به گزارش ايرنا احمدرضا لاهيجان زاده شامگاه يكشنبه در نشست خبري كه در حاشيه نمايشگاه دستاوردهاي دولت در محل نمايشگاه بين المللي اهواز برگزار شد، با اشاره به آغاز مطالعات زمين پزشكي خوزستان از سه سال گذشته افزود: به دليل وسعت خوزستان و نياز به اعتبارات زياد اين طرح اولويت بندي شده و مطالعات زمين پزشكي شهرستان هاي اهواز، ماهشهر و آبادان به دليل صنعتي بودن، و دزفول، انديمشك و شوش به دليل كشاورزي در اولويت قرار گرفته اند.
وي اضافه كرد: مطالعات زمين پزشكي ماهشهر تقريبا به اتمام رسيده و در اهواز نيز بخش هاي زيادي از نتايج مطالعات و تحقيقات درباره آب كارون و خاك پايان يافته است.
وي با بيان اينكه در برخي پارامترهاي حوزه خاك استانداردهاي تعريف شده اي نداريم گفت: اين پارامترها با مقايسه وضعيت خاك به دست مي آيد و نتايج نشان مي دهد كه در اين پارامترها كه ريشه در آلودگي دارد بسيار بالاتر از ميانگين جهاني است و ثابت مي كند عرصه ها به سمت آلودگي پيش مي رود.
وي از آلودگي خورموسي و ماهي هاي اين خور به جيوه خبر داد و افزود: مطالعات خاك اهواز نيز نشان مي دهد كه به تركيبات آلي و فلزات سنگين آلوده است.
وي اضافه كرد: مطالعات زمين پزشكي اهواز و ماهشهر به زودي به طور كامل و علمي در شوراي حفاظت كارون ارائه مي شود.
بر اساس اين گزارش مطالعات 'زمين پزشكي' يا 'زمين شناسي پزشكي' علمي است كه به بررسي ارتباط بين عوامل زمين شناسي با سلامت انسان ها و جانوران و تاثير عوامل زيست محيطي بر پراكندگي جغرافيايي بيماري هاي مرتبط مي پردازد. در اين علم منابع طبيعي كه مي تواند عامل ورود فلزات سنگين و يا حتي تركيبات آلي به زنجيره حيات باشند همچنين منابعي كه باعث ورود عناصر آلاينده به خاك، آب، گياهان و هوا مي شود مشخص خواهد شد. اين مطالعات براي نخستين بار است كه در خوزستان انجام مي شود.
'خور موسي' شاخه مثلث شكلي است در انتهاي شمال غربي خليج فارس، كه در شمال آن بندر امام خميني، بندر ماهشهر و منطقه ويژه اقتصادي پتروشيمي قرار دارد. بيشترين پراكنش ماهي حلوا سفيد (زبيدي) در خليج فارس، در منطقه خور موسي و جزيره قشم است و مردم بومي زيادي با صيادي از اين محل ارتزاق مي كنند.
* ده ها سال تا علاج بخشي
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان همچنين با اشاره به انجام مطالعات درباره سد گتوند عليا گفت: انحلال گنبدهاي نمكي سد گتوند در رودخانه كارون ده ها سال ديگر ادامه مي يابد.
وي با بيان اينكه اين مطالعات با اعتبارات سازمان حفاظت محيط زيست انجام شده، هدف از آن را تعيين ميزان نمك تجمعي در مخزن سد گتوند و ميزان ورودي نمك از سازند نمكي به پايين دست رودخانه كارون عنوان كرد.
لاهيجان زاده با اشاره به اينكه اين مطالعات تنها در تعداد معدودي از آزمايشگاه هاي دنيا صورت مي گيرد افزود: اين مطالعات بر اساس آخرين روش علمي (روش ايزوتوپ) در كشور آلمان انجام شده است.
وي اظهار كرد: صاحبنظران زمين شناسي كشور در اين گزارش اعلام كرده اند كه تنها 20 سانتيمتر از ذخيره گنبدهاي نمكي پشت سد گتوند در آب مخزن سد حل شده و ده ها متر از اين گنبد نمكي هنوز باقي مانده است كه حل شدن آن ممكن است ده ها سال طول بكشد.
