حرکت ملی شدن صنعت نفت با پیروزی انقلاب اسلامی کامل شد
#
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 23/12/83
داخلی.اقتصادی.نفت.ملی شدن صنعت.
گزارش از: مژگان توانا
" 29 اسفند" روز ملی شدن صنعت نفت روزی پرافتخار، سرنوشت ساز و به یاد
ماندنی برای ملت ایران است. روزی که شور و شعور استقلال طلبی برای صنعت
نفت به ظهور رسید.
ملی شدن صنعت نفت اراده مبارزه با استعمار و سلطه طلبی بیگانگان بر کشور
بود و اراده هویت بخشی به ایرانی برای اداره امور کشور خود و حاکمیت بر
ثروتهایش بود.
مهندس"بیژن زنگنه" وزیر نفت ایران در مورد ملی شدن صنعت نفت معتقد است:
ملت ایران که به هیچ روی انقیاد و وابستگی را در طول تاریخ برنتابیده و
عزت و سربلندی را هرگز به تن آسایی و تحقیر نفروخته است، در یکی از این
فرازهای بلند مبارزات خود، ملی شدن صنعت نفت را با سرافرازی به دست آورد.
مهندس " محمد آقایی" معاون وزیر نفت نیز ضمن آنکه ملی شدن صنعت نفت را
یکی ازافتخارهای بزرک کشور می داند ، معتقد است: این حرکت یکی از عرصه های
بزرک تاریخ مبارزات ضد استعماری کشور ، بوده است.
بعد خارجی حرکت ملی شدن صنعت نفت ایران بیداری ملتهایی بود که قرنها
زیر سیطره مستقیم و غیرمستقیم قدرتهای استعماری بودند.
مهندس "علی اکبر وحیدی آل آقا" از فعالان صنعت نفت ایران ضمن آنکه معتقد
است بعد خارجی ملی شدن صنعت نفت از اهمیت کمتری نسبت به بعد داخلی آن
برخوردار نیست، گفت:ملی شدن صنعت نفت هر چند در داخل با اقدامهای بعدی
رژیم گذشته و قرارداد کنسرسیوم به طور عملی تضعیف شد واهداف اصلی و اولیه
خود را از دست داد،اماآغازی بر بیداری کشورهای نفت خیز جهان سوم شدکه همگی
منافع ملی خود را تحت قراردادهای امتیازی در اختیار نفت خواران قرار داده
بودند.
ملی شدن صنعت نفت انگیزه ها،اهداف و ابعاد مختلفی داشته است،امااز اهداف
و پیامدهای اصلی ملی شدن صنعت نفت ایران آن بود که بسیاری از فعالیتهای
مربوط به صنعت در داخل کشور انجام و توان ایرانی باور شود.
اولین نشان توانایی ایرانیها در اداره صنعت نفت در راه اندازی بزرگترین
و پیچیده ترین واحد تقطیر و واحدهای مرتبطه در پالایشگاه آبادان برای تولید
فرآورده در زمان خروج کارشناسان انگلیسی از ایران ظهور یافت.
گرچه این تواناییها در طول سالها تاپیروزی انقلاب اسلامی چندان رشد نیافت
، اما اندیشه ی حاکمیت ملی بر ثروت و منابع ملی را ماندگار کرد.
دست اندرکاران و کارشناسان صنعت نفت ایران متفق القول هستند که توانایی
ایرانی در اداره منابع زیرزمینی نفت و گاز و ثروتهای طبیعی پس از پیروزی
انقلاب اسلامی و بروز جنک تحمیلی و تحریمهای اقتصادی علیه کشور ، شکوفا شد.
زنگنه معتقد است : " صنعت نفت ایران به معنای واقعی بعد از پیروزی انقلاب
اسلامی ملی شد."
