توافق بُرد - بُرد، ره‌آورد اتحاد راهبردی ایران و چین

همکاری‌های بلندمدت سیاسی ـ اقتصادی، مکانیسم متداولی برای توسعه مناسبات دوجانبه و منطقه‌ای کشورهاست. یکی از این مسائلی که طی روزهای اخیر مباحث زیادی درخصوص آن مطرح شده، سند جامع همکاری‌های راهبردی ۲۵ ساله جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین است. راهبرد جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر سیاست نفی سلطه غربی و شرقی و در عین حال براساس اصل گسترش و تقویت مناسبات همراه با احترام و منافع متقابل با کشورهایی است که خواستار روابط دوستانه و سازنده با ایران هستند؛ در این راستا مقامات ارشد دو کشور تصمیم گرفتند سنگ بنای توسعه مناسبات بلندمدت خود را در یک بازه ۲۵ ساله برنامه ریزی کند.

تاریخچه برنامه همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین به سفر «شی جین پینگ» رئیس‌جمهوری چین در بهمن‌ماه سال ۹۴ به تهران باز می‌گردد. زمانی که دو کشور بیانیه مشترک و رسمی را امضا کردند، در یکی از بندهای آن از اراده راسخ دو طرف برای گسترش همکاری‌های جامع ۲۵ ساله سخن گفته شد.

به گفته «غلامرضا انصاری» مطالبی که در روزهای اخیر که در رسانه‌ها و مطبوعات در خصوص محتوای برنامه همکاری ایران و چین مطرح می‌شود، ممکن است بخشی از آن در داخل سند باشد و برخی هم ممکن است که اساس و ریشه نداشته باشد. بسیاری از کارشناسان و رسانه‌های داخلی و خارجی در جبهه موافق و مخالف این برنامه قرار گرفته و فعال شده‌اند. این برنامه با بیان کلیاتی در مورد اهداف مورد نظر دو طرف، به مباحثی پرداخته که مقامات ارشد دو کشور در آن به نقاط مشترک دست پیدا کرده‌اند. در واقع در ادامه کار دو طرف باید با بررسی‌های عمقی‌تر، اهداف کیفی ذکرشده در سند فوق را به شکل ارقام و آمار کمّی ‌در قالب دوره‌های چند ساله هدفگذاری کنند.

این سند که بر اساس اصول و قواعد حقوق بین الملل، در چارچوب منشور سازمان ملل متحد، بر اساس منافع مشترک، سیاست برد- برد با رعایت اصل حاکمیت  ملی، احترام به تمامیت ارضی و استقلال دو کشور تنظیم شده؛ با عنوان رسمی «برنامه همکاری های جامع ایران و چین» ثبت شده و حوزه‌های  سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت را شامل می‌شود.

به لحاظ حقوقی، این سند صرفا یک برنامه و چارچوب «Frame work» محسوب می شود که که هر یک از بندها و ضمایم آن به خودی خود قابلیت اجرایی ندارند و هر کدام نیازمند مذاکره و نیل به یک توافقنامه و قرارداد اعم از دولتی و خصوصی است. البته ذکر این نکته ضروری است‌ که در تنظیم این قراردادها و توافقنامه‌ها در آینده، حسب مورد طی تشریفات قانون اساسی از جمله اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی (عهدنامه ­ها، مقاوله‌ نامه‌ ها، قراردادها و موافقت‌ نامه‌ های‌ بین‌ المللی‌ باید به‌ تصویب‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ برسد) و تایید شورای نگهبان ضروری خواهد بود.

رسانه‌های مطرح غربی نیز طی روزهای اخیر با ‌اشاره به سند راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین اذعان کردند که این سند سیلی محکمی به صورت آمریکا، شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران و به انزوا فرو بردن هر چه بیشتر آمریکاست.

به گزارش نیویورک پست؛ «برنامه جامع ۲۵ ساله همکاری های ایران و چین» که یک همکاری راهبردی است، علاوه بر مزایای اقتصادی بسیاری که برای تهران دارد، ضربه بزرگی به تلاش‌های دولت ترامپ در راستای انزوای ایران وارد می‌کند.  ایران و چین هر دو این همکاری را به عنوان یک مشارکت راهبردی می‌دانند که نه تنها در گسترش منافع دو طرف بلکه در رویارویی با ایالات متحده نیز موثر است.

