كارمنداني كه تن به ازدواج نمي دهند

ازدواج و جفت گزيني از نيازهاي فطري و طبيعي آدمي است كه دين مقدس اسلام نيز به آن سفارش فراواني كرده و آنرا از بهترين سنت هاي ديني شمرده كه مايه بركات بي شماري است.

از نظر قرآن، ازدواج مايه آرامش روح و روان آدمي است، كه اين خود از نشانه هاي رحمت و بزرگي خداوند است. تشويق اسلام به ازدواج بخصوص در سن جواني و كراهت از تجرد و رهبانيت، در بسياري از سخنان معصومين آمده است.

اما آن چه امروز متاسفانه در جامعه ما در عمل ديده مي شود، بر خلاف سفارش اسلام است و آمارها از بالا رفتن سن ازدواج حكايت دارد.

به گفته كارشناسان امور اجتماعي بالا رفتن سن ازدواج مشكلاتي در جامعه ايجاد خواهد كرد كه افسردگي و از بين رفتن نشاط و زيبايي جواني، مبتلا شدن به وسواس زياد در انتخاب همسر، احتمال افزايش انحرافات و افزايش اضطراب و نگراني بخصوص در دختران از آن جمله است.

علاوه بر آن مشكل آفريني فرزندان بزرگ و ازدواج نكرده در خانه، بلاتكليفي، نااميدي و بي دقتي در انتخاب همسر و احساس سرباري براي خانواده از ديگر پيامدهاي ازدواج ديرهنگام است كه مي تواند دامنگير جوانان شود.

كارشناسان امور اجتماعي عوامل زيادي براي افزايش سن ازدواج عنوان مي كنند كه يكي از اين موارد بالا رفتن جرايم و آسيب هاي اجتماعي مانند اعتياد، بي بندوباري، همسر آزاري، طلاق، روابط سرد همسران، دخالت اطرافيان و مانند آن نه تنها موجب از هم پاشيدگي خانواده ها شده، بلكه باعث سلب اعتماد جوانان از ازدواج شده و سبب شده كه جوان امروز به ازدواج به عنوان عامل خوشبختي، نگاه نكند و سرنوشت خود را مانند كساني كه در دام اين آسيب ها گرفتار شده اند، ترسيم كند.

تحصيلات دانشگاهي، عدم توازن جمعيت پسران و دختران آماده ازدواج، به هم خوردن توازن دختر و پسر در روستاها نيز از جمله مواردي هستند كه در بالا رفتن سن ازدواج دخالت دارند.

يكي از عمده ترين دلايل تأخير ازدواج از نظر جوانان، عوامل اقتصادي است و بسياري از آنان بخصوص پسران، علت تمايل نداشتن به ازدواج را برخوردار نبودن از شغل مناسب، مسكن و تهيه لوازم و ضروريات زندگي و هزينه جشن ازدواج عنوان مي كنند.

در اين بين خانواده هاي دختران هم مشكل تهيه جهيزيه را سد بزرگي براي ازدواج دختران خود مي دانند، بخصوص خانواده هايي كه چند دختر با فاصله هاي سني كم، دارند.

گرچه كشور ما از فرهنگ غني و كامل اسلامي برخوردار است، ولي به دلايلي چون نفوذ فرهنگ بيگانه و مانند آن، اين فرهنگ كم رنگ شده و سفارش هاي اكيد اسلام به تعجيل در ازدواج تا حدودي بين جوانان به فراموشي سپرده شده است.

كارشنان امور اجتماعي عوامل و راهبرهاي كاهش سن ازدواج را نيز گسترش فرهنگ حجاب و عفاف، گسترش فرهنگ قناعت و ساده زيستي، ازدواج در خلال تحصيل، همياري در هزينه هاي ازدواج و پرداخت وام هاي قرض الحسنه براي ازدواج عنوان مي كنند.

شماري از پسران و دختران كارمند مجرد شاغل در ادارات و مجموعه هاي دولتي خراسان شمالي، وسواس زياد در انتخاب همسر را از دلايل به تاخير انداختن ازدواج خود عنوان مي كنند.

