گزینه های روی میز ایران پیش روی شركای برجامی

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا ،كمتر از بیست روز دیگر برای تمدید تعلیق تحریم های هسته ای ایران باقی مانده است.دونالد ترامپ هشدار داده است كه یا باید متحدان اروپایی وی نواقص و ایرادات برجام را رفع كنند و یا دیگر وی در 12 می تعلیق تحریم های هسته ای ایران را تمدید نخواهد كرد.
رئیس جمهور آمریكا پیش از این سه بار تعلیق تحریم های هسته ای ایران را تمدید كرده است با این حال دولت آمریكا هر بار و برای خالی نبودن عریضه، افراد و نهادهای ایرانی را به بهانه های واهی تحریم كرده است.
نكته ای كه شرایط كنونی را با نوبت های پیشین تمدید تعلیق تحریمهای هسته ای متفاوت می كند این است كه شاهد چینش جدیدی از بازهای ضد ایرانی در تیم همكاران ترامپ هستیم.
ركس تیلرسون وزیر خارجه و مك مستر مشاور امنیت ملی ترامپ كه چهره های معقولتری در اطرافیان ترامپ بودند جای خود را به جان بولتون و مایك پمپئو داده اند كه هر یك تلاش م یكنند در ضدیت با ایران از دیگری پیشی بگیرند.
در این بین تصمیم ناگهانی كیم جونگ اون رهبر كره شمالی در مورد توقف آزمایش های اتمی و موشكی بالستیك قاره پیما همزمان با نزدیك شدن به اجلاس سران دو كره و همچنین نشست رهبران آمریكا و این كشور، جهان را شگفت زده كرده است.علیرغم تفاوت های آشكاری كه بین ایران و كره شمالی وجود دارد، برخی از ناظران مسائل بین الملل نحوه مواجهه دولت ترامپ با توافق هسته ای(برجام ) را در مذاكرات پیش روی واشنگتن پیونگ یانگ بی تاثیر نمی دانند چرا كه بدعهدی های یكی دو سال اخیر آمریكایی ها در توافقی كه با ایران امضا كرده اند پیش چشم آنها قرار دارد.
در چنین فضایی تروئیكای اروپایی هم در حال تلاش برای حفظ توافق هسته ای به عنوان یكی از دستاوردهای سیاسی اتحادیه اروپایی است. طی ماه های اخیر اروپایی ها برای جلب رضایت ترامپ همنوایی هایی با وی درباره فعالیت های موشكی و نفوذ منطقه ای ایران داشته اند و در همین راستا از زمان تیلرسون در وزارت امور خارجه آمریكا گفت و گوهایی هم بین واشنگتن با سه كشور اروپایی آغاز شد كه این گفت و گوها به گفته یك دیپلمات اروپایی هنوز به پایان نرسیده است. با این حال پیشنهاد جلب رضایت ترامپ از طریق اعمال فشار و تحریم بر علیه ایران هم مورد موافقت سایر اعضای اتحادیه اروپا قرار نگرفته است.
در همین راستا امانوئل مكرون رئیس جمهور فرانسه كه مناسبات نزدیكی با ترامپ دارد امروز راهی واشنگتن می شود و آن طور كه شبكه تلویزیونی فرانس 24 گزارش داده است گفت وگو درباره توافق هسته ای (برجام) مهمترین هدف وی در این سفر سه روزه خواهد بود.
این در حالی است كه یك دیپلمات آمریكایی گفته است مذاكرات آمریكا با كشورهای اروپایی برای بررسی نگرانی های واشنگتن در خصوص توافق هسته ای ایران پایان نیافته است.
مكرون پیش از سفر و در مصاحبه با شبكه خبری فاكس نیوز تاكید كرد:«در این سفر از ترامپ خواهم خواست تا در تصمیم خود مبنی بر خروج از توافق هسته ای با ایران بازنگری كند و در این توافقنامه باقی بماند».
ظاهرا گفت و گو درباره توافق آب و هوایی كه ترامپ از آن خارج شده و همچنین مبارزه با تروریسم از دیگر محورهای گفت و گوهای رهبران فرانسه و آمریكا در این سفر خواهد بود مكرون در این سفر تلاش خواهد كرد تا ترامپ را به عدم خروج سریع از سوریه مجاب كند كما اینكه ادعا كرده است:«اگر به طور قطعی و زودهنگام از سوریه خارج شویم بدون شك زمینه را برای ایران و بشار اسد و نیروهای او مهیا می كنیم و آنها جنگ دیگر به راه خواهند انداخت».
