مبلغان دين در يك دست قرآن و در دست ديگر روزنامه داشته باشند

نامش احمد است و بسياري از قاريان جوان او را استاد ابوالقاسمي صدا مي زنند، استادي كه سالها براي يادگيري قرآن از اين جلسه به آن جلسه و از پاي درس اين استاد به محضر استادي ديگر مي رفت تا طعم كلام وحي را بيشتر در كام نهد و شيريني اين كام را به ديگران منتقل كند.
او مدتي است مسئوليت راديو قرآن را به عهده گرفته تا بتواند با استفاده از تجربيات چندين ساله خود سهم بيشتري در انتقال قرآن و مفاهيم آن ايفا كند.
نمي دانم چند شاگرد دارد ولي چهره نام آشناي اين استاد 50 ساله صوت و لحن نه فقط در ايران كه در سطح بين المللي هم مطرح است، خودش مي گويد اگرچه دير شده ولي از سال گذشته پشت ميزهاي دانشگاه مي نشيند تا الفباي مفاهيم قرآن را بياموزد و به ديگران بياموزاند.
كاري به مقام هاي اين قاري ممتاز كشورمان در سطح ملي و بين المللي ندارم ولي حدود يك ماه پيش بود كه طي حكمي به عنوان مدير راديو قرآن منصوب شد تا ضمن ارتقاي سطح كيفي برنامه هاي اين شبكه راديويي و افزايش مخاطبانش، از تجربيات استادان برجسته قرآني استفاده كند و پشتوانه كارشناسي اين شبكه راديويي را تقويت كند.
استاد ابوالقاسمي، يكي از ١٢ برگزيده بيست و دومين دوره تكريم خادمان قرآن كريم است كه شب گذشته، شنبه 20 خردادماه با حضور دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري، جوايز خود را دريافت كردند.
در اين مراسم از برگزيدگان در رشته هاي ‏مختلف تفسير قرآن و علوم قرآني، مديريت نهادها، حفظ قرآن، قرائت قرآن، فيلم و هنر، داوري و آموزشي، ‏آموزش و ترويج قرآني، مديريت نهادهاي دولتي، خوشنويسي، موسسات مردمي، ترجمه و آموزش و قرائت ‏با اهداي لوح سپاس، تجليل شد.‏
فرصتي براي مصاحبه اي كوتاه از اين قاري ممتاز ايراني درخواست كرديم ولي پاسخ هاي دلنشين و جالب او سبب شد تا 10 دقيقه بيش از قرارمان صحبت كنيم و اگر برنامه بعدي نبود، چه بسا مصاحبه اي طولاني تر را تجربه مي كرديم.

** ايرنا: آيا فكر نمي كنيد پذيرش مسئوليت راديو قرآن به عنوان يك قاري بين المللي، شما را از حرفه اصلي تان و آموزش شاگردان دور كند؟
** ابوالقاسمي: در هفته، يك روز كامل را براي فعاليت هاي خودم اختصاص مي دهم و هيچوقت جايگاه كارشناسي خود را از دست نمي دهم، البته ممكن است بعضي تلاوت هاي مخصوص را كه زماني طولاني مي طلبد، انجام ندهم يا تلاوت هاي شهرستان را كاهش داده ام.
همچنين در محافل قرآني داخل تهران كمتر شركت مي كنم ولي اين محدوديت ها به معناي از بين رفتن آن نيست، ضمن اينكه سن و سالم طوري است كه بايد اين كرسي را به جوانان واگذار كنم.
من قبل از پذيرفتن مسئوليت راديو قرآن نيز به اين موضوع فكر كرده بودم تا طي جلساتي كه به صورت كارگاه آموزشي برگزار مي شود، اين تجربيات را منتقل كنم و فقط يك جلسه دو سه ساعتي در هفته داشته باشم تا هميشه آمادگي خود را در اين زمينه حفظ كنم و بيشتر به بحث مفاهيم بپردازم.
مي خواستم نيروهاي جوان و خلاق تربيت كنم و مثل 20 سال پيش كه در زمينه صوت و لحن كلاس داشتم، در حوزه مفاهيم فعاليت كنم تا جوانان تجربيات بيشتري را كسب كنند، ضمنا در آن زمان ما هيچ امكاناتي نداشتيم و بايد كارهاي بسياري انجام مي داديم اما اكنون خيلي از مباحث آماده شده كه حالا نوبت قاريان جوانتر است تا اين مباحث را جلوتر ببرند، انصاف هم همين است تا هر كسي اطلاعاتي در زمينه تلاوت دارد بايد اين اطلاعات را منتقل كند و نبايد فقط نزد خودش نگه دارد.
يك نفر هم كافي نيست و البته انصاف هم نيست تا اين تجربه را نزد خودش نگه دارد و من مشغول اين كار بودم كه مسئوليت راديو قرآن را پذيرفتم ولي آن روند متوقف نمي شود.