ادامه تحصيل، خريد خانه و ماشين، خريد لوازم خانه و تجملات، پس انداز، دريافت نكردن حقوق كافي براي اداره خانواده، نيافتن همسر مناسب از ديگر دغدغه هاي جوانان كارمند مجرد در خراسان شمالي است كه تا كنون ازدواج آنان را به تاخير انداخته است.

دوران جواني سرآغاز آرزوهاي بزرگي است، هر دختر و پسري تشكيل خانواده را از آرزوهاي بزرگ خود مي داند، اما براي رسيدن به اين آرزو در مرحله اول فراهم شدن شرايط را ضروري مي دانند.

يكي از كارمندان زن خراسان شمالي كه خواست نامش فاش نشود، از ادامه تحصيل به عنوان بزرگ ترين آرزوي خود ياد كرد.

وي كه با مدرك فوق ليسانس در يكي از ادارات استان مشغول به كار است، مي افزايد: بعد از پايان دوره دكتري تصميم به ازدواج مي گيرم چرا كه تشكيل خانواده، همسرداري و فرزندآوري مانع ادامه تحصيل مي شود.

وي كه هم اكنون 32 ساله است، گفت: با بالا رفتن شعور افراد جامعه، توقعات نيز بالاتر رفته است كه اين امر مانع ازدواج در سنين پايين مي شود.

وي افزود: به تحصيل علاقه مند هستم اما آرزوي يك زندگي آرام و بي دغدغه را نيز دارم كه اين امر را مي خواهم بعد از ادامه تحصيل عملي كنم و تشكيل خانوده دهم.

'خ.م' يك دختر 36 ساله بجنوردي است كه در يكي از دستگاه ها مشغول به كار است و با وجود داشتن خواستگارهاي خوب، تاكنون مجرد مانده و هنوز موفق نشده تشكيل خانواده بدهد.

وي مي گويد، اگر چه گاهي زندگي مجردي مرا آزار مي دهد اما موفقيت در تحصيل و كار نيز بخش ديگري از زندگي است كه مرا به خود مشغول مي كند.

وي كه علاوه بر داشتن كاري خوب، يك باب منزل مسكوني و خودروي شخصي نيز دارد مي گويد: خواستگارهايي دارم اما با مطالعه شرايط و فرهنگ خانوادگي آنان را مناسب خود نيافته ام و از‌ آينده تشكيل زندگي با چنين افرادي واهمه دارم.

وي مي افزايد: دختران در سنين بالاتر نيز مي توانند هم درس بخوانند و هم تشكيل خانواده بدهند و نبايد خانواده ها و خود فرد نسبت به اين موضوع حساسيت داشته باشند چرا كه زنان موفق زيادي هستند كه همزمان هر دو را داشته اند.

'فاطمه' يك دختر كارمند 26 ساله نيز در گفت و گو با ايرنا اظهار كرد: هنوز ازدواج برايم زود است چرا كه چند سالي براي انتخاب همسر مناسب وقت دارم ولي از ازدواج نيز مي ترسم چرا كه يافتن همسري مناسب، كار چندان آساني نيست.

وي مشكلات اخلاقي در جامعه، خيانت همسران به هم و پديده طلاق را عامل ترس از ازدواج دانسته و مي افزايد: با وجود اينكه اكنون تعدادي خواستگار دارم نمي توانم به آنان اعتماد كنم چون مشكلات اخلاقي و آسيبهاي اجتماعي كه مي بينم مرا آزار مي دهد.

وي از مواجه شدن با اين گونه مشكلات ترس دارد و اضافه مي كند: به گمان من مجرد ماندن بهتر از گرفتار شدن در مشكلات بعد از ازدواج است چرا كه آن زمان سرنوشت يك كودك نيز در ميان است.

وي خواستار توجه مسوولان مربوط به آسيبهاي اجتماعي در جامعه شد و گفت: هم اكنون برخي از افراد متاهل؛ حتي زنان، براحتي از دوستي با جنس مخالف يا به تعبيري 'دوست اجتماعي' حرف مي زنند كه اين امر يك تهديد جدي براي نظام خانواده محسوب مي شود.

