توپ اقتصاد در زمين ورزش نمي‌چرخد

اين گزارش كه در صفحه هفت آخرين شماره اين روزنامه منتشر شده ، آورده است: اقتصاد علمي‌ست كه در همه حوزه‌ها نقش اصلي را بازي مي‌كند و ورزش نيز از اين امر مستثني نيست. در دنياي كنوني ورزش ديگر يك تفريح و سرگرمي قلمداد نمي‌شود بلكه ورزش صنعت پرسودي است كه گردش مالي بسيار بالايي دارد. ورزش ميدان رقابتي نسبتاً سالم براي تقابل ملت‌ها و ابزاري براي انتقال تفكرات فرهنگي بوده و اين بخش اقتصادي ورزش است كه اين صنعت را پيش مي ‌برد.
تعداد مدال‌هاي المپيك و جام‌هاي جهاني نمادي از قدرت اقتصادي، سياسي و عرض اندام ابرقدرت‌هاي دنيا در مراحل پيشرفت و توسعه است به‌طوري كه فضاي ورزشي را مي‌توان از شاخص‌هاي توسعه كشورها دانست. ورزش هميشه از لحاظ سياسي بخش مهمي از جامعه بوده ولي امروزه بخش مهم‌تري در اقتصاد جامعه نيز شده است.
اقتصاد و مسائل مالي پاشنه آشيل ورزش استان محسوب مي‌شود به‌طوري كه به خاطر همين مسائل تيم‌هاي زنجاني حضور كم‌رنگي در ليگ‌هاي كشور دارند و در صورت حضور نيز به‌خاطر ضعيف بودن حمايت‌هاي مالي، نتيجه قابل قبولي كسب نمي‌شود.
معاونت امور ورزشي اداره‌كل ورزش و جوانان استان در گفت‌وگو با صداي زنجان با مهم خواندن اقتصاد ورزشي در اوضاع كنوني گفت: ورزش استان وابستگي بالايي به اعتبارات دولتي دارد و اين موضوع مانع بسيار بزرگي فراروي رشد ورزش استان است. از ساليان گذشته مديران مختلف ورزشي سعي كردند مسير ورود بخش خصوصي به ورزش را هموار كنند و پيوندي بين اين بخش و ورزش استان برقرار كنند كه توفيق چنداني در اين راه به دست نياورده‌اند.
محمد حمزه‌پور به كارگروه اقتصاد‌ورزشي استان اشاره كرد و گفت: اين كارگروه كه مديران كل اعضاي اصلي آن هستند در زمان استاندار سابق شروع به كار كرد ولي به دليل اختلافات بين اعضا عملكرد موفقي نداشت و عملاً برنامه‌اي را دنبال نمي‌كرد.
وي ادامه داد: قصد داريم اين كارگروه را در قالب «مجمع خيرين ورزش‌يار» دوباره احيا كنيم و همه تلاش خود را براي اجرايي كردن اين مجمع به كار بريم، چرا كه معتقديم اداره‌كل به تنهايي نمي‌تواند در اين موضوع گام‌هاي مثمرثمري بردارد.
او در ادامه به اهميت حضور بخش خصوصي در ورزش اشاره و خاطرنشان كرد: متأسفانه اين بخش رغبت چنداني براي فعاليت در امر ورزش استان نشان نمي‌دهد، نبود تيم‌هاي ليگ برتري در رشته‌هاي مختلف و عدم علاقه‌مندي فعالان اقتصادي و صاحبان صنايع استان براي فعاليت در امر ورزش، دو علت اصلي اين بي ‌ميلي هستند.
حمزه‌پور از عدم علاقه‌مندي مسئولان استان در مقايسه با استان‌هاي هم‌جوار از شهرداري اروميه ياد كرد و گفت: شهرداري اروميه نيازي به ديده شدن در رسانه ندارد ولي حدود 10 ميليارد براي واليبال هزينه مي‌كند.
وي اين روحيه ‌ورزشي را در بين مديران كل و مديران اقتصادي استان بسيار كمرنگ عنوان كرد.
اين مسئول سرمايه‌گذاري‌هاي بخش خصوصي در ورزش استان را ناچيز خواند و افزود: اين سرمايه‌گذاري‌ها بيش‌تر در بخش‌هاي عمراني و به صورت مقطعي انجام گرفته است. سرمايه‌گذاري يكي از خيرين ورزشي بالغ بر يك ميليارد و200 ميليون براي ساخت سالن ورزشي در روستاي سفيدكمر ايجرود و تقبل كردن هزينه اعزام تيم واترپلوي استان توسط فرد ديگري را نمونه‌اي از اين سرمايه‌گذاري‌‌ها عنوان كرد.
