گزارش یک روزنامه ایرلندی از نقش چین در پرونده هسته ای ایران
#
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 24/05/84
خارجی.ایران.چین.هسته ای.
روزنامه ایرلندی "ساندی بیزینس پست" به نقل از مقاله یک مدرس علوم
سیاسی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا نوشت: تصمیم ایران مبنی برآغاز فعالیت-
های هسته ای خود در واقع یک تغییر جهت عمده و اساسی در سیاست خارجی این
کشور همزمان با آغاز به کار دولت جدید آقای محمود احمدی نژاد است.
این روزنامه در پایگاه اینترنتی خود به نقل از مقاله "سالار قائمی"
افزود: قبل از "محمود احمدی نژاد" رئیس جمهور جدید ایران و در زمان "محمد
خاتمی" رئیس جمهور سابق ایران، تهران موافقت کرده بود تا به طور موقت
تمامی برنامه های هسته ای خود را متوقف و با کشورهای انگلیس،فرانسه و آلمان
در این خصوص مذاکره کند.
ایران همچنین به آژانس بین المللی انرژی هسته ای اجازه داد تا طبق
معمول از تجهیزات و تاسیسات هسته ای این کشور بازرسی کند اما آنچه مسلم
است اینکه محرک های سیاسی داخلی ایران ظرف چند هفته گذشته کاملا تغییر کرده
است.
بر اساس این مقاله، سیاستگذاران و دولتمردان ایران بر این باور بودند
که می توانند برنامه های هسته ای کشور را بدون هیچ مشکلی به پیش ببرند و
آنها را توسعه دهند.
قائمی افزود: ایرانی ها بیش از آنکه نگران این موضوع باشند که ممکن
است غرب فعالیت های هسته ای آنان را متوقف کند، بیشتر به شرق چشم دوخته
بودند، جایی که امید داشته اند از حمایت متحد نزدیکی همچون چین برخوردار
شوند.
نگارنده مقاله معتقد است که این اتحاد برای هر دو طرف (ایران و چین )
سودمند محسوب می شود، زیرا "ایران، چین را که به شدت به انرژی احتیاج
دارد با نفت و مواد معدنی صنعتی مهم تامین می کند و در عوض چین نیز فناوری
غیرنظامی و نظامی را در اختیار ایران قرار می دهد."
این دوستی و اتحاد تجاری که از جانب دو کشور رفته رفته به یک رابطه
سیاسی قوی تبدیل می شد، خوشایند آمریکا نیست.
برای چین ذخائر گسترده نفت و گاز ایران در واقع منبع مطمئن و دائمی
برای تامین انرژی مورد نیاز چین محسوب می شود.
در طول 15 ماه گذشته چین تعداد زیادی قرارداد در زمینه انرژی با
ایران امضا کرد که از آن جمله می توان به قرارداد 25 ساله به ارزش یکصد
میلیارد دلار اشاره کرد.
بر اساس این توافقنامه، از میدان نفتی یادآوران که یکی از بزرگترین
میادین نفتی ایران محسوب می شود، حدود 51 درصد سود و منفعت به شرکت های
چینی می رسد.
این توافقنامه مقرر می دارد که مهندسان و متخصصان حفاری چین به ایران
کمک خواهند کرد تا در حفر و توسعه میادین گاز پارس واقع در خلیج فارس که
بزرگترین منبع گاز طبیعی جهان محسوب می شود، با این کشور همکاری کنند.
اندکی پس از عقد این توافقنامه بود که وزیر خارجه چین به ایران سفر
کرد و گفت که کشورش هیچ ضرورتی نمی بیند که پرونده هسته ای ایران به شورای
امنیت سازمان ملل متحد ارجاع داده شود.
چنین اظهار نظری از مقامات بلندپایه چین خبر خوبی برای ایران محسوب
می شد، چرا که چین عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد است یعنی تنها سازمانی
است که می تواند علیه کشورهای عضو تحریم های اقتصادی اعمال کند.
در بخشی از این مقاله آمده است: چین نیز به عنوان یک عضو دائم شورای
امنیت سازمان ملل متحد می تواند هر قطعنامه ای که به شورا پیشنهاد می شود،
وتو کند و به همین خاطر انتظار می رود چین هرگونه قطعنامه ای را که علیه
برنامه های هسته ای ایران باشد، وتو کند.
با در نظر گرفتن روابط چین و ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا هم
چندان میلی ندارند که پرونده ایران را در شورای امنیت سازمان ملل ببینند
بلکه آنان ترجیح می دهند که مذاکرات میان طرفین ادامه یابد و امیدوارند
این بحران و در واقع بن بست ایجاد شده برطرف شود.
با توجه به شرایط بحرانی فعلی، قطعنامه اخیر شورای حکام سازمان ملل
متحد که به اجماع در تاریخ یازدهم آگوست تصویب شد، نگرانی جدی خود را در
خصوص آغاز فعالیت های هسته ای اصفهان ابراز داشته است.
این قطعنامه از ایران می خواهد تا فعالیت های مربوط به غنی سازی
اورانیوم و دیگر فعالیت های مرتبط را مجددا به طور داوطلبانه به حالت تعلیق
درآورد.
در این قطعنامه هیچ سخنی از ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای
امنیت سازمان ملل متحد به میان نیامده و تنها به این نکته اشاره شده است
که ایران باید فعالیت های خود را در تاریخ تعیین شده (سوم سپتامبر) به
حالت تعلیق درآورد و در غیر اینصورت باز هم موضوع در جلسه شورای حکام به
مورد بحث گذاشته خواهد شد.
در ادامه مقاله آمده است: همانطوریکه مشخص است در جلسه دیگر شورای
حکام بازهم هیچ سخنی از ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان
ملل متحد به میان نخواهد آمد و این موضوع نه تنها فقط به خاطر چین که عضو
شورای امنیت سازمان ملل متحد است، بلکه به خاطر این موضوع نیز هست که 13
کرسی از تعداد 35 کرسی اعضای شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای
در اختیار اعضای جنبش "NAM" یا همان "غیرمتعهدها" است که هدفش در واقع
حفاظت و پاسداری از منافع هسته ای کشورهای در حال توسعه است.
از طرفی برخی از اعضای جنبش غیر متعهدها نظیر برزیل، آرژانتین،
پاکستان و آفریقای جنوبی از آن بیم داشتند که تصویب قطعنامه علیه ایران
به ضرر آنها باشد، زیرا این کشورها از جمله کشورهای دارای فعالیت هسته ای
هستند.
بر اساس این گزارش در شرایط کنونی، آمریکا و اروپا درباره موضع گیری
در قبال ایران با گزینه های محدودی روبه رو هستند.
صویر/2351/1431