پیام رسان های بومی؛ در حال اتصال...

به گزارش ایرنا، حجم زیاد مراجعه كاربران به پیام رسان های داخلی خارج از ظرفیت های تعیین شده برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان بود و آنهایی كه به تازگی نرم افزار این پیام رسان ها را نصب كرده بودند به همراه افرادی كه یكی دو سالی است كاربر این شبكه های اجتماعی داخلی هستند، با اختلال در كاركرد این پیام رسان ها و عبارت هایی همچون 'درحال اتصال...' مواجه شدند، ارتباطی كه دیرهنگام برقرار می شد.
پیام رسان های بومی درحالی در معرض قضاوت و محك مخاطبان قرار گرفتند كه سرعت انتشار پیام و محتوا و جذابیت های گرافیكی پیام رسان های آن سوی مرزها سطح توقع و انتظار كاربران را بالا برده است.
اینك كه تلگرام بار دیگر در دسترس كاربران تلفن همراه قرار گرفته است، فرصت تنفس تازه به پیام رسان های داخلی داده شده است تا ظرفیت ها و قابلیت های خود را برای پاسخ به نیاز ایرانیان به ارتباطی سریع، امن و جذاب ارتقا بخشند.
در زمان فیلتر شدن تلگرام، گروهی از كاربران به واسطه تصورات ذهنی خود از شبكه های اجتماعی داخلی حاضر به نصب نرم افزار آنها بر روی گوشی تلفن همراه نشدند و ترجیح دادند از فیلترشكن و «وی پی ان» برای دسترسی به تلگرام بهره گیرند. اینجاست كه برخی كارشناسان معتقدند فقدان اعتماد بین این گروه از كاربران و پیام رسان های داخلی بزرگترین چالش در مسیر فراگیر شدن این شبكه های اجتماعی بومی است.
** پیام رسان های بومی و كار دوچندان
مراجعه گسترده كاربران تلگرام در زمان فیلتر این پیام رسان خارجی به پیام رسان های داخلی، سبب كندی اتصال و اختلالاتی در كاركرد آنها شد؛ البته این موضوع به عنوان محكی جدی برای پیام رسان های بومی بود تا قابلیت ها و ظرفیت های خود را افزایش دهند، موضوعی كه باعث شد، مدیران این شبكه ها به صورت شبانه روزی پای كار باشند.
پیام رسان بومی 'سروش' در این زمینه در صفحه رسمی خود نوشت: ' هفته‌ای كه گذشت خانواده سروش به شوق مهمان‌های جدید تقریبا چشم بر هم نگذاشت. اول از صبوری سروشی‌ها متشكریم و بعد خوشحالیم از اینكه طی روزهای گذشته ظرفیت پیام‌رسانی سروش را بیش از 10 ‌برابر افزایش دادیم. حالا سروش میزبان ایرانی‌های بسیاری است كه می‌توانند از طریق سروش به هم پیام بدهند و رایگان با هم تماس بگیرند.'
پیام رسان ایرانی 'گپ' نیز در صفحه رسمی خود نوشت: همزمان با فیلترینگ تلگرام، پهنای باند ورودی این پیام رسان نیز دچار بار ترافیكی شدید شد و دسترسی مخاطبان گرامی ما با كندی و اختلال مواجه شد. با پیگیری های انجام شده، سرانجام اختلال در مسیر پهنای باند گپ برطرف شد و اكنون گپ همانند گذشته با سرعت در دسترس مخاطبان است.
این گونه بود كه پیام رسان های ایرانی دیگر مانند iGap (آی گپ) ، بیسفون، بله، Notice Me (نوتیس می) و ... در زمان فیلترینگ تلگرام با موج استقبال كاربران مواجه شدند و تلاش كردند كه به قابلیت های خود بیفزایند.
** پیام رسان های داخلی و ضرورت تقویت اعتماد
بر خلاف برخی كاربران تلگرام كه در زمان فیلتر شدن آن، به پیام رسان های بومی روی آوردند، شمار قابل توجهی از این كاربران منتظر ماندند كه این پیام رسان خارجی از فیلتر خارج شود و یا عده ای دیگر نیز بودند كه با فیلترشكن و وی پی ان سعی در دسترسی به این شبكه اجتماعی داشتند.
