تيغ دو لبه

در ادامه گزارش آمده است: علي رغم سالها زراعت، برداشت و صادرات محصول زعفران در كشورمان ايران و از جمله در خراسان جنوبي و با وجود اينكه سالانه 300 تن زعفران در ايران توليد مي شود و حدود 93 درصد توليد زعفران دنيا به كشورمان اختصاص دارد اما هنوز نتوانسته ايم يك برند جهاني براي اين محصول استراتژيك داشته باشيم.
و هنوز كه هنوز است بخش زيادي از زعفران كشور به صورت فله صادر و در كشورهايي مانند امارات و اسپانيا بسته بندي و به ساير نقاط جهان صادر مي شود.
دردي كه هر چند زياد به آن پرداخته شده اما عملا راه به جايي نبرده است.
اما در سالهاي اخير علاوه بر اين ،مشكل ديگري هم وارد اين عرصه شده و آن ايجاد رقيبي در همسايگي كشورمان يعني افغانستان است.
كشوري كه كشاورزانش امروز به جاي خشخاش در اراضي خود زعفران كاشته و رقيب جدي زعفران ايران شده اند و هر روز نيز بر وسعت اين اراضي افزوده مي شود.
طرح ملي زعفران نيز هر چند از 5 سال گذشته در مجلس تصويب شود تا راهكارهاي بهره وري اين ثروت در كشور فراهم شود اما تاكنون بنا به گفته مسئولان اعتباري به آن اختصاص پيدا نكرده و ايران هر چند اولين توليدكننده زعفران در دنياست و خيلي هم روي اين موضوع تعصب دارد اما در حقيقت نتوانسته درست مديريت كند و پياز زعفران به افغانستان قاچاق شده است.
اكنون در اين كشور بيش از 20 هزار هكتار زير كشت زعفران رفته است.
شركت هاي مدرن هلندي هم زمين هايي را در افغانستان خريداري كرده و به زودي ايران رقيب خيلي جدي و قدرتمندي با تكنولوژي روز در حوزه زعفران در كشور افغانستان خواهد داشت كه مي خواهد بازارهاي ايران را تسخير كند.
گويي دولتمردان ما نيز راهكار روشني براي حفظ اين بازار در دنيا ندارند چرا كه در حال حاضر زعفران ايران به نام زعفران افغان در دنيا به فروش مي رسد و از طرف ديگر صادرات زعفران افغانستان به ساير كشورها مانند هند با تعرفه صفر درصد است ولي در ايران با تعرفه 25 درصد صادر مي شود.
بنابراين با چنين اقداماتي نبايد انتظار داشت جايگاه ايران در بازار جهاني حفظ شود.
** كشور افغانستان به سمت كشت محصولات درختي حركت كند
يكي از كارشناسان حوزه كشاورزي در خراسان جنوبي معتقد است كه با توجه به اينكه كشور افغانستان آب زيادي دارد مي تواند در كشت محصولات درختي مانند آلو، هلو و... كه درآمدزا نيز مي باشد ورود پيدا كند و يا اينكه با كشت اين محصولات آب بر در افغانستان كارخانه فرآوري و توليد آب ميوه احداث شود و يا محصولات بصورت خشكبار توليد و صادر شوند.
** زعفران خراسان جنوبي بايد شناسنامه دار شود
او ادامه مي دهد: بايد برند زعفران كشور حفظ شود و خراسان جنوبي نيز بايد زعفران توليديش را شناسنامه دار كند و استانداردهاي لازم را براي زعفران خود بگيرد و در اين شناسنامه تمامي صفات را بيان كند چرا كه زعفران توليد شده در مناطق باراني كيفيت زعفران منطقه ما را نخواهند داشت.
وي افزود: زعفران توليد شده در افغانستان با توجه به اينكه آب زيادي دارد قابل مقايسه با زعفران توليد شده در ايران نيست.
** وزارت جهاد كشاورزي از پياز زعفران محافظت كند
رئيس خانه كشاورز استان معتقد است كه وزارت جهاد كشاورزي بايد از پياز زعفران به عنوان يك برند براي كشور محافظت كند و نبايد اجازه دهند برخي از استان ها مانند همدان و خرم آباد كه خود را قطب زعفران در كشور معرفي مي كنند چنين اتفاقي بيفتد.
