مردم ایران از 20 سال پیش محصولات تراریخته مصرف می كنند

به گزارش ایرنا، محصولات تراریخته محصولاتی هستند كه با پیشرفته‌ترین فناوری‌های زیستی روز دنیا برای بهبود صفات محصولات زراعی و باغی تولید می‌شوند.
در سال‌های اخیر شاهد هجمه‌های رسانه‌ای علیه این محصولات هستیم كه اعتراضات شدید و متعدد جامعه علمی كشور را به دنبال داشته است.
نگاهی به تاریخ استفاده از این فناوری نشان می‌دهد كه هر زمان‌ كه عزم كشور در بهره‌برداری از این فناوری به نفع مردم و تولید ملی این محصولات، جزم شده، هجمه رسانه‌ای علیه این فناوری نیز شدت بیشتری گرفته است.
در سال‌های گذشته دو نامه به امضای نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهوری وقت جهت اجرایی نشدن قانون ملی ایمنی زیستی و اقدام نكردن برای تولید ملی محصولات تراریخته در كشور ارسال شده بود.
اقدامات اجرایی جهت انجام تكلیف قانونی دولت مبنی بر تولید ملی محصولات تراریخته و بهره‌مندی مردم كشور از فواید قطعی زیست‌فناوری، از آغاز دولت تدبیر و امید مجدانه پیگیری شد.
این تكلیفی است كه در سال‌های گذشته با وجود واردات میلیاردی این محصولات به كشور و نبود اطلاع رسانی به مردم در این رابطه، مغفول مانده است.
با این حال كمیسیون تلفیق بودجه 97 در بررسی لایحه بودجه سال آینده مقرر كرده است كه تعرفه واردات محصولات تراریخته كه اغلب نهاده های دامی است، 40 درصد افزایش یابد.
در این پیوند «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی» روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره اختلاف نظرها در زمینه استفاده از محصولات تراریخته و قانون گذاری مجلس برای محدود كردن واردات آنها اظهار داشت: آخرین قانون مصوب مجلس درباره محصولات تراریخته، قانون برنامه ششم توسعه است كه البته این قانون هم هرگز معتقد به ممنوعیت 100 درصدی محصولات تراریخته نیست و بر اجرای قانون ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران تاكید می كند.
به گفته وی، قانون ایمنی زیستی نیز در ماده 2 نه تنها تولید و مصرف این محصولات را مجاز شمرده بلكه دولت را مكلف به فراهم‌آوری تمهیدات لازم در جهت تولید و مصرف این محصولات كرده است.
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در ماده چهار همین قانون ایمنی زیستی سه مرجع ذیصلاح در حوزه‌های مختلف معرفی شده‌اند كه وظیفه بررسی و صدور مجوز برای این محصولات را بر عهده دارند.
وی تصریح كرد: از سوی دیگر هم اگر با دقت بیشتری به بند چ ماده 31 قانون برنامه ششم توسعه توجه كنیم، در خواهیم یافت كه این بند از قانون ضمن تاكید بر مفاد قانون ایمنی زیستی، وظیفه اطلاع‌رسانی علمی و بر مبنای آزمایش‌های معتبر را نیز بر عهده دولت گذاشته است تا مردم كشور از سردرگمی درآیند و تكلیف خود را با این محصولات بدانند.
به گفته وی، این اطلاع‌رسانی علمی با پدیده هراس‌افكنی درباره محصولات تراریخته كه امروز در جامعه مشاهده می‌ شود، در تعارض است.