در ادامه ین گزارش آمده است: این اقدام در حالی است که چنین همکاری ضربه بزرگی برای دولت ترامپ خواهد بود که با خروج از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) در ماه می ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۹۷) در پی انزوای ایران بوده و با بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران و به راه انداختن کارزار فشار حداکثری، در پی به صفر رساندن درآمد نفتی ایران بوده است.

روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی تحلیلی، برنامه جامع ۲۵ ساله همکاری های ایران و چین را اقدامی در جهت تضعیف تلاش‌های ضدایرانی دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای انزوای ایران، توصیف کرده و در ادامه آورده است این برنامه همکاری با سرمایه گذاری چینی ها می‌تواند ضمن جاری کردن خون تازه در رگ‌های اقتصاد ایران، موجب خشم آمریکا شود.

براساس این برنامه همکاری، ایران و چین همکاری گسترده اقتصادی و امنیتی را ترسیم کرده‌اند که راه را برای میلیاردها دلار سرمایه گذاری چین در بخش انرژی و سایر بخش‌ها باز می‌کند و می‌تواند تلاش‌های دولت ترامپ برای منزوی کردن دولت ایران را تحت تاثیر قرار دهد. این توافق شامل سرمایه گذاری پکن در امور بانکی، ارتباطات، بنادر، راه آهن و ده‌ها طرح دیگر است.

نیویورک‌تایمز در ادامه گزارش خود نوشت مشارکت میان ایران و چین، ضربه بزرگی به سیاست‌ تهاجمی ترامپ در قبال ایران از زمان خروج از برجام در سال ۲۰۱۵ تاکنون وارد خواهد آورد.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال درباره سند همکاری جامع ۲۵ ساله ایران و چین نوشت: مقامات تهران و پکن با این شراکت استراتژیک نشان می‌دهند به غرب متکی نبوده و برای واشنگتن و هم‌پیمانانش جایگزین خواهند داشت.

به نوشته وال‌استریت‌ژورنال بر اساس این سند، همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، ضرب‌شستی مقابل آمریکا و سدی در برابر فشارهای تحریمی علیه دو کشور است؛ فشار اقتصادی آمریکا بر هر دو کشور را کاهش خواهد داد؛ همچنین ایران را از انزوای اقتصادی ناشی از تحریم های آمریکا خارج خواهد کرد.  

روزنامه «واشنگتن‌پست» در گزارشی با عنوان همکاری بلندمدت دو دشمن آمریکا عنوان داشت که ایران و چین هدف فشار تحریمی‌ و جنگ تجاری واشنگتن قرار دارند اما اکنون به یکدیگر نزدیک تر می‌شوند.

این روزنامه آمریکایی در بخشی از گزارش خود راهی جز اعتراف به مزایای برنامه جامع همکاری دو کشور پیدا نکرده و آورده است توافق موجب افزایش همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی آن‌ها می‌شود. طبق ارزیابی‌ها بخشی از سرمایه‌های چینی به سوی ایران که تحت فشار کاخ سفید قرار دارد، حرکت می‌کنند. شرکت‌های چینی در حوزه‌های زیرساختی ایران به ویژه در بخش حمل و نقل و انرژی همچون بنادر، راه‌آهن و استخراج و پالایش نفت به کار گرفته می‌شوند.

نشریه خبری تحلیلی "اینسایدر" آمریکا در یادداشتی به شکل گیری یک قطب بندی سیاسی در عرصه بین‌الملل تحت عنوان «حلقه طلایی» متشکل از کشورهای چین، روسیه، ایران، پاکستان و ترکیه اشاره کرد و نوشت: آمریکا از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) مدعی قدرت مسلط و بلامنازع جهانی بوده اما رشد برق‌آسای اقتصادی و نظامی چین، آن را به رقیبی قوی برای این کشور بدل کرده است.

این رسانه آمریکایی اضافه کرد: در حالی که ایالات متحده درگیر شیوع بیماری کووید- ۱۹ است و بالاترین نرخ بیکاری را تجربه کرده، کشورهای معروف به «حلقه طلایی» آمریکا را هدف قرار داده‌اند.