او در رابطه با تيم‌داري تنها به شركت خالص‌سازان اشاره كرد و گفت: در حال حاضر تنها تيم ليگ برتري ما تيم فوتسال بانوان است كه به دنبال جذب حامي براي اين تيم هستيم ولي تا به اين لحظه موفق نبوده‌ايم.
وي افزود: چندين بار وارد عمل شده و با بخش‌ خصوصي و صاحبان صنايع مذاكراتي را داشتيم ولي متأسفانه در بيش‌تر موارد با تحقير و جواب نه مواجه شده‌ايم.
وي ادامه داد: اداره‌كل در ورزش همگاني فعاليت‌هاي لازم را انجام مي‌دهد و در قسمت قهرماني نيز از تيم‌هاي خود حمايت مي‌كند و پشتوانه آن‌هاست ولي از آنجايي كه بيش‌تر فدراسيون‌هاي ورزشي كشور مسابقات خود را در قالب ليگ برگزار مي‌كنند نياز به فعاليت بخش خصوصي در امر ورزش اين روزها بيش‌تر از پيش احساس مي‌شود. هم‌چنين در حال مذاكره با مقامات مسئول هستيم تا 2 در‌صد از فروش پسماند‌هاي ناشي از روي را هم جذب ورزش استان كنيم.
حمزه‌پور در جواب اين سؤال كه آيا با قرار گرفتن افرادي با تفكرات خلاقانه اقتصادي در رأس هيئت‌هاي ورزشي، نتيجه بهتري مي‌توان گرفت يا خير؟ گفت: در ميان بيش‌تر ورزشكاران متأسفانه شاهد نظرات منتقدانه نسبت به اين موضوع هستيم. آن‌ها اعتقاد دارند كه اگر فردي خارج از اهالي ورزش در رأس كار باشد براي پيشرفت ورزش دغدغه‌‌مند نخواهد بود.
وي افزود: در برخي موارد هم در واقع اين‌چنين است و ما از مديران اقتصادي استفاده كرده‌ايم ولي نتيجه قابل انتظاري ناشي از حضور آن‌ها مشاهده نكرديم. با اين حال من به شخصه معتقد هستم كه حضور افراد اقتصادي در راس و وجود افراد فني رشته‌هاي ورزشي در قالب نايب‌رئيس و دبير هيئت در كنار يكديگر بيش‌تر در امر پيشرفت ورزش كمك مي‌كند.
وي در ادامه به سه مورد از هيئت‌هايي كه با اين روش در حال حاضر به فعاليت مي پردازند اشاره كرد و گفت: هيئت ورزش نابينايان با رياست مديركل بهزيستي استان، هيئت بسكتبال با رياست مديركل صنعت، معدن و تجارت استان و هيئت ژيمناستيك با رياست رئيس اتاق بازرگاني در حال فعاليت هستند.
او با تأكيد دوباره بر نقش رسانه‌ها گفت: مديركل صدا و سيماي استان قول پخش 10 برنامه‌ با موضوع اقتصاد ورزش را داده‌اند كه تاكنون شاهد پخش دو مورد از اين موضوع هستيم. وي ورود بخش خصوصي به ورزش استان را در گرو عزم عمومي دانست و خاطرنشان كرد كه به طور اخص مديران ارشد استان و قوانين تسهيل‌كننده نقش پررنگ‌تري را در اين رابطه ايفا مي‌كنند.