** سه مرجع ذی صلاح صادر كننده مجوز تولید و مصرف محصولات تراریخته
نایب رئیس فراكسیون مستقلین ولایی درباره وظایف دستگاه های ذیصلاح صادر كننده مجوز برای محصولات تراریخته گفت: بر اساس ماده‌ چهار قانون ایمنی زیستی، سه مرجع ذی‌صلاح در رابطه با صدور مجوز برای تولید و مصرف محصولات تراریخته وجود دارند.
جعفرزاده اظهار داشت: وزارت جهاد كشاورزی «در امور مرتبط با تولیدات بخش كشاورزی و منابع طبیعی» و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی »در امور مرتبط با ایمنی و سلامت موادغذایی، آرایشی، بهداشتی و مواد پزشكی» و سازمان حفاظت محیط زیست «در امور مرتبط با حیات وحش و بررسی ارزیابی مخاطرات زیست محیطی بر مبنای مستندات علمی ارائه شده توسط متقاضی» دستگاه های ذیصلاح هستند.
وی اضافه كرد: براساس قانون «شورای ملی ایمنی زیستی» بر امور دستگاه‌های ذیصلاح نظارت دارد و مسئولیت هماهنگی این دستگاه‌ها نیز بر عهده این شوراست كه رئیس آن، معاون اول رئیس جمهوری وقت خواهد بود و البته دو نماینده مجلس شورای اسلامی یكی از كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی و دیگری از كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان ناظر بر امور این شورا نظارت دارند.

** نتایج آزمایشگاه های علمی بیانگر سالم بودن محصولات تراریخته است
جعفرزاده ایمن‌آبادی درخصوص اینكه قانون بر انجام آزمایش‌های معتبر علمی روی سلامت محصولات تراریخته تاكید دارد و آیا تاكنون آزمایش معتبر علمی در سطح جهان و یا حتی ایران در رابطه با سلامتی محصولات تراریخته انجام شده است یا خیر، توضیح داد: از سال 1996 تا سال 2016 به مدت 21 سال محصولات تراریخته در دنیا كشت و مصرف شده و تحقیقات علمی و پژوهشی گسترده‌ای روی سلامت و ایمنی این محصولات و تاثیر آنها بر محیط زیست صورت گرفته است.
وی براین باور است كه ضعف جامعه علمی كشور و شاید جامعه علمی بین‌المللی است كه یافته‌های علمی خود را به زبان همه ‌فهم منتشر نمی‌كنند و به انتشار آنها در مقالات علمی تخصصی خود اكتفا می‌كنند و جز متخصصان همان رشته های تخصصی بقیه افراد جامعه كمتر از نتایج پژوهش‌های آن‌ها مطلع می‌شوند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به چند نمونه از این آزمایش‌های معتبر و گزارش‌های رسمی گفت: در سال 2016 آكادمی ملی علوم، مهندسی و پزشكی آمریكا با جمع‌بندی نتایج 900 پژوهش درباره محصولات تراریخته از سال 1996 گزارشی را منتشر كرد كه بر اساس نتیجه این مطالعه، به لحاظ خطرات احتمالی برای سلامت انسان و محیط زیست محصولات مهندسی ژنتیك و محصولات اصلاح شده به روش سنتی هیچ تفاوتی ندارند.
وی یكی از جالب توجه‌ترین مطالعات را گزارش اتحادیه اروپا دانست و افزود: در گزارشی كه در سال 2010 از سوی كمیسیون اروپا در مورد غذاهای حاصل از مهندسی ژنتیك منتشر شد، این نتیجه به دست آمد كه محصولات تراریخته مانند فرآورده‌های كشاورزی سنتی سالم هستند؛ این گزارش محصول مشاركت 500 گروه تحقیقاتی مستقل در 130 پژوهش در طی 25 سال با هزینه 300 میلیون یورو بوده است.
جعفرزاده اضافه كرد: نمونه دیگر پژوهشی كه حاصل آن در مجله معتبر نیچر بیوتكنولوژی در سال 2013 به چاپ رسید، نشان می دهد محصولات تراریخته در حد محصولات غیرتراریخته سلامت و ایمن هستند.
وی ادامه داد: همچنین انجمن سلطنتی پزشكی انگلستان، متنی با عنوان بررسی جامع اطلاعات مربوط به غذاهای اصلاح‌شده ژنتیكی منتشر كرد مبنی بر اینكه «غذاهای تولید شده از محصولات اصلاح‌شده ژنتیكی توسط صدها میلیون نفر در سرتاسر دنیا به مدت 15 سال مصرف شده‌اند و هیچ گزارش یا شكایتی از بیماری وجود ندارد این در حالیست كه بیشتر مصرف كنندگان این محصولات ساكن كشورهایی مانند آمریكا بوده‌اند كه مردم آنها بیشتر اهل شكایت هستند.
عضو كمیسیون برنامه و بودجه مجاس به نتایج بررسی ها در مركز تحقیقات سلامت و ایمنی غذا، دانشگاه علوم پزشكی شهید صدوقی یزد روی برنج‌های تراریخته سراسر جهان انجام شده اشاره كرد و گفت: پس از بررسی مقالات علمی معتبر در رابطه با محصول برنج تراریخته، ایمنی و سلامت محصول برنج تراریخته در حد محصول برنج غیرتراریخته به تایید رسیده است.
وی افزود: در مقاله‌ای كه در مجله ایمنی زیستی به چاپ رسیده، پس از آزمایش های حیوانی محصول برنج تراریخته طارم مولایی، نتیجه‌گیری شده كه برنج تراریخته طارم مولایی هیچگونه اثر سوئی بر جوجه‌ها نداشته و زنده‌مانی بین تمام گروه‌ها یكسان بود، بنابراین از این تحقیق چنین نتیجه گرفته شد كه برنج تراریخته هیچگونه اثر سوئی بر رشد، زنده مانی و سلامت جوجه‌های گوشتی ندارد.
جعفرزاده در عین حال تاكید كرد: ممكن است تحقیقات دیگری نیز موجود باشد كه حتماً هم هست اما به دلیل همان ضعف اطلاع‌رسانی جامعه علمی، تاكنون از آن‌ها مطلع نشده‌ایم.
وی اضافه كرد: نكته بسیار قابل تامل این است كه سازمان بهداشت جهانی نیز كه از معتبرترین مراكز تایید سلامت غذایی و بهداشتی در جهان است تا این لحظه در مورد هیچ یك از غذاهای ناشی از مهندسی ‏ژنتیك كه در بازار مصرف وجود دارند، حساسیت‏زایی مشاهده نشده است.
این نماینده مجلس معتقد است: غذاهای ناشی از موجودات تراریخته‏ای كه امروزه در بازار جهانی یافت می‏شوند، مورد بررسی‏ها و تجزیه و تحلیل‏های مختلف و ارزیابی ریسك قرار گرفته و تایید شده‏اند و خطری برای سلامتی انسان ندارند.
عضو كمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: در مقابل این پژوهش های علمی می بینیم كه هر روز رادیو و تلوزیون و برخی رسانه‌های خاص به‌صورت غیرعلمی و یك جانبه آنچنان این محصولات خطرناك جلوه می دهند كه گویا خود ما از ابتدای دولت نهم واردكننده و مصرف كننده انبوه این محصولات نبوده و نیستیم.
جعفرزاده تاكید كرد: متاسفانه این هراس‌افكنی‌ها به یك روال عادی تبدیل شده و مدعی‌العموم هم آنچنان كه باید و شاید وارد این موضوع نشده و با این پدیده برخوردی نكرده است.

