دبیركل كانون صرافان: بازار ارز به آرامش خوبی رسیده است

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، بازار ارز در هفته های اخیر روند كاهشی قیمت ها را آغاز كرده است كه فعالان اقتصادی بخشی از آن را ناشی از تصمیم بانك مركزی در مدیریت جریان نقدینگی، محدود كردن تبادل پول از طریق تراكنش های بانكی و نیز ممنوعیت انتقال چك های تضمینی می دانند.
در كنار آن، بانك مركزی دو بخشنامه را در حوزه بازگشت ارز حاصل از صادرات داشته است كه از یكسو صادركنندگان خرد را از پیمان سپاری ارزی معاف می كند و از سوی دیگر به صرافی ها اجازه می دهد ارز این گروه از صادركنندگان را خریداری كنند.
خبرنگار ایرنا آخرین وضعیت بازار ارز را از رضا تركاشوند دبیركل كانون صرافان ایرانیان جویا شد.
وی با تاكید بر اینكه قیمت تعادلی در بازار باید از طریق عرضه و تقاضا تعیین شود، افزود: زمانی می توان گفت كه بازار به نقطه تعادل رسیده است كه تولید نسبت به واردات صرفه داشته باشد.

** نیازمند اتاق شفاف ارزی هستیم
دبیركل كانون صرافان همچنین درباره ایده رئیس كل بانك مركزی برای ایجاد بازار متشكل ارزی به خبرنگار ایرنا گفت: ایجاد شفافیت در بازار ارز ضرورتی اجتناب ناپذیر است و ضرورت این شفافیت در اقتصاد ایران بیش از 70 سال است كه احساس می شود.
وی افزود: از زمانی كه نفت در اقتصاد ایران نقش تعیین كننده یافته است، انتظار از سیستم ارزی و بانكی این بوده كه عرضه ارز ناشی از صادرات نفت برای بازیگران اقتصادی شفاف شود.
تركاشوند ادامه داد: با توجه به اینكه دولت بخشی از نیاز ریالی خود را برای تامین هزینه های جاری و عمرانی از طریق فروش ارز حاصل از صادرات نفت در بازار تامین می كند، همه كشور نیازمند این شفافیت است تا مشخص شود خریدار و فروشنده ارز چه كسانی هستند.
وی افزود: دستاورد دیگر شفاف سازی ارزی، روشن شدن روش كشف قیمت است كه با تعادل عرضه و تقاضا، قیمت ها مشخص می شود، نه اینكه نرخ ها در كف بازار و توسطه دلالان تعیین شود. تركاشوند یادآورشد: نظام بانكی كشور با وجود قدمت، از نظر كشف قیمت و شفافیت ارز از برخی كشورهای همسایه كه اقتصاد ضعیف تری دارند، عقب تر و در موضوع قیمت گذاری ارز اهمال داشته است.

** اراده جدی برای راه اندازی بازار ارزی
دبیركل كانون صرافان ایرانیان اظهار داشت: اراده خوبی برای راه اندازی بازار متشكل ارزی وجود دارد و بانك مركزی، كانون صرافان، بانك های خصوصی و دولتی برای راه اندازی این بازار تلاش دارند تا هرچه زودتر این كار شكل بگیرد؛ البته مقدمات كار در بانك مركزی باید انجام شود.
تركاشوند اظهار داشت: به طور طبیعی با راه اندازی این بازار، ارز مداخله ای، ارز دولتی و نیمه دولتی و نظایر آن جمع می شود و همه چیز در بستر یك نظام یكپارچه شكل می گیرد.
به گفته وی، قرار نیست با راه اندازی این بازار، سامانه نیما و سازوكار آن جمع شود بلكه وقتی بازارهای دیگر تجمیع و یكی شد، بازار نیما نیز در این بستر ساماندهی می شود.
تركاشوند گفت: هیچ مقاومتی از ناحیه بانك ها برای تاخیر در راه اندازی این بازار دیده نمی شود و در عین حال بانك مركزی با اختیاراتی كه برای ساماندهی نظام پولی و ارزی از سران سه قوه دریافت كرده است، به جد این موضوع را پیگیری می كند.
وی ادامه داد: با راه اندازی بازار متشكل ارزی، همه شركت ها، بانك ها و صرافی ها، متقاضیان و دارندگان ارز در نظامی یكپارچه مبادلات خود را انجام می دهند.

** امكان خرید و فروش ارز خارجی برای صرافی ها فراهم شد
دبیركل كانون صرافان درباره بخشنامه اخیر بانك مركزی مبنی بر مجاز شدن صرافی ها برای خرید ارز از صادركنندگان خرد كه سالانه كمتر از یك میلیون یورو صادرات دارند، اظهار داشت: پیش از این، صرافی ها می توانستند برای 23 مورد ارز خدماتی در داخل ارز را تامین كنند اما با این بخشنامه اجازه یافته اند كه این مصارف را به شكل ارز حواله ای و ارز در خارج نیز پوشش دهند.
وی توضیح داد: برای نمونه اگر مسافری بخواهد ارز خود را به صورت حواله دریافت كند، این امكان برای صراف فراهم است كه این ارز را به صورت ارز خارجی از صادركننده دریافت و برای مسافر حواله كند و دیگر نیازی به انتقال ارز به شكل اسكناس نیست.
وی درباره اینكه بازخورد این بخشنامه در بازار چه خواهد بود، اظهار داشت: با توجه به اینكه دست صرافی ها برای تامین تقاضای ارزی مردم بازتر از گذشته شده است، این بخشنامه راهگشا خواهد بود؛ هرچند كه برای صادركنندگان جزء نیز این امكان را می دهد كه با فراغت بیشتری ارز خود را بفروشند.

