افزايش دختران نوجوان سيگاري

در ادامه در گزيده اي از اين گزارش مي خوانيم: او عنوان مي‌كند تعداد پسران سيگاري كاهش و تعداد دختراني كه اين ماده دخاني را استعمال مي‌كنند، افزايش يافته است. نكته هشدار‌دهنده‌اي كه در گزارش سخنگوي وزارت بهداشت وجود دارد، اين است كه آمار مصرف سيگار در دختران نوجوان از كمتر از يك‌درصد به 2.1‌درصد رسيده است. در سال‌هاي اخير زنانه ‌شدن و همچنين كاهش سن ابتلا به آسيب‌ها از مواردي عنوان شده كه مي‌تواند بسيار تهديد‌كننده باشد.

مصرف دخانيات يكي از عوامل خطر مهم و افزايش‌دهنده بيماري‌ها در دنياست. مصرف سيگار در بين زنان تابع الگويي پنهاني است و آمار نمي تواند بيانگر جمعيت واقعي مصرف‌كنندگان سيگار بين زنان باشد. با وجود اين، مصرف سيگار در زنان رشد ملموس‌تري نسبت به مردان دارد. به‌طور كلي مصرف سيگار در جهان در حال زنانه شدن است، براي مثال اكنون در كشور هاي آلمان و اسكاتلند ‌درصد زنان سيگاري بيش از مردان است.

**افزايش دختران و كاهش پسران سيگاري
سخنگوي وزارت‌ بهداشت در نشستي خبري درباره آمار مصرف سيگار و ساير مواد ‌دخاني در ايران و جهان با بيان اينكه آمار مصرف سيگار در دختران نوجوان از كمتر از يك‌درصد به 2.1درصد رسيده است، تصريح كرد: اين آمار در پسران از 5.1 به 4.8درصد كاهش پيدا كرده است. با توجه به اينكه استعمال سيگار و قليان در حوزه ورود به مصرف موادمخدر و رفتارهاي پرخطر جنسي است، خانواده‌ها بايد هوشيار باشند و بدانند كه مصرف قليان در كنار نوجوان‌ها چه ضربه‌اي مي‌تواند به آنها وارد كند. در حال حاضر 6.6درصد دختران 13 تا 15ساله سابقه مصرف قليان دارند كه اين رقم در پسران 11.1‌درصد اعلام شده است. برآورد شده است كه سالانه بين 40 تا 50‌ميليارد نخ سيگار در كشور مصرف مي‌شود كه به‌دنبال آن سالانه 10‌هزار‌ميليارد تومان از ثروت ملي نيز دود مي‌شود. همچنين حدود 20 تا 30‌ميليارد تومان در سال صرف هزينه بهداشتي و سال‌هاي ازدست‌رفته عمر افراد سيگاري مي‌شود.

ايرج حريرچي شيوع مصرف دخانيات را در مردان 285.16 و در زنان چهار‌درصد اعلام و تاكيد كرد: مصرف دخانيات در زنان رو به افزايش است. در پنج سال گذشته آمار مصرف دخانيات در ايران از 14.9 به14.13رسيده است. گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه مصرف روزانه سيگار در شش‌سال گذشته از 10.9به 10.1درصد كاهش پيدا كرده است، اما مصرف ‌قليان در حال افزايش است.

او ادامه داد: مصرف دخانيات در روستاها 15.44‌درصد و در شهرها 17.62‌درصد گزارش شده است كه نشان‌دهنده مصرف بالاي دخانيات در روستاهاست. ايران متعهد شده است كه تا سال1404 به‌دليل آمار بالاي بيماري‌هاي قلبي و عروقي، 30‌درصد مصرف دخانيات را كاهش دهد، اما بايد توجه كرد كه مصرف سيگار در نوجوانان 13 تا 15‌ساله افزايش كمي داشته كه عمده آن در دختران نوجوان بوده است.

حريرچي گفت: سالانه هفت‌ميليون نفر در دنيا به‌دليل مصرف دخانيات جان مي‌بازند؛ يعني هر شش ثانيه يك نفر. نيمي از مصرف‌كنندگان آن نيز به‌دليل عوارض مستقيم و غيرمستقيم دخانيات جان خود را از دست مي‌دهند. در ايران نيز ساليانه 50‌هزار مورد مرگ ناشي از مصرف دخانيات ثبت مي‌شود. همچنين 500‌هزار مورد بستري در سال به ‌دليل عوارض ناشي از دخانيات است. او افزود: مرگ ناشي از تصادفات، ايدز، سلاح‌هاي سرد و گرم، مخدر و الكل كمتر از مرگ ناشي از سيگار و ساير دخانيات است. مصرف دخانيات خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي را تا 2.4 و ريوي را تا 23برابر در مردان افزايش مي‌دهد.

