عامل نجات سیستان در انتظار گوشه چشم نمایندگان

به گزارش ایرنا، منطقه سیستان واقع در شمال سیستان و بلوچستان حدود 300 كیلومتر مرز با كشور افغانستان دارد و داد و ستدهای سنتی از دیرباز در این منطقه بین ساكنان 2 سوی مرز رواج داشته است، همچنین راحتترین راه دسترسی كشورهای آسیای میانه و نیز كشور افغانستان به آب های آزاد جهانی از طریق سیستان و بلوچستان یعنی مرز میلك در سیستان و بندر چابهار است كه این امر مزیت تجاری بسیار مطلوبی را برای این منطقه و كل استان و جنوب شرق كشور فراهم كرده است.
كشورهای حوزه آسیای میانه و افغانستان می توانند كالاهای خود را از مسیرهای خشكی و از معبر رسمی میلَك در شمال سیستان وارد كرده و از طریق بندر چابهار در جنوب این استان به آبهای آزاد جهانی برسانند.
منطقه سیستان در حدود 2 دهه گذشته مشكلات متعددی را پشت سر گذاشته است و این امر تاثیر مستقیمی در كاهش جمعیت و توسعه اقتصادی آن داشته است، پس از قطع شریان اصلی آب رودخانه هیرمند در سال 1376 و خشك شدن تالاب بین المللی هامون در سال 1378 عملا كار اصلی و مهم مردم از جمله كشاورزی، دامپروری، صید و صیادی و صنایع دستی در منطقه سیستان رو به تعطیلی و نابودی نهاده و یا حداقل دیگر صرفه اقتصادی نداشت.
پس از خشكی هامون مردم این منطقه كار داد و ستد سنتی با همسایگان خود در آن سوی مرز را آغاز كردند و توانستند چرخ اقتصاد خانوارهای خود را بچرخانند، اما این راه معیشت نیز با وجود تمام فواید خود و درآمد مطلوب مردم به سبب برخی عوامل امنیتی و به بهانه جلوگیری از خروج مواد سوختی به عنوان سرمایه ملی با ایجاد دیوار امنیتی بسته شد.
خشكی هامون و انسداد مرز در این منطقه سبب اوج گرفتن بیكاری، كمبود درآمد و افزایش معضلات اجتماعی و در نهایت مهاجرت اجباری تعداد زیادی از مردم شد، این در حالیست كه مسیر انتقال موادسوختی قاچاق از شمال به جنوب استان تغییر كرد و عملا توفیق چندانی در جلوگیری از خروج سرمایه ملی حاصل نشد.
هم اینك با توجه به خشكسالی فراگیر و شدید در این منطقه و نیز صادق نبودن كشور همسایه در رها سازی حق آبه مصوب گمان می رود وجود یك منطقه آزاد در سیستان می تواند راهكار مناسبی برای فعالیت های قانونمند اقتصادی باشد كه نتیجه آن نیز بهبود شرایط اقتصادی و ماندگاری مردم خواهد بود.

** علت تصویب نشدن لوایح مناطق آزاد
لایحه مناطق آزاد یكی از لوایحی بود كه در مدت زمان كمی دو بار در صحن علنی مجلس مطرح و رد شد كه دلیل رد شدن در مرحله اول اعلام منافات این لایحه با برنامه پنجم توسعه بود و بار دیگر به دلیل عدم كسب 50 درصد آرا رد شد.
منصور حجازی نیا كه به عنوان مدیر منطقه آزاد سیستان معرفی شده هم اینك در حال انجام كارهای مطالعاتی در این منطقه است.
وی درباره علل تصویب نشدن این لایحه در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: یكی از دلایل رد این لایحه برداشت نادرست هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی بود كه گمان می كردند مناطق آزاد به دلیل معافیت از مالیات با برنامه پنجم توسعه منافات دارد.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان افزود: مناطق آزاد باعث كاهش دریافت مالیات نمی شوند و تنها مالیات كالاهایی كه به منطقه وارد می شود كاهش می یابد.
وی ادامه داد: افزایش تعداد زیاد مناطق آزاد و ویژه در كمیسیون اقتصادی یكی دیگر از دلایل رد این لایحه در مجلس بود.
حجازی نیا بیان كرد: دولت تنها هشت منطقه را در این لایحه پیشنهاد داده بود در صورتی كه در كمیسیون مربوطه تعداد زیادی به آن اضافه شد.
وی تصریح كرد: طرح این لایحه در آستانه انتخابات باعث شد تا برخی از نمایندگان برای تبلیغ، حوزه خود را نیز به این لایحه اضافه كنند.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان خاطر نشان كرد: یكی دیگر از دلایل تصویب نشدن منطقه آزاد سیستان همراه نبودن تمام نمایندگان استان با یكدیگر بود به طوری كه در این لایحه برای جنوب استان نیز چهار منطقه ویژه توسط برخی نمایندگان استان پیشنهاد شده بود.
حجازی نیا ادامه داد: نمایندگان مجلس می توانستند با همراهی و همدلی، سایر نمایندگان را نیز با خود همراه كنند.
وی افزود: هم اینك پیگیر هستیم تا با حمایت رهبر معظم انقلاب به دلیل ضرورت موضوع، منطقه سیستان به منطقه آزاد تبدیل شود.
وی ادامه داد: از آنجایی كه تصویب لایحه منطقه آزاد سیستان در حدود 2 سال به طول انجامیده انتظار است با تعامل نمایندگان مجلس این مهم محقق شود.