پای سخن این گروه از كاربران كه بنشینیم، آنها می گویند كه در زمینه رعایت حریم شخصی توسط پیام رسان های داخلی تردیدهایی دارند.
مصیب اسدی دانشجوی گرافیك و ساكن شیراز می گوید: در زمانی كه تلگرام فیلتر شده بود لینك های زیادی در شبكه های اجتماعی برای استفاده از پیام رسان های بومی به اشتراك گذاشته می شد ولی من نتوانستم به آنها اعتماد و از این نرم افزارها استفاده كنم.
وی می افزاید: ترجیح می دهم در فضایی كه درباره اطلاعات و حریم شخصی خود آرامش دارم، به تبادل اطلاعات و پیام اقدام كنم.
سمانه زارعی بانوی شیرازی نیز از منظری دیگر به این موضوع می نگرد. او می گوید: پیام رسان های داخلی از جذابیت و سرعت لازم برخوردار نیستند و به ویژه در شرایط خاصی كه در زمان فیلتر تلگرام به وجود آمد، نمره قبولی نگرفتند و نتوانستند جایگزین خوبی برای تلگرام باشند.
از نقطه مقابل، شهروندانی هم هستند كه بر این باورهستند كه این پیام رسان های خارجی هستند كه محرم اسرار ایرانیان نیستند و از این رو، باید تنها در شبكه های اجتماعی بومی به تبادل پیام و اطلاعات پرداخت.
مهرداد نظرپور از جمله این شهروندان است كه می گوید: مشخص نیست پیام رسان های خارجی كه به صورت رایگان خدمات خود را ارائه می دهند، چه مقاصدی دارند و چه بهره هایی از اطلاعات ما می برند.
او می افزاید: در برخی زمان ها نیز شبكه های اجتماعی خارجی بستر و محملی برای دامن زدن به نا امنی در داخل كشور می شوند و این مساله از دلایلی است كه باعث می شود از پیام رسان های ایرانی استفاده كنم.
** پیام رسان های بومی و شاخص اقبال عمومی
موضوع اقبال عمومی به پیام رسان های بومی از مولفه های مختلفی همچون جذابیت، سرعت،قابلیت اعتماد و زیرساخت مطمئن فناوری ارتباطی و ... تاثیر می پذیرد.
نایب رئیس انجمن تولیدكنندگان نرم افزارهای تلفن همراه ایران معتقد است: اینكه ما از تكنولوژی داخلی و بومی در این زمینه استفاده كنیم بسیار ارزشمند است اما درحال حاضر هیچكدام از پیام رسانهای داخلی كه در حال ارائه خدمات هستند توانایی خدمات رسانی به ترافیك بالا را ندارند.
رضا نامی افزود: اگر از یك نرم افزار داخلی استقبال خوبی شود و مثلا 20 میلیون كاربر داشته باشد و هر كدام نیز حداقل در روز 20 مگابایت تولید محتوا در این پیام رسان داشته باشند امروز امكان ذخیره كردن این حجم اطلاعات در حد توان هیچ پیام رسان داخلی نیست.
وی بیان كرد: با توجه به زیرساخت های كنونی پیام رسانهای بومی، تصور می كنم كه این پیام رسان ها اقبالی از طرف عموم جامعه نخواهند داشت.
نایب رئیس انجمن تولیدكنندگان نرم افزار تلفن همراه ایران در بخش دیگری از سخنان خود، ویژگی و فلسفه وجودی پیام رسانها را فرامنطقه ای و بین المللی توصیف كرد و گفت: مردم برای استفاده از این فناوری سراغ محصولی می روند كه بصورت بین المللی به آنها خدمات ارائه كند و این فرایند جزو خصلت پیام رسانها است.
نامی افزود: اگر مسئولان دنبال آن هستند كه مردم جامعه از پیام رسانی امن و داخلی استفاده كنند كه در پدافند غیرعامل نیز بر این نكته اشاره شده است، باید اقدامی هوشمندانه انجام دهند.
وی ادامه داد: اینكه بگویند فلان پیام رسان متعلق به صداو سیما و یا ارگانی دولتی است و یا تبلیغات این پیام رسان در چارچوب های رسمی دولتی منتشر شود، به طور قطع عموم مردم از آن نرم افزار استقبال نخواهند كرد و از آن استفاده نمی كنند چرا كه گروهی از كاربران، از رصد شدن فعالیت هایشان بیمناك هستند.