تارنمای خبری بریتانیایی میدل‌ایست‌آی در گزارشی درباره برنامه جامع ۲۵ ساله همکاری‌های ایران و چین، این برنامه را عاملی برای تغییر توازن قدرت در خاورمیانه دانست و نوشت: همکاری ایران-چین، اقتصاد ایران را احیا کرده و موقعیت منطقه‌ای این کشور را بهبود می‌بخشد و دشمنان را به کاهش تنش با تهران به جای پیروی کورکورانه از سیاست های آمریکا ترغیب می کند.

این گزارش می افزاید: مزیت این برنامه برای ایران، تزریق مقادیر زیادی منابع مالی به اقتصاد ایران به ویژه در بخش انرژی است. تزریق منابع مالی قطعا به احیای اقتصاد ایران کمک و مشاغل بیشتری را تولید می کند.

در سال‌های اخیر با وجود مذاکرات پیچیده و طولانی که منتهی به برجام شد، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا حاضر نشد به تعهدات کشور خود عمل کند و از این توافق خارج شد و در قالب سیاست فشار حداکثری کارزار گسترده‌ای علیه ملت ایران به راه انداخت. این اقدامات در حالی علیه ملت ایران اعمال شد که شرکای اروپایی برجام هم رویکرد منفعلانه‌ای در قبال کارشکنی‌های آمریکا در پیش گرفتند. در چنین شرایطی طبیعی است که ایران بخواهد با هر کشوری تعامل و رابطه داشته و توافقنامه‌های بلندمدت و راهبردی منعقد کند.

همکاری با چین راه گذاری برای عبور جمهوری اسلامی از شرایط تحریمی موجود است که به دلیل اقدامات آمریکا و اروپا دچار آن شده و همین موضوع غربی‌ها را ناخرسند کرده است. غرب از یک سو نمی‌خواهد در این شرایط تحریمی با ایران وارد تعاملات اقتصادی شود و حتی فشارها بر مردم ایران را افزایش می دهد و از سوی دیگر خود را در رقابت با چین بازنده می بیند.

روزنامه بریتانیایی «ایندیپندنت» خط مشی‌های تحریمی‌کاخ سفید را دلیل نزدیکی و همکاری های ‌ایران و چین ارزیابی کرد و عنوان داشت با گشایش مسیر میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری پکن در بخش انرژی و تجاری، تلاش‌های دولت ترامپ برای فشار تهران ناکام خواهد شد.

روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» همکاری ایران و چین را خبر ناخوشایندی برای اسرائیل عنوان کرد زیرا موجب می‌شود فشار حداکثری واشنگتن بر تهران بی‌تاثیر شود. این گزارش، همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و بحث سرمایه‌گذاری‌ها را از جمله مسائل مهم این همکاری ارزیابی کرده‌است.

نشریه اسپانیایی «ال کنفیدنسیال» در شماره اخیر خود با درج مقاله ای نوشت: ایران و چین به روش مشترکی برای ضربه زدن به اقدامات واشنگتن دست یافته اند. واشنگتن هر روز بیشتر دچار بیماری اوتیسم در سیاست خارجی خود شده و منزوی تر می شود؛ ایران و چین با انجام یک همکاری بلند مدت، راه مشترکی برای حفظ منافع ملی خود و سیلی محکم به صورت آمریکا یافته اند. شکست سیاست آمریکا در دشمنی و به انزوا کشاندن ایران و نیز ناتوانی اتحادیه اروپا در ارائه راه حلی در مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا، عامل اصلی همکاری اخیر ایران و چین می باشد.

تارنمای خبری فرانسوی «آتلانتیکو» با اشاره­ به برنامه جامع استراتژیک همکاری ایران و چین نوشت: این همکاری برخلاف آرزوی ترامپ مبنی بر تضعیف ایران و چین، جبهه­ آن­ها را تقویت و مستحکم­ تر کرده است.

این پایگاه خبری افزود: خروج ترامپ از برجام در مه ۲۰۱۸ میلادی که با هدف مذاکره برای رسیدن به «توافقی بهتر» انجام شد، با شکستی مضاعف روبرو شد. حکومت جمهوری اسلامی ایران کماکان استوار و پابرجاست و از غرب قطع امید کرده است چرا که با عقب نشینی آمریکا و فقدان واکنش کارآمد و سریع طرف­های اروپایی، ایران دست به انتخاب دیگری زده است.

