سینمای مستند تجربه زیست‌های مختلف و گاها متفاوتی از اقشار مختلف مردم را نشان می دهد که مهمترین تفاوتش با فیلم‌های داستانی در واقعی بودن و مستند بودن آن است. همچنین سینمای مستند با انداختن نورافکنی واقعی و به دور از تخیل، بر مشکلات، نقاط قوت و معایب جامعه امروزی، روی آنها تاکید کرده و از این جهت برای مردم و مخصوصا مسئولان حائز اهمیت است. این سینما، نیازمند واکاوی و تحول جدی تر است. شرایط فیلمسازی مستند در دنیای امروز دستخوش تغییرات اساسی شده است. ایران به دلیل غنای فرهنگی و تمدنی، تنوع اقلیمی و گستردگی جغرافیایی بهترین ظرفیت ها را در حوزه مستندسازی دارد.
دنیای امروز به تعبیر مارتین هایدگر (فیلسوف آلمانی ۱۸۸۹ تا ۱۹۷۶) دنیای بازنمودهاست. جهان، ما را با مجموعه تصاویری که خلق و عرضه می کنیم خواهد شناخت. تاکنون در این زمینه کمتر کار شده است. متاسفانه سهمی در سپهر تصویری جهان امروز نداریم. مقهور سیطره امپراطوری‌های رسانه‌ای و تصویری هستیم.
هژمونی و قدرت در دنیای امروز با شاخص رسانه و سیطره رسانه‌ای تعریف می‌شود. در عصری زندگی می‌کنیم که قدرت و نفوذ رسانه‌ها و سلطه انواع رسانه‌های اجتماعی حتی اتاق خواب شهروندان را هم، شامل می‌شود. این رسانه‌ها هستند که تصویر جهان و جوامع را می سازند و شکل می دهند و سینمای مستند مهمترین مدیوم رسانه‌ای است. به میزانی که زیبایی‌ها، فضیلت‌ها و ارزش‌های انسانی و اخلاقی مان را به جهان معرفی کنیم سهمی در سیطره فرهنگی جهان خواهیم داشت و این مهم، از موهبت جادوی ذهن های خلاق سینماگران و مستندسازان شکل می‌گیرد. غافل شویم زیر بهمن ویرانگر فرهنگ جهانی (گلوبالیسم) له می‌شویم.
سینمای مستند می تواند در روایت و ثبت فرهنگ غنی، ادبیات با شکوه، تاریخ پر افتخار، سرمایه‌های هنری و زیبایی های روحی و عاطفی مردم ایران و همه اسطوره‌ها و قهرمانان ملی بیشترین سهم را داشته باشد.
سینمای مستند به متن فرهنگ‌های ریشه‌دار، فولکلور غنی، مظاهر و زیبایی شناسی اقوام و جلوه های بی نظیر فرهنگی نزدیکتر است. پس در معماری نوین سینما در دوره جدید باید نقش اساسی تری داشته باشد. سینمای خلاق، جسور، کنجکاو مستند می تواند در خدمت فرهنگ عمومی و دیپلماسی فرهنگی باشد و می توان از طریق آن جوهره صلح جوی فرهنگ ایرانی و آئین های متکثر آن را به نمایش گذاشت.
باورم این است برای در محاق قرار نگرفتن فرهنگ مان در جهانی‌گرایی غربی ضروری است به متون و محتوای ملی، اخلاقی، فرهنگی و ادبی و اسطوره های مان تکیه کنیم و به ساخت ایرانی زیبا بیندیشیم. یکی از ابزارهای ساخت و معماری نوین سینمای مستند است.
جشنواره سینما حقیقت به عنوان جشنواره‌ای بین المللی و آبرومند در ایران که همه ساله شاهد آثار متنوع ایرانی و خارجی عموما با کیفیت در ژانر مستند است تاکنون توانسته ظرفیت مناسب برای دیده شدن این آثار باشد. این جشنواره حتی در دوران کرونا که کمتر توقع می رفت از استانداردهای خوبی برخوردار بوده است و جایگاه قابل اعتنایی در چشم انداز فرهنگی و سینمایی کشور دارد.
نظر شما