آزادسازی خرمشهر نتیجه مقاومت و وحدت مردم و نیروهای مسلح بود

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ عملیات آزادسازی خرمشهر از مهم‌ترین حماسه های دفاع مقدس به شمار می‌ رود به طوری كه می توان آن را نقطه عطفی در تاریخ جنگ تحمیلی عنوان كرد. این پیروزی در پی عملیات بیت المقدس به وقوع پیوست و سبب بازپس‌گیری خرمشهر در سوم خرداد 1361 خورشیدی شد.

این عملیات در30 دقیقه بامداد 10اردیبهشت 1361با رمز «یا علی بن ابی طالب(ع)» آغاز شد و رزمندگان اسلام با عبور خود از رودخانه كارون و در سه مرحله عملیات، خرمشهر را پس از 20 ماه اسارت آزاد كردند.

نیروهای ایرانی در این عملیات به دستاوردهای بزرگی دست یافتند كه از آن جمله می توان به انهدام بیش از 2 لشكر نیروی های عراقی، بازپس گیری حدود پنج هزار و 400 كیلومتر مربع از خاك ایران از جمله شهرهای خرمشهر، هویزه، پادگان حمید و خارج كردن شهرهای اهواز- حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه عراق، تامین مرز بین المللی (حدفاصل پاسگاه طلائیه تا شلمچه) اشاره كرد. سرانجام پس از رشادت و دلاورمردی های فراوان ارتشیان و سپاهیان در ساعت 2 بعدازظهر سوم خرداد 1361، خرمشهر، آزاد شد و پرچم پرافتخار ایران برفراز مسجد جامع این شهر به اهتزاز درآمد.

همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی در تقویم رسمی ایران، سوم خرداد را به عنوان روز «مقاومت، ایثار و پیروزی» نامگذاری كرده‌ است. بازپس گیری خرمشهر، موجب تغییر توازن سیاسی و نظامی در جنگ و منطقه خلیج فارس به سود ایران شد. از نظر نظامی، اجرای چهار عملیات در هشت ماه، بیانگر تجدید توان نظامی ایران بود، همچنین از نظر سیاسی نیز به منزله از میان رفتن برتری رژیم بعث در گفت وگوهای سیاسی بود و این رژیم را در وضع دشواری قرار داد.

خبر آزادی خرمشهر آن چنان شگفت‌آور بود كه در سراسر میهن اسلامی، مردم را به وجد آورد و با اعلام این خبر مردم ایران بسان خانواده‌ای بزرگ كه فرزند از دست رفته خود را باز یافته اند اشك های شادی و شعف خود را نثار روح شهدای حماسه‌آفرین صحنه‌های شورانگیز این نبرد كردند.

سوم خرداد به واقع یك حماسه ملی و میهنی بود كه با حضور آحاد ملت ایران رقم خورد. پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به منظور واكاوی دستاوردهای آزادسازی خرمشهر و روز مقاومت و ایثار با ناخدا یكم تكاور دریایی «علیرضا صالحی فشمی» از رزمندگان حاضر در عملیات بیت المقدس گفت وگو كرده است.

- در ادامه متن این گفت وگو را می خوانیم:
**ایرنا: از نظر شما رمز موفقیت عملیات بیت المقدس كه به آزادسازی خرمشهر پس از 578 روز منتهی شد، چه بوده است؟
***صالحی: در درجه نخست «شجاعت» رزمندگان اسلام مهمترین عامل آزادسازی خرمشهر بود. علاوه بر این «غافلگیری» از برجسته‌ترین دلایل پیروزی رزمندگان در این عملیات به شمار می رفت، چراكه دشمنان انتظار حمله نیروهای ایرانی را در آن برهه زمانی نداشتند و تصور می كردند كه این عملیات پس از عملیات فتح المبین و حدود چهار ماه آینده اتفاق خواهد افتاد.

از این رو سنگرهایی كه عراقی ها به سفارش ایتالیا برای این مبارزه تدارك دیده بودند در زمان حمله نیروهای خودی خالی و دست نخورده بود كه باعث تعجب رزمندگان ایرانی در آن مقطع شد. بنابراین «غافل‌گیری زمانی» را می توان به عنوان اصلی ترین رمز موفقیت عملیات آزادسازی خرمشهر به حساب آورد كه در كنار شجاعت و از خودگذشتگی رزمندگان اسلام، نام ایران را در سراسر جهان طنین انداز كرد.

