پرویز بهرام، دوبلور پیشکسوتی که با گویندگی نریشن مستند نوستالژیک «جاده ابریشم» و صداپیشگی شخصیت «بازرس درک» و نیز پدر مارکوپولو در سریالی به همین نام شناخته میشد، روز گذشته درگذشت. پس از سالها تحمل رنج بیماری، یکی دیگر از هنرمندان و صداپیشگان ایرانی غروب کرد. هنر دوبله ایران که از آن به هنر هشتم هم تعبیر میشود، با از دست دادن صاحب یک صدای ماندگار دیگر، مرواریدی درخشان را از دست داد. مرحوم پرویز بهرام بازیگر تئاتر، صداپیشه و مدیر دوبلاژ برجسته کشورمان دانشآموخته رشته کارشناسی حقوق قضایی بود و سالها وکالت رسمی دادگستری را انجام میداد. او کار صداپیشگی را به واسطه جعفر والی که از دوستان نزدیک وی بود از اواخر دهه ۲۰ و با دوبله فیلم ایتالیایی «هنرپیشه» آغاز کرد.
گویندگی هنرمندانه نریشن مستند «جاده ابریشم» از سوی بهرام در روزگاری که شبکههای تلویزیون از دو شبکه فراتر نمیرفت با صدای وی برای گوش و جان هر ایرانی آشنا و نوستالژیک است. او به عنوان صداپیشه شخصیت ابوموسی اشعری در سریال ماندگار و فاخر امام علی (ع) نیز شناخته میشود. بهرام به شکلی استادانه، همزمان سادگی، تنپروری فکری و کلامی، تندمزاجی، تزلزل شخصیت و ترس را در صدای شخصیت ابوموسی اشعری منعکس کرده است. صداپیشگی شخصیت کارآگاه درک توسط بهرام که الحق والانصاف یکی از چهرههای سرشناس هنر دوبله و جزو نسل طلایی و ماندگار این هنر محسوب میشود، برای مخاطبان سالهای دور تلویزیون صدایی آشناست.
پرویز بهرام از نسل صداپیشگانی بود که خصلتهای هنری و شخصیتی را در صدای خود منعکس میکردند. پرویز بهرام از نوجوانی به هنر نمایش علاقهمند بود و در دوران دبیرستان به همراه دوستان خود یک گروه نمایش را تشکیل داده و به شکل خودجوش چند نمایشنامه را در سالنهای مختلف تهران روی صحنه برد. این علاقه با ورود به هنرستان هنرپیشگی و هنرهای دراماتیک دانشکده ادبیات شکل علمی به خود گرفت و سالها بعد در گروهی به نام «هنر ملی» کار نمایش را ادامه داد. این فعالیت در سال ۱۳۳۷ در گروه تئاتر «آناهید» با چهرههای دیگری مانند محمدعلی کشاورز، سیروس ابراهیمزاده و مسعود فقیه ادامه پیدا کرد.
در اواسط دهه ۳۰ شمسی، هوشنگ لطیفپور او را برای صداپیشگی نقش اصلی فیلم مشهور اتللو (ساخته سرگئی یوتکویچ کارگردان اهل اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۵) انتخاب کرد. لطیفپور نمونه صدای پرویز بهرام را برای کارگردان این فیلم و بازیگر نقش اتللو (سرگئی یاندارچوک) به مسکو فرستاد و با تأیید و تحسین آنها، صداپیشگی این نقش را به بهرام سپرد که نتیجه آن یکی از ماندگارترین دوبلههای ایران و از بهترین کارهای پرویز بهرام در بیش از ۶۰ سال فعالیت هنری بود. شخصیت «اتللو» برای مخاطبان ایرانی با صدای گرم و پر از عاطفه و در عین حال سرشار از فراز و فرودهای به موقع پرویز بهرام معنا پیدا کرد. از آخرین کارهای پرویز بهرام در تلویزیون میتوان به صداپیشگی شخصیت «پروفسور شاندل» در سریال مدار صفر درجه اشاره کرد.
هنر دوبله سال گذشته به دلیل از دست دادن شخصیتهای مهمی همچون بهرام زند، حسین عرفانی، مهدی عبادی و مهدی آریننژاد که هر یک به فاصله اندکی از بین هنرمندان این عرصه به دیار باقی شتافتند، سال غمانگیزی را سپری کرد.
نسل طلایی، صداهای ماندگار و چندین و چند عنوان و اطلاق دیگر از این دست به گروهی از دوبلورهای سابقهدار و تا حدودی بازنشسته در صدا و سیما نسبت داده میشود که یا مشغول سپری کردن روزگار بازنشستگی هستند یا طی چند وقت اخیر یکی پس از دیگری رخ در نقاب خاک کشیدهاند؛ چهرهها و البته صداهای سرشناس و متقدمی که شالوده و پی برج بلند دوبله امروز کشورمان روی قوت صدای آنها شالودهافکنی شده است، بزرگانی نظیر پرویز بهرام، جلال مقامی، عزتالله مقبلی، خسرو خسروشاهی، نصرالله مدقالچی، حسین عرفانی، داوود نماینده، منوچهر والیزاده، تورج نصر، حمید منوچهری، شهروز ملکآرایی، ژاله علو، چنگیز جلیلوند، بهرام زند، شوکت حجت، محمد عبادی و... پرویز بهرام در طول بیش از نیم قرن فعالیت حرفهای، در دوبله و گویندگی فیلمهای زیادی حضور داشته و دوبله نقشهایی، چون «کرِس» در سریال بازرس و «نیکول» پدر مارکو در سریال «مارکوپولو» را به یادگار گذاشته است.
منبع: روزنامه جوان؛ 1398،03،07
گروه اطلاع رسانی**2059**9131