق گفت: خوراک آگلومراسیون سنگ آهن خرد دانه، با عیار ۶۰ درصد است، که پس از ورود به سیستم کار خردایش آن انجام می‌شود. در این فرایند، سنگِ آهن پس از استخراج از معدن ابتدا خردایش، دانه بندی و سپس تبدیل به آگلومراسیون شده و آماده حمل به کوره بلند اصفهان و نهایتا تبدیل به فولاد می‌شود.

رحمان مظفری از اشتغال ۴۰۰ نفر در کارخانه آگلومراسیون خبرداد و با بیان اینکه کوره بلند برای ذوب آهن در جواره طرح آگلومراسیون بافق ساخته می‌شود، تصریح کرد: با ساخت و راه اندازی کوره بلند، علاوه بر تولید فولاد در این شهرستان، زمینه اشتغال ۳۰۰ نفر دیگر نیز فراهم می‌شود.

ساخت و افتتاح کارخانه گُندله

گُندله، گلوله‌های تولید شده از نرمه سنگ آهن و سایر مواد افزودنی است که نخست خام و سپس پخته شده و سخت می‌شود؛ و برای احیا به روش سنتی تولید آهن در کوره بلند یا روش‌های متعدد احیای مستقیم به کار می‌رود.

مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران – بافق هم گفت: عملیات اجرایی این کارخانه از سال ۹۴ در قالب کنسرسیومی با شرکت‌های چینی، ژاپنی و ایرانی در سایت معدن سنگ آهن چغارت بافق آغاز و پس از گذشت پنج سال در روزهای پایانی سال گذشته در ارتباط ویدیو کنفرانس با حضور رییس‌جمهوری به بهره برداری رسید.

رضا فلاح مبارکه افزود: برای ساخت و تجهیز این کارخانه، یک میلیارد و ۸۵۵ میلیون یوان هزینه شده است.

وی خوراک این واحد صنعتی را کنسانتره سنگ آهن اعلام کرد و افزود: استخراج سنگ آهن از معادن منطقه پس از پرعیارسازی (بالای ۶۰ درصد) در یک فرایند با تجهیزات پیشرفته معدنی، به کنسانتره تبدیل می‌شود که در برنامه‌های کوتا و بلندمدت، کنسانتره حاصل از معادن سنگ آهن منطقه مانند معدن دی ۱۹، آنومالی شمالی و چاه‌گز تامین می‌شود که نقش مهمی در ارزش افزوده سنگ آهن و جلوگیری از خام فروشی آن دارد.

فلاح مبارکه، راه اندازی کارخانه گندله سازی را یکی دیگر از حلقه‌های تولید فولاد در شرکت سنگ آهن مرکزی بافق دانست و بیان کرد: جلوگیری از خام فروشی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و تنوع بخشیدن به محصولات سنگ آهن از عمده‌ترین مزایای این طرح صنعتی است و در این طرح برای ۷۸۸ نفر شغل ایجاد شده است.

به گفته وی، کارخانه گندله بافق دومین کارخانه پنج میلیون تنی کشور است که توسط سه شرکت ایرانی و چینی در این شهرستان ساخته شد و خوراک واحدهای فولادسازی به روش مستقیم را تامین می‌کند.

ساخت کارخانه ۲ میلیون تنی کنسانتره آهن در بافق

از آنجایی که خوراک گندله سازی، کنسانتره آهن است و قبلا نیز  چنین کارخانه‌ای با ظرفیت سه میلیون تن در بافق فعال بوده، برای جبران کسری کنسانتره، کارخانه دیگری با ظرفیت تولید سالانه ۲ میلیون تن در سال ۹۹ در سایت معدن سنگ آهن بافق آغاز شد.

به گفته مدیر عامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران، ساخت این کارخانه به مدت ۳۰ ماه و با سرمایه گذاری ۸۹ میلیون یورویی در جوار شرکت سنگ آهن بافق احداث می‌شود و کنسانتره آهن را با خلوص ۶۷.۵ درصد تولید می‌کند.

بهره‌برداری از کارخانه کنسانتره سرب و روی بافق در سال ۹۹

کارخانه تولید کنسانتره سرب و روی معدن «تاشکوییه» با ۹۵۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی با حمایت دولت وقت به بهره برداری رسید.

مدیرعامل این واحد معدنی در گفتگو با گزارشگر ایرنا، ذخیره کنونی سرب و روی معدن تاشکوییه را ۱۶۰ هزار تن اعلام کرد و یادآور شد: سالانه ۱۷ هزار تن کنسانتره سرب و پنج هزار تن کنسانتره روی در این واحد معدنی تولید می‌شود و با راه اندازی این واحد زمینه اشتغال ۲۵۰ نفر به صورت مستقیم فراهم شده است.

جواد نجم نیا با تشریح ضرورت ایجاد این طرح جوار معدنی اظهارکرد: شروع به کار این کارخانه باعث فعالیت و اقتصادی شدن معادن کوچک سرب و روی در شهرها و مناطق همجوار و نیز ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در منطقه شده است.

به گفته وی: ۲ محصول تولیدی این معدن پس از مراحل تغلیظ برای تولید شمش به کارخانه سرب و روی بافق واقع در کیلومتر ۷۰ جاده بافق- یزد ارسال می‌شود.

معدن سرب و روی تاشکوییه ۵۰ سال بدون بهره برداری بود که سال ۹۷ توسط بخش خصوصی و حمایت دولت دوازدهم راه اندازی شد و هم اکنون حدود ۱۵۰ نفر در این مجموعه به کار اشتغال دارند که ۲۵۰ نفر نیز در کارخانه کنسانتره به این افراد اضافه شد.

معدن سرب و روی تاشکوییه  در فاصله ۱۰۵ کیلومتری بافق و ۲۱۵ کیلومتری مرکز استان یزد واقع است.

بیش از هفت هزار نفر در شرکت سنگ آهن مرکزی ایران - بافق به کار اشتغال دارند که با احتساب خانواده آن‌ها و بازنشستگان افزون بر ۷۵ درصد جمعیت شهرستان بافق به نوعی به این مجموعه معدنی وابسته هستند.

مرکز شهرستان ۵۲ نفری بافق در فاصله ۱۱۰ کیلومتری جنوب شرق شهر یزد قرار دارد.