**استفاده نادرست از امكانات با گوشت و خون مردم عجين شده است
باشگاه‌هاي ورزشي در رشته‌هاي مختلف در كشورهاي توسعه يافته به صورت يك بنگاه اقتصادي عمل مي‌كنند و حداكثر كردن سود مبتني بر جذب بيش‌تر و بهتر طرفداران و حاميان مالي را، هدف فعاليت اقتصادي خود قرار داده‌اند. حال آيا ورزش كشور ما شرايط و زمينه‌هاي لازم يك بنگاه اقتصادي را در خود ايجاد كرده است؟
يكي اعضاي هيئت علمي دانشگاه آزاد زنجان به صورت علمي به اين موضوع پرداخت. هومن ثبوتي با اشاره به پيوند ناگسستني ورزش و اقتصاد گفت: «قطع يقين با مطالعه در كم و كيف اقتصاد ورزشي در پهنه ايران متوجه مي‌شويم كه به‌جز يك يا دو رشته بسيار خاص و محدود هيچ رشته ورزشي ديگري از بعد اقتصادي مورد توجه نيست. در واقع ورزش كشور شرايط و زمينه‌هاي لازم يك بنگاه اقتصادي را در خود ايجاد نكرده است. اما با بررسي كشورهاي توسعه‌يافته و حتي در حال توسعه، اين حقيقت آشكار مي‌شود كه پول در گردش ورزش بسيار بالاتر از صنايع ديگر است. نمونه‌هاي اين گردش مالي به صورت علني در قراردادهاي باشگاهي و به صورت پشت‌پرده در شرط‌بندي‌ها واقتصادهاي پنهان و نيمه‌پنهان ورزش قابل مشاهده است. با عنايت به توضيحات بالا مي‌توان عنوان نمود كه ورزش به صورت بالقوه يك بنگاه اقتصادي قوي ميتواند باشد.»
ثبوتي در ادامه به بيان ويژگي‌هاي مشترك ورزش و بنگاه اقتصادي پرداخت و گفت: هر بنگاه اقتصادي از سه بخش مواد اوليه، توليد و فروش شكل مي‌گيرد كه عيناً در ورزش هم شاهد آن هستيم. ورزشكار جايگزين ماده اوليه مي‌شود، توليد معادل كسب مدال هاي رنگارنگ مي‌تواند هست و نهايتاً قسمت فروش هم جذب اسپانسر و هزينه كرد محسوب مي‌شود.
وي افزود:‌ همان‌گونه كه در بنگاه‌هاي اقتصادي فروش مهم‌ترين بخش است در ورزش هم جذب سرمايه مهم‌ترين قسمت بوده و تجربه در كشور ما نمايانگر اين واقعيت است كه مشكل بخش بنگاه‌هاي اقتصادي ما همواره فروش بوده و عدم جذب سرمايه در ورزش از همين قسمت نشأت گرفته است.
اين مدرس دانشگاه كه رياست هيئت تيراندازي استان را نيز بر عهده دارد در پاسخ به اين سؤال كه استان تا چه‌اندازه زمينه‌ها و شرايط لازم را براي تبديل شدن به يك بنگاه اقتصادي در خود ايجاد كرده است؟ توضيح داد: با وجود بنيه اقتصادي ضعيف در استان و حضور تنها چند صنعت پر رونق كه متأسفانه درآمد ناشي از آن‌ها قبل از ورود به بازار اشتغال و توليد در حوزه‌‌هاي پر سودي چون بانك‌ها، سرمايه‌گذاري خارج استان و يا مسكن قرار مي‌گيرد، اين پتانسيل را بسيار محدود كرده است. در واقع اين بدين معناست كه كليه رشته‌هاي ورزشي با هجوم به همين آب باريكه اقتصاد استان، دست سرمايه‌گذارهاي كوچك را بسيار محدود كرده‌اند.
ثبوتي ادامه داد: به‌عنوان مثال همت مثال زدني هم استاني‌هاي عزيز در ايجاد خيريه‌هاي بيشمار نشان از توانايي‌هاي ارزشمند در استان است كه اگر هدايت درستي صورت پذيرد و قسمت بسيار كوچكي به پيشگيري از طريق ورزش تخصيص يابد قطعاً ورزش قهرماني نيز همانند ورزش همگاني سود مي‌برد.
ثبوتي معتقد است در استان با تلاش مديران مشكلات زيرساختي خاصي وجود ندارد و مدال‌هاي ارزشمند و وجود ورزشكاران در سطوح بين‌الملي مؤيد اين واقعيت است كه امكانات به هر ميزان باشد ورزشكار ما مي‌درخشد.
وي افزود: استفاده نكردن بهينه از امكانات موجود كه با فرهنگ غني اسلام نيز مغايرت دارد، متأسفانه با گوشت و خون مردم ما عجين شده و توازن غير فني و نحوه نگاه استفاده‌كنندگان از امكانات دال بر اين واقعيت است.
7312/8068
دريافت: حسن اكبري** انتشار: اسماعيل جهانبخش