كريم دادي در مورد كشت زعفران در افغانستان به عنوان يك كاشت جايگزين گفت: بايد در بين مردم و مسئولان اين كشور فرهنگ سازي شود كه برند زعفران و پياز آن متعلق به ايران است و بايد اين تضمين وجود داشته باشدكه پياز ايران سراز چين و هند در نياورد.
** معايب و محاسن كشت زعفران در افغانستان
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي شهرستان قاينات و دبير چهارمين جشنواره ملي زعفران نيز در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار داشت: كشت زعفران در افغانستان و جايگزيني آن به جاي كشت خشخاش محاسن و معايبي دارد كه نفوذ استراتژيك ايران در عمق اين كشور و ايجاد همكاري علمي دوجانبه از جمله محاسن آن مي باشد.
** رقيب شدن افغانستان با ايران در توليد زعفران
دكتر مختاري با بيان اينكه رقيب شدن كشور افغانستان با ايران در توليد زعفران از جمله معايب اجراي اين طرح است، افزود: كشت زعفران به عنوان جايگزين كشت خشخاش در افغانستان مي تواند فرصتي باشد براي ما تا كارمان را گسترش دهيم و فقط به دنبال توليد زعفران نباشيم بلكه فرآوري محصولات جانبي آن را مانند توليد انواع دارو، مواد رنگي، آرايشي، بهداشتي و ... را به صورت جد در دستور كار قرار دهيم.
وي با بيان اينكه اگر در اين زمينه به صورت حساب شده عمل شود، به نفع كشورمان خواهد بود، ادامه داد: ايران محور اصلي ترانزيت مواد مخدر از كشور افغانستان است كه سالانه خسارات مادي، معنوي و جاني زيادي به خاطر قاچاق مواد مخدر به ما وارد مي شود كه اگر به جاي خشخاش در اين كشور زعفران كشت شود براي ما حسن خواهد داشت.
وي تصريح كرد: البته كشت زعفران در مناطقي از افغانستان كه حجم بيشتري از كشت خشخاش را برعهده دارند كمتر انجام مي شود بنابراين بايد اين طرح به درستي انجام شود تا اجراي آن به نفع كشور باشد.
** اگر روي فرآوري زعفران كار شود سود خواهيم كرد
اين عضو هيات علمي دانشگاه معتقد است: اگر ما علم خود را در اين بخش منتقل كنيم و از طرف ديگر روي فرآوري زعفران برنامه ريزي داشته باشيم و از توليدات زعفران افغانستان نيز براي فرآوري بهره ببريم سود خواهيم كرد وگرنه ما ضرر خواهيم كرد.
مختاري ادامه مي دهد: اگر ما در زمينه كشت زعفران با افغانستان همكاري نكنيم با توجه به اينكه كشورهايي مانند ايتاليا، آلمان و ... در اين زمينه فعاليت دارند همكاري لازم را با اين كشور خواهند داشت بنابراين اگر ما ورود پيدا كنيم در مجموع برآيند مثبتي براي ما خواهد داشت.
** ايران با توليد سالانه 300 تن زعفران هنوز برند خاصي ندارد
وي افزود: افغانستان سالانه 50 تن زعفران و ما 300 تن توليد مي كنيم و هيچ كشوري نخواهد توانست به زودي در اين زمينه به حد توليدي ما برسد ولي متاسفانه زعفران ايران برند ندارد و هر شركتي با يك نامي آن را صادر مي كند كه در چرخه توزيع كلا نام ايران از روي آن محو مي شود.
** مسئولان براي برند زعفران تلاش كنند
وي از نمايندگان مردم در مجلس و ساير مسئولان مرتبط در سطح كلان كشور خواست تا براي برند دار شدن زعفران ايران گام بردارند و تاكنون فقط حرف آن زده شده و عملا اتفاق خاصي نيفتاده و در خراسان جنوبي نيز با وجود اينكه جلسات زيادي در اين زمينه برگزار شده اما خروجي آن چيزي نبوده است.