** ايرنا: آقاي محمدزاده مدير شبكه قرآن و معارف سيما كه قبلا مدير راديو قرآن بود، بر مساله مفاهيم قرآن تاكيد داشت، آيا تاكيد شما هم در اين زمينه است؟
** ابوالقاسمي: موضوع مفاهيم قرآني اعتقاد شخصي من است، من دانشجوي كارشناسي ارشد علوم قرآني هستم و دوست دارم همانگونه كه در زمينه انتقال فنون و نغمات تلاوت فعاليت مي كنم و به مرور زمان توان اجرايي تلاوت را از دست مي دهم، به عنوان يك فرد علاقه مند به سمت بحث مفاهيم قرآني بروم و در اين حوزه نيز كار كنم.
البته فكر مي كنم مقداري دير هم شده، به ويژه با توجه به اينكه شايد آمار جامعه قرآني در حوزه تلاوت كمتر از50 هزار نفر باشد ولي جامعه مخاطب ما كه به تبيين ضرورت وحي و ضرورت ارسال رسل نياز دارد، بسيار بيشتر است و امثال بنده كه عمري را در زمينه تلاوت فعال بوده ام بايد در زمينه مفاهيم نيز اطلاعات داشته باشد تا هرگاه از او سوالي مي شود، بتواند پاسخ مناسب ارائه دهد.
بر همين اساس من به دنبال چنين هدفي بودم كه مسئوليت راديو قرآن پيشنهاد شد و اگرچه در ابتدا پذيرش چنين مسئوليتي براي من سخت بود اما جامعه قرآني از من خواست كه اين وظيفه را بپذيرم.

** ايرنا: اوايل ماه جاري نيز رهبر معظم انقلاب در ديدار شركت كنندگان در سي و چهارمين دوره مسابقات بين المللي قرآن بر تبديل شدن مفاهيم قرآني به گفتمان عمومي ملت ها تاكيد داشتند، چه راهكارهايي براي تحقق اين مهم پيشنهاد مي كنيد؟
** ابوالقاسمي: امروز سوالات بسياري در ميان جوانان وجود دارد كه به خوبي پاسخ داده نمي شود، بنده تلاش كرده ام تا در بعضي موارد با حوصله به سوالات جواب بدهم كه بعضا اين پاسخ ها براي جوانان جالب بوده است.
چند سال پيش براي اينكه شكاف فكري بين خودم و نسل جوان را از بين ببرم، به ويژه اين كه فاصله فكري بين افراد متدين و جوانان جدي است، براي آموزش روخواني قرآن به ميان دانشجويان رشته زبان شناسي دانشگاه آزاد رفتم تا در جريان سوال هاي امروز نسل جوان قرار گيرم.
به نظر من يك مبلغ ديني بايد در يك دست قرآن و در يك دست ديگر روزنامه داشته باشد و سوالات روز را از روزنامه ها استخراج كرده و با قرآن جواب دهد ولي ما امروز به سوالات 70 سال قبل پاسخ مي دهيم درحاليكه جوان امروزي اين فاصله را نمي پسندد، مثلا اگر در گذشته درباره سهم ارث خانم ها و آقايان سوالي مطرح و پاسخي ارائه مي شد، خانم هاي آن روز راضي مي شدند ولي امروز آن جواب را نمي پسندند.
من مي خواستم بين جواناني باشم كه با من رفاقتي ندارند، بر خلاف اين رويه كه هر چه بگويم شاگردانم بپذيرند، براي نمونه در جلسات مذهبي ما هنوز بحث اثبات ولايت اهل بيت(ع) طرح مي شود و اگرچه بحث مهمي است و بايد به آن پرداخته شود ولي غافل هستيم كه اصل نبوت را در شبكه هاي اجتماعي و رسانه هاي ارتباط جمعي زير سوال مي برند.
اصل نبوت و ضرورت وحي بايد براي جوانان اثبات شود و هنوز اين اثبات به خوبي صورت نگرفته است. ما براي اثبات ولايت، سوالات 50 سال قبل را پاسخ مي دهيم و اين اشكال باعث شد تا بنده وارد بحث مفاهيم قرآن شوم و عمرم را در اين راه بگذارم، بنابراين ما فقط قاري نيستيم و نسبت به قرآن غيرت داريم و به نظرم شان قاري قرآن به عنوان استاد در جامعه ما اين نيست كه وقتي از او سوالي مي شود، بگويد «نمي دانم» و اين زيبنده نيست.