** شفاف سازی محصولات تراریخته برعهده جامعه علمی و پژوهشگران است
وی درباره وجود التهاب در جامعه علیه محصولات تراریخته گفت: متاسفانه برخی افراد، كشور ما را در التهاب و ناامنی روانی علیه محصولات تراریخته قرار داده‌اند كه این موضوع وظیفه و مسئولیت جامعه علمی و پژوهشگران حوزه زیست‌فناوری را سنگین‌تر می‌كند تا با اطلاع‌رسانی صحیح و علمی در زمینه محصولات تراریخته و آزمایش‌های معتبری كه روی این محصولات انجام می‌دهند، زمینه بازگشت امنیت روانی به مردم كشور را فراهم آورند.
جعفرزاده، روشنگری درباره محصولات تراریخته را وظیفه دولت و مراجع ذیصلاح قانونی نیز دانست و گفت: در قانون برنامه ششم دولت مكلف به اطلاع‌رسانی صحیح و علمی در این خصوص شده است.
وی اظهار داشت: بررسی و جمع‌بندی یك هزار و 783 مقاله علمی معتبر كه به اثرات غذاهای تراریخته بر سلامت انسان و محیط زیست پرداخته بودند و در یك مجله در سال 2013 به چاپ رسیده است، نشان می دهد غذاهای اصلاح شده ژنتیكی از گسترده‌ترین موضوعاتی است كه تاكنون مورد بررسی و مطالعه قرارگرفته‌اند و تاكنون هیچ مدرك معتبری وجود ندارد كه تهدید محصولات را بر محیط زیست و سلامت نشان دهد.
وی اضافه كرد: نتیجه نهایی این مقاله دلیل بی اعتمادی برخی مردم به محصولات تراریخته را در دروغ‌های روانشناسی، سیاسی و بحث‌های كاذب نهفته دانسته است.
این نماینده مجلس معتقد است: از نظر روانشناسی، مردم به مسایل منفی گرایش بیشتری دارند به طور مثال اگر من به شما بگویم كه در لیوان آبی كه جلوی شماست سم وجود دارد، بیشتر به حرف من اعتماد می‌كنید تا بر بی‌خطر بودن آن تكیه كنم، زیرا شما سعی می‌كنید جانب احتیاط را رعایت كنید و از این‌رو اثر حرف من در مورد سمی بودن آب بر روان شما بیشتر است.

