#
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 31/04/83
3. عربستان
عربستان ازابتدای اشغال عراق توسط آمریکا تلاش کرده است خود را از فضای
تند موجود در این کشور دور نگه دارد،اما هیچگاه مایل نبوده است که چشم
خود را برروی تحولات عراق ببندد.
از دیدگاه برخی کارشناسان عربستان روی ساختار سیاسی آتی عراق،
حساسیت هایی دارد، که جنبه های مذهبی در آن از جایگاه ویژه ای برخوردار
است .
از سویی دیگر، برخی معتقدند ریاض سعی می کند با توجه به مشکلات خاص خود
در داخل، از ورود به پرونده عراق بطور جدی پرهیز کند.
بر پایه این دیدگاه مسائل تروریستی و القاعده و فشاراصلاحات داخلی،از
جمله مسائلی است که عربستان را به سمت درونگرایی سوق داده است.
البته دولت عربستان به مانند سایر کشورهای منطقه با ابرازخرسندی از
انتقال قدرت به عراقیها از لزوم برقراری ثبات و امنیت در این کشور حمایت
کرد.
4.ترکیه
ترکیه از جمله کشورهایی بود که از انتقال قدرت در عراق اظهار خرسندی
کرد.
وزیر امور خارجه ترکیه، در ارزیابی تفویض حاکمیت از سوی آمریکا به
دولت موقت عراق، این اقدام را مهم و معنی دار توصیف کرد.
"عبدالله گل" درحاشیه اجلاس سران ناتو در استانبول در گفت وگو با
خبرنگاران با اشاره به این که تفویض حاکمیت در عراق قبل از تاریخ اعلام
شده انجام گرفته است، گفت: این مساله بر اهمیت موضوع می افزاید.
وی درمورد موضع گیری آتی دولت ترکیه در قبال دولت موقت عراق، گفت:
ترکیه از دولت موقت عراق حمایت کرده و خواهد کرد و خواهان حمایت کشورهای
جهان از این دولت است.
گل افزود: دولت فعلی هفت الی هشت ماه بر سر کار خواهد بود و پس از آن
دولتی که از سوی مردم عراق انتخاب خواهد شد بر سرکار آمده و قانون اساسی
جدید این کشور از سوی دولت منتخب مردم تدوین خواهد شد.
برای آنکارا آنچه که تاکنون بیشتر از هرچیز دیگر مهم و محوری بوده
است، ثبات در شمال عراق و عدم تحرک اکراد در مناطقی چون سلیمانیه و
... بوده است.
از دیدگاه کارشناسان برای ترکیه، حفظ نظم و ثبات توسط دولت مرکزی در
مناطق مختلف عراق از جمله شمال این کشور، اولویت دارد.
بنابراین انتقال قدرت در عراق برای آنکارا به مثابه،مسکنی بوده که
توانسته است این کشور را حداقل در کوتاه مدت ، از کابوس تحرکات اکراد
عراق رها کند.
توجه به خواست اکراد در قانون اساسی موقت ، برای ترکیه خیلی خوشایند
نبوده است، اما برخی کارشناسان معتقدند حرکت ترکیه در چارچوب سیاستهای
آمریکا و ارایه ضمانتهای لازم از سوی واشنگتن به آنکارا، نشان می دهد که
سیاست ترکیه نسبت به تحولات در عراق،باید به محوریت آمریکا مورد ارزیابی
قرار بگیرد.
آنکارا از طرفی به لحاظ عمق روابط راهبردی با آمریکا، خود را مقید
به همسویی با آن کشور دانسته و به برخی خواسته های واشنگتن جواب مثبت
می دهد و از طرف دیگر با توجه به روابط همسایگی و منافع اقتصادی و تجاری
با عراق، تلاش می کند تا بطور مستقیم خود را درگیر مسایل عراق نکند.
حضور موثر در عراق و همسویی با سیاست های میان مدت آمریکا در این کشور
دو هدف اصلی سیاست خارجی دولت آنکارا در شرایط فعلی است.
سیاست های دولت ترکیه از ابتدای آغاز جنک در عراق، حفظ منافع این کشور
و رفع دغدغه های امنیتی با عنوان "منافع حیاتی ترکیه در شمال عراق" بوده
است. بر همین اساس،آنکارا در گفت و گوهای خود با آمریکا و حتی سایر
دولت های منطقه در مورد مسائل عراق، بر تامین این منافع و رفع نگرانی های
امنیتی تاکید کرده بود.
در این مورد "جمیل چیچک" سخنگوی دولت ترکیه در توجیه تصمیم دولت
اردوغان به اعزام نیروی نظامی به عراق، گفته بود: "تحولات شمال عراق -
کرکوک و موصل -، تاثیر مستقیم در امنیت ترکیه دارد و کشور ما نمی تواند در
قبال تحولات مهم کشور همسایه خود بی تفاوت باشد."
ترکیه در شمال عراق فقط در صدد تامین منافع اقتصادی خود نیست، بلکه
این منطقه را از نگاه امنیتی نیز می نگرد. از نگاه ترکیه، شمال عراق
پناهگاه سیاسی برای حدود پنج هزار شبه نظامی حزب "کادک" ترکیه نیز هست.
همین امر باعث شده است آنکارا هرگونه فعل و انفعال در این ناحیه را با
حساسیت ویژه ای دنبال کند، زیرا معتقد است بروز هرگونه ناآرامی دراین
منطقه می تواند امنیت ملی ترکیه را به خطر اندازد.
بهرصورت نگاه ترکیه به تحولات عراق،نگاهی امنیتی است که البته هماهنک با
سیاستهای منطقه ای واشنگتن،تحولات عراق و بخصوص شمال این کشور برای آنکارا
بسیار اهمیت دارد و این کشور سعی می کند، قبل ازآن که موضعی ویژه دربرابر
دولت انتقالی اتخاذ کند، با این دولت مناسبات خود را تعمیق دهد.
نتیجه:
هفتمین نشست کشورهای همسایه عراق در قاهره چنانچه "احمدابوالغیظ" وزیر
خارجه مصر تاکید کرده است، ضمن تاکید بر عدم دخالت این کشورها در امور
داخلی عراق، از تلاشهای دولت جدید و تمامیت ارضی عراق و نیزاقدامات سازمان
ملل درکمک به ملت عراق حمایت خواهد کرد.
انتظار می رود این نشست بتواند راحلهای مناسبی برای حل معضلات
امنیتی،بیابد،راحلهایی مانند ایجاد یک مجموعه امنیتی مشترک که می تواند،
راه را برای برون گرایی های سیاسی و امنیتی معمول ببندد.
سیام 1878ـ 1415