این اظهارات در حالی مطرح می شود كه وزیر امور خارجه كشورمان پیش از آن و در گفت و گویی اظهار كرد:«ما در سوریه هستیم تا به مساله ای برسیم كه برای جامعه بین الملل اهمیت دارد و آن جلوگیری از برد تروریست هاست و هر آن این موضوع برطرف شود ما بدون چشم داشت به خاك هیچ كشوری خارج می شویم. این حقیقت كه ما در هیچ جایی كه پیروز شده ایم پرچم خود را نیفراشته ایم نشان می دهد كه ما نظری به خاك جایی نداریم.
اگر نیازی به حضور حزب الله در سوریه نباشد آنها دلیلی برای ماندن ندارند. آنها كشور خود و خانه خود را برای دفاع و ساختن دارند».
بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس هم كه برای شركت در نشست گروه 7 به كانادا سفركرده، روز یكشنبه در دیدار با «جان سولیوان» سرپرست وزارت خارجه آمریكا درباره ایران گفت‌وگو كرده است.
این در حالی است كه آنگلا مركل صدر اعظم آلمان هم قرار است طی روزهای آینده راهی آمریكا شود تا ترامپ را مجاب به ماندن در توافق هسته ای كند.
در همین چهارچوب هایكوماس وزیر امور خارجه آلمان هم به خبرنگاران گفته است:«هدف ما این است كه شرایطی را ایجاد كنیم توافق هسته‌ای (برجام) حفظ شود و ایالات‌متحده آمریكا در آن باقی بماند».
به گزارش ایرنا، همزمان با فرارسیدن موعد تمدید تعلیق تحریم های هسته ای ایران از سوی رئیس جمهور آمریكا و تشدید فعالیت های دیپلماتیك تروئیكای اروپایی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه كشورمان هم راهی آمریكا شده و فصل جدیدی از دیپلماسی را برای حفظ منافع ملی كشورمان رقم زده است. طی ماه های اخیر به ویژه اتفاقات و مسائل زیادی در حوزه برجام رخ داده است.تلاش های آمریكای ترامپ برای از بین بردن این توافق، رایزنی های اروپایی ها در آمریكا برای جلب رضایت ترامپ، گزینه های روی میز ایران ، مسائل منطقه ای و مبارزه با تروریسم از مهمترین مسائلی است كه باید مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص آنها برای افكار عمومی غرب تبیین شود. وزیر امور خارجه در سفر به نیویورك در گفت و گو با رسانه ها به تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران در باره این مسائل پرداخت؛رئیس دستگاه دیپلماسی در همان بدو ورود به آمریكا از انتخابهای گسترده ایران گفت و تاكید كرد كه واكنش ایران و جامعه بین المللی به خروج احتمالی آمریكا از برجام« بسیار ناخوشایند»خواهد بود.
تعبیر واكنش ناخوشایند ایران به خروج احتمالی آمریكا از برجام مورد توجه بسیاری از رسانه ها و محافل خبری قرار گرفت.
ظریف در گفت و گو با سی بی اس درباره واكنش ناخوشایند ایران اظهار كرد:(این كار) اول از همه، به انزوای ایالات متحده در جامعه بین المللی منجر خواهد شد.
دلیلی كه ترامپ رئیس جمهوری از این توافق در 15 ماه گذشته خارج نشده است بر خلاف این واقعیت كه او این قرارداد را دوست نداشت، این واقعیت است كه همه به دولت توصیه كرده اند كه این یك توافق دوجانبه بین ایران و آمریكا نیست و از بین رفتن آن، از سوی جامعه بین الملل به عنوان نشانه ای از این كه ایالات متحده شریك قابل اعتماد در جامعه بین المللی نیست، دیده می شود.
وی دراین گفت و گو تصریح كرد كه«اگر مزایای این توافق برای ایران كاهش یابد، هیچ دلیلی وجود ندارد كه ایران در این توافق باقی بماند.از آنجا كه برای ما یك توافق یك جانبه پذیرفتنی نیست ».
