مسجد محدثين بابل ، بنائي با سه قرن سابقه

به گزارش خبرنگار ايرنا ، اين مسجد كه بيشتر از سه قرن قدمت دارد توسط عالم جليل القدر ' محمد نصير بارفروشي ' مشهور به ' ملا نصيرا ' ساخته شد و در كتيبه اي كه در محراب آن نصب شده ، ساخت آن به دستور امام زمان (عج) منسوب شده است .
بر روي اين كتيبه عبارت عربي ' لَقَد اَمَرَ الشَّمسُ الخَفي خاتِمُ المَعصُومينَ بِبِناءِ هَذا وَ سَمّاهُ بِمَسجِدِ المُحَدِّثينَ ' نقش بسته است كه معني فارسي آن مي شود ' به تأكيد آن خورشيد پنهان، آخرين معصوم، به ساختن اين مكان امر فرمود و آن را مسجد محدثين ناميد '.
مكاني كه مسجد محدثين در آن ساخته شده ، در دوران دودمان افشاريه و در زمان پادشاهي نادرشاه محل سكونت بهايي ها و يهوديان بود و بابلي ها در آن زمان به آن ' يهودي محله ' مي گفتند.
بر اساس نوشته هاي تاريخي ، ملا نصيرا كه در سال 1150 هجري قمري فوت كرد ، از عالمان بزرگ شيعي در استان مازندران بود و گفته مي شود در بيداري خدمت امام زمان (عج) مشرف شد و آن حضرت به وي امر كرد تا در اين مكان مسجدي بنا كند و نام آن را محدِّثين به معناي راويان حديث بگذارد.
** يك روايت تاريخي
مسجد محدثين بابل داراي يك پايگاه اينترنتي است كه علاوه بر اعلام برنامه هاي مسجد ، تاريخچه ساخت آن را هم مي توان در اين پايگاه مطالعه كرد.
در نوشته اي كه در اين بخش وجود دارد و استنادش ' بنا بر نقل كهنسالان از مؤمنين و بعضي از علماي اين شهر ' است كه ' سينه به سينه تا كنون نقل شده ' ، آمده است : … دربِ منزل عالم ربّاني، مرحوم ملا نصيرا، به صدا در مي آيد و او در را باز مي كند و چشمانش به به تمثال بي مثال و زيباي مولاي انس و جان، حجة بن الحسن، امام زمان (عج) مي افتد و حضرت از او مي خواهد با وي همراه شود و به دنبالش بيايد! او نيز امتثال مي كند و با هم به راه مي افتند تا به گوشه اي از باغچه متعلق به ملا نصيرا مي رسند؛ حضرت بر سر چاهي در اين مكان مي ايستد و آب چاه بالا مي آيد و وضوء مي سازد و مرحوم ملا نصيرا نيز از آن چاه وضوء مي گيرد و در گوشه اي به نماز مي ايستد و ملا نصيرا هم به آن شخصيت والا مقام اقتدا مي كند و بعد حضرت به ايشان امر مي كند كه در اين مكان مسجدي بنا كند و نام آن را «محدثّين» بگذارد.
اين مكان در آن زمان در يهودي محله، مركز خانه ها و تجارت اسكان يهوديان در شمال كشور بود.
ملا نصيرا بعد از دستور ولايي، بنّاها و كارگراني را براي ساختن مسجد استخدام كرد؛ اما هنگام ساخت محراب صبح كه براي ادامه كار مي آمدند با تعجب محراب مسجد را خراب شده مي ديدند و گمان كردند يهوديان نيمه هاي شب مخفيانه آن را خراب مي كنند! مكان محراب را عوض مي كردند و هر محلي را كه انتخاب مي كردند، خشت هاي آن فرو مي ريخت و شبها محراب تخريب مي شد! ملا نصيرا نگهباناني را شبها گماشت تا خرابكار را دستگير كنند اما آنها كسي را نديدند. ناگزير ملا نصيرا كار را تعطيل اعلام كرد تا راز آن معلوم گردد.
او با اضطراب در اين مكان خود قدم مي زد و براي چاره جويي تامل مي كرد و توسل مي گرفت تا آن كه ناگهان روزي با تعجّب در ابتداي صبح مشاهده كرد كه خشت هايي به صورت هلال، محل و جهت محراب و قبله را نشان مي دهد كه براي پايه محراب آماده شده و از قبل نبوده است. بعد ايشان، معماران را طلبيد و آنان را سرزنش نمود كه چرا بدون اجازه ي من پايه ي محراب را ساخته ايد؟ گفتند: ما به دستور شما از آن زمان تاكنون به اينجا نيامده ايم. فهميد كه بايد رازي در ميان باشد و حتما دست حضرت صاحب(حج) در اين محراب نقشي داشته و فرمود: بر روي همين پايه، محراب بسازيد و اگر محراب استوار ماند، ديوار مسجد را بر مبناي همين محراب بسازيد.
كارگران خشت هاي محراب را بر همان پايه چيدند و محراب برقرار ماند و مسجد هم به موازي آن مستقيم روي به قبله ساخته شد و از آن زمان اين محراب مبناي قبله مردم شهر بابل و مقدس گرديد.
