به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «محمد بن سلمان» ولیعهد جوان سعودی كه سیاستی متفاوت و به اصطلاح نونوارتر نسبت به اسلاف خود در عرصه داخلی عربستان در پیش گرفته، از یك سال گذشته تاكنون روابط نزدیك تری را با رهبران غرب كلید زده است؛ مناسباتی كه گویا قرار است زمینه دست یابی به اهداف زیاده خواهانه این شاهزاده جویای نامِ سعودی را فراهم كند و در برابر، سودهای اقتصادی كلانی را نصیب غرب سازد.
انگلیس، نخستین هدف تور اروپاگردی بن سلمان بود كه در اسفندماه گذشته انجام شد. دیدار با «الیزابت دوم» ملكه، «ترزا می» نخست وزیر، «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلیس و بسیاری از مقام های سیاسی این كشور، تجربه ای برای ولیعهد سعودی بود تا در رایزنی با مقام های غربی، پشتوانه ای برای سیاست های منطقه ای خود ایجاد كند.
پیش از این، سفر سال گذشته «دونالد ترامپ» و «امانوئل مكرون» روسای جمهوری آمریكا و فرانسه به ریاض، فرصتی دیپلماتیك را برای سعودی ها به دنبال آورد تا مطامع منطقه ای خود را با آنان در میان بگذارند.
بن سلمان غرب گردی خود را با سفر به آمریكا و سپس فرانسه ادامه داد و با همان الگوی ارتباط با مقام های لندن تلاش كرد حمایت تلویحی رهبران واشنگتن و پاریس را از سیاست های منطقه ای ریاض جلب كند و در این مسیر آنچه به كمكش آمد، چیزی نبود جز ثروت نفتی عربستان.
بن سلمان در ملاقات با ترامپ و مكرون همانند دیدار با ترزا می، یكی از مهمترین محورهای گفت و گوی خود را بر مساله نفوذ ایران در منطقه و توافق هسته ای متمركز و تلاش كرد رهبران غربی را با اهداف و مواضع ریاض در این زمینه همراه كند.
تحریكات بن سلمان در خصوص قطعنامه پیشنهادی انگلیس در شورای امنیت به منظور محكومیت ایران برای آنچه «نقض تحریم های بین المللی در ارسال سلاح به یمن» خوانده شد، به نوعی پروژه ای مشترك علیه تهران بود ولی اشراف برخی كشورها چون روسیه به واقعیات میدانی جنگ یمن، مانع تصویب این قطعنامه شد.
بن سلمان برای همراه كردن فرانسه با عربستان در هجمه به توافق هسته ای هم موفقیت چندانی نداشت. هرچند فرانسه در ماه های گذشته همنوا با رژیم صهیونیستی، آمریكا و عربستان برنامه های دفاع موشكی جمهوری اسلامی ایران را محور مخالف خوانی و فشارهای خود قرار داده است، ولی با آگاهی درمورد تبعات سنگین بین المللی و منطقه ای نقض برجام، حمایت از توافق هسته ای را اصلی اجتناب ناپذیر برای ثبات در منطقه می داند.
این مساله اما برای بن سلمان در آمریكا صورت دیگری داشت. ترامپ در مواضع ضد ایرانی و ضدبرجامی با بن سلمان همراهی روشنی نشان داد. همراهی رییس جمهوری آمریكا با ولیعهد سعودی در مسایل دیگری چون هراس افكنی از نفوذ منطقه ای ایران در منطقه هم مشهود بود.
جلب حمایت در پروژه های توسعه طلبانه منطقه ای مانند جنگ در یمن از دیگر اهداف سفر ولیعهد سعودی به غرب بود. بن سلمان كوشید در جریان رایزنی با رهبران غربی اسباب كاهش فشارهای بین المللی به ریاض به خاطر فجایع تهاجم به یمن را فراهم كند. تهاجم ائتلاف نظامی به رهبری عربستان به یمن، اكنون و پس از سه سال، فجایع انسانی گسترده ای را به بار آورده است.
این در حالی است كه جوامع اروپایی و آمریكا، بر خلاف رهبرانشان تهاجم عربستان به یمن را محكوم می كنند. شكل گیری حركت های اعتراضی از سوی نهادهای حقوق بشری در آمریكا، انگلیس و فرانسه در جریان سفر بن سلمان، اهداف عربستان در یمن و فروش تسلیحات به ریاض با به چالش كشید.
ولیعهد عربستان همچنین در جریان سفر خود با بزرگنمایی اصلاحات سیاسی و اقتصادی داخلی، كوشید چهره ای میانه رو و پیشروتر از عربستان تحت رهبری پدرش ارایه دهد و به همین واسطه در جذب سرمایه خارجی و جلب همكاری های اقتصادی برای تحقق چشم انداز 2030 در راستای كاهش وابستگی به نفت موفق عمل كند. این در حالی است كه غرب همچنان به ماهیت و اهداف اقدامات اصلاحی ولیعهد نوپا با دیده تردید می نگرد.
با این حال، ولیعهد سعودی در جریان سفر خود توانست برای معاملات اقتصادی قابل توجه با شركت های اروپایی و آمریكایی مقدمه چینی كند و قراردادهایی را به امضا رساند. همچنین به رغم مخالفت گسترده نهادهای حقوق بشری، بر معاملات تسلیحات میان عربستان با آمریكا، انگلیس و فرانسه توافق شد كه حجم قابل توجهی از مدرن ترین تجهیزات نظامی را روانه حاشیه سعودی خلیج فارس خواهد كرد.
بن سلمان از سفر به اروپا و آمریكا اهدافی چندوجهی را در حوزه های داخلی و خارجی خود دنبال می كند؛ اهدافی كه بخشی از آنها قابل دست یابی است و بخشی از آنها به خاطر محذورات بین المللی محقق نخواهد شد. شاید سعودی ها بتوانند با رایزنی و باج دهی های خود قراردادهای تسلیحاتی بزرگی را به امضا برسانند و تا حدی در جلب همكاری های فنی و اقتصادی موفق باشند، ولی به دلیل نبود اعتماد كامل در این روابط و احتمال افسارگسیختگی و مهارناپذیری سیاست های ریاض مناسبات ریاض با غرب حد و حدود خود را خواهد دات. واقعیت های میدانی در سوریه و یمن، چالش های كاهش نفوذ ایران را به تصویر می كشد، همچنین پیامدهای به شدت منفی و هزینه های گسترده نقض برجام، بی ثمری تحركات سعودی ها در تضعیف توافق هسته ای را نمایان می كند.
پژوهشم**9275**9279
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
تهران- ایرنا- گسترش سیاست های خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران یكی از مهمترین اهدافی است كه ولیعهد سعودی در سفر به كشورهای غربی دنبال كرده و می كند؛ هدفی كه با توجه به ماهیت و جنس سیاست های ریاض با چالش هایی ویژه روبرو است.
