شانس اردوغان در انتخابات

هر چند در ابتدای امر بسیاری بر این باور بودند كه اردوغان كه حدود 15 سال است سمت‌های نخست‌وزیری و رئیس‌جمهوری، را در تركیه در دست داشته است، با پذیرفتن برگزاری انتخابات زود هنگام ممكن است موقعیت خود را در پست كنونی ریاست جمهوری، به خطر بیاندازد، اما روند كنونی تبلیغات وی و تیمش نشان می دهد كه بدون شك در انتخابات 24 ژوئن با به دست آوردن اكثریت آرا همچنان بر صندلی قدرت تكیه خواهد زد.
هر چند به باور برخی از ناظران، هنوز زود است كه درباره نتیجه انتخابات تركیه نظری قطعی داد، اما شواهدی وجود دارد كه می تواند بر پیروزی قطعی اردوغان در انتخابات صحه بگذارد و تایید كند كه، اردوغان بار دیگر خواهد توانست با غلبه بر رقیبان خود همچنان رئیس جمهور كشورش باقی می ماند.
البته برخی از كارشناسان معتقدند كه، اردوغان با ویژگی‌های احساساتی، ظریف و غیرقابل‌تحمل در برابر مخالفان، شكست دیگر نامزد‌های ریاست جمهوری را تضمین كرده است. اما اینكه این خصوصیت های فردی تا چه میزان می تواند پیروزی وی را تضمین كند، باید به انتظار نتایج انتخابات ماند و آنگاه به صراحت درباره میزان تاثیرگذاری این خصوصیات فردی در پیروزی اردوغان نظر قطعی داد.
اما صرف نظر از روحیه شخصی و خصوصیات فردی اردوغان، موارد دیگری وجود دارد كه دستكم با ادامه شرایط كنونی و واقع نشدن هر اتفاق غیر منتظره دیگر، می تواند آدرس برنده انتخابات را به درستی بدهد. به عبارت دیگر قرائن و شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد از هم اینك باید اردوغان را رئیس جمهور دوباره تركیه دانست.

*** ادامه شرایط فوق العاده
بینالی یلدریم نخست وزیر تركیه به تازگی در گفت و گو با یك شبكه تلویزیونی گفت كه، برقراری وضعیت فوق العاده پس از كودتای نافرجام 15 جولای 2016 (24 تیر 95) برای تركیه مفید بود، ولی پس از انتخابات و در دوره نظام جدید حكومتی كه نظامی مبتنی بر ریاستی است، این شرایط لغو خواهد شد.
یلدریم همچنین با بیان اینكه وضعیت فوق العاده در كشور به طور عمده برای مسئولان اجرایی بود و این در حالی بود كه مردم تركیه در شرایط عادی به زندگی خود ادامه می دهند، تصریح كرد: در حدود دو سال گذشته، مبارزه با گروه فتو ( گروه منتسب به فتح الهن گولن) پیشرفت بسیار خوبی داشته است و این دستاورد در قالب شرایط فوق العاده امكان پذیر بود.
این اظهارات نشان می دهد تیم همراه اردوغان و حتی خود او به این نتیجه رسیده اند كه ادامه شرایط فوق العاده نتیجه ای مثبت در روند انتخابات به نفع حزب عدالت و توسعه ( حزب حاكم) خواهد داشت و به همین علت این شرایط باید دستكم تا پس از انتخابات برقرار باشد.
معنای دیگر این سخن آن است كه، در شرایط فوق العاده و اضطرار دولت قدرت مضاعفی در قبال گروه ها و احزاب مخالف به دست می آورد و می تواند از شرایط موجود بهره برداری كرده و كمپین‌ها و آزادی مطبوعات را تا حد ممكن محدود كند. به همین علت برخی ناظران اقدامات امنیتی دولت اردوغان علیه كودتاچیان و نیز طرفداران مورد ادعای حكومت را نوعی تلاش برای محدود كردن آزادی رقبا و سعی در برگزاری یك انتخابات ناعادلانه ارزیابی می كنند.
بر این اساس می توان نتیجه گرفت كه ممكن است وضعیت فوق العاده و ادامه برقراری آن تا انتخابات همانطور كه مورد تاكید مسئولان ارشد دولت آقای اردوغان است، برای بهره برداری انتخاباتی باشد و شرایط حاكم بر فضای سیاسی كه بواسطه این وضعیت بر كشور حاكم شده و می تواند محدودیت جناح های رقیب را به دنبال داشته باشد، كاملا در راستای تقویت جناح حاكم باشد و به همین علت در سایه برقراری و تداوم شرایط فوق العاده می توان شانس زیادی را برای پیروزی حزب حاكم ' آك ' و شخص اردوغان متصور بود.

