تهران - ایرنا - سازمان فضایی «ناسا» با مشارکت بخش تحقیقاتی شرکت «آی بی ام» و چند دانشگاه در حال تهیه یک مدل بنیادین زمین‌فضایی مبتنی بر هوش مصنوعی برای مطالعه رویدادهای آب و هوایی است.

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از «فیز»، در حالی که رویدادهای شدید آب و هوایی به علت تغییرات آب و هوایی در سرتاسر جهان افزایش می‌یابد، نیاز به تحقیقات بیشتر درباره گرمایش زمین نیز بیشتر شده است. برای سازمان فضایی «ناسا»، تحقیقات آب و هوایی نه تنها در بر گیرنده مطالعات بر روی این رویدادهای آب و هوایی، بلکه همچنین توانمندسازی پژوهشگران برون‌سازمانی برای انجام چنین تحقیقاتی است.

تلاشهای انجام شده در ناسا در حوزه هوش مصنوعی یک ابزار نیرومند برای تحقق این اهداف ارائه می‌کنند. ناسا در سال ۲۰۲۳ یک مشارکت و همکاری با بخش تحقیقاتی شرکت آی بی ام (IBM Research) را شروع کرد که هدف از آن ایجاد یک مدل بنیادی زمین فضایی (geospatial ) هوش مصنوعی بود. این مدل پس از آموزش دیدن با مقادیر زیادی از داده‌های ناسا ، پایه و اساسی برای مطالعات مختلف با هوش مصنوعی برای برخورد با چالشهای محیط زیستی فراهم می‌کند. این مدل در راستای مطابقت با اصول «علم باز» بطور رایگان برای همگان در دسترس قرار دارد.

مدل‌های بنیادی به عنوان پایه و اساسی عمل می‌کنند که دانشمندان می‌توانند از آنها کاربردهای مختلفی را توسعه بدهند و امکان راه حل‌های نیرومند و موثری را ایجاد کنند.

وقتی که یک مدل بنیادین ایجاد شد می‌تواند با مقدار کمی از داده‌ها آموزش داده شود تا بتواند یک وظیفه خاص را به انجام برساند. از آنجا که منابع محاسباتی برای ایجاد مدل بنیادین اولیه مورد نیاز است، ایجاد یک مشارکت و همکاری برای موفقیت ضروری بوده است. در این مورد ، ناسا داده‌ها و دانش مورد نیاز را فراهم کرد در حالی که «آی بی ام» نیز قدرت محاسباتی و دانش مربوط به بهینه‌سازی الگوریتم‌های هوش مصنوعی را پای کار آورد.

ناسا و آی بی ام متعاقب موفقیت مدل بنیادین زمین‌فضایی خود اکنون به مشارکت خود برای ایجاد یک مدل مشابه جدید برای مطالعات آب و هوایی ادامه می‌دهند. آنها در این زمینه با آزمایشگاه ملی «اوک ریج» و چندین دانشگاه نیز همکاری می‌کنند.

آنها برای ساخت این مدل جدید از داده‌های اتمسفری مربوط به دوره زمانی از سال ۱۹۸۰ تا امروز استفاده می‌کنند. این مدل نیز بزودی برای عموم قابل دسترس خواهد بود. کارشناسان می‌گویند که در آینده ممکن است مدل‌های مختلف با یکدیگر ترکیب شوند و یک «زوج دیجیتال» برای سیاره زمین ایجاد کنند که تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های بی‌سابقه‌ای برای انواع رویدادهای آب و هوایی و محیط زیستی فراهم خواهد کرد.