انگيزه آمريكا در تمديد تعليق تحريم ها

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، «دونالد ترامپ» رييس جمهوري آمريكا به رغم تبليغات منفي خود عليه برجام 22 دي ماه ، براي بار سوم تعليق تحريم هاي هسته اي برجامي عليه كشورمان را تمديد كرد. اين در حالي است كه كنگره آمريكا هم در فرصت 60 روزه اي كه به موجب عدم تاييد پايبندي ايران به توافق هسته اي از سوي ترامپ برايش ايجاد شده بود، در خصوص برجام تصميمي نگرفت و بار ديگر توپ را به زمين ترامپ انداخت تا به تنهايي هزينه هاي تصميم گيري در خصوص اين توافق مهم بين المللي را بر دوش بكشد.
اين بار اما ترامپ تعليق دوباره تحريم ها در ارديبهشت ماه 1397 را به شروطي منوط كرده است. او امضاي هر قانوني از سوي كنگره براي حفظ برجام را منوط به شروطي كرد؛ اينكه بايد از ايران بخواهد اجازه بازرسي فوري از همه سايت هاي مورد درخواست بازرسان بين المللي را بدهد، تضمين كند كه ايران هرگز حتي به تسليحات هسته اي نزديك نخواهد شد، مفاد آن تاريخ انقضا نداشته باشد و در صورت عدم پايبندي ايران به هر يك از مفاد اين قانون، تحريم هاي هسته اي آمريكا به صورت خودكار بازگردند و بايد صريحا موشك هاي دوربرد را غيرقابل تفكيك از تسليحات هسته اي بداند و توسعه و آزمايش موشكي ايران را تحت تحريم هاي شديد قرار دهد.
ترامپ تهديد كرده در صورتي كه كنگره و متحدان اروپايي واشنگتن موفق به اصلاح برجام به صورت دلخواه او نباشند، از اين توافق خارج مي شود. طبق برنامه اجرايي برجام، تمديد تعليق تحريم‌هاي ايران از سوي آمريكا بايد هر 120 روز يك‌بار انجام شود.
پژوهشگر ايرنا در خصوص چرايي تمديد دوباره تعليق تحريم ها از سوي ترامپ و معنا و مفهوم شروط او با «مهدي محمودي» پژوهشگر و كارشناس روابط بين الملل گفت وگو كرده است.
متن اين گفت و گو در ادامه آمده است.

**ايرنا: ترامپ و تيم همراه او بي امان به برجام مي تازند ولي در عين حال از برجام خارج نمي شوند. با توجه به اين مساله و موارد مشابه، به نظر مي رسد بر خلاف دولت هاي پيشين ، سياست خارجي آمريكاي زيرمديريت ترامپ از الگوي منسجم، برنامه ريزي شده و هدفمندي پيروي نمي كند. آيا اين گزاره صحيح است؟
**محمودي: براي تبيين سياست خارجي ترامپ بايد به نكاتي اشاره كرد. تصميماتي كه ترامپ طي ماه هاي اخير در زمينه سياست خارجي اتخاذ كرده نشان مي دهد كه وي تلاش مي كند سياست خارجي از هم گسيخته خود را تا حدودي در يك مسير مشخص قرار دهد.
اگرچه بسياري از تحليلگران معتقدند آمريكا و ترامپ همچنان فاقد استراتژي در زمينه سياست خارجي هستند اما همين رويكرد از هم گسيخته يك روند مشخصي را طي مي كند و مختصات آن در هفته هاي گذشته تا حدودي مشخص شده است. روند اين است كه سياست خارجي آمريكا تحت نفوذ صهيونيست ها و همچنين تحت تاثير خواسته و اميال عربستان سعودي در حال شكل گرفتن و پيشروي است.

**ايرنا: چرا سياست خارجي آمريكاي ترامپ تا اين اندازه زير نفوذ صهيونيست ها و اعراب قرار گرفته است؟
**محمودي: دليل اين مساله كاملا روشن و آشكار است. رويكرد ترامپ در خاورميانه به خاطر لابي هاي قدرتمند صهيونيستي در آمريكا و همچنين دلارهاي نفتي آل سعود تحت نفوذ اين دو جريان قرار دارد.

***ايرنا: سياست خارجي ترامپ در برابر ايران را هم مي توان در همين چارچوب تفسير كرد؟ اگر پاسخ تان مثبت است چگونه خواهد بود؟
**محمودي: بله. فشارهاي ترامپ عليه ايران طي ماه هاي اخير افزايش يافته است. به اين دليل كه اولا عربستان و رژيم صهيونيستي را راضي كند. و از سوي ديگر نيز آمريكا نياز به احياي مساله ايران هراسي دارد تا از اين راه بتواند تسليحات بيشتري به كشورهاي عربي بفروشد و متعاقب آن ايجاد اشتغال در آمريكا افزايش يابد و اقتصاد اين كشور احيا شود تا ترامپ بتواند حداقل يكي از وعده هايي كه در انتخابات درباره اقتصاد ايالات متحده داده بود را عملي كند.

