پروژه ای با مشارکت کاربران اینترنتی برای ردیابی امواج جاذبه
#
لندن، خبرگزاری اجمهوری اسلامی 17/11/83
خارجی.علمی.جامعه اطلاعاتی.
موسسه تکنولوژی کالیفرنیا و موسسه تکنولوژی ماساچوست (ام آی تی ) در یک
طرح مشترک، از یک میلیون دارنده کامپیوترهای شخصی استمداد کرده است که به
محققان آنها در ردیابی امواج جاذبه کمک کند.
بر اساس نظریه نسبیت عام اینشتین، کیهان پوشیده از امواج جاذبه است که
درست نظیر امواج میدانهای الکتریکی و مغناطیسی یا امواجی که در سطح آب
بوجود می اید، دچار لرزش و نوسان می شود.
بر اساس این نظریه علی الاصول باید بتوان وجود این امواج را از
تغییراتی که در ساختار زمان-مکان بخصوص در نزدیک اجرام بسیار بزرک تشخیص
داد و خود آنها را مستقیما در مجاورت این قبیل اجرام ردیابی کرد.
از آنجا که شدت امواج جاذبه برخلاف امواج میدانهای دیگر بسیار ضعیف است
تاکنون همه تلاشهای دانشمندان برای ردیابی مستقیم انها بی نتیجه مانده است.
در تازه ترین اقدام برای حل معمای امواج جاذبه، دو موسسه تحقیقاتی
معتبر در آمریکا پروژه ای را تحت عنوان Einstein@home به راه انداخته اند
که طی آن اطلاعات مربوط به تغییراتی که در نزدیک اجرام بزرک در کیهان جمع
آوری می شود، مورد بررسی قرار می گیرد تا ردپای امواج جاذبه در آنها
شناسایی گردد.
مشکل بزرگی که در راه موفقیت این پروژه وجود دارد آن است که بیش از
99/99 درصد آنچه که از رصدها دریافت می ود، پارازیت و نویز و نوفه است که
به این ترتیب دستیابی به نشانه های امواج جاذبه نظیر جستجو برای یافتن
سوزن کوچکی است که در میان توده انبوه و بزرگی از کاه جای گرفته است.
محققان دو موسسه تکنولوژی کالیفرنیا و ماساچوست که مشترکا از امکانات
موجود در رصد خانه تداخل سنج لیزری امواج جاذبه ( LIGO) Observatory
Wave Gravitational Interferometer Laser(LIGO) برای رصد بخشهای
مختلف کیهان و جستجوی امواج جاذبه استفاده می کنند، اعلام داشته اند که
به مشارکت حدود یک میلیون رایانه شخصی نیاز دارند.
از توان محاسباتی این رایانه ها در اوقاتی که مورد استفاده صاحبان
آنها نیستند (مثلا در نیمه شبها) برای تحلیل داده های دریافت شده از
رصدخانه بهره گرفته می شود.
برای شرکت در این پروژه که از ماه فوریه آغاز شده کافی است نرم افزاری
که با عنوان program aدر پایگاه اینترنتی مربوط به پروژه قرار داده شده،
دریافت شود.
مجریان پروژه برای جلب بیشتر علاقه مشارکت کنندگان ترتیبی داده اند که
این نرم افزار همزمان با استفاده از توان محاسباتی رایانه افراد، تصاویر
مربوط به بخشهایی از کیهان را که تلسکوپ رصد خانه در همان زمان سرگرم
تهیه داده از آن است، بر روی صفحه مونیتور کامپیوتر ظاهر شود و به این
ترتیب مشارکت کنندگان نظیر محققانی که در رصد خانه قرار دارند عینا در
جریان رصدها قرار داده شوند.
در سالهای اخیر استفاده از رایانه های افراد داوطلب برای تحلیل
داده هایی که نیاز به بهره گیری از توانهای محاسباتی بسیار گسترده دارد،
رواج زیادی پیدا کرده است.
نخستین پروژه از این نوع در سال 1999به منظور بررسی داده های مربوط به
شناسایی وجود نمونه های حیات پیشرفته در کیهان آغاز شد و در دنبال آن
پروژه های دیگری برای بررسی نوع انحنای مولکولهای پروتئینها، و بررسی
الگوهای تغییرات آب و هوا نیز به حیطه عمومی وارد شدند.
علمی. 345/2222/127 1418