*** عملیات برون مرزی نظامیان ترك در سوریه و عراق
این سوال همواره برای بسیاری از ناظران و علاقه مندان به مسایل و تحولات تركیه وجود دارد كه، آیا انجام عملیات برون مرزی از سوی ارتش تركیه در خارج از مرزهای این كشور به خصوص در عراق و سوریه به سود دولت مركزی این كشور است ؟ وآیا انجام این عملیات به رغم مشكلات اقتصادی زیاد به خصوص در ماه های اخیر، می تواند برای دولت آنكارا نفع داشته باشد یا موضوع چیز دیگری است؟.
در كنار این، آیا این اقدامات نظامی كه به طور عموم با توجیه ' مبارزه با تروریسم' در خارج از خاك تركیه انجام می شود، صرفا یك عملیات نظامی است و یا برای دولت آنكارا و شخص اردوغان جنبه تبلیغاتی داشته و می تواند پیروزی وی را در انتخابات آتی تضمین كند.
پاسخ به این پرسش ها شاید بتواند به حل برخی ابهامات از جمله میزان تاثیر آن در نتیجه انتخابات تا حدودی كمك كند.
هر چند برخی اقدامات دولت آنكارا در سوریه و عراق قبل از شروع كارزار انتخاباتی در تركیه نیز وجود داشت، اما برخی ناظران معتقدند كه اقدامات تهاجمی این كشور به خصوص در منبج سوریه و شمال عراق نمی تواند بی ارتباط با انتخابات باشد.
این عده از ناظران با این توجیه كه تبلیغات مبارزه با تروریسم در خارج از مرزهای تركیه، موجب افزایش حمایت های مردمی از دولت خواهد شد كه مایل نیستند كشورشان را در شرایط ناامنی و ناآرامی ببینند، و تهاجم ارتش تركیه به 30 كیلومتری شمال عراق همانطور كه بینالی یلدریم نخست وزیر تركیه به تازگی اعلام كرد نیز به اعتقاد بسیاری از كارشناسان بیش از آنكه جنبه مبارزه با تروریسم داشته باشد، نوعی تبلیغات غیر مستقیم برای افزایش محبوبیت جناح حاكم است. چرا كه این عده از كارشناسان تقابل یك ارتش مدرن و كاملا كلاسیك را در برابر یك نیروی چریكی و شبه نظامی مانند نیروهای وابسته به حزب كارگران كِرد تركیه ( پ.ك.ك ) امری غیر معمول دانسته و نسبت به كارآمدی آن با دیده تردید می نگرند.
همین امر در منبج سوریه نیز صادق است. هر چند دولت تركیه مدعی مخالفت با برنامه های آمریكا در مناطق كردنشین سوریه و نیز كنترل برخی گروه های شبه نظامی كُرد در این مناطق است و آن را به نوعی دستاویز حمله نظامی خود به شمال سوریه كرده، اما در این مورد نیز برخی ناظران اعتقاد دارند، این اقدامات آنكارا كه این روزها تشدید نیز یافته، ممكن است بیش از آنكه بار نظامی و امنیتی داشته باشد، بیشتر با هدف بهره برداری سیاسی و نوعی تبلیغ برای جناح حاكم در داخل تركیه به شمار می رود.