***ايرنا: رژيم صهيونيستي كه از ابتدا مخالف توافق هسته اي بود، با روي كار آمدن ترامپ، عرصه را براي رويكرد ضد برجامي خود مهياتر ديد و تلاش كرد از طريق رييس جمهوري جديد آمريكا اهداف خود را عليه ايران پيش ببرد. به رغم اينكه مي دانيم سران رژيم صهيونيستي به جد خواهان لغو برجام هستند و ترامپ هم آن را بدترين توافق تاريخ آمريكا مي خواند، چرا رييس جمهوري آمريكا روز جمعه باز هم تعليق تحريم هاي هسته اي را تمديد كرد و به رغم شعارهاي تند خود از توافق خارج نشد؟
**محمودي: ترامپ از دست زدن به اقدام انتحاري عليه برجام ناتوان است و اگر بخواهد طبق هنجارها و رفتارهاي بين المللي عمل كند در دوره بعدي اعلام نظر در مورد تعليق تحريم هاي هسته اي نيز كه 120 روز ديگر است به جايي نخواهد رسيد و نمي تواند از برجام خارج شود. شواهد نشان مي دهد كه اين مساله توسط تيم امنيتي كاخ سفيد درك شده و احتمالا به وي گوشزد شده باشد.

**ايرنا: شواهد نشان مي دهد كنگره آمريكا با اكثريت جمهوريخواه هم نظر چندان مثبتي به توافق هسته اي ندارد. چرا كنگره در فرصت 60 روزه اي كه به واسطه عدم تاييد پايبندي ايران به توافق هسته اي از سوي ترامپ برايش ايجاد شده بود، در خصوص اين توافق تصميمي نگرفت؟
**محمودي: همانطور كه ديديم ترامپ در مهرماه با عدم تاييد پايبندي ايران به توافق ( كه هر 90 روز يك بار بايد صورت بگيرد) توپ را به زمين كنگره انداخت تا هزينه هاي خروج از برجام به تنهايي روي دوش كاخ سفيد نباشد اما باز هم به نتيجه نرسيد چرا كه در كنگره آمريكا حتي بعضي از نمايندگان جمهوريخواه نيز با خروج از برجام مخالف هستند و معتقدند كه اين اقدام آمريكا را منزوي خواهد كرد، روي مذاكرات با كره شمالي تاثير بسيار منفي خواهد گذاشت و همچنين آمريكا را نزد افكار عمومي بين المللي به شدت بي اعتبار خواهد كرد. به همين دليل بود كه اين بار ترامپ تصميم گرفت توپ را به زمين كشورهاي اروپايي بيندازد.
ترامپ روز جمعه گفت كه كشورهاي اروپايي بايد با آمريكا در زمينه اصلاح برجام همكاري و تعامل كنند در غير اين صورت اين آخرين بار است كه تعليق تحريم ها را تمديد خواهد كرد. وي همچنين دوباره از كنگره خواست طرحي دو حزبي براي اصلاح برجام آماده كنند.

**ايرنا: به نظر شما واكنش عملي كشورهاي اروپايي در برابر ضرب الاجل 4 ماهه ترامپ چه خواهد بود؟
**محمودي: اگرچه ما هنوز از تصميم نهايي كشورهاي اروپايي خبر نداريم اما اين كشورها احتمالا به راحتي با خواسته هاي ترامپ در زمينه برجام موافقت نخواهند كرد. به نظر مي رسد كشورهاي اروپايي موافق اين مساله باشند كه برجام به همين شكل فعلي ادامه پيدا كند اما اگر بخواهند از فرصتي كه ترامپ در اختيار آنها گذاشته بهره گيرند، كارت هاي حقوق بشري و مساله برنامه موشكي ايران را رو مي كنند و در واقع ايران را در اين زمينه محك مي زنند/
طي هفته هاي اخير كشور فرانسه چندين بار در زمينه مذاكرات موشكي اظهاراتي را مطرح كرده است و ممكن است بخواهد آلمان و انگليس و اتحاديه اروپا را نيز در اين زمينه با خود همراه كند. دستگاه سياست خارجي ما بايد هوشيار باشد چرا كه ممكن است كشورهاي اروپايي بخواهند برجام را براي اعمال فشار در زمينه مسائل ادعايي حقوق بشري و برنامه موشكي گروگان بگيرند.

**ايرنا: همزماني اعلام تحريم ها عليه رييس قوه قضاييه و‌ نهادهايي چون شوراي عالي فضاي مجازي با اعلام تمديد تعليق تحريم ها معناي خاصي دارد و هدف خاصي را دنبال مي كند؟
**محمودي: ترامپ از اينكه نتوانست مجددا از برجام خارج شود و براي اينكه اين ناتواني را به حاشيه بكشاند از آشوب هاي اخير ايران كه خودش از بزرگترين حاميان آن بود استفاده كرد و تحريم هايي عليه رييس قوه قضاييه كشورمان و همچنين شوراي عالي فضاي مجازي اعمال كرد.
از سوي ديگر ترامپ كه نتوانسته وعده هايش را در زمينه پاره كردن برجام عملي كند سعي مي كند با تحريم هاي بيشترعليه مقامات جمهوري اسلامي، پايه هاي توافق را سست كند تا عرصه بر جمهوري اسلامي تنگ شود.

پژوهشم**9275**1601**خبرنگار: اعظم حميدپور**انتشار: شهناز حسني
ايرنا پژوهش، كانالي براي انعكاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شويد.