لاهيجان زاده اعتبارات صرف شده در مرحله نخست مطالعات را 1.8 ميليارد ريال عنوان كرد و گفت: براي مرحله دوم مطالعات و مشخص شدن ميزان نمك ورودي به رودخانه كارون 1.8 ميليارد ريال اعتبار نياز است كه در صورت تامين اين مطالعات انجام مي شود.
وي درباره طرح علاج بخشي سد گتوند نيز اضافه كرد: شوراي عالي محيط زيست دو راهكار پيشنهادي مطالعات انجام شده توسط دانشگاه تهران را براي علاج بخشي اين سد مصوب كرده كه شامل مديريت مخزن و انتقال آب شور به حوضچه هاي تبخيري است.
وي افزود: بر اساس اعلام نظر دانشگاه تهران، بهترين راه حذف سد گتوند است اما راهي براي تخريب آن وجود ندارد زيرا اين كار نياز به چند هزار ميليارد تومان اعتبار دارد و چندين سال طول مي كشد.
سد گتوند عليا، بلندترين سدخاكي كشور و آخرين سد روي رودخانه كارون است كه در25 كيلومتري گتوند در خوزستان قرار دارد. اين سد در سال 91 آبگيري شده است.
آنطور كه كارشناسان مي گويند جا نمايي اشتباه اين سد باعث شده كه سازند نمكي گچساران در مخزن سد قرار گيرد و انحلال نمك اين سازند باعث شور شدن آب مخزن و رودخانه كارون شود.
مطالعات علاج بخشي سد گتوند پارسال توسط موسسه آب دانشگاه تهران انجام شده است.
* ورود سازمان بازرسي به طرح انتقال كارون
مديركل محيط زيست خوزستان درباره اجراي طرح انتقال آب بهشت آباد با وجود مخالفت سازمان محيط زيست گفت: سازمان هاي نظارتي مانند سازمان بازرسي بايد به اين مساله ورود كرده و طرح را متوقف كنند.
وي افزود: با ارائه 22 دليل علمي و مستند ثابت كرديم كه طرح انتقال آب از سرشاخه هاي كارون تا چه اندازه به اقتصاد مملكت و آينده خوزستان لطمه وارد مي كند.
لاهيجان زاده ادامه داد: يكي از توجيهات وزارت نيرو در سدسازي توليد برق است بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه با وجود احداث پنج سد بزرگ روي كارون برداشت يك ميليارد مترمكعب از آب اين رودخانه مي تواند ضررهاي اقتصادي داشته باشد كه اين مساله صرفنظر از ديگر زيان هاي اقتصادي، كشاورزي و زيست محيطي است.
وي با اشاره به اثرات زيست محيطي طرح انتقال آب بهشت آباد اظهار كرد: حداقل دبي رودخانه كارون براي اينكه توان خودپالايي خود را حفظ كند 270 مترمكعب برثانيه است كه در صورت انتقال آب از سرشاخه هاي اين توان از دست مي رود.
لاهيجان زاده با بيان اينكه محيط زيست خوزستان نمي تواند به مساله انتقال آب كارون از سرشاخه ها ورود كند گفت: با توجه به اينكه سرشاخه هاي كارون در استان چهار محال و بختياري قرار دارد اين مساله بايد در آن استان پيگيري شود، چانچه اكنون اداره كل محيط زيست چهارمحال يك تنه جلوي بسياري از طرح ها را گرفته است.
وي افزود: در استان چهار محال و بختياري برخلاف خوزستان، همه مسئولان در جلوگيري از طرح هاي انتقال آب همراه نيستند و سازمان هاي مردم نهاد، مردم و اداره محيط زيست تنها مخالفان اين طرح ها به شمار مي آيند.