**ایرنا: نقش سپاه به فرماندهی «محسن رضایی» و ارتش به فرماندهی «علی صیاد شیرازی» را در این عملیات و پیروزی تاریخی چگونه ارزیابی می كنید؟
***صالحی: پیوند سپاه و ارتش مهمترین دستاورد عملیات بیت المقدس بود كه به آزادسازی خرمشهر منجر شد. به عبارت دیگر صیاد شیرازی به عنوان فرمانده ارتش نقش مهمی در پیوند و ارتباط نیروهای ارتشی و سپاهی داشت به طوری كه باعث به وجود آمدن «وحدت فرماندهی» شد. وحدت فرماندهی از مهمترین عوامل شكست و پیروزی در هر عملیات نظامی به شمار می آید.

رزمندگان اسلام با انسجام نیروهای مختلف خود شامل سپاه، بسیج و نیروهای مسلح به وحدت و پیوندی ناگسستنی دست یافتند كه عامل غافلگیری دشمن و در نهایت پیروزی و آزادسازی خرمشهر شد. نیروهای خودی با بستن شلمچه مانع از پیشروی بعثی ها شدند و متجاوزان با وجود تجهیزات مختلف چون قایق و دیگر وسایل نظامی، موفق به عبور از شط العرب نشدند و اینگونه بستر شكست نیروهای بعثی در مقابل رزمندگان اسلام رقم خورد.

**ایرنا: از نظر شما چرا روز آزادسازی خرمشهر را نماد پیروزی، مقاومت و ایستادگی نام نهادند و «شورای عالی انقلاب فرهنگی» روز مقاومت ایثار و پیروزی را با سالگرد فتح خرمشهر مقارن كرده است؟
***صالحی: جنگ 34 روزه خرمشهر كه من فرمانده تكاوران نیروی دریایی آن را بر عهده داشتم گواهی بر غیرتمندی، ایستادگی و مقاومت ایرانیان بود كه به جهانیان اثبات شد. درك این میزان مقاومت و ایستادگی وقتی آشكارتر می شود كه توان انسانی و تجهیزاتی 2 طرف را در برابر هم قرار دهیم. بعثی ها با پشتیبانی برجسته ترین قدرت های جهانی علاوه بر جدیدترین تجهیزات نظامی با 2 لشگر مستقل شامل یك لشكر كماندو و یك لشكر زرهی در برابر نیروهای ایرانی كه از نظر تعداد اندك و از نظر روحی و اعتقادی بسیار متعالی و غیر قابل نفوذ بودند، صف آرایی كردند.

در جنگ 34 روزه آزادسازی خرمشهر گردان هایی از تكاوران بوشهر، پیروان منجیل، دانشجویان دانشگاه افسری به فرماندهی تیمسار نامجو، دژ، ژاندارمری و یك گردان از سپاه و بسیج تمام نیروهای خودی را تشكیل می دادند. همین بررسی اجمالی نشان می دهد كه مقاومت و ایثار رزمندگان اسلام بود كه با وجود نابرابری توان نظامی و انسانی اجازه خودنمایی و نفوذ را به نیروی دشمن ندادند و كشور را از آسیب و حمله های آتی مصون نگه داشتند.

**ایرنا: شماری از كارشناسان نظامی و سیاسی بر این باورند كه جنگ ایران و عراق را می توان به 2 برهه پیش و بعد از «آزادسازی خرمشهر» تقسیم كرد. آیا با این نظریه موافق هستید و به طور كلی استراتژی و سیاست ایران پس از آزادسازی خرمشهر را چگونه ارزیابی می كنید؟
***صالحی: در آن برهه گفت وگوهای پشت پرده‌ای میان رهبران كشورها وجود داشت كه بنده از جزییات و چون و چرای آن آگاهی كامل ندارم و بیشتر از اینكه حوزه تخصصی من كه نظامی است، مربوط شود به موضوعات سیاسی و دیپلماتیك ارتباط دارد. برای نمونه در آن زمان این مساله مطرح بود كه «عربستان» از ترس اینكه ایران، عراق را تصرف كند، پیشنهاد آتش بس و پایان جنگ را داده است با این پیش فرض كه هزینه های احتمالی آن را نیز متحمل می شود اما امام(ره) به ادامه جنگ تا پیروزی نهایی اهتمام داشتند به طوری كه حتی یك وجب از خاك ایران تحت تصرف و زیر سلطه بعثی ها قرار نگرفته باشد.