وي افزود: تعهد و صداقت در زندگي شرط اساسي بين زن و شوهر است اما متاسفانه با وجود اينكه در يك جامعه اسلامي زندگي مي كنيم كه آموزه هاي ديني زيادي در اين خصوص داريم اين مسايل كمرنگ شده است.

يك پسر كارمند نيز دليل مجرد ماندن خود را نيافتن همسر مناسب عنوان كرد و گفت: هم اكنون علاوه بر شغلي مناسب، تا حدودي براي تشكيل يك زندگي پس انداز كرده ام اما نتوانتسه ام دختر مورد علاقه خود را پيدا كنم.

وي ايمان و حجاب، تعهد و صداقت، شاغل بودن را از معيارهاي همسر مورد نظر خود خواند و افزود: همكاران مناسبي براي انتخاب به عنوان همسر دارم اما آنان از نظر سن از من بزرگ تر هستند كه ازدواج با اين شرايط را نيز مناسب نمي دانم.

وي نيز به مشكلات اخلاقي و آسيب هاي اجتماعي در جامعه كنوني اشاره كرد و گفت: متاسفانه برخي از حريم ها آنگونه شكسته شده كه يك دختر نوجوان و يا جوان به راحتي با پسر و حتي مرد متاهل ارتباط برقرار مي كند كه شنيده شدن و ديدن اينگونه موارد من را نسبت به تشكيل زندگي و خيانت همسر نگران و حتي مضطرب مي كند.

وي داشتن يك زندگي سالم، آرام، پاك و بي دغدغه را براي خود و ساير جوانان آرزو كرد و افزود: با وجود اينكه جامعه نگاه منفي به تجرد حتي براي پسران دارد اما آمار بالاي طلاق نيز مرا از تشكيل زندگي مشترك مي ترساند.

يكي ديگر از پسران كارمند در ادارات بجنورد گفت: با وجود اينكه بيشتر جوانان نبود شغل را بهانه تشكيل خانواده مي دانند اما كار تنها يكي از دغدغه هاي ازدواج است.

'علي.م' گفت: آماده شدن از نظر ذهني و روحي براي تشكيل خانواده، وجود پس انداز و حتي حمايت هاي خانواده و پيدا كردن يك همسر مناسب از ديگر موارد است.

وي گفت: ترس از مهريه بالا، تجملي شدن جشن هاي عروسي، خريد لوازم خانه نيز از مواردي است كه من را از ازدواج مي ترساند.

يك مشاور خانواده با بيان اينكه افراد در هر سني مي توانند ازدواج كنند و از فوايد زندگي مشترك بهره مند شوند، گفت: با اين حال، احتمال ازدواج براي زنان در دهه چهارم زندگي كم مي شود و اين ازدواج ديرهنگام و يا زندگي مجردي براي آنها مشكل ساز خواهد بود.

'زينب همايوني' افزود: البته بسياري از دختران هستند كه با علم به مشكلات ازدواج نكردن، تجرد خودخواسته را برمي گزينند تا بدون داشتن مسووليت زندگي زناشويي به دغدغه هاي فكري و شغلي خود بپردازند و البته از تنهايي شكايتي هم ندارند.

وي اظهار كرد: برخي از دختران رفتار وسواسي دارند و به اين دليل خواستگاران خوبي را از دست مي دهند و در سن بالا خواستگاراني دارند كه يا از همسرشان طلاق گرفته اند و داراي فرزند هستند و يا به علت فرزنددار نشدن همسر قبلي خواهان ازدواج دوم هستند.

وي گفت: اين رفتارهاي وسواسي فقط مختص چهره و ظاهر خواستگار نيست، تمايل به داشتن تحصيلات عاليه در خانم ها، افزايش سطح توقع مالي و آرزوي داشتن همسري با شغل ثابت و درآمد خوب از عواملي است كه دختران را در انتخاب همسر مناسب دچار ترديد مي كند.