به گزارش ایرنا ،مذاكرات اروپایی ها برای مجاب كردن آمریكا به ماندن در توافق هسته ای و اینكه آیا ایران چنین توافقی را خواهد پذیرفت سوالی بود كه با پاسخ نه محمد جواد ظریف مواجه شد رئیس دستگاه دیپلماسی كشورمان با اشاره به اقدامات ترامپ برای منصرف كردن شركای اقتصادی از كار با ایران و نقض آشكار توافق هسته ای گفت: اگر اعضای اروپایی توافق هسته ای(E3) بخواهند كاری انجام دهند این است كه این توافق را پایدار سازند. پایدار سازی این توافق هم توجه به درخواست های اضافی آمریكا نیست بلكه این است كه ایالات متحده را به انجام تعهدات خود تحت برجام وادار سازند.
ظریف تصریح كرد: اگر ایالات متحده این پیام را به جامعه بین المللی ارسال كند، این یك سابقه بسیار بد خواهد بود كه طول و یا مدت هر توافقی به مدت زمان ریاست جمهوری بستگی دارد. این بدان معناست كه هركسی قبل از شروع مذاكره با ایالات متحده حداقل دوبار فكر كنند. از آنجا كه مذاكرات شامل داد و ستد است، برای كسی پسندیده نیست كه بدهند اما گرفتنشان تنها موقتی باشد.
ظریف این را هم گفت كه:« بقیه دنیا نمی توانند از ما بخواهند به طور یك جانبه و یك طرفه توافقی را اجرا كنیم كه قبلا فسخ شده است».
رئیس دستگاه دیپلماسی كشورمان درباره علت عدم پذیرش دیدار ترامپ با روحانی هم گفت: او سخنرانی بسیار منفی و توهین آمیز را در ابتدای مجمع عمومی انجام داد و همان حال خواستار نزدیك شدن به ما بودند، ما معتقدیم كه اولین الزام برای هر نشست دو جانبه، احترام متقابل است و اگر رئیس جمهوری آمادگی تمرین این احترام متقابل را نداشته باشد، پس آن جلسه هیچ نتیجه مثبتی ایجاد نخواهد كرد.
وی درباره انتصابات اخیر ترامپ هم گفت:ایالات متحده نشانه های زیادی اعم از انتصاب ها و بیانیه ها فرستاده است كه به ما و جامعه بین المللی نشان می دهد كه ایالات متحده در مورد تعهدات بین المللی خود جدی نیست.
وزیر امور خارجه در گفت و گو با المانیتور هم با بیان اینكه با المانتیور اظهار كرد:دولت ترامپ اساسا با سیاست های خود در یك سال و نیم گذشته جلوی اثربخشی برجام را گرفته است و تهران هر اقدامی بكند از دید برجام توجیه شده خواهد بود.
ظریف ‌همراهی های اخیر آنگلا مركل صدر اعظم آلمان و امانوئل مكرون رییس جمهوری فرانسه با ترامپ برای افزایش فشار بر ایران بر سر سیاست های منطقه ای و برنامه موشكی را اقداماتی انحرافی دانست و گفت:آنها به جای تلاش برای خشنود كردن ترامپ، باید از فرصت ملاقات با ترامپ استفاده كرده و او را تشویق كنند تا به تعهدات خود تحت برجام عمل كند، زیرا تلاش برای خشنود كردن ترامپ او را به سمت قدم برداشتن در مسیر غلط هدایت می كند.

**گزینه های روی میز ایران
شاید بتوان صریحترین و روشن ترین واكنش ایران به احتمال خروج آمریكا از برجام و بازگشت تحریمهای هسته ای را در گفت و گوی ظریف با نیویوركر مشاهده كرد كه گفت:«اگر آمریكا قصد دارد از توافق هسته‌ای خارج شود باید با پیامدهای آن نیز روبرو شود».
محمد جواد ظریف در این گفت و گو خاطرنشان كرد:« اگر ترامپ از توافق خارج شود، ایران سه انتخاب دارد، اول اینكه می‌تواند توافق را كنار بگذارد، از پایبندی دست بكشد و غنی‌سازی اورانیوم خود را از سر بگیرد و یا حتی آن را افزایش دهد.
گزینه دوم ایران این است كه از ساز و كار موجود در توافق استفاده كند كه به هر یك از طرف‌ها اجازه می‌دهد كه تا یك شكایت رسمی در كمیسیونی كه برای رسیدگی به نقض توافق ایجاد شده است، مطرح كند.
انتخاب سوم ایران این است كه این كشور می‌تواند تصمیم به خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای بگیرد، اما تهران هنوز تصمیمی درباره اینكه باید كدام یك از گزینه‌ها را انتخاب كند را نگرفته است».
سیام**2021**1553