رسانه فرانسوی «مدرن دیپلماسی» با انتشار گزارشی نوشت: برنامه راهبردی ایران و چین نقش مهمی در توسعه جنوب آسیا خواهد داشت و پیوستن ایران به خانواده بزرگ ابتکار "کمربند و جاده" یک تحول مثبت و خوشبینانه است.

روزنامه دولتی گلوبال تایمز چین نیز در گزارشی با رد سیاست یکجانبه‌گرایی آمریکا در امور جهانی از جمله خروج از توافق جامع قدرت های هسته‌ای جهان با ایران (برجام)، خاطرنشان کرد که رویکرد فشار آمریکا علیه ایران و چین بیشتر به زیان و انزوای خود آمریکا منجر می شود.

تلویزیون مرکزی چین در گزارشی تحلیلی تاکید کرد که همکاری تهران و پکن یکجانبه گرایی آمریکا را به چالش کشیده است.

"سی. سی. تی. وی" تلویزیون دولتی چین در این گزارش آورده است که فشارهای غرب بخصوص آمریکا پس از خروج دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا از توافقنامه بین المللی سال ۲۰۱۵ میلادی باعث رویکرد تازه ای شده که از جمله آن موضوع برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله بین ایران و چین است.

این رسانه با یادآوری اینکه پس از خروج آمریکا از برجام، واشنگتن تحت تحریم و فشار حداکثری، تلاش کرده است ایران را در انزوای اقتصادی قرار دهد؛ تصریح کرده است که برنامه جامع همکاری های ایران و چین یک طرح همکاری کاملا عملگرایانه است که سابقه آن به سال ۲۰۱۶ میلادی و زمان برقراری روابط مشارکتی راهبردی دو کشور باز می گردد؛ تهران و پکن آن سال تصمیم گرفتند ارزش مبادلات تجاری را به ۶۰۰  میلیارد دلار ارتقا دهند و در حال حاضر در حال همکاری و رایزنی درباره این برنامه هستند.

تلویزیون چین با اشاره به اینکه امروز عمده بانک های غربی و در واقع نظام بانکی غرب تحت انحصار آمریکا است، گزارش داد: به دلیل تحریم ها، اروپایی ها نیز تحت فشار قرار گرفته و نتوانسته اند با ایران تجارت معمول داشته باشند؛ تهدید آمریکا علیه آنها باعث فاصله گرفتن این کشورها از بازار ایران شده است. در چنین شرایطی طبیعی به نظر می رسد که ایران و چین پیرامون برنامه جامع ۲۵ ساله همکاری ها رایزنی کنند و به دنبال پیشبرد برنامه ای باشند که یکجانبه گرایی، تحریم و فشارهای آمریکا را به چالش بکشد.

روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» هنگ کنگ چین نوشت که همکاری فزاینده چین با ایران در عرصه های مختلف نمادی از تغییر راهبرد پکن در برابر واشنگتن است و اشتیاق این کشور را برای مقاومت در برابر سیاست های یکجانبه آمریکا نشان می دهد.

این گزارش به سیاست های چین می پردازد که شکل بسیار رادیکال تری در برابر آمریکا گرفته است و اینکه پکن صراحتا رو در روی آمریکا ایستاده است؛ از سوی دیگر افزایش همکاری های پکن با تهران نیز نشان می دهد که چه تحولاتی در راه است.

این گزارش در شرایطی منتشر می شود که «وانگ یی» وزیر خارجه چین هم در گفت و گو با همتای روس خود از یکجانبه گرایی و زورگویی آمریکا سخن به میان آورد که به نهایت رسیده است و گفت: آمریکا عقل، اعتبار و اخلاق خود را از دست داده است.

رسانه‌های پاکستان با اشاره به ائتلاف ایران و چین برای مقابله با تحریم‌ها و سیاست‌های تهاجمی آمریکا گزارش دادند برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین راهکاری برای مقابله با تحریم‌ها است که مردم ایران و معیشت این کشور را تحت تاثیر قرار داده است. چین حامی توسعه برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران است و تهران و پکن تصمیم گرفتند تا تحت عنوان برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله مناسبات خود را به بالاترین سطح برسانند.

برخی احزاب، دیپلمات‌ها و شخصیت‌های سیاسی پاکستان نیز برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله جمهوری اسلامی ایران و چین را در راستای تغییر معادلات و منافع منطقه دانسته و از آن استقبال کرده اند.