** اروپا پس از چین بزرگترین مصرف كننده محولات تراریخته
عضو كمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره اینكه برخی رسانه ها بر این باورند كه مصرف محصولات تراریخته در بسیاری از كشورهای دنیا از جمله اتحادیه اروپا ممنوع است، گفت: سازمان ایمنی غذایی اروپا مرجع تصمیم‌گیری و صدور مجوز همه محصولات غذایی برای 28 كشور عضو اتحادیه اروپایی است كه تصمیم های این سازمان در تمام كشورهای عضو اتحادیه به اجرا در می آید.
وی اظهار داشت: تاكنون مجوز سلامت و كیفیت برای كشت و مصرف بیش از 77 محصول تراریخته را صادر شده و اگر این محصولات در اتحادیه اروپایی ممنوع بودند، آیا به نظر شما برای كشت و مصرفشان، مجوز صادر می‌شد؟ اروپا خودش بعد از چین بزرگترین مصرف كننده محصولات تراریخته تولیدی آمریكا، برزیل، آرژانتین و كاناداست.

** محصولات تراریخته برچسب گذاری می شوند
جعفرزاده درباره اینكه ممنوعیت و صدور مجوز نمی‌توانند در كنار هم قرار بگیرند و گفته می‌شود حجم زیادی از محصولات تراریخته به طور عمده روغن و خوراك دام هستند كه سالانه وارد كشور می‌شوند، گفت: سالانه حجم زیادی از محصولات تراریخته كه به طور عمده خوراك دام و روغن هستند، وارد كشور می‌شوند البته این موضوع مربوط به امروز و دیروز نیست بلكه حدود 20 سال است كه مردم كشور ایران، مصرف كننده این محصولات هستند.
وی اظهار داشت: اما متاسفانه اطلاع‌رسانی مناسبی انجام نمی‌شد اما در سال‌های اخیر روغن‌هایی كه حاوی محصول تراریخته باشند، برچسب‌گذاری می‌شوند كه اقدام خوبی به شمار می رود كه توسط وزارت بهداشت انجام شده است.

