نگاهي به سنگ نگاره هاي باستاني كمرمقبولا

كمرمقبولا منطقه اي طبيعي تاريخي است كه بنا به برخي گزارشهات حدود 15 هزار سنگ نگاره باستاني را در خود جاي داده لذا دوستداران ميراث فرهنگي، متوليان حفاظت از آثار تاريخي و حتي مردم عادي در پي محافظت و صيانت از آن هستند.
قدمت 3500 ساله برخي سنگ نگاره ها كه در پي بررسيهاي اوليه كارشناسان اعلام شده نكته ظريفي است كه اولويت حفاظت از اين منطقه را هر چه بيشتر و بيشتر افزايش مي دهد.
تخته‌ سنگ هاي آتش‌ فشاني بكر، آثار سنگي، سنگ‌ نوشته ‌ها و نگاره ‌هاي باستاني در كمرمقبولا در وسعت حدود پنج كيلومتر مضامين و نقشهاي متنوعي از اشكال انسانها و حيوانات آن دوران را در طرحها و اندازه‌ هاي مختلف به نمايش گذاشته‌ كه در كمتر منطقه اي از ايران چنين نقاشيها و طرحهايي قابل مشاهده است.
حضور سازمانهاي مردم نهاد و حساس سازي مسئولان و متوليان امر در اين زمينه نسبت به فعاليتهاي معدني و آسيبهاي ناشي از تخريبگرايي برخي افراد ناآگاه نسبت به اهميت و ارزش تاريخي اين سنگ نگاره ها موجب شد تا طي يكي دو سال اخير شاهد رشد توجهات به سمت اين منطقه باشيم.

* بيشترين سنگ نگاره هاي باستاني كشور در كمرمقبولا
سرپرست معاونت ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي در اين زمينه به خبرنگار ايرنا گفت: گستردگي و وسعت اين منطقه و نيز شمار سنگ نگاره هاي تاريخي در آن به حدي است كه به جرات مي توان گفت كمرمقبولا داراي بيشترين سنگ نگاره هاي ايران است.
حسين اصغري افزود: به دليل همين پراكندگي بررسي و شناسايي آثار تاريخي منطقه با محوريت مستندسازي سنگ نگاره ها در دستور كار قرار گرفته و سعي بر اين است كه تابستان سال جاري انجام شود.

* سازمانهاي مردم نهاد بازوي حفاظتي ميراث فرهنگي
وي ادامه داد: هم اينك دوستداران ميراث فرهنگي تحت عنوان سازمانهاي مردم نهاد به عنوان بازوي ميراث در كنار يگان حفاظت ميراث فرهنگي نقش قابل توجهي در حفاظت از سنگ نگاره ها دارند.
سرپرست معاونت ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي گفت: با توجه به اختيارات قانوني سازمانهاي مردم نهاد در اين عرصه شاهد فعاليت مثبت و موثر آنها بوده ايم بطوري كه بيشترين گزارشهاي تخريب در منطقه طرقبه شانديز توسط سمنها اعلام شده است.
وي افزود: علاوه بر حضور سازمانهاي مردم نهاد، يگان حفاظت ميراث فرهنگي نيز سركشيها و بازديدهاي مداوم از منطقه انجام مي دهد. علاوه بر اقدامات حفاظتي ميراث فرهنگي ساير نهادها نيز همكاري بسيار خوبي در جهت حفاظت از سنگ نگاره ها داشته اند. براي نمونه فرمانداري و دادستاني شهرستان بينالود اقدامات بسيار موثري انجام داده اند.
اصغري ادامه داد: در عرصه منطقه طبيعي تاريخي كمرمقبولا سازمانهاي متعددي متولي هستند كه از آن جمله مي توان به منابع طبيعي، محيط زيست و سازمان صنعت، معدن و تجارت اشاره كرد. به همين منظور براي حفاظت بيشتر بايد تعاملات بين سازماني بيشتري انجام شود.

* ثبت ملي كمرمقبولا در ايستگاه آخر
وي همچنين به تكميل پرونده ثبت محوطه طبيعي تاريخي كمرمقبولا در فهرست آثار ملي اشاره و بيان كرد: هم اينك پرونده ثبت سنگ نگاره ها با محوريت مكاني ديزدر و كمرمقبولا تهيه شده و به زودي در فهرست آثار ملي ايران ثبت خواهد شد.
سرپرست معاونت ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي افزود:
اميدواريم با توجه به اهميت منطقه و نيز توجه سازمان ميراث فرهنگي به حوزه حفاظت و حراست از آثار و محوطه هاي تاريخي روند ثبت اين اثر در فهرست آثار ملي با سرعت انجام شود.
وي ادامه داد: با ثبت ملي اين محوطه مي توان تصميمات موثرتر و روشنتري در زمينه حفاظت از اين محوطه گرفت.

* رد آسيب فعاليتهاي معدني به سنگ نگاره هاي باستاني
آثار و سنگ نگاره هاي اين منطقه كه با معادن طلا و گرانيت همسايگي دارد طي سالهاي گذشته خسارتهايي ديد اما روند آسيب رساني به آن با تلاش و پيگيري دوستداران ميراث فرهنگي متوقف شد.
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي پيش از اين به خبرنگار ايرنا گفته بود كه فعاليت معدني در دره داغستان طرقبه آسيبي به سنگ نگاره هاي باستاني اين محل نمي زند.
راضيه عليرضايي افزود: سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي با دستگاههاي اجرايي مرتبط با اين طرح در تعامل است و هيچ تعارضي وجود ندارد و آثار تاريخي اين منطقه نيز به صورت كامل حفظ مي شود.
وي اظهار كرد: مجوزهاي معدن گرانيت موجود در اين منطقه قبل از به راه افتادن مباحث گردشگري صادر شده و تمام استعلامهاي لازم نيز از دستگاههاي مرتبط گرفته شده است.
او گفت: مطالعات معدن طلا در اين منطقه نيز توسط دولت انجام و با مزايده رسمي واگذار شده و سازمان صنعت، معدن و تجارت نيز اعلام آمادگي كرده اين طرح را به صورت ژئوتوريسم اجرا كند.
عليرضايي افزود: ژئوتوريسم كار مشترك بين حوزه معدن و توريسم است كه در آن فعاليت معدني و روشهاي استخراج و كانه هاي داخل سامانه به عنوان بخشي از مزيتهاي گردشگري در نظر گرفته شده و مورد بازديد قرار مي گيرد.
خبرنگار: آرزو جاوداني **انتشاردهنده: حسين كريم زاده
7496/1858