* مهلت يك ماهه به جهاد نصر
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان همچنين با اشاره به انجام نشدن مطالعات ارزيابي زيست محيطي طرح كشاورزي 550 هزار هكتاري كشاورزي گفت: به موسسه جهاد نصر به عنوان مجري اين طرح تا شهريور مهلت داديم تا برنامه هاي مديريتي و بحث هاي زيست محيطي اين طرح را حل كند تا در كارگروه آمايش استان به تصويب برسد، در غير اينصورت از اين موسسه به دادگاه شكايت مي كنيم.
وي افزود: در مرحله نخست اين طرح 230 هزار هكتار شبكه هاي فرعي آبياري و زهكشي اجرا شده و بزرگترين نگراني از اجراي شبكه هاي زهكشي جديد است كه زهاب هاي كشاورزي را به رودخانه هاي جراحي و كرخه هدايت مي كند.
لاهيجان زاده با اشاره به تاثير منفي اين زهاب هاي شور در زمين هاي كشاورزي حوضه رودخانه هاي جراحي و كرخه اظهاركرد: نخسين صدمه از اين طرح متوجه زمين هاي كشاورزي است و از اين بابت جهاد كشاورزي خوزستان بايد نخستين مدعي مطالعات زيست محيطي اين طرح باشد.
وي توجيه موسسه جهاد نصر درباره نداشتن تعهد در انجام مطالعات زيست محيطي طرح 550 هكتاري را رد كرد و گفت: اين طرح با توافق وزارت نيرو و جهاد كشاورزي به اجرا درآمده و به سازمان محيط زيست ارتباطي ندارد كه كدام يك از وزارتخانه ها مطالعات را انجام مي دهند؛ آنچه مسلم است اينكه هم اكنون خروجي بخشي از زهكش هاي جديد (به طور مثال در رامشير) به سمت رودخانه است و در صورت ارائه نشدن برنامه ها، موسسه جهاد نصر را به مراجع قضايي معرفي مي كنيم.
به گفته وي، مشاور و نمايندگان موسسه جهاد نصر به تازگي با محيط زيست مذاكراتي داشته و پذيرفته اند كه مطالعات زيست محيطي را انجام دهند.
* دماي 57 درجه در بستان
لاهيجان زاده با اشاره به اجراي طرح آبرساني و ايجاد مخازن آب در منطقه حفاظت شده ميشداغ در غرب خوزستان از پارسال گفت: بر اساس گزارش هاي رسمي در تابستان امسال دما در بستان تا 53 درجه سانتيگراد و بر اساس گزارش هاي غيررسمي تا 57 درجه سانتيگراد افزايش يافته، با اين حال امسال گزارشي از اتلاف آهو در اين منطقه نداشتيم كه اين مساله به دليل تامين آب مورد نياز و همكاري مردم و تشكل هاي مردمي در اين منطقه است.
وي همچنين به وجود دو سايت تكثير گوزن زرد در پارك هاي ملي كرخه و دز اشاره كرد و افزود: در سيل اخير تلفاتي در اين دو سايت نداشتيم اما ديواره سايت تخريب شده است.
لاهيجان زاده اظهار كرد: استان ايلام براي انتقال 30 راس گوزن زرد به استان اعلام آمادگي كرده كه با توجه به هزينه كرد 20 ميليون تا 30 ميليون ريال براي انتقال هر راس گوزن، در صورت تامين اعتبار آمادگي پذيرش اين گوزن ها را داريم.
وي اضافه كرد: بيماري 'مياز' اكنون بومي جنگل هاي كرخه شده به همين دليل فعلا تكثير گوزن زرد در پارك ملي كرخه را متوقف كرديم و در صورت انتقال گوزن هاي زرد، آنها را به پارك ملي دز و يا بيشه زارهاي گتوند منتقل مي كنيم.
7151/ 6037
اهواز - ايرنا – مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان نسبت به آلودگي آب و خاك شهرستان هاي اهواز و ماهشهر هشدار داد و گفت: نتايج مطالعات اخير نشان مي دهد كه ميزان جيوه در خورموسي در ماهشهر در جنوب خوزستان بالاتر از ميانگين جهاني است و ماهي هاي آن به جيوه آلوده هستند.