اين مشاور خانواده با بيان اينكه تجرد دختران علاوه بر مشكلات و آسيب هاي روان شناختي، اجتماعي، اقتصادي و فكري براي خودشان، خانواده آنها را نيز دچار چالش مي كند و بسياري از والدين از مجرد ماندن فرزندان خود و بخصوص دختران رنج مي برند.

وي گفت: والدين بايد در دوره اي از زندگي خود، از مشكلات فرزندان فارغ شوند و ميانسالي آسوده اي را طي كنند و وجود دختران مجرد در خانه اين امر را مختل مي كند.

وي اظهار كرد: بايد از ديد روان شناختي به افراد آموزش داده شود تا با پذيرش مسووليت و واقع بيني در امر ازدواج و كم كردن توقعات، فرصت هاي مناسب را از دست ندهند و در صورت داشتن مورد مناسب ازدواج كنند.

وي افزود: برخي از افراد به علت داشتن مادر و يا پدر مريض مسووليت آنان را بر عهده گرفته و تن به ازدواج نمي دهند تا از والدين خود به شكل مطلوب و بي دغدغه نگهداري كنند.

وي گفت: بعد از چند سال با بالا رفتن سن آنان افسردگي به سراغ برخي از اين افراد مي آيد چرا كه نتواسته اند تشكيل خانواده بدهند.

وي حس پسنديده نشدن، بلاتكليفي و نداشتن هدف و حتي افسردگي را از مشكلات اصلي دختراني عنوان كرد كه به اجبار در ورطه تجرد افتاده اند.

يك روان شناس گفت: كانال هاي همسريابي متنوع و پيچيده شده و هر روز هم متنوع تر مي شود كه اين موضوع پيچيدگي شناخت دختر و پسر از همديگر را به دنبال دارد.

'نورالله رضايي' به فعاليت شبكه هاي همسريابي اينترنتي و مجازي اشاره كرد و افزود: هم اكنون فرايند آشنايي دختر و پسر با هم هيچ قاعده معلوم و مشخصي ندارد.

وي افزود: يك تحقيق در پنج قاره جهان در خصوص ازدواج نشان داد كه بالاترين گزينه جوانان در خصوص ازدواج آن است كه 'من ازدواج مي كنم تا به آرامش برسم' كه افراد مورد پرسش از ميان گزينه هاي متعدد آنرا انتخاب كرده بودند.

وي بر فرايند آشنايي و شناخت بين دختر و پسر اشاره كرد و افزود: در اين خصوص نيز روان شناسان تحقيقات زيادي انجام داده اند كه نشان داده براي بيشتر مردان در مرحله اول جذابيت ظاهري زنان و براي زنان نيز كيفيت شخصيت آنان مطرح و در اولويت است.

وي افزود: فهيم بودن، مهرباني، باهوش بودن، خونگرمي، صداقت، وفاداري، صبر و شكيباني از ديگر ويژگي هايي است كه هم مردان و هم زنان در انتخاب همسر به آن اهميت مي دهند.

اين روانشناس بر ضرورت آشنايي قبل از ازدواج دختر و پسر تاكيد كرد و گفت: در اين آشنايي است كه بخش پنهان ذهن مشخص خواهد شد و البته اين آشنايي بايد با اطلاع و نظارت خانواده باشد.

رضايي گفت: برخي از دختران يا پسران در دوره آشنايي با هم نشانه هايي را مي بينند كه مي تواند آينده زندگي آنان را خراب كند اما هيچ اهميتي به آن نمي دهند.

مربي عقيدتي، سياسي سپاه جواد الائمه خراسان شمالي (ع) نيز با اشاره به آموزه هاي ديني، به آرامش رسيدن را از اهداف ازدواج عنوان كرد و گفت: در آموزه هاي ديني آرامش يكي از اهداف اصلي ازدواج عنوان شده است.

حجت الاسلام 'محمد كمالي' بر سازندگي اخلاقي و اجتماعي نيز تاكيد كرد و گفت: طبق مثال قرآن زن و مرد بايد براي همديگر مانند لباس باشند و مايه آرامش، زينت هم باشند و عيب هاي هم را بپوشانند.