**لزوم تغيير الگوهاي تربيتي در خانه و مدرسه
رئيس انجمن آسيب‌شناسي اجتماعي ايران در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به گرايش به مصرف‌ دخانيات در ميان دختران نوجوان مي‌گويد: تغييراتي در الگوپذيري‌هاي نسل نوجوان در سنين استقلال‌يابي آنها اتفاق افتاده است و الگوها به سمت الگوهايي خارج از فضاي ‌خانواده منحرف شده است. كورش محمدي مي‌افزايد: دانش‌آموزان براي كسب استقلال خود گاهي از الگوهايي خارج از فضاي خانواده تبعيت مي‌كنند. آنها فضاي لازم را براي تامين شرايط روحي، رواني و اجتماعي استقلال خود پيدا نمي‌كنند، بنابراين دست به رفتارها و ناهنجاري‌هايي مي‌زنند تا به خود و همسالان خود ثابت كنند انسان‌هاي مقتدري هستند.

او تاكيد‌ مي‌كند: استعمال دخانيات ممكن است در آينده استقلال آنها را زير سوال ببرد. در برهه‌اي نوجوانان تصميم به اثبات خود مي‌گيرند و از الگويي تبعيت مي‌كنند كه اتفاقا مخالف الگوهاي محدودكننده خانواده آنهاست. از آن زمان ممكن است به سمت ناهنجاري‌هايي نيز كشانده شوند. يكي از اين ناهنجاري‌ها مصرف سيگار است. البته شكل غالب اين ناهنجاري‌ها در جامعه نيز مهم است. براي مثال الگوهايي كه هيجان به‌دنبال دارند و با خود تعقيب و گريز، ترس، اكراه و اضطراب دارند يا الگوهايي كه به‌نوعي شيوع آنها در جامعه زياد است و دسترسي به آنها به آساني در جامعه انجام مي‌شود در گرايش‌هاي نوجوانان موثر هستند. بايد گفت مجموعه‌اي از تغييرات الگوهاي موجود در جامعه در استعمال دخانيات تاثير دارد.

او خاطرنشان مي‌كند: سيگار اضطراب و هيجان توليد مي‌كند و نياز به تعقيب و گريز و پنهانكاري دارد. سيگار كشيدن براي نوجوانان جذابيت‌هاي خاص خود را به ‌همراه دارد. محمدي در پاسخ به اين سوال كه براي پيشگيري از استعمال دخانيات توسط دختران نوجوان چه بايد كرد، مي‌گويد: اگر قصد ورود به بحث پيشگيري را داشته باشيم، حتما بايد از سن پايه به پيشگيري اقدام كنيم و سن پايه براي افراد دوران پيش‌دبستاني آنهاست. الگوهاي زندگي سالم و به‌دور از دخانيات بايد در آن سنين تعريف شوند. دوران پيش‌دبستاني دوره‌اي مهم براي پيشگيري است، بنابراين در خانواده نيز نبايد غفلت ورزيد. در فضاي محيط مدرسه و در خانواده بايد برنامه‌هاي پيشگيرانه از مصرف دخانيات داشته باشيم. يكي از راه‌هاي پيشگيرانه ديده ‌شدن شخصيت كودكان و نوجوانان است.

همچنين الگوهاي منفي پيرامون آنها را بايد دور كرد و الگوهاي مخربي مانند مصرف سيگار مقابل چشمان آنها نبايد اتفاق بيفتد. مهارت‌هاي لازم براي مقابله با بحران‌ها به‌ويژه مهارت‌هاي حل مساله و تصميم‌گيري را بايد به دانش‌آموزان آموخت. اين آموزش‌ها نبايد اجباري باشند و بايد به آنها آموزش‌ها و الگوهاي عملي داد. در خانواده بايد الگوي مهارت‌آموزي پياده شود تا فرزندان خانواده نيز از آن الگوها تبعيت كنند.

*منبع: روزنامه آرمان، 1396.7.4
**گروه اطلاع رساني**9370**9131** انتشار دهنده: شهربانو جمعه