«حسن روحانی» رئیس‌جمهوری در آیین افتتاح طرح‌های ملی وزارت جهاد کشاورزی در تاریخ دوشنبه ۲۸ تیرماه، ضمن تاکید بر تلاش‌های دولت در حوزه کشاورزی در هشت سال گذشته، بخشی از اقدامات و دستاوردهای دولت در این حوزه را تشریح کرد. رئیس‌جمهوری، با اشاره به دستاوردهای دولت در بخش‌های مختلف، بطور مثال گفت: «سطح زمین‌هایی که به آبیاری مکانیزه مجهز شده‌اند نسبت به هشت سال پیش دو برابر شده، حجم تولید محصولات کشاورزی از ۹۷ میلیون تن به حدود ۱۳۳ میلیون تن افزایش یافته و دولت تمام تلاش خود را برای ارتقای مکانیزاسیون در کشاورزی به کار گرفته است». وی در همین اظهارات، به اقدامات زیربنایی دولت در حوزه کشاورزی همچون افزایش سطح زمین‌های مجهز به آبیاری مکانیزه نیز اشاره کرد و گفت: « سطح زمین‌هایی که به آبیاری مکانیزه مجهز شده‌اند نسبت به هشت سال پیش دو برابر شده، حجم تولید محصولات کشاورزی از ۹۷ میلیون تن به حدود ۱۳۳ میلیون تن افزایش یافته و دولت تمام تلاش خود را برای ارتقای مکانیزاسیون در کشاورزی به کار گرفته است».
در آغاز به کار دولت و در سال ۱۳۹۲، ۴۸۷۳۲۹ هکتار از اراضی ملی، تحت اجرای برنامه‌های آبخیزداری بوده، اما سطح اراضی تحت اجرای برنامه‌های آبخیزداری کشور در سال ۱۳۹۷ به ۸۴۸۶۶۲ هکتار رسیده است که نشان از پیشرفتی قابل توجه در این حوزه دارد. دولت در حوزه تولید و کاشت نهال برای جنگل‌کاری نیز کارنامه قابل قبولی داشته است و از تولید ۱۸۳۳۱ هزار اصله نهال به تولید ۲۳۸۰۱ اصله نهال رسیده است. اگرچه که تولید نهال و مساحت جنگل‌کاری در سال‌های گذشته، هنوز با سال‌های اوج نهضت جنگل‌کاری در سال ۱۳۷۰، فاصله چشمگیری دارد.
دولت در حوزه دیگری نیز دستاوردهایی اساسی داشته است. بطور مثال آمارها نشان می‌دهند که رغم تشدید تحریم‌ها و مشکلات ناشی از خشکسالی، در دوره زمانی زمستان ۱۳۹۸ تا پاییز ۱۳۹۹، تعداد دام‌های کشور اعم از گاو، گوسفند و بز، افزایش محسوسی داشته است. در همین خصوص و در آخرین گزارش مرکز آمار در سال ۱۴۰۰ در خصوص وضعیت دام‌های کشور می‌خوانیم: «مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در اردیبهشت ۱۴۰۰ با ماه مشابه سال ۱۳۹۹ ، نشان‌دهنده افزایش ۴۹ درصدی مقدار تولید گوشت قرمز است. مقدار تولید گوشت در اردیبهشت ۱۳۹۹ نسبت به ماه مشابه سال ۱۳۹۹ برای گوسفند و بره ۵۰ درصد، برای بز و بزغاله ۳۳ درصد، برای گاو و گوساله ۴۹ درصد، برای گاومیش و بچه گاومیش ۸۵ درصد، و برای شتر و بچه شتر ۵۴ درصد افزایش داشته است».
آمارها در بخش کشاورزی نیز امیدوار کننده است، بطور مثال در مقایسه تولید محصولات کشاورزی در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۳، در محصولاتی نظیر برنج، پیاز، چغندر و زعفران، افزایش تولید را مشاهده می‌کنیم. با این حال کاهش تولید در محصولاتی نظیر پنبه، جو، ذرت و یونجه نیز قابل توجه است که باید به عنوان یک مسئله جدی به آن پرداخت. به ویژه آن که پنبه یک محصول راهبردی است و برای حیات و فعالیت صنایع نساجی کشور، اهمیتی دو چندان دارد. اگرچه تغییر در سطح زیر کشت یک محصول، در بسیاری از مواقع به معنای اختصاص دادن آن اراضی به کشت محصولی دیگر است. در عین حال خشکسالی‌های سال‌های اخیر نیز مشکلات خاص خود را ایجاد کرده و کشاورزان با دشواری‌های فراوانی در امر تولید محصولات کشاورزی روبرو هستند.
دولت در حوزه شیلات نیز آمار قابل توجه و ارزشمندی به دست آورده است. تعداد کشتی‌های صیادی کشور از ۵۱ کشتی فعال در سال ۱۳۹۲ به ۱۲۳ کشتی فعال در پایان سال ۱۳۹۷ رسیده است. تعداد لنج‌های صیادی نیز در همین دوره افزایش یافته است. در نتیجه همین مسئله و همچنین توسعه تولید آبزیان پرورشی، بر میزان صید آبزیان دریایی در شمال و جنوب کشور، به صورتی چشمگیر افزوده شده است. این افزایش به ویژه در منطقه جنوب قابل توجه است و صید ماهیان در این منطقه از ۴۷۳ هزار تن به رقم ۷۳۱ هزارتن رسیده است.
کارنامه دولت در بخش کشاورزی اگرچه کارنامه قابل قبولی است؛ اما به نظر می‌رسد مشکلاتی نظیر خشکسالی‌های پیاپی و تحریم‌های گسترده، مانع از سرعت گرفتن توسعه در این بخش شده است. به عبارت دیگر اگر این دو مشکل اساسی وجود نداشتند، کارنامه دولت در پایان دوران فعالیتش به حتم بسیار پربارتر و ارزشمندتر از امروز بود.
در عین حال مشکل اساسی دیگر در این بخش، افزایش قیمت‌ها است. اگرچه تولید اغلب محصولات کشاورزی، دامی، زراعی و شیلات، قابل قبول و رو به رشد بوده است، اما افزایش قیمت اغلب این محصولات و مشکلات به وجود آمده بر سر راه صادرات محصولات کشاورزی، باعث شده است تا چالش‌هایی جدی پیش روی بخش کشاورزی در کشور ایجاد شود. همچنین افزایش نرخ ارز هم مسئله دیگری است که اکنون به عنوان یک چالش پیش روی کشاورزان قرار گرفته است. به ویژه که برخی از نمونه‌های این چالش را می‌توان در مشکلات ماه‌های اخیر دامداران در تامین نهاده‌های دامی ملاحظه کرد. از همین رو به نظر می‌رسد در برنامه‌ریزی‌های آینده، باید برنامه‌هایی اساسی را برای افزایش تولید برخی محصولات در داخل کشور طراحی و بر مشکلات پیش روی این بخش غلبه کرد.
نظر شما