** پیام رسان های بومی و محیط امن برای كاربران
متخصصان دانشگاه شیراز با همكاری یك شركت خصوصی دانش بنیان نرم افزار پیام رسان بومی با نام نوتیس می (Notice Me )طراحی كرده اند.
مدیر مركز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز در این باره گفت: هدف از ساخت این پیام رسان داخلی ایجاد محیطی امن برای فعالیت كاربران و نه فضایی امنیتی بوده است و به دلیل اینكه سرورهای این نرم افزار در داخل كشور قرار دارد امنیت آن تامین شده است.
فرشاد خون جوش افزود: این موضوع منافاتی ندارد با این كه در زمانی كه از پیام رسان ها سوء استفاده شود، تخلفی صورت گیرد و یا امنیت ملی كشور تهدید شود،برخی اطلاعات مربوط به متخلفان بررسی شود اما در شرایط عادی این گونه نیست كه اطلاعات كاربران در دسترس فرد یا نهاد خاصی قرار گیرد.
وی ادامه داد: در اینگونه نرم افزارها باید تضمین داده شود كه اطلاعات و هویت افراد قابل شناسایی است مثل گوشی موبایل كه تماس ها و پیامهای رد و بدل شده آن در موقع لزوم قابلیت رهگیری دارد و تا تخلف و خطایی از سوی فردی رخ ندهد هیچ مرجعی سراغ این اطلاعات نخواهند رفت.
استاد دانشكده مهندسی برق و كامپیوتر دانشگاه شیراز با بیان این كه اقدامات افراد در فضای مجازی باید قابل رهگیری باشد، اظهار كرد: هیچ مقام و شخصی به دنبال تفحص در امور شخصی افراد نیست ولی ضروری است كه تخلفات در فضای مجازی نیز قابل رهگیری باشد همانگونه كه در همه كشورهای دنیا نیز این مساله وجود دارد هرچند كه شاید این موضوع از سوی مقامات رسمی كشورها عنوان نشود.
خون جوش با بیان این كه برخی افراد ایجاد محیطی امن را با محیط امنیتی اشتباه تصور می كنند، بیان كرد: تمام پیام رسان ها به اطلاعاتی نظیر لیستهای شخصی ، موقعیت مكانی افراد و ... دسترسی دارند چون در زمان نصب كاربران این اجازه را می دهند و پیام رسان های ایرانی نیز اینگونه هستند ولی این به این معنا نیست كه اطلاعات شخصی افراد رصد شود.
استاد دانشكده مهندسی برق و كامپیوتر دانشگاه شیراز در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا دربازه ارزیابی استقبال مردم از پیام رسان بومی 'نوتیس می' كه در این دانشگاه طراحی و عملیاتی شده است، گفت: استقبال مردم از این پیام رسان داخلی كم بوده و دلیل آن نیز عدم اعتماد مردم به پیام رسان های بومی است.
وی ادامه داد: با وجود اینكه كارشناسان امكانات پیام رسان نوتیس می را خوب ارزیابی می كنند ولی تاكنون استقبال خوبی از این نرم افزار نشده ، حتی زمانی كه تلگرام فیلتر شد اغلب مردم سراغ فیلتر شكن رفته و تنها كمتر از دو درصد جامعه پیام رسانهای داخلی را نصب كردند.
خون جوش افزود:در كشور ما باید آگاهی، صبر و تحمل مردم و مسئولان افزایش یابد و مردم در برخورد با مسائل سعه صدر نشان داده و با آگاهی عمل كنند و با نگاه منفی به كاربران شبكه های اجتماعی نگاه نشود و اگر اینگونه رفتارها اصلاح نشود، به طور قطع، مشكلات جامعه كمتر خواهد بود.
این استاد دانشگاه در ادامه مرحله اول كاربرد پیام رسان های بومی را سازمانی عنوان و تاكید كرد: اگر مكاتبات اداری بین سازمانی ، مبادله اطلاعات ارگانها و پرداخت های مالی از طریق پیام رسان های داخلی انجام شود قطعا فرهنگ استفاده از این نرم افزارهای داخلی در جامعه نیز افزایش خواهد یافت.