*** اقتصاد تركیه مهمترین عنصر مورد توجه رای دهندگان
موضوع كاهش ارزش لیر ترك در برابر دلار آمریكا و اقداماتی كه دولت اردوغان برای كنترل ارزش لیر ترك و نیز كاهش تورم در این كشور در هفته ها و ماه های اخیر انجام داد، از جمله خروج بخشی از ذخائر طلای این كشور از آمریكا، همانطور كه پیش بینی می شد، توفیق نسبی داشت و دولت توانست با اتخاذ تدابیر ویژه و با استفاده از تجارب گذشته، بحران اقتصادی را دستكم در روزهای باقی مانده به انتخابات تا حدودی كنترل كند.
همین امر موجب افزایش محبوبیت اردوغان در انتخابات خواهد شد و به نظر می رسد وی با اقبال عمومی بیشتر در این انتخابات مواجه شود.
آنچه كه امروزه برای مردم تركیه بیش از سایر عناصر دیگر برای گزینش های خود مد نظر خود در انتخابات مهم می باشد، علاوه بر امنیت، رفاه اجتماعی است. هر چند تعداد افراد فقیر در تركیه نیز از فراوانی نسبی برخوردار است، اما اقشار مختلف مردم این كشور موضوع اقتصاد را بر هر مقوله دیگر ترجیح می دهند و چون دولت اردوغان در طول سال های گذشته توانسته در این حوزه موفق عمل كند، بنابراین كارنامه اقتصادی دولت و نیز برنامه های حزب حاكم برای كنترل نرخ تورم و نیز افزایش رفاه اجتماعی از مهمترین فاكتورهای مورد توجه عامه مردم در انتخابات آتی این كشور خواهد بود.
به نظر می رسد، حزب حاكم و شخص اردوغان در این بخش توانسته نظر مثبت بسیاری از مردم را به خود جلب كند و همین امر نیز موجب افزایش آرای مردمی نسبت به وی و حزب متبوعش خواهد بود.

*** مسایل منطقه ای
از عوامل مهم و تاثیر گذار دیگر در روند انتخابات آینده تركیه، مواضعی است كه اردوغان در رابطه با مسایل منطقه از جمله مسایل مربوط به فلسطین و رژیم صهیونیستی و به طور كلی وقایع مربوط به غزه و تظاهرات بازگشت فلسطینیان در هفته های اخیر اتخاذ كرده است.
بیش از 98 درصد مردم تركیه مسلمان هستند كه بسیاری از آنها نسبت به سرنوشت فلسطینیان حساس بوده و همین امر موجب همراهی بیشتر مسئولان دولتی با مردم در موضوع مربوط به فلسطین و سرزمین اشغالی شده است.
هر چند روابط تركیه با رژیم صهیونیستی به صورت عادی در جریان است و فقط در مقاطعی دچار فراز و فرودهایی از جمله كاهش سطح دیپلماتیك از سفیر به كاردار بوده، اما عموم مردم این كشور دیدی بسییار منفی نسبت به رژیم صهیونیستی داشته و احساسات ضد صهیونیستی در تركیه بسیار قوی و ریشه دار است.
بسیاری از كارشناسان اعتقاد دارند كه جهت گیری های اخیر اردوغان به خصوص در تجمعات انتخاباتی و تبلیغاتی وی علیه اقدامات رژیم صهیونیستی و نیز مخالفت با انتقال سفارت آمریكا از تل آویو به بیت المقدس، توانسته میزان محبوبیت وی را نزد مردم تركیه افزایش دهد به طوری كه این میزان پس از تحولات اخیر در سرزمین های اشغالی و مواضع تند اردوغان علیه كشتار تظاهركنندگان فلسطینی از سوی رژیم صهیونیستی از 38 درصد به حدود 54 درصد رسید.
این آمار نشان می دهد كه اردوغان توانسته است به خوبی با بهره گیری از فضای موجود و نیز درك درست از مواضع مردم كشورش علیه اسرائیل، ضمن اعلام مواضع قاطع علیه رژیم صهیونیستی، با خواست مردم كشورش در برابر 'اسرائیل' همسو شود. بدون تردید این مواضع موجب افزونی آرای وی در انتخابات نیز شده و شانس اردوغان را برای ادامه ریاست جمهوریش را در آینده نیز افزایش می دهد.
گزارش: علیرضا جباری
خاورم**1144 *1049