** ايرنا: سطح مسابقات امسال اوقاف را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
** ابوالقاسمي: از نگاه خودم به عنوان مدير اجرايي و كسي كه مسابقات و محافل انس را از سال 68 برگزار كرده و سختي هاي كار را مي شناسد، بايد بگويم واقعا عالي بود؛ به شرط اينكه بخواهيم نيمه پر ليوان را ببينيم و نيمه خالي ليوان خيلي كمتر بود.
هماهنگ كردن نهادها، سازمان ها و سيستم هاي كشور براي برگزاري يك همايش يا مسابقه بزرگ، واقعا دشوار است. گاهي ميان نهادها اختلاف پيش مي آيد ولي در اين دوره از مسابقات كه پنج مسابقه قرآني به صورت همزمان برگزار مي شد، بسيار هماهنگ و عالي بود.
كسب رضايت 400 ميهمان خارجي در 10 روز، چه در زمينه مسائل تشريفاتي و اجرايي و چه در زمينه فني بسيار دشوار است و به نظر من اين مسابقات توانست رضايتمندي بيش از 85 درصد را به دست آورد. كافي است به مساله صوت در مصلاي تهران بپردازيم كه به نظرم صوت مسابقات امسال بسيار عالي و چيزي شبيه معجزه بود.
البته بايد به نقد اين مسابقات نيز از زواياي مختلف بپردازيم ولي از طرف ديگر معتقدم نقاد بايد اطلاعات كافي داشته باشد نه اينكه فردي با اطلاعات نادرست و ناقص به نقد اين مسابقات بپردازد.

** ايرنا: به عنوان داور و استاد صوت و لحن چه نظري درباره اين مسابقات داريد؟
** ابوالقاسمي: زواياي مختلف كار را ديده ام و حقيقتا كار سختي است، داوران ايراني به دليل اينكه خودشان آموزگار هستند، با داوران خارجي تفاوت دارند. به همين دليل به جزء جزء اين مسابقات، حساسيت دارند و اگرچه بنده و داوران ايراني سالها براي بسياري از مسائل فني همچون آكسان ها و جاي تحريرها بر روي كلمات با شاگردهاي خودمان بحث مي كنيم ولي داوران خارجي معمولا بر كليات تمركز دارند.

** ايرنا: چند درصد از سياست هاي مدير سابق راديو قرآن ادامه مي دهيد؟
**ابواالقاسمي: ساختار راديو قرآن ساختاري خيلي خوب است و در زمان آقاي محمدزاده نيز بسيار خوب بود و هر كسي از تحول 100 درصدي حرف بزند در واقع ناشي گري كرده است.
اين ساختار توسط جمعي متخصص طراحي شده ولي شايد نگاه من نسبت به تلاوت قرآن كمي متفاوت باشد، هر چند در زمان مديريت سابق راديو قرآن، به عنوان كارشناس تلاوت برنامه هايي را اجرا مي كردم، الان نيز همان راه را ادامه مي دهيم.

** ايرنا: چه برنامه اي براي جوانان داريد؟
** ابوالقاسمي: تاكيد من بر آموزش نوجوانان است زيرا معتقدم بيش از 70 درصد از مداحان و خوانندگان سنتي يا حتي موسيقي در دوران كودكي خود به تلاوت قران علاقه داشتند و يا شايد قاري بودند ولي ما امكاني به جز تلاوت قرآن را براي اين افراد در سنين نوجواني فراهم نكرديم.
يعني يك نوجوان كه عاشق خواندن است، تلاش مي كند تا حنجره اش را محك بزند يا عشق خود را با خواندن قرآن يا كمي مداحي تخليه كند اما وجود شخصي به نام عبدالباسط در دنياي اسلام باعث مي شود تا كودكان و نوجوانان با او همزاد پنداري كنند و بيشترين تاثير را از او بگيرند و اينگونه بيشترين تاثير را در جهان مي بينيم.
زماني كه اين نوجوانان وارد عرصه خواندن مي شوند، نه سنتي مي توانند بخوانند و نه پاپ و نه وارد عرصه مداحي مي شوند ولي تلاوت قرآن براي آنان، آسان تر و جذاب تر و همچنين مقدس است.
با اين حال به دليل ضعف جامعه قرآني و جامعه ايراني كه كرسي قرآني ندارد و نمي تواند قاري خود را حفظ كند، طبيعي است كه چنين افرادي جذب هنرهاي ديگر شوند كه اگر مي توانستيم اين استعدادهاي قرآني را حفظ كنيم، در دنيا حرف هاي بسياري براي گفتن داشتيم و من به عنوان مدير راديو قران وظيفه خود مي دانم كه چنين فضايي را ايجاد كنم تا اين استعدادها در تلاوت قرآن بمانند.
فراهنگ**1003**1055
خبرنگار: محمدرضا جعفرملك**انتشار: زينب كارگر
براي اطلاع از اخبار متنوع فرهنگي و هنري، با كانال فرهنگي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
https://t.me/irnaf