مختاري معتقد است چون 95 درصد زعفران كشور در خراسان جنوبي و رضوي توليد مي شود و در حال حاضر به غير از ما 20 استان ديگر نيز زعفران كشت مي كنند براي حفظ اين موقعيت بايد تلاش كرد.
** كشف 25 تن مواد مخدر در يك سال
دبير ستاد مبارزه با مواد مخدر استان در گفت و گو با خبرنگار ما در مورد ميزان ورود مواد مخدر از افغانستان به استان گفت: نمي توان برآورد كرد كه چه ميزان موادمخدر از اين كشور به استان وارد مي شود و ما فقط آمار كشفيات را داريم كه در سال گذشته 25 تن انواع مواد مخدر توسط دستگاه هاي متولي مانند نيروي انتظامي، مرزباني، بسيج، سپاه، اطلاعات، گمركات و ... كشف شده كه اين رقم در يك ماهه سال جاري بيش از 700 كيلو گرم است .
** از كشت جايگزين حمايت مي كنيم
زندي با اشاره به سفر استاندار خراسان جنوبي به افغانستان در اواخر سال 93 و مطرح كردن كشت جايگزين به جاي خشخاش در اين كشور اظهار داشت: اين موضوع در سفر قائم مقام دبير كل ستاد مبارزه با مواد مخدر كشور به استان نيز در جلسات استانداري مطرح شد و ما نيز خواستار تحقق اين موضوع هستيم البته در مورد نوع محصول جايگزين شده اظهار نظري نمي كنيم.
** 90شهيد درمبارزه با قاچاق مواد مخدر در استان
وي از اجراي اين طرح به عنوان يكي از راه هاي مبارزه با قاچاق مواد مخدر ياد كرد و گفت: اگر اين طرح عملياتي شود ما خسارات كمتري خواهيم ديد چرا كه در خراسان جنوبي تاكنون در راه مبارزه با مواد مخدر 90 شهيد و در كل كشور بيش از 3700 شهيد داشته ايم و بيش از 12 هزار نفر نيز جانباز شده اند.
وي ادامه داد: مبارزه با قاچاق مواد مخدر هزينه هاي سنگين انساني و مادي را براي كشور در پي دارد كه جايگزيني محصولي به جاي كشت خشخاش در اين كشور مي تواند اين هزينه ها را كاهش دهد.
زندي اذعان داشت: به همت مرزبانان غيور استان امنيت كامل و كافي بر مرزها حاكم است و بيشتر كشفيات مواد مخدر در عقبه مرز است و ما قاچاق را به صورت خودرويي و موتورسيكلت در مرزها نداريم.
** حمايت از توليد كنندگان داخل استان
مدير باغباني سازمان جهاد كشاورزي خراسان جنوبي در گفت و گو با خبرنگار ما در اين زمينه اظهار داشت : كشت زعفران به جاي خشخاش در افغانستان موضوعي بوده كه از چند سال گذشته در سطح كلان كشور و از جمله در خراسان جنوبي نيز مطرح شده ولي تاكنون از طريق استان ما اقدام عملي براي ورود به اين قضيه صورت نگرفته است.
رضايي ادامه داد: ما براي حمايت از توليد كنندگان زعفران در استان و براي جلوگيري از بالارفتن بي رويه كشت زعفران كه بازار فروش را دچار مشكل مي كند حتي براي در اختيار گذاشتن پياز زعفران استان براي ساير استان هاي كشور با احتياط برخورد مي كنيم.
وي ادامه داد: در همين راستا شايد در سطح كلان كشور چنين اتفاقي افتاده باشد اما در خراسان جنوبي و رضوي كه اطلاع داريم تاكنون چنين چيزي محقق نشده است.
وي تصريح كرد: كشت محصولات آب بري مانند چغندر قند و ذرت علوفه اي به جاي خشخاش در افغاستان موضوع ديگري بوده كه در جلسات مختلف مطرح شده است ولي اينكه چقدر محقق شده مشخص نيست.