سناتور «مشاهد حسین سید»  رئیس کمیسیون روابط خارجی در مجلس سنای پاکستان، برنامه همکاری‌های راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین را خبر خوش برای کشورهای همسایه از جمله پاکستان توصیف کرد و گفت: این برنامه مصداق بارز موفقیت دیپلماسی تهران-پکن و تحکیم توازن قدرت در منطقه است

 وی با اشاره به رویکردهای تهاجمی و یکجانبه گرایانه آمریکا در قبال ایران و چین، افزود: تدوین برنامه همکاری راهبردی، بهترین شیوه است که ایران و چین می‌توانند به تحریم‌ها و سیاست‌های تهاجمی دولت ترامپ پاسخ دهند.

وی تاکید کرد: همکاری راهبردی ایران و چین مصداق بارز شکست تحریم‌ها و سیاست‌های یکجانبه گرایانه است درحالی که طی سال‌های اخیر ما شاهد کاهش نفوذ آمریکا در منطقه در قالب خروج نظامیان آنان از افغانستان، سوریه و عراق هستیم.

سناتور مشاهد حسین افزود: قدرت آمریکا رو به افول است، این کشور پس از حملات ۱۱ سپتامبر حدود ۶ تریلیون دلار صرف جنگ و یورش به کشورهای مختلف از جمله کشورهای اسلامی کرد که برای واشنگتن نتیجه‌ای جز شکست کامل نداشت. ایران و چین تنها دو کشور نیستند بلکه آنان دو تمدن جهانی با قدمت بیش از ۴ هزار سال هستند که با دیپلماسی موفق در مسیر تغییر توازن قدرت در منطقه گام برمی دارند.

همچنین به زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران در سراسر جهان، برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله میان چین و ایران، اثبات‌کننده شکست‌های امریکا برای منزوی کردن و قطع ارتباط ایران با جامعه بین‌المللی، ناکارآمد ساختن تحریم های ظالمانه، نامشروع و غیرقانونی آمریکا علیه ایران و عزم جمهوری اسلامی بر توسعه روابط با دیگر کشورها است؛ به گفته آنان، دلیل اصلی عصبانیت و استیصال ترامپ و پمپئو، دقیقا در این راستاست.

برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین، قدرت دو کشور را به رخ کشیده و همین که باعث نگرانی واشنگتن و برخی هم پیمانان آن شده، خود گواه روشنی بر منافع بالقوه این برنامه همکاری برای تهران و پکن و برد - برد بودن این برنامه همکاری است.

نفی فشارهای خارجی، نکته حقوقی مهم در برنامه همکاری ایران و چین

از نظر حقوقدانان، طبق آنچه درخصوص متن این پیش نویس در رسانه ها و مطبوعات مختلف منتشر شده، یک بند بسیار مهم در این سند آورده شد که حکایت از هوشمندی طرفین به ویژه طرف ایرانی دارد و آن بند هشتم با عنوان «نفی فشارهای خارجی» است و اینکه دو کشور متعهد می شوند توسعه مناسبات دوجانبه را به نظر کشورهای ثالث گره نمی زنند. در این بند به منظور حمایت از اصل چندجانبه‌گرایی، طرفین در مقابل فشارهای غیرقانونی شخص ثالث از اجرای مفاد این سند حفاظت‌ خواهند کرد. درواقع، بند هشتم سند برای دولت ایالات متحده امریکا کابوس است، چرا که محاسبات دولت امریکا در اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران را به هم خواهد ریخت.  

برنامه جامع همکاری ایران و چین را شاید بتوان یک فرصت طلایی دانست؛ یک طرف چین است با نزدیک به یک و نیم میلیارد نفر جمعیت که تبدیل به یک ابرقدرت اقتصادی و صنعتی،  هم پیمان جمهوری اسلامی و بازیگر بلامنازع در دنیا شده و با سرعت در حال جلو زدن امریکاست، با این تفاوت که هم وسعت و هم جمعیت آن به مراتب بیشتر از امریکاست و آن طرف ایرانی است مقتدر، با ثبات در منطقه و بازیگر اصلی در معادلات منطقه‌ای و البته دارنده منابع نفتی و غیرنفتی سرشار.