** مسجد محدثين از زبان امام جماعت آن
حجت الاسلام عسكر نصيرائي ، استاد حوزه و دانشگاه و امام جماعت مسجد محدثين بابل در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت : مرحوم شيخ آقا بزرگ تهراني در كتاب عيان الشيعه نقل مي كند كه مرحوم محمد نصير بارفروشي مشهور به ملا نصيرا اين مسجد را به دستور امام زمان (عج) دائر و بر وي واجب كرد كه نماز جمعه در اين مسجد برپا كند.
وي افزود : اين مسجد زماني در يهودي محله بابل احداث شد كه يكصد خانوار يهودي در آنجا زندگي مي كردند.
او ادامه داد : ملا نصيرا كه در زمان نادرشاه افشار زندگي مي كرد ، در آن مقطع در تبرستان از جمله برجسته ترين عالم ديني محسوب مي شد و در عرفان نيز كراماتي داشت.
نصيرائي گفت : بعد از مرحوم ملا نصيرا ، شيخ كبير از جمله عالمان برجسته آن زمان ، امامت اين مسجد را برعهده گرفت و وقفنامه اي از شيخ كبير براي اين مسجد موجود است كه موقوفاتي هم در بابلكنار به نام اين مسجد موجود است.
وي افزود : فعال ترين مركز مهدويت در مازندران در مسجد محدثين دائر است و همچنين برنامه هاي متنوع مذهبي در ايام مختلف سال در اين مسجد برگزار مي شود.
امام جماعت مسجد محدثين گفت : يكي ازبزرگ ترين مشكل پيش رو در خصوص اين مسجد ، توسعه آن است چرا كه اين مسجد در مركز شهر واقع است و براي توسعه آن نيازمند حمايت همه جانبه مسئولان هستيم .
نصيرائي افزود : هم اكنون مساحت كل مساحت مسجد محدثين بابل يك هزار و 500 متر مربع است كه با همت مردم و نذورات آنان اداره مي شود.
** عبادتگاه عام و خاص
سيد فتانه هاشمي كروئي ، مسئول فرهنگي مسجد محدثين بابل هم در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: سالانه حدود پنج هزار زائر از سراسر كشور و جهان به اين مكان معنوي مي آيند و حاجب مي گيرند.
وي افزود : تاكنون زائراني از كشور آمريكا ، هندوستان ، عراق و بعضي كشورهاي اروپائي و آسيائي براي بازديد و زيارت اين مسجد به بابل سفر كرده اند.
هاشمي كروئي اظهار داشت : همچنين در ايام سال در مناسبت هاي مختلف به خصوص مناسبت هاي مذهبي جمعيت فراواني براي انجام فرايض ديني در اين مسجد گردهم مي آيند.
وي افزود : در شب هاي قدر سال گذشته دستكم هفت هزار نفر در مسجد محدثين حضور يافتند و توسط متوليان مسجد و خيران اطعام شدند .
** مدفن 2 عالم و 2 شهيد گمنام
مسجد محدثين بابل علاوه بر اين كه عبادتگاه خاص و عام با شهرت ملي و جهاني براي برخي شيعيان است ، صحن آن محل دفن 2 عالم مرحوم ملا نصيرا ، باني اين بنا و شيخ كبير دوم امام جماعت آن است .
همچنين پيكر پاك دو شهيد خوشنام 20 و 21 ساله دفاع مقدس هم در صحن اين مسجد دفن شده است ، شهيداني كه در عمليات والفجر 6 در منطقه چيلات دهلران براي حفاظت از مرزهاي شرف و انسانيت جان شيرينشان را تقديم كردند.
پيكر اين شهيدان هفتم مرداد سال 87 در سالروز شهادت امام موسي كاظم (ع) پس از تشييع باشكوه با حضور مردم بابل به اين مكان مقدس آورده و دفن شد.
** از مه ميترا تا بابل
بابل بزرگ ترين شهرستان مازندران است و از قديم الايام ، مركز ثقل تجاري اين استان بود و همچنان نيز اين وجهه اقتصادي را در كنار وجهه ديني خود حفظ كرده است .
بابل در حدود 35 كيلومتري شمال غربي شهر ساري مركز مازندران و 15 كيلومتري جنوب درياي خزر واقع است .
بيشتر تاريخ نويسان بناي اين شهر را به بعد از ورود اسلام نسبت مي‌دهند ، اگر چه شواهد تاريخي حاكي است كه شهري به نام ' مه‌ميترا ' پيش از اسلام در جاي شهر كنوني بابل وجود داشت .
بنا بر اسناد تاريخي موجود ، نخستين شهر بنا شده پس از ورود اسلام در مكان كنوني بابل ، ' مامطير ' بود كه پس از آن به ' بارفروش‌ده ' تغيير يافت و سپس با گسترش شهر ، تبديل به ' بارفروش ' شد.
بابل ، نامي است كه در سي ام اسفند 1310 به صورت رسمي و با ابلاغ كتبي به جاي بارفروش نشست و از اول فروردين سال 1311 اجرايي شد.
شهرستان هم اكنون 530 هزار نفر جمعيت و 850 مسجد دارد كه در هفت نقطه شهري و روستاهاي 6 بخش اين شهرستان پراكنده است .
خبرنگار : زينب حبيب پور گودرزي ** انتشار دهنده : حسن فلاحتي
7328/1654