به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، هر روز رویدادی جدید به تیرگی بیشتر روابط آنكارا و بروكسل منجر می شود و تازه ترین آن به شمار زندانیان ترك تبار آلمانی در تركیه ارتباط می یابد. چرا كه سرنوشت تركیه بنا به دلایل مختلفی بیش از هر كشور عضو اتحادیه اروپا به آلمان گره خورده است.
اقامت و تابعیت میلیون ها نفر از جمعیت تركیه در آلمان باعث تسری تنش ها بین این دو كشور شده است. به عنوان نمونه دولت آلمان و برخی دیگر از كشورهای اروپایی در جریان برپایی همه پرسی قانون اساسی جدید تركیه اجازه حضور نمایندگان و مسوولان این كشور و سخنرانی آنها به نفع قانون اساسی مورد حمایت «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری تركیه را ندادند. همچنین عدم پخش ویدیوی سخنان اردوغان در اجتماع چند هزار نفری ترك ها در آلمان مورد دیگری بود كه به تیره شدن روابط آنها دامن زد.
افزون بر آن، از آنجا كه آلمان نقش رهبری اتحادیه اروپا را ایفا می كند، تداوم و تشدید تنش ها بین آنكارا و برلین بسترساز افزایش اختلاف ها بین تركیه و اتحادیه نیز خواهد شد؛ اختلاف هایی كه از كودتای نافرجام در تركیه به اوج خود رسیده است.
** تیرگی روابط در فضای پسا كودتا
كودتای مخالفان دولت اردوغان در 15 ژوئیه 2016 (25 تیرماه پارسال) سرانجام با مداخله مردم به شكست انجامید اما تركش های این رخداد هنوز از پیكر تركیه خارج نشده است. پس از این رویداد، ده ها هزار نفر از كودتاچیان و حامیان آنها از سمت های خود اخراج و محبوس شدند؛ موضوعی كه به مذاق رهبران اتحادیه اروپا خوش نیامده است.
باوجود هزینه های ناشی از كودتا در تركیه اما قضیه دوست و دشمن برای دولتمردان آنكارا مشخص شد و اردوغان در نخستین مراسم سالگرد كودتای نافرجام، غرب را به ریاكاری متهم كرد.
او همچنین در آبان ماه پارسال در یك سخنرانی زنده تلویزیونی اظهار كرد: گرچه حزب كارگران كردستان (پ ك ك) در تركیه ممنوع است، اما این حزب در اروپا آزادانه و بدون هیچ مشكلی به فعالیت های خود ادامه می‌دهد. اروپا از تروریسم حمایت می‌كند. هر سلاحی كه از اعضای حزب كارگران كردستان به دست می‌آید، ساخت غرب است.
پس از انتقاد غرب به عملكرد اردوغان پس از كودتای نافرجام، حال موضوع تازه ای با محوریت آلمانی های زندانی در تركیه مطرح شده است. گزارش ها حاكی از آن است كه 54 شهروند آلمانی در تركیه به حبس محكوم شده و در زندان به سر می برند كه دست كم 12 نفر از آنها متهم به ارتكاب جرایم سیاسی اند.
به تازگی (هشتم شهریورماه) بازداشت دو آلمانی دیگر در تركیه اوضاع را بیش از پیش پیچیده ساخت و باعث شد تا فشارها بر «آنگلا مركل» صدر اعظم آلمان مبنی بر در پیش گرفتن سیاستی سختگیرانه تر در قبال تركیه بالا گیرد.
در پی تداوم فشارها از جانب احزاب اپوزیسیون و همچنین از طرف سایر اعضای اتحادیه اروپا، مركل دو روز بعد (دهم شهریورماه) در یك همایش اقتصادی در شهر نورنبرگ اظهار كرد: در شرایط كنونی مناسب نیست كه مذاكرات بیشتری با تركیه درباره مشاركت این كشور در اتحادیه گمركی اروپا انجام شود.
