سيستان و بلوچستان در انتظار انتقال آب از درياي عمان

به گزارش خبرنگار پارلماني ايرنا، طرح انتقال آب از درياي عمان كه پيش از اين نيز قرار بود در برخي مناطق كشور اجرا شود، اين بار براي استان سيستان و بلوچستان به دليل مجاورت اين استان با دريا در اولويت قرار گرفته است.
كمبود آب و به تبع آن خشكسالي در چند سال گذشته به دليل عوامل محيطي و سياسي از جمله خشك شدن درياچه هيرمند دامن يكي از بزرگ ترين استان هاي كشور را فرا گرفته است. موضوعي كه طراحان آن در مقدمه و دلايل توجيهي اين طرح عنوان كرده اند.
در بخشي از دلايل توجيهي اين طرح كه به امضاي 43 نماينده مجلس رسيده، آمده است: عمده فعاليت اقتصادي و معيشتي مردم سيستان به غلط بر مبناي كشاورزي بنا شده و تنها منبع آب كشاورزي و شرب زاهدان و سيستان رودخانه هيرمند و آن هم وابسته به افغانستان بوده و اين كشور نيز در اين زمينه جوابگو نبوده و به يكي از چالش هاي جدي كشور تبديل شده است.
همچنين در ادامه اين دلايل، تاكيد شده كه يكي از راه هاي مؤثر تأمين آب در كنار ساير روش ها و به خصوص براي استان هايي كه در حاشيه دريا قرار دارند، شيرين سازي آب دريا و انتقال آن به مناطق مورد نياز است (از جمله آب شرب زاهدان و زابل) و تجربه جهاني و منطقه اي نشان داده كه از اين روش مي توان براي تأمين آب بهره جست.
در صورت تصويب ماده واحده اين طرح، دولت مكلف است نسبت به انتقال آب از درياي عمان به استان سيستان و بلوچستان و شيرين كردن آن با اولويت شهرهاي زاهدان و زابل اقدام كند.
بر اساس اين طرح، بار مالي ناشي از اجراي اين قانون در سال جاري از رديف هاي شماره 1307002038 و 1307002104بودجه 97 تأمين و در سال هاي آتي در لوايح بودجه سنواتي پيش بيني مي شود.
اداره كل اسناد و تنقيح قوانين مجلس شوراي اسلامي پس از بررسي اين طرح بر لزوم قانونگذاري براي استفاده از آب درياي عمان در اين استان تاكيد كرد.
در بخشي از اين نظرات كارشناسي آمده است: با توجه به اين كه آب كشاورزي و شرب زاهدان و سيستان وابسته به رود هيرمند است و كشور افغانستان همكاري لازم را نمي كند و مناطق مذكور با چالش جدي مواجه هستند بنابراين جهت رفع اين مشكل انتقال و شيرين كردن آب از درياي عمان به اين مناطق مورد نياز است، لذا قانونگذاري ضرورت دارد.
اداره كل اسناد و تنقيح قوانين مجلس همچنين ارائه اين طرح را بر اساس ماده 36 برنامه پنج ساله ششم توسعه كشور عنوان و اعلام كرد: تامين آب شرب مناطق جنوب كشور بايد از طريق حداقل ٣٠ درصد توسط دولت و ٧٠درصد از طريق انتقال فناوري به داخل كشور و مديريت انتقال فناوري از طريق جهاد دانشگاهي، دانشگاه ها و مراكز پژوهشي و شركت هاي دانش بنيان انجام شود.