وي تاكيد كرد: اگر از توليد كنندگان زعفران در استان حمايت نشود مهاجرت از روستاها را خواهيم داشت به همين دليل اين خطر را نمي كنيم و پياز استان را در اختيار قرار نمي دهيم.
رضايي با بيان اينكه ما در اين زمينه با احتياط عمل مي كنيم ،افزود: چرا كه افغانستان در توليد زعفران رقيبي برايمان خواهد شد ولي در مورد ساير محصولات آب بر مشكلي ايجاد نمي شود به طور مثال كارخانجات قند ما نياز به مواد اوليه دارند و افغانستان مي تواند با كشت چغندر قند در اين زمينه به ما كمك كند.
** فروش پياز زعفران ايران به خارج كشور ممنوع است
معاون امور بازرگاني و توسعه تجارت خارجي سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبي با بيان اينكه فروش پياز زغفران ايراني و خروج آن از كشور ممنوع است، گفت: پياز زعفران ايراني به عنوان يك كالاي ژنتيك محصولات كشاورزي به شمار مي رود و كسي حق خروج آن را از كشور ندارد و ما نيز مجاز به ارائه آن به كشور افغانستان نيستيم.
** كشت زعفران در افغانستان به ضرر توليدكنندگان است
ماهگلي با اشاره به آخرين اطلاعات و اينكه در حال حاضر زعفران در 15 استان افغانستان توليد مي شود ،افزود: پياز زعفران ايران به افغانستان قاچاق شده است.
وي ادامه داد: با كشت زعفران در افغانستان به توليدكنندگان ما در داخل ضرر و زيان زيادي وارد مي شود و افغانها نيز دارند كارشان را مي كنند و براي كشت زعفران از ما اجازه نخواهند گرفت بنابراين بايد در داخل كشور حمايت بيشتري از توليد كنندگان زعفران صورت گيرد.
** مزيتي براي زعفران ايران نساخته ايم
رئيس اتاق بازرگاني ،صنايع معادن و كشاورزي بيرجند كشت زعفران در افغانستان را با توجه به شرايط موجود در كشور به ضرر توليدكنندگان عنوان كرد و گفت: چون در داخل كشور برنامه ريزي درستي براي حمايت از توليد كنندگان زعفران وجود ندارد و از طرف ديگر ما نتوانسته ايم زعفران ايران را در جهان معروف كنيم و مزيتي براي آن بسازيم و جايگاهي براي آن در جهان پيدا كنيم كشت زعفران در افغانستان به ضرر ما خواهد بود.
احتشام ادامه داد: اسپانيا از 30 سال پيش در بازار صادرات زعفران حضور دارد و توانسته خود را به عنوان بزرگ ترين توليد كننده و صادر كننده زعفران به دنيا معرفي كند و با حمايت از شركت هاي داخلي اش طوري عمل كرده كه الان زعفران ايران در آنجا بسته بندي و صادر مي شود.
** طرح جامع زعفران پس از 5 سال در انتظار اعتبار
وي با انتقاد از اينكه بعد از گذشت 5 سال از تصويب طرح جامع زعفران هنوز اعتباري به آن تخصيص نيافته است، افزود: در داخل كشور حمايتي از شركت هاي توليد كننده و فعال در زمينه زعفران صورت نمي گيرد و تسهيلاتي با نرخ بالا به آنها عرضه مي شود و از طرف ديگر با توجه به اينكه تعرفه صادرات افغانستان به كشورهايي مانند هند براي محصول زعفران صفر است تعرفه ما در داخل كشور 25 درصد است كه با توجه به اين شرايط زعفران ما به نام زعفران افغان نيز صادر مي شود.
** كاهش بيش از 30 درصدي صادرات زعفران
وي به كاهش بيش از 30 درصدي صادرات زعفران ايران اشاره كرد و اظهار داشت: بايد از شركت هاي داخلي حمايت شود تا بتوانند خود را توانمند سازند و توان رقابت با رقباي خارجي را داشته باشند كاري كه الان اصلا صورت نمي گيرد و ما برنامه عملياتي در اين زمينه نداريم و سالهاست كه فقط حرف مي زنيم و عملي در كار نيست.
2047/3215/