در ذیل نظر برخی از مقامات، کارشناسان و تحلیلگران ذکر شده است:

نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل همکاری ایران و چین را پایان‌ انزوای ادعایی تهران دانست.
«نیکی هیلی» نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل در پیامی توئیتری اعلام کرد که همکاری ایران و چین پایان انزوای تهران در عرصه جهانی است.

«پل پیلار» رئیس ‌سابق بخش تحلیل عملیات سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) گفت: سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین سیاست فشار حداکثری آمریکا را با شکست مواجه می‌کند.

«مایک مورل» معاون پیشین سازمان سیا با ‌اشاره به سند ۲۵ ساله ایران و چین در توئیتر نوشت: چین و ایران برنده شدند و ما باختیم؛  این نتیجه مستقیم سیاست تکروی ما در قبال ایران است

«گرت پورتر» تحلیلگر آمریکایی برجسته مسائل امنیتی، سند همکاری راهبردی جدید میان ایران و چین را پاتک و حمله‌ای غافلگیرانه به اقدامات آمریکا برای فشار بر اقتصاد ایران دانست.
پورتر در پیامی در حساب توئیتری خود نوشت: ایران در یک همکاری استراتژیک ۲۵ ساله با چین به تلاش آمریکا برای نابود کردن اقتصاد این کشور پاتک زد.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین تصریح کرد که مخالفت آمریکا و متحدانش با سند راهبردی ایران و چین نشان‌دهنده صحت این تصمیم خردمندانه برای استفاده حداکثری از فرصت های بین المللی در مقابل فشار حداکثری است.  با وجود زیرساخت‌های قوی کشور و حمایت بی شائبه ملت شریف از نظام و مقاومت در برابر تحریم ها، باید از فرصت‌های مختلف موجود در عرصه بین‌المللی برای مقابله با تحریم ها نیز استفاده حداکثری کرد.

وی با بیان اینکه اتحادسازی و ورود به همکاری‌های راهبردی و طولانی مدت، با حفظ منافع و امنیت ملی و رعایت قوانین کشور یکی از این اقدامات است افزود؛ چین، امروزه نه تنها مخالف سیاست‌های یکجانبه و توسعه طلبی آمریکاست، بلکه با دارا بودن ١۴/١۴ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی، صاحب دومین اقتصاد بزرگ جهان با پانزده و نیم درصد است.  

برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل گذاری اصولی برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده است؛ جایی که چین جزء قدرت‌های برتر اقتصادی دنیا در آینده نزدیک و ایران به عنوان یکی از قدرت های بزرگ منطقه غرب آسیا، می‌توانند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت‌های سنتی و سلطه گر، ضمن تامین منافع مشترک، یک برنامه جامع جهت نیل به اهداف تعیین شده طراحی و اجرا نمایند. «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد که سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین هنوز در حال مذاکره است و تنها یک پیشنهاد و نقشه راه است. زمانی که این متن نهایی شود و مورد توافق دو طرف قرار بگیرد، در مراجع قانونی به تصویب خواهد رسید. بر اساس محتوای متن و میزان تعهدات مشخص در آن و یا برنامه‌ها باید تصمیم‌گیری شود.

چین در ابرراهبرد سیاست خارجی خود احیای جاده ابریشم را دنبال می‌کند تا درهای اقتصادش را بیش از پیش به سوی مقاصد جهانی بگشاید؛ مسیری که ایران در آن نقطه‌ای ژئواستراتژیک محسوب می‌شود و گذار جاده ابریشم از خاورمیانه و ادامه مسیر به سوی اروپا، آفریقا و خاور نزدیک اهمیت ایران به عنوان یک شریک تجاری مطمئن را برای اژدهای زرد روزافزون می‌سازد. در سوی مقابل، چین طی سال‌های گذشته و اکنون از مهمترین کشورهای تامین کننده نیازهای ایران در زمینه کالا، خدمات، فناوری‌های روز و مشتری محصولات انرژی کشورمان محسوب می‌شود و کوشیده تعهدات دوجانبه و بین‌المللی از جمله در توافق هسته‌ای را به انجام رساند.   چین بزرگترین قدرتی‌ است که هژمونی خودخوانده آمریکا را تهدید می‌کند و ایران نیز تنها کشوری در منطقه است که سیطره آمریکا را برنمی‌تابد؛ مزایا و واقعیات روابط ایران و چین در حکم ابریشمی گرانبها برای دو کشور محسوب می‌شود.