وی معتقد است، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مرکز تصمیم گیری بخش اصلی صنعت
بالادستی نفت شامل تولید نفت و گاز خارج از کشور بود. بخش اکتشاف و تولید
در شرکت ملی نفت وقت، به طور عملی تولید و اکتشافی انجام نمی داد.
در طول هشت سال دفاع مقدس، نیروهای زحمتکش صنعت نفت ایران زیر بمباران -
های رژم متجاوز عراق، با تلاش خود اجازه ندادند که حتی یک روز تولید نفت
خام کشور قطع شود.
این توانمندیها در دوران پس از جنک و بازسازی تاسیسات نفتی آسیب دیده
از جنک ، بارزتر شد. به طوری که برخی معتقدند اگر به توانمندی متخصصان
ایرانی در سالهای پس از جنک بهای بیشتری داده می شد، نیاز چندانی به عقد
قراردادهای پرماجرا با شرکتهای نفتی بین المللی نبود.
زنگنه با تاکید بر اینکه صنعت نفت ایران بعد از انقلاب ملی شد ، افزود:
هر قدر توان فنی و ظرفیتهای ملی به معنای ایرانی آن در مطالعه، پژوهش،
ساخت،اجرا، مدیریت و نظارت بر تولید در کشور افزایش یابد،صنعت نفتی ملی تر
خواهیم داشت.
دکتر "محمد مصدق" پایه گذار ملی شدن صنعت نفت معتقد بود که اگر زمانی
غرب احتیاج به خرید نفت از ایران نداشته باشد، ایران باید بتواند نفت خام
خود را استخراج کند.
هم اکنون شاهد تحقق این مهم هستیم. ایران امروز نه فقط نفت خام خود را
کشف ، استخراج و تولید می کند، بلکه اختیار فروش آن را به مشتریان براساس
مصالح و منافع ملی دارد.
"آقایی " تحقق ملی شدن صنعت نفت را به طور جوهری و ماهوی و علنی پس از
پیروزی انقلاب اسلامی می داند و معتقد است که حاکمیت کشور بر منابع زیرزمینی
در این زمان تحقق یافت.
پیروزی انقلاب اسلامی گرچه به ملی شدن صنعت نفت نسبت به اهداف اولیه آن
تحقق بیشتری بخشید،امااین صنعت هنوز تا رسیدن به کمال مطلوب فاصله زیادی
دارد.
وی افزود: هر چند پس از پیروزی انقلاب اسلامی نفت ایران مستقل شد، اما
جنک تحمیلی، تحریمهای اقتصادی و علمی از یک سو، دل مشغولی افراد و مسئولان
به مسایل غیرفنی و صنعتی در صنعت نفت از سوی دیگر، مدتها ما رااز آنچه که
می توانستیم به آن دست یابیم، بازداشت. این برخلاف تلاش فداکارانه از سوی
خیل عظیم کارکنان صنعت نفت بود که چه در دوران جنک تحمیلی و چه پس از آن
حماسه های فراوان آفریدند.
وی تاکید کرد، فعالیتهای گسترده انجام شده در صنعت نفت در سالهای اخیر،
این امید را تا حدی زنده می سازد که شاید ما هم روزی به آنچه حقمان است ،
برسیم.
کارشناسان نفت ایران معتقدند که برای حفظ دستاوردهای ملی شدن صنعت باید
نهضت علمی در این صنعت با ابعاد فنی ، مالی، اقتصادی و حقوقی با تجمیع
نیروهای کارآمد شکل گیرد. به طوری که ضمن بهره گیری از آخرین دستاوردهای
علمی وتجربی دیگران بستری مناسب برای شکل گیری دانش وفناوری بومی در زمینه
نفت ، گاز و پتروشیمی فراهم شود.به طوری که در ساختار منسجم وشایسته سالار،
صیانت از منابع، بهینه سازی مصرف، بازاریابی کارآ و انعقاد مطلوبترین قرار
- دادهای حفظ و توسعه ذخایر بیش از پیش تحقق یابد.
اقتصام. 1561 / 1557