وي افزود: هم اكنون عمده ترين علت ازدواج نكردن جوانان را مسائل اقتصادي مي دانند اما گره اصلي كار در اعتقاد جوانان است.

مديركل ثبت احوال خراسان شمالي گفت: در 9 ماهه امسال، هشت هزار و 48 واقعه ازدواج در اين استان به ثبت رسيده كه اين رقم نسبت به مدت مشابه پارسال 11 درصد كاهش يافته است.

'علي زاهدي نيا' نرخ ثبت ازدواج در اين استان را به ازاي هر هزار نفر، 12 مورد عنوان و بيان كرد: اين استان در ثبت ازدواج، رتبه ششم كشوري را دارد.

مدير گروه سلامت جمعيت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي خراسان شمالي نيز گفت: جوانان عوارض ازدواج ديرهنگام را جدي بگيرند تا در آينده با مشكل مواجه نشوند.

دكتر 'مريم پورآدينه' يكي از سپرهاي قوي در برابر لغزش ها و وساوس و يا به تعبير ديگر راه تقويت ايمان و حفظ عفت را ازدواج دانست و گفت: وسواس زياد در انتخاب همسر از دست رفتن طراوت و زيبايي، احتمال افزايش انحراف و كاهش دوره زماني باروري سالم را به دنبال دارد.

به گفته وي عوامل مختلفي در ازدواج ديرهنگام دخيل هستند كه از جمله آن ها مي توان به تغيير در باورها و الگوهاي فكري و رفتاري جوانان، شكل گرفتن تعريف جديدي از روابط خانوادگي در ذهن آنان، تنگناهاي مالي و اقتصادي، نبود شغل مناسب و ثابت، نداشتن مسكن و ادامه دادن تحصيل تا مقاطع عالي در بين دختران اشاره كرد.

وي در ارتباط با فوايد ازدواج بيان كرد: انجام اين سنت حسنه يكي از موارد صحيح و منطقي براي رشد معنوي و ايمن بودن از طغيان هاي جنسي براي نسل جوان است.

وي انتخاب همسر را از مهم ترين تصميمات فرد در زندگي عنوان كرد و در اين خصوص گفت: تشكيل خانواده سالم، متعادل و پايدار مانند هر امر مهم ديگري به تفكر منطقي و تلاش و كوشش نيازمند است.

معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استاندار خراسان شمالي نيز با تاكيد بر لزوم ازدواج جوانان مجرد كارمند گفت: كارمندان شاغل در دستگاه هاي اجرايي دليلي براي تجرد ندارند و بايد ترتيبي اتخاذ شود تا هرچه زودتر تاهل اختيار كنند.

'محمدرحيم نوروزيان' در نشست ستاد صيانت از حريم امنيت عمومي و حقوق شهروندي استان افزود: طبق بررسي صورت گرفته توسط ستاد امربه معروف و نهي از منكر حدود 10 درصد از كاركنان ادارات در بجنورد، مجرد هستند.

وي وجود اين ميزان كارمند مجرد در دستگاه هاي دولتي را تامل برانگيز خواند و گفت: مديران دستگاه ها بايد به اين موضوع رسيدگي كرده و كاركنان خود را به ازدواج ترغيب كنند.

مسلم آن است كه اگر دولت و مسوولان امر قدمي در راه ترغيب جوانان مجرد كارمند به سوي ازدواج بگذارند، همه مردم به كمك آن ها مي شتابند، زيرا اين يك مشكل همگاني است و همه افراد به گونه اي با آن درگير هستند.

طبق آخرين گزارش اداره كل ثبت احوال خراسان شمالي، آمار جمعيت اين استان در پايان آذرماه امسال به 911 هزار و 426 نفر رسيده است كه از اين رقم 458 هزار و 32 نفر زن و بقيه مرد هستند.

براساس اين آمار، از جمعيت استان 429 هزار و 257 نفر را سنين 39 – 15 سال تشكيل مي دهد كه 292 هزار و 324 نفر آن 29 – 15 سال سن دارند.

در سرشماري نفوس و مسكن سال 90، جمعيت استان خراسان شمالي 867 هزار نفر به ثبت رسيده بود. ك/4

7184/626