بانوي كردستاني با هنر خود به گِل حيات دوباره مي بخشد

به گزارش خبرنگار ايرنا، در گذشته هاي خيلي دور مردم براي تامين نيازهاي خود دست به ساخت وسايلي با خاك، چوب و سنگ مي زدند و وسايل مختلفي با ذوق و سيلقه اي خاص براي خود و راحت تر شدن كارها مي ساختند.
امروزه هنر و آثار گذشتگان به گنجينه و ميراث ماندگار تبديل شده است و كارشناسان تاريخ با مطالعه سفال ها بخش زيادي از تاريخ و فرهنگ هر منطقه را بنابر وجود اين آثار سنجيده و تفسير مي كنند.
در كردستان زنان و مردان زيادي هستند كه با وجود نداشتن سواد و نبود امكانات و عدم برخورداري از آموزش هاي لازم، تنها از راه آموزش نسل به نسل، هنرهاي بومي و محلي را به صورت ابتدايي حفظ و ادامه مي دهند.
سفالگري يكي از اين هنرهاست كه زنان و مردان كردستاني با خلاقيت و تلاش خستگي ناپذير خود به اين حرفه اشتغال دارند و به گِل جاني دوباره مي بخشند و آثاري خلق مي كنند كه در نوع خود بي نظير و هنر ماندگارشان قابل تقدير است.
سفالگري يكي نخستين و مهمترين اختراعات انسان و از آثار ماندگار گذشتگان است كه با آب، گِل، آتش و انگشتان ورزيده هنرمند خلاق، آثاري زيبا و ارزشمند خلق مي شود، اين هنر از گذشته هاي خيلي دور تاكنون ادامه دارد و بسياري از مردم بنابر سليقه و نياز جامعه خود از اين طريق آثاري خلق مي كنند.
با تغيير سبك زندگي مردم و كاربرد كمتر ظروف سفالي اما همچنان به صورت پراكنده زنان روستايي ظروف و وسايلي گِلي از جمله كوزه، ديزي، گوزله، كشك ساو و تنور مي سازند.
ساخت تنور گِلي يكي از هنرهايي است كه در كردستان مرسوم است و امروز با وجود پيشرفت هاي علمي در زمينه تكنيك هاي پخت نان، هنوز مردم از اين وسيله سنتي و قديمي براي پخت نان محلي استفاده مي كنند.
كوره هاي نان پزي يا تنور به شكل استوانه اي و ساده است كه در كف خانه كار گذاشته مي شود.
بانوي هنرمند بانه اي كه هنر ساخت تنور گِلي سنتي را در دوران كودكي از مادرش آموخته و اكنون بخشي از هزينه هاي زندگي خود و مادرش را از اين راه تامين مي كند.
آمنه علي پور «خانزاد» در حياط خانه اش خاك رس، آب و پشم بز را با هم مخلوط مي كند و براي مشتريان خاص خود تنور گِلي مي سازد و از اين راه مخارج زندگي خود و درمان مادر بيمارش را تامين مي كند.
وي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با بيان اينكه اين كار را از مادر ياد گرفته است، گفت: وقتي پنج سالم بود به مادرم در ساخت تنور و كوزه هاي گِلي كمك مي كردم و از اين كار لذت مي بردم و كم كم اين هنر را از مادر ياد گرفتم.
علي پور اظهار كرد: ما در روستاي بيكژ زندگي مي كرديم ولي از 2 سال پيش به كمك كميته امداد در شهر كاني سور خانه اي كوچك ساختيم و به اين شهر مهاجرت كرديم.
وي افزود: همه زنان روستاي بيكژ به شغل سفالگري و ساخت تنور گِلي اشتغال دارند و مادرم هم در اين كار استاد بود و انواع وسايل را با خاك رس مي ساخت اما از 2 سال پيش مريض شده و در بستر است.
علي پور به كاهش تقاضاي مردم براي ساخت تنورهاي گِلي سنتي اشاره كرد و گفت: در گذشته همه مردم در منزل خود تنور داشتند و زنان دورهم جمع مي شدند و نان تيري با عطر بوي خاص درست مي كردند اما امروزه مردم نان خودشان را از نانوايي مي خرند و از اين دورهمي هاي قديمي ديگر خبري نيست و زندگي صفاي گذشته را ندارد.
وي اضافه كرد: هم اكنون بيشتر مردم تنورخانه را در خانه باغ مي سازند و معمولا تنوري را كه سفارش مي دهند براي خانه باغ مي خواهند كه اين نوع تنورها كوچكتر از تنورهاي قديمي است.
آمنه دختري است كه مادر گونه براي مادر بيمارش دختري مي كند و حق فرزندي را برايش به خوبي ادا مي كند، به مادر بيمارش كه از 2 سال پيش در بستر است، خدمت مي كند و در آمد هنري را كه سال ها پيش از مادر ياد گرفته است خرج هزينه هاي درماني مادر مي كند.
اين بانوي هنرمند مي گويد: قيمت هر تنور 120 هزار تومان است و اگر سفارش داشته باشم هر روز يكي مي سازم اما سفارش ها بسيار كم شده است.
وي در خصوص شيوه ساخت تنور گفت: پروسه ساخت تنور معمولا چند مرحله است ابتدا خاك مخصوص تنور را از اطراف شهر كاني سور و جاهاي ديگر تهيه مي كنم و بعد خاك را با گل و پشم بز مخلوط كرده و سپس تنور مي سازم.
به گفته علي پور، از گذشته هاي خيلي دور مردم كردستان از تنور گلي استفاده مي كردند اما با توجه به پيشرفت تكنولوژي در حال حاضر كابرد كمتري پيدا كرده است
وي ميي گويد: مردم روستاها نان محلي كمتر مصرف مي كنند و تنها تعداد كمي از خانه هاي روستايي تنورخانه دارند و در آن نان محلي پخت مي كنند.
درآمد آمنه و مادرش با كمك كميته امداد و تلاش و همت او با ساخت تنور تامين مي شود ولي علاوه بر ساختن تنور، ماست، دوغ، كشك و پنير هم درست مي كند و مي فروشد.
شهر كاني سور يكي از شهرهاي اقماري در 20 كيلومتري بانه به عنوان مركز بخش نمشير است.
شهرستان مرزي بانه با 158 هزار نفر جمعيت در 270 كيلومتري غرب سنندج واقع است.
گزارش: زينب طلايي** تنظيم و انتشار: مجيد سليماني
7469/9102