** هیچ نوع محصول تراریخته ای در كشور تولید نمی شود
جعفرزاده ایمن‌آبادی افزود: متاسفانه اكنون تولیدی از محصولات تراریخته در كشور نداریم و هر چه هست در مرحله تحقیقاتی است، در حالی كه بر اساس سند ملی زیست فناوری كشور مكلف به كشت محصولات تراریخته و تامین امنیت غذایی با استفاده از این زیست‌فناوری شده است.
وی یادآورشد: در سال 1392 نیز كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تحقیق و تفحصی انجام داد و به اجرا نشدن قانون ملی ایمنی زیستی توسط دولت وقت اعتراض كرد اما این موضوع تاكنون نیز ابتر مانده و ما هیچ تولیدی از محصولات تراریخته در كشور نداریم.
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تاكید كرد: دولت باید در این مورد پاسخگو باشد زیرا منابع بیت‌المال در اختیار مراكز تحقیقاتی قرار می‌گیرد كه فواید و محصولات آن در اختیار مردم قرار گیرد نه اینكه پژوهش انجام گیرد كه تبدیل به مقاله علمی شود و خاك بخورد.
وی اضافه كرد: البته كه تولید علم و انتشار مقاله هم در جای خود بسیار عالیست اما چرا باید تنها تولید كننده علم و وارد كننده محصول علم باشیم؛ امنیت غذایی كشور ما نباید در دست كشورهای تولیدكننده محصولات فناورانه باشد بلكه باید امنیت غذایی كشورمان را خودمان به دست بگیریم.

** برای تولید محصولات تراریخته باید تصمیم قطعی بگیریم
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تصریح كرد: من نماینده مردم شهری هستم كه بزرگترین تولید كننده برنج كشور بوده و سالیان طولانی است كه مشكل اصلی برنج در شمال كشور، كرم ساقه‌خوار برنج است و مقادیر بسیار زیادی سم در مزارع برنج شمال كشور مصرف می‌شود كه علاوه بر ضررهای زیادی برای سلامتی شالیكاران و مصرف كنندگان و زیست محیطی هزینه های بالایی برای تولید دارد.
به گفته جعفرزاده، پژوهشگری سال‌ها پیش با استفاده از زیست‌فناوری، برنج تراریخته مقاوم به آفتی تولید كرده كه نیازی به مصرف سم ندارد چندی پیش نیز سخنگوی وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشكی اعلام كرد كه بعد از انجام آزمایش‌های متعدد، سلامت این برنج، تایید شده و به طور حتم پژوهشگر مربوطه، مقالات متعددی به جامعه جهانی تحویل داده و ارتقای علمی به دست آورده است.
وی در پاسخ به اینكه آیا نباید از این محصول به نفع كشاورز، محیط زیست و سلامت مردم كشور استفاده كرد، گفت: تصمیم كشور و مراجع عالی آن از جمله مقام معظم رهبری در مورد استفاده از فناوری‌های نو قطعی و غیرقابل انكار است اما به نظر می‌رسد كه عده‌ای سم‌فروش و تاجر نامشروع وارد كننده مایل نیستند كشور ما و به‌ویژه شالیكاران روز خوش ببینند.
وی ضمن قدردانی از زحمات پژوهشگران و رویكرد اخیر دولت در حمایت از تولید ملی محصولات تراریخته از مخالفان آن دعوت كرد چنانچه مستندات علمی مبنی بر زیان‌آور بودن اینگونه محصولات دارند، آن‌ها را به طور مستقیم به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی و وزارت جهادكشاورزی تحویل دهند زیرا بر اساس اطلاعی كه از وزارت بهداشت دریافت كرده‌ام تا امروز حتی یك مستند علمی در این مورد به آنها ارائه نشده است.
وی افزود: از سوی دیگر مقاله‌ای در سال 2014 در یك مجله معتبر علمی منتشر شد كه به بررسی اثرات زراعی و اقتصادی محصولات تراریخته پرداخته بود؛ این مطالعه با بررسی 147 مقاله علمی معتبر اثبات می‌كند كه فناوری محصولات حاصل از مهندسی ژنتیك استفاده از آفت‌كش‌های شیمیایی را 37 درصد كاهش داده است. آیا این موضوع به نفع سلامت مردم و محیط زیست كشور نیست؟ تا كی باید تعلل كنیم؟
جعفرزاده با تاكید بر اینكه برای تولید محصولات تراریخته باید تصمیم قطعی بگیریم، گفت: تصمیم قطعی برای استفاده از این فناوری و منتفع كردن مردم كشور از محصولات این فناوری است.

اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**9186*2025
گزارش: هما همت خواه*انتشاردهنده: لیلا جودی