جمهوری تاجیکستان در سال 1994/قسمت اول /
#
دو شنبه - ایرنا11/10/73 برابر با 1 ژانویه 1995
سال 1994 میلادی در جمهوری تازه استقلال یافته تاجیکستان را باید سال
تشدید بحران سیاسی و اقتصادی این کشور خواند.
در سال گذشته اگرچه چشم انداز امیدوار کننده ای برای خاتمه بحران در
این جمهوری فارس زبان اسیای مرکزی بوجود نیامد ولی گشوده شدن باب
مذاکرات بین حکومت و مخالفان دولت مرحله تازه ای از تاریخ این کشور را
شکل داد.
درمذاکرات بین حکومت تاجیکستان و مخالفان ان که طی سه دوره در مسکو /
تهران و اسلام اباد برگزار شد / طرفین با قبول یک اتش بس که تا اوایل
سال 95 میلادی ادامه می یابد علاقه مندی خود به حل بحران از طریق سیاسی
را ابراز داشتند.
تا قبل از امصای موافقت نامه اتش بس که در سپتامبر 94 در تهران انجام
گرفته بود و یکماه بعد عملا به اجرا درامد مخالفان حکومت همچنان به
حملات خود علیه نیروهای مشترک روسیه وحکومت تاجیکستان درجنوب این کشور
ادامه داده و در سنگین ترین این حملات همزمان با مذاکرات تهران حتی شهر
طویل دره در 200 کیلو متری دوشنبه را نیزبه تصرف خوددراوردند
در این درگیری و سایر نبردهای خشونت امیز بین مخالفان و نیروهای نظامی
روسیه و دولت صدها نفر از طرفین کشته و هزاران تن نیز اواره شدند.
بدنبال حصور روسیه موج ترور افسران بلند پایه روس در پایتخت تاجیکستان
در ماه ژوئن سال 94 به اوج خود رسید ودولت روسیه را به حصور هرچه بیشتر
نظامی در تاجیکستان مصمم ساخت .
طی این سال حد اقل 15 افسر ارشد روس در دوشنبه کشته شدند.
بدنبال بی نتیجه ماندن برخوردهای نظامی بین دو طرفین انجام مذاکرات
سیاسی به عنوان یک راه حل برگزیده شد.
برقراری اتش بس موقت و ازادی تعدادی از زندانیان سیاسی و اسرای نظامی
از مهمترین دستاوردهای مذاکرات مخالفان و دولت تاجیکستان بود که در
گفتگو های تهران حاصل شد.
با یر قراری اتش بس انتخابات ریاست جمهوری و همه پرسی قانون اساسی جدید
تاجیکستان که از سوی مخالفان حکومت تحریم شد ه بود در ماه نوامبر /ابان
/ برگزار شد.
در این انتخابات که تحت اقدامات شدید امنیتی برگزار شد/ قانون اساسی
جدید نیز به تایید رسانده شد.
همچنین امامعلی رحمانف رئیس سابق شورای عالی کشور با اک ثریت ارا به
عنوان ریس جمهوری تاجیکستان انتخاب شد .
در این انتخابات نیروهای نظامی و امنیتی و دستگاه تبلیغاتی کشور از
رحمانف حمایت کردند.
به اعتقاد کارشناسان اشنا به مسائل اسیای مرکزی انتخاب جمشید کریم اف
کمونیست با سابقه به عنوان نخست وزیر تاجیکستان و انتصاب وزرای این
کشور پس ازانتخابات ریاست جمهوری نشان داد که رحمانف همچنان راه گذشتگان
را پیشه کرده و قصد جابجایی عمده ای در موردوزرای عمدتا کمونیست
راندارد.
از دیگر رویداد های مهم سیاسی تاجیکستان در سال 1994 میلادی نخستین
حصور یک رئیس جمهوری تاجیکستان در اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی
در کازا بلانکا و سفر وی به پاکستان / کشته شدن هشت خبرنگار در دوشنبه
توسط گروههای ناشناس / مرک مرموز تعدادی از زندانیان سیاسی تاجیکستان
/ بازگشت 15 هزار اواره اجباری تاجیک از افغانستان و کشف 20 هزار قبصه
سلاح از میان مردم توسط حکومت کشور بوده است.
//اوصاع اقتصادی // تحت تاثیر بحران سیاسی /اقتصاد تاجیکستان نیز به
اعتراف تمامی مقامات دولتی در سال 94 بدترین و بحرانی ترین سال را پشت
سر نهاد سالی که رکود تولید / کشاورزی / صادرات وواردات و تخریب اقتصادی
را به همراه داشت و وصعیت مردم را به پائین ترین سطح خود دریکصد سال
اخیر تنزل داد.
دولت تاجیکستان که در سال 93 این جمهوری را به گورستان اسکناس های بی
اعتبار روبل شوروی سابق بدل ساخته بود در اوایل سال 1994 به حوزه روبل
روسیه پیوست و اسکناس های استقراصی این کشوررا در تاجیکستان رایج ساخت .
این اقدام دیری نپائید که به بدهی 500 میلیارد روبلی به روسیه انجامید
صمن انکه چندین معدن مهم و کارخانه عظیم کشور در مقابل این بدهی در
اختیار روس ها قرار گرفت.
این امر نه تنها وصعیت وخیم مردم را بهبود نبخشید بلکه به دلیل نبود
تولید در داخل کشور روبل های روسی به سرعت برای تامین خوراک مردم از
کشور خارج شد و کمبود نقدینگی حتی دولت را تا استانه سقوط پیش برد.
به همین دلیل 90 درصد اهالی تاجیکستان در سال 94 حتی یک روبل حقوق
دریافت نکردند و دولت نیز نتوانست به جز مقداری گندم انهم در مقابل
صادرات پنبه از خارج خریداری کند.
با وجود وصعیت وخیم اقتصادی در تاجیکستان رئیس جمهوری این کشور همچنان
بر باقی ماندن دایمی کشورش در حوزه روبل روسیه اصرار می ورزید .
بدلیل بحران پول ، گرسنگی / گرانی وبیکاری و افزایش جرم و جنایت در
کشوربه اوج خود رسید.
در چند ماه اخر سال 94 دهها تن از مردم تاجیکستان به خاطر گرسنگی و
سرما جان باخته اند و تهیه تنها نان برای 80 در صد این جمهوری به صورت
یگانه هدف برای زنده ماندن درامد.
این مسایل موجب ان شد سال 94 در تاجیکستان سال گرسنگی مردم و هلاکت
اقتصادی نام بگیرد.
رکود سیستمهای خدمات عمومی کشور / نبود اب برق و سوخت از کار افتادن
حمل و نقل عمومی / غلبه سرما بر مردم افزایش رشوه خواری و فساد نزد
دستگاههای دولتی و خصوصی / رشد جنایت و سرقت و تکدی گری پیامد های وجود
بحران اقتصادی در تاجیکستان است.
بدهی های چند صد میلیون دلاری خارجی علاوه بر بدهی کلان به روس ها از
یک سو و از سوی دیگر 500 میلیارد روبل بدهی به مردم کشور در اخرین روز
های سال 1994 دولت تاجیکستان را وادار ساخت تا از متکی بودن به روبل
روسیه دوری جسته و اعلام کند که پول ملی جدید کشوررا رایج می کند.
ادامه دارد ../خ ش