توجه به مصالح عمومی در مدیریت شهری

در ادامه یادداشت ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ روزنامه جام جم به قلم سجاد ریحانی‌نژاد کارشناس حقوق عمومی می خوانیم:  بدون شک برگزاری انتخابات شورای شهر، همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این میان، مفهومی عمیق به نام مصالح عمومی شهروندان وجود دارد که اعضای جدید شورای شهر پس از انتخاب توسط مردم، باید نسبت به آن توجهی ویژه داشته باشند. این مفهوم کلیدی، حکم معیار و مقیاسی دارد که می‌توان با تفسیر دقیق، صحیح و در نظر گرفتن مصادیق صحیح در قبال آن، اقدامات به‌سزایی را صورت داد، اقداماتی که قطعا تحقق آنها منجر به کسب فرصت‌های عمومی و متعاقبا، از بین رفتن بسیاری از تهدیدات شهری خواهد شد.

زمانی که به تاریخچه شهر و شهری شدن یا همان رواج مفهوم مدنیت می‌نگریم، به نام یونان باستان می‌رسیم. یونان را می‌توانیم مصداق بارزی از آغاز پروسه شهری شدن تصور کنیم. یونانی‌ها گرد هم آمدند و دولت - شهرهایی را ایجاد کردند که از قِبَلِ آن گردهمایی‌ها خیر و مصحلت عمومی همگان تامین می‌شد. از دل آن دولت-شهرها، فیلسوفانی چون ارسطو و افلاطون برآمدند که تا امروز سرمشق بسیاری از اندیشمندان دانش‌های اجتماعی هستند. اگر به اندیشه این فلاسفه نظری اجمالی بیفکنیم، خواهیم دید «مصالح عمومی» کلیدواژه تمام مباحث فلسفی آنها در ارتباط با دولت - شهرها بوده است.

امروز قرن‌ها از پایه‌گذاری شهرها و زندگی شهری در جهان اعم از باستان و دوره‌های جدید تمدنی می‌گذرد، اما به‌نظر می‌رسد در شهرهای ما، علی‌الخصوص شهرهای با مرکزیت سیاسی و اقتصادی، مفهوم «مصالح عمومی» به‌درستی فعلیت نیافته و مدیریت شهری کلانشهرها به دلایل مختلف در به‌کارگیری نگاهی که متضمن این مفهموم محوری باشد، توفیق چندانی نداشته است. ذکر دلایل این ناکامی در زمینه‌های مختلف ملموس است و نیازی به ذکر دوباره نیست. اما آنچه امروز بر همه ما شهروندان اعم از انتخاب‌کننده و انتخاب‌شونده ضروری به‌نظر می‌رسد، این است که نگاه‌مان را در مدیریت شهری از یک نگاه فرداگرایانه که برآیندی جز تامین منافع گروه‌های حداقلی را دربر نخواهد داشت، تغییر داده و به سمت تحصیل و تامین منافع حداکثری برای حداکثر شهروندان، تحت عنوان «خیر و مصالح عمومی» گام برداریم.

پر واضح است جوانان متدین، تحصیلکرده و متخصص می‌توانند با سرعت و کیفیت بیشتر، توأمان چنین مطلوبیتی را محقق نمایند. زمانی که این مطلوبیت تحقق پیدا کند، شاهد رفع بسیاری از معضلات و در عین حال مشارکت عمومی در حل و فصل بسیاری از معضلات شهری خواهیم بود. از این رو لازم است مفهوم مصالح عمومی و مشتقات و مصادیق آن، به‌خوبی توسط اعضای جدید شورای شهر درک شود و در سایه این ادراک، گام‌های موثری در راستای تعالی و پیشرفت همه‌جانبه در شهرهای مختلف کشور عزیز و اسلامی ما برداشته شود.