خون جوش درباره هزینه های ایجاد و نگهداری نرم افزارهای پیام رسان گفت:طراحی اولیه و پیاده سازی یك نرم افزار پیام رسان بیش از 60 میلیون تومان هزینه دارد و نگهداری آن نیز به صورت ماهانه حدود 200 میلیون تومان هزینه در بردارد.
استاد دانشكده مهندسی برق و كامپیوتر دانشگاه شیراز اظهار كرد: هنگامی كه افراد از پیام رسان هایی مانند تلگرام، واتس آپ و .... استفاده می كنند، دسترسی به اطلاعات تلفن همراهشان امكان پذیر است و تبادل اطلاعات در فضای خارج از كشور صورت می گیرد و این امر، می تواند زمینه سوء استفاده از این اطلاعات فراهم شود.
** پیام رسان های بومی و افق پیش رو
یكی از آخرین خبرهای خوش برای پیام رسان های بومی را رئیس دفتر رئیس جمهوری 27 دی ماه امسال بیان كرد.
محمود واعظی پس از جلسه هیات دولت درباره بومی سازی پیام رسان ها گفت: این یكی از موضوعات بسیار مهم است و در جلسه روز چهارشنبه 27 دی ماه نیز رئیس جمهوری دستور دادند كه وزارت ارتباطات باید به طور جدی دنبال این باشد كه در اپلیكیشین ها و شبكه های اجتماعی سرمایه گذاری كند تا شبكه های بومی داشته باشیم.
واعظی افزود: برای ما قابل قبول نیست كه مردم از یك شبكه انحصاری استفاده كنند، حق مردم است كه از شبكه های مختلف اجتماعی استفاده كنند اما از نظر امنیت ملی، نمی تواند یك شبكه انحصاری باشد.
پیش از این، حجت الاسلام و المسلمین دكتر حسن روحانی رئیس جمهوری دهم تیرماه امسال در جلسه شورای عالی فضای مجازی با اشاره اینكه فناوری ارتباطات و فضای مجازی را نمی توان از زندگی مردم حذف كرد، گفت: همزمان با مبارزه جدی و كاستن از هرگونه تهدید ارزش های اسلامی و اهداف ملی، جامعه باید از فرصت های فضای مجازی بهره مند شود.
26 دی ماه امسال نیز نامه ای از تریبون مجلس شورای اسلامی قرائت شد كه می تواند قوت قلبی برای پیام رسان های داخلی در ادامه مسیر و ارتقای فعالیت ها باشد.
170 نماینده مجلس شورای اسلامی در نامه ای به سران قوا به منظور حفظ و استقلال سیاسی و فرهنگی كشور، تامین حقوق شهروندی با آزادی های مشروع، امنیت و آسایش مردم و حمایت از فناوری بومی و توانمندی داخلی خواستار جایگزینی پیام رسان های داخلی به جای پیام رسان های خارجی شدند.
در بخشی از این نامه خطاب به سران سه قوه آمده است: همانطور كه مستحضر هستید در چند ماه گذشته بدخواهان و دشمنان ملت ایران با سوءاستفاده از برخی زمینه های داخلی حداكثر بهره را از پیام رسان های خارجی برای ایجاد ناامنی، فساد و آشوب در شهرهای ایران را برده اند.
در این نامه نمایندگان مجلس یادآور شدند: حمله داعش به مجلس شورای اسلامی، ترویج خشونت، ایجاد آشوب های خیابانی اخیر، فروش مواد مخدر و روانگردان ها گوشه ای از اقدامات دشمنان ملت ایران در بستر پیام رسان های خارجی بوده است.
وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات نیز هشتم آبان ماه امسال در صفحه توئیترخود نوشت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، پیام رسانهای ایرانی مورد حمایت ویژه قرار خواهند گرفت و رفع موانع رشد این صنعت در دستور كار قرار گرفته است.
محمد جواد آذری جهرمی افزود: بخش مهمی از مصوبه مربوط به پیام رسانها، ایجاد فرایند و روالی برای حفظ حریم خصوصی كاربران است.
9873/ 2027
گزارش: محمد امین افشارپور ** تنظیم و انتشار: سیداحمد نجفی