اهمیت تعیین راهبرد جدید در ارتباط با تركیه به حدی جدی است كه این موضوع به یكی از مهمترین محورها در مناظره های انتخاباتی آلمان تبدیل شده است. آن طور كه از متن سخنان «مارتین شولتس» رهبر حزب سوسیال دموكرات آلمان و رقیب انتخاباتی مركل بر می آید وی در صورت پیروزی بر مركل و رسیدن به صدارت، سیاست های قاطعانه تری در ضدیت با تركیه در پیش خواهد گرفت.
** آینده مبهم عضویت تركیه در اتحادیه
مذاكرات برای پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا كه از سال 2005 به طور رسمی شروع شد با گذشت بیش از یك دهه نه تنها هنوز راه به جایی نبرده بلكه راه قطع مذاكرات هموارتر به نظر می رسد.
اتحادیه اروپا علاوه بر اعمال مجازات ها در تركیه، موضوعاتی همچون تغییر قانون اساسی و قدرت یابی رییس جمهوری در مقابل پارلمان این كشور را دلیلی بر فاصله گرفتن آنكارا از اصول دموكراسی می داند. در مقابل مقامات تركیه، برخی كشورهای اثرگذار در اتحادیه اروپا همچون آلمان را به حمایت از تروریست ها و كودتاچیان متهم می كنند.
پیوستن یا نپیوستن تركیه به اتحادیه اروپا نیز محوری مهم از مناظره های كنونی در آلمان را شكل می دهد. چند روز پیش شولتس نامزد پست صدراعظمی در جریان مناظره تلویزیونی تاكید كرد كه «صدراعظم آینده آلمان باید به تركیه نشان دهد كه این كشور از خطوط قرمز خود فراتر رفته و به همین دلیل دیگر نمی‌تواند عضو اتحادیه اروپا شود. من در صورتی كه صدراعظم آلمان شوم، گفت وگو با تركیه برای عضویت این كشور در اتحادیه اروپا را پایان خواهم داد.»
برخی از دولتمردان اروپایی همچون «ژان آسلبورن» وزیر امور خارجه لوكزامبورگ اما به گونه ای دیگر به موضوع نگاه می كنند. آنها معتقدند كه 50 درصد صادرات تركیه به اروپا در كنار 60 درصد سرمایه گذاری اتحادیه در تركیه، می تواند اهرم مناسبی برای اعمال فشار بر آنكارا و تعدیل سیاست های این كشور باشد.
سیاست «كج دار و مریز» اتحادیه اروپا دست كم 12 سال است كه در قبال تركیه اعمال می شود زیرا كه اروپا نگران بر هم خوردن تركیب جمعیتی و فرهنگی خود است. ورود جمعیت 80 میلیونی عمدتا مسلمان تركیه، اتحادیه اروپا 500 میلیون نفری را از لحاظ فرهنگی و هویتی نامنسجم می سازد در حالی كه سران بروكسل «هویت مشترك اروپایی» را لازمه دستیابی به اتحادیه ای مقتدر می دانند.
از طرفی، گزارش های اخیر كمیسیون اتحادیه اروپا درباره وضعیت تركیه مبنی بر «عقب گرد جدی» سیاست های این كشور در موضوعات قضایی، حقوق بشر و آزادی بیان، امیدها را برای پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا به ناامیدی تبدیل كرده است. درك همین موضوعات باعث شد تا اردوغان تاكید كند «برایم مهم نیست كه مرا دیكتاتور یا چیز دیگری بنامند. برای من مهم آن است كه مردم كشورم مرا چه خطاب كنند.»
پژوهشم**1969**1601**خبرنگار: حسن شكوهی نسب **انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
تهران- ایرنا- تنش ها بین اتحادیه اروپا و تركیه در یك سال گذشته به ویژه پس از كودتای نافرجام سال گذشته بالا گرفته و به این ابهام دامن زده است كه موضوع الحاق تركیه به اتحادیه اروپا سرانجام چه سرنوشتی خواهد یافت.