بنابراین می‌توان اینگونه عنوان كرد كه یكی از دلایلی كه پس از جنگ هشت ساله، هیچ كشوری جرات تعرض به خاك ایران را به خود راه نداد، همین مقاومت و ایستادگی آحاد مردم و اتحاد آنها با نیروهای مسلح بود. نقش مردم را در این پیروزی نباید هیچ گاه فراموش یا نادیده گرفت چرا كه در صورت عدم همراهی مردم با نیروهای نظامی هرگز دفاع مقدس به پیروزی نمی رسید. در ابتدای جنگ تعداد لشكرهای رزمندگان اسلام به 12 لشكر می رسید در حالی كه در سال های پایانی این عدد رشد 6 برابری داشت و به 72 لشكر رسید.

بنابراین می توان جانفشانی ملت ایران به عنوان بسیج و نیروهای مردمی را عامل اصلی پیروزی ایران در دفاع مقدس دانست كه در كنار نیروهای نظامی به دفاع خاك كشور پرداختند، چراكه بر پایه پیش فرض های نخستین ایران تاب و توان مقابله و مبارزه با سپاه عراق را نداشت؛ سپاهی كه با پشتیبانی و حمایت قدرت های جهانی تجهیز می شد و روز به روز بر تجهیزات و توان نظامی انسانی آن افزوده می شد.

**ایرنا: یكی دیگر از شبهه هایی كه در جریان جنگ و حتی پس از آن ادامه داشت، این بود كه چرا بعد از آزادسازی خرمشهر با وجود بازپس گیری خاك ایران جنگ ادامه یافت؟
***صالحی: همانگونه كه خودتان اشاره كردید این مسایل بیشتر جنبه شبهه و شایعه دارد و از اساس ایراد و اشكال دارد، چرا كه در زمان آزادسازی خرمشهر مناطق غرب و شمال غرب كشور تحت نفوذ بعثی ها بود و تصرف و نفوذ كشور به وسیله عراق از میان نرفته بود. علاوه بر آن اینطور نیست كه سیاست های ایران سیاست های جنگ‌طلبانه و جنگ افروزانه ای باشد، ما تنها به تمامیت ارضی و حفظ و پاسداری از خاك عزیز كشورمان می اندیشیدیم. خاطرم هست در منطقه فاو، شرق و غرب به حمایت و پشتیبانی بعثی ها شتافتند و مواد شیمیایی كه در طول عملیات های مختلف خاكی بر سر رزمندگان و مردم بی دفاع فرود می ریختند، این بار در مناطق آبی مورد استفاده قرار گرفت.

**ایرنا: به عنوان سوال پایانی، وضعیت و توان آمادگی نیروهای مسلح را در برابر تهدیدات احتمالی چگونه ارزیابی می كنید؟
***صالحی: در حال حاضر ارتش، سپاه، بسیج، نیروهای انتظامی و مردم بسیار با تجربه تر و مستحكم تر از هر دوران دیگری به سر می برند. در جنگ هشت ساله، صدام با شعار تصرف و نفوذ تهران در عرض یك هفته پا به میدان گذاشت اما مقاومت و ایستادگی ملت ایران به خصوص در 2 ماه نخست جنگ هشت ساله، سبب عقب نشینی و فروریختن دشمن بعثی شد به طوری كه در «كوی ذوالفقاری» شكست خورد و در «جاده ماهشهر به آبادان» از ادامه نفوذ بازداشته شد.

در حال حاضر اگر چه دشمن با بهره گیری از تجهیزات و فضای رسانه‌ای قدرتمند خود بار دیگر قصد ایجاد رعب و وحشت در مردم را در سر می پروراند و ناوهای هوایی و زیردریایی های اتمی خود را به خلیج فارس عازم می كند اما مطمئن باشید در دراز مدت پیروزی از آن ما هست و دشمن با وجود همه امكانات و حتی موفقیت‌های مقطعی در كلیت جنگ با ملت ایران دچار شكست خواهد شد. مرور اتفاقات و تاریخ ماجراجویی های سال های گذشته آمریكایی ها و نفوذ در افغانستان و عراق مهمترین شاهد ادعای «در گل ماندن» ابر قدرت های جهانی در برابر اراده و ایمان ملت ایران است.

پژوهشم**9280**2059**9131