** وابستگي مردم سيستان به آب هيرمند خطاست
حبيب الله دهمرده نماينده مردم زابل در مجلس دهم كه از طراحان اين طرح است در گفت وگو با ايرنا توضيح داد: يكي از چالش ها بزرگ استان سيستان وبلوچستان بحث آب است. تاريخ و هويت اين استان بر اساس رودخانه هيرمند شكل گرفته و تمام زندگي بر مبناي كشاورزي و دامپروري است.
وي به موانع ايجاد شده از سوي افغانستان در انتقال آب هيرمند به اين استان اشاره كرد و گفت: تقريبا 20 الي 30 درصد در سال آب در اين رودخانه جاري است و بيش از 70 درصد آن به صورت كامل خشك است؛ امسال اوج كمبود آب بود و اين رودخانه نسبت به سال زراعي گذشته دو درصد آورده داشت، يعني 98 درصد منفي بود.
نماينده مردم زابل در مجلس افزود: يك فاجعه اي رخ داده؛ مردم دار و ندارشان را از دست دادند، با توجه به اين كه از نظر صنعتي، چيزي براي آنها وجود ندارد بنابراين بايد كوچ كنند كه اين امر باعث مي شود مرز از نيروي انساني تخليه شود.
دهمرده تاكيد كرد: اين موضوع خطاست كه مركز استان يعني زاهدان به رودخانه هيرمند وابسته باشد، هيچ عقل و منطقي اجازه نمي دهد كه آب نيمي از جمعيت استان سيستان از رودخانه اي تامين شود كه سرچشمه آن در كشور ديگري است.
استاندار پيشين سيستان و بلوچستان به اجراي طرح آب شرين كن در شهر كنارك اشاره كرد و گفت: با اجراي اين طرح، آب شيرين مردم شهر كنارك و چابهار تامين شد.
دهمرده افزود: هم اكنون طرح انتقال آب از بندرعباس به كرمان در حال انجام است كه با اتمام آن 400 ميليون مترمكعب آب به دو استان كرمان و يزد انتقال مي يابد.
وي همچنين گفت: با انجام طرح انتقال آب از درياي عمان به سيستان و بلوچستان، آب شرب مردم زاهدان تامين مي شود.
وي درباره موضوعات زيست محيطي و هزينه هاي اين طرح هم خاطرنشان كرد: براي اين حل اين مشكلات راهكارهايي وجود دارد كه آنها را پيگيري مي كنيم.
نماينده مردم زابل در مجلس با بيان اين كه دولت درباره اين طرح قول هايي داده است، تاكيد كرد: اگر ميلياردها متر مكعب آب از رودخانه هيرمند منتقل شود از اين طرح صرف نظر نمي كنيم.
دهمرده يادآور شد: اين طرح هم اكنون در كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس در انتظار بررسي كارشناسي است.

** مطالعات اين طرح هنوز آغاز نشده است
عبدالرضا مصري نماينده مردم كرمانشاه در مجلس كه يكي از امضا كنندگان طرح انتقال آب از درياي عمان به استان سيستان و بلوچستان است نيز درمورد اين طرح گفت: در ايران دو مركز تامين آب يعني درياي خزر در شمال و خليج فارس و درياي عمان در جنوب كشور وجود دارد.
وي افزود: با توجه به برنامه ريزي هاي در نظر گرفته شده در برنامه ششم براي توسعه سواحل مكران و ايجاد كريدور آبي به عنوان يكي از راه هاي سهل و ارزان براي نقل و انتقال در جنوب، مي توان با ايجاد صنايع آب شيرين كن در كنار آن، نسبت به تامين آب منطقه هم اقدام كرد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس با بيان اين كه در كشور كارهاي عمده و قدم هاي بزرگي براي بيابان زدايي برداشته شده است اما درباره شيرين كردن آب كار گسترده اي انجام نشده است، يادآور شد: اقدامات كشورهاي حاشيه خليج فارس، در اين زمينه باعث شده تا اين كشورها بسياري از كمبودهاي خود را جبران كنند.
مصري افزود: اين در حالي است كه سهم برگشت آنها به دريا از شوري نصيب ما مي شود، يعني ما با شوري كه آنها در برگشت به دريا مي دهند، مواجه مي شويم و هر روز اين اتفاق در حال گسترش است.
وي درباره اقدامات مطالعاتي اين طرح نيز خاطرنشان كرد: در طرح انتقال آب از درياي عمان به استان سيستان و بلوچستان مطالعات پيش بيني شده اما هنوز آغاز نشده است.
نماينده مردم كرمانشاه در مجلس يادآور شد: مسائل زيست محيطي و تاثيرات آن بر طبيعت و جغرافياي منطقه نيز بررسي نشده است كه پس از اين اقدام، در كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس مورد بررسي قرار مي گيرد.
سيام**9314**1336