** كاهش سقف تراكنش های بانكی بازار را كنترل كرد
وی درباره كاهش سقف تراكنش ها در پایانه های فروشگاهی نیز گفت: علت اصلی این كار این بود كه برخی دلالان دستگاه های كارتخوان را از كشور خارج كرده و نه فقط به عراق، افغانستان و كشورهای همسایه، حتی به آمریكا، كانادا، كشورهای اروپایی انتقال داده و از طریق اینترنت یا رومینگ سیمكارت های ایرانی كار خروج سرمایه از كشور را انجام می دادند.
تركاشوند گفت: با كاهش سقف تراكنش ها به 50 میلیون تومان در شبانه روز، مقداری از التهاب ها كاسته شد، هرچند دستورالعمل بانك مركزی در زمینه ممنوعیت انتقال چك های تضمینی نیز بر بازار اثر گذاشت و مقداری از معاملات كف بازار را كاست.
وی در ارزیابی خود از وضعیت بازار ارز اظهار داشت: اكنون بازار با كنترل تقاضای كاذب از طریق اعمال محدودیت در تراكنش ها و چك های تضمینی مواجه شده است.
وی افزود: در كنار آن شاهد سهولت عرضه ارز به بازار هستیم و از این رو وقتی عرضه در بازار بیشتر شود، قیمت ها شروع به ریزش می كند و به همین دلیل عده ای هم برای جلوگیری از زیان فروشنده می شوند.
تركاشوند به درپیش بودن سال نو میلادی و سررسید تسویه شركت ها با شركای خارجی خود اشاره كرد و گفت: لازم است بانك مركزی برای مدیریت این بخش از تقاضا در بازار وارد عمل شود و نیاز شركت ها را تامین كند تا تقاضای ناشی از آن به بازار تحمیل نشود.
وی در پاسخ به اینكه ریزش قیمت ها تا چه زمانی ادامه می یابد، گفت: این ریزش تا سقفی خواهد بود كه در كف بازار باشد و عرضه و تقاضا به نقطه تعادلی برسد.
تركاشوند ادامه داد: اكنون بازار ارز به آرامش خوبی رسیده است و امید می رود با برنامه ریزی نهادهای تصمیم گیر، احساس امنیت به مردم و فعالان اقتصادی بازگردد و مردم از امنیت سرمایه های خود اطمینان یابند.
وی با بیان اینكه هنوز امكان خروج سرمایه از كشور وجود دارد، اظهار داشت: مهمتر از خروج سرمایه، نیروی انسانی هر كشور است كه سرمایه اصلی هر جامعه ای به حساب می آید زیرا پول را می توان خلق كرد اما نیروی انسانی كارآفرین و خلاق به راحتی به دست نمی آید از این رو باید فكری كنیم كه سرمایه های اصلی از كشور خارج نشوند.
وی تاكید كرد: اكنون در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و باید تصمیم هایی گرفته شود كه از خروج ارز به هر شكل از كشور جلوگیری و منابع و مصارف كشور مدیریت شود.

** دولت نرخ ها را برای صادركنندگان عمده آزاد كند
دبیركل كانون صرافان ایران درباره اینكه چرا صادركنندگان عمده از عرضه ارز در نیما امتناع می كنند، گفت: از آنجا كه صادركنندگان بزرگ با دولت مراوده و دادوستد دارند، بهتر می توان این بخش را مدیریت كرد.
تركاشوند توضیح داد: پیشنهاد ما این است كه برای نمونه دولت نرخ خوراك، آب، برق و دیگر امكانات این گروه صادركنندگان را با نرخ آزاد محاسبه و یارانه های دولتی را حذف كند؛ با این كار آنها این امكان را می یابند كه نرخ محصول خود را آزاد كنند و در نتیجه بازار در نقطه ای به تعادل می رسد.
وی افزود: مشكل اینجاست كه دولت می گوید چون تولیدكنندگان و صادركنندگان بزرگ از یارانه برخوردارند، باید دولت در قیمت گذاری ها دخالت كند در حالی كه بهتر است دولت به منطق بازار تن دهد.
تركاشوند افزود: از دولت انتظار می رود حمایت های خود را همچون سایر كشورها به تولید برخی محصولات راهبردی بویژه در حوزه كشاورزی و صنایع های تك (فناوری های موثر و نو) محدود كند.

** با راه اندازی كانال های جدید نقل و انتقال ها برقرار است
دبیركل كانون صرافان درباره اینكه پس از اعمال تحریم های دور دوم آمریكا آیا محدودیت ها در نقل و انتقال پول بیشتر شده است، گفت: همانطور كه پیش بینی می شد، با اعمال تحریم ها برخی كانال های پیشین دچار مشكل شدند و به تناسب آن، كانال های جدید با شكل های جدید راه اندازی شد.
وی یادآور شد: حتی پس از برجام نیز همه كانال های مالی به روی ایران باز نبود و بسیاری از نقل و انتقال های مالی تجار را صرافی ها انجام می دادند كه این رویه همچنان ادامه دارد.
گفت و گو از لیلا جودی
اقتصام*2025 ** 2023