**ضرورت ایجاد منطقه آزاد در سیستان
وجود خشكسالی های مكرر، نبود اشتغال و درآمد و شرایط نامساعد جوی باعث مهاجرت تعداد زیادی از مردم سیستان شده است كه تصویب و راه اندازی منطقه آزاد می تواند با ایجاد نور امید در دل آنان سبب بازگشت به موطن اصلی شان شود.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان خاطر نشان كرد: باتوجه به 20سال خشكسالی در این منطقه، تنها راه برون رفت مقطعی آن از بحران ایجاد منطقه آزاد است.
حجازی نیا اظهار داشت: وجود كشور افغانستان در جوار سیستان به عنوان یك كشور مصرف كننده یكی از فرصت های بسیار خوب كشور محسوب می شود.
وی گفت: كشور افغانستان در سال 95 ، 25 میلیارد دلار واردات از كشورهای مختلف داشته است كه تنها 200 میلیون دلار از طریق مرز میلك صورت گرفته درصورتی كه با فراهم بودن زیرساخت از طریق منطقه آزاد بخش قابل توجهی از این واردات به سیستان و بلوچستان اختصاص داشت.
مدیر عامل منطقه آزاد سیستان ادامه داد: هم اینك كشور افغانستان و كشورهای آسیای میانه تمایل زیادی به انتقال كالا از طریق منطقه سیستان به آبهای آزاد در چابهار دارند.
وی افزود: ایجاد منطقه آزاد در سیستان می تواند باعث جلوگیری از خروج مردم از این منطقه شود.
حجازی نیا تصریح كرد: براساس آمارهای موجود، از سال 85 تا كنون پنج درصد جمعیت منطقه سیستان مهاجرت كرده اند.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان خاطرنشان كرد: پیوندهای مذهبی و فرهنگی مردم در دو سوی مرز یكی دیگر از دلایل ایجاد منطقه آزاد در سیستان است كه این امر باعث می شود تعامل تجاری به بهترین شكل انجام شود.
حجازی نیا بیان كرد: بی شك یكی از مزیت های ایجاد منطقه آزاد در سیستان تامین امنیت در منطقه و كشور است.
وی اظهار داشت: ایجاد منطقه آزاد در سیستان باعث تقویت روابط دیپلماسی ایران با كشور افغانستان می شود.
وی گفت: سامان بخشی فضا و مراكز زیستی در سیستان از اهداف ایجاد منطقه آزاد در این بخش از كشور است.

**مزیت های منطقه آزاد سیستان و رویكرد صادراتی آن
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان افزود: یكی از مزیت های خوب این منطقه قرار گرفتن در كریدور شمال به جنوب و شرق به غرب است.
حجازی نیا ادامه داد: از آنجائیكه معامله های تجاری كشورهای آسیای میانه و اروپا تنها از طریق حمل و نقل انجام می شود بنابراین این منطقه می تواند نقش اساسی در این زمینه ایفا كند.
وی تصریح كرد: هم اینك كشور هندوستان قصد دارد تا كالاهای خود را به دلیل درگیریهای زیاد با پاكستان از طریق چابهار به افغانستان منتقل كند كه منطقه سیستان می تواند نقش موثری در مسیر این انتقال داشته باشد.
او خاطر نشان كرد: وجود منطقه آزاد در سیستان می تواند باعث پویایی منطقه آزاد چابهار شود كه هم اینك تحرك كافی و درحد انتظار را ندارد.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان اظهار داشت: ایجاد منطقه آزاد در سیستان باعث عمران منطقه و افزایش درآمد عمومی در آن می شود.
حجازی نیا گفت: رویكر منطقه آزاد سیستان با توجه به شرایط خاص آن صادراتی خواهد بود و واردات از این بخش بسیار كم است.
وی بیان كرد: ایجاد این منطقه آزاد می تواند مشكلات بیكاری در استان را حل كند.

**محدوده منطقه آزاد
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان اظهار داشت: منطقه آزاد در سیستان به دلیل وضعیت محیطی در سه بخش منطقه مجزا ایجاد می شود.
وی ادامه داد: این طرح به گونه ای طراحی شده كه بخشی از هر پنج شهرستان منطقه سیستان در منطقه آزاد جای گیرند.
حجازی نیا افزود: گستره منطقه آزاد سیستان سه قطعه جدا از هم شامل رامشار به گستره 20 هزار هكتار، نیاتك، میلك و فرودگاه زابل با گستره هشت هزار هكتار خواهد بود كه برخی از اراضی آن ملی و برخی دیگر نیز در محدوه رامشار است.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان تصریح كرد: با تصویب منطقه آزاد در سیستان، مكانهایی كه در طرح مطالعاتی مشخص شده است باید از افراد به قیمت منصفانه خریداری و افراد نیز موظف به واگذاری این زمین ها هستند.
حجازی نیا خاطر نشان كرد: تجار فعال در منطقه آزاد سیستان حداقل تا 20 سال معافیت مالیاتی دارند اما باید توجه داشت كه عوارض گمركی از كالاها دریافت می شود.
وی بیان كرد: برای اراضی مشخص شده در حوزه منطقه آزاد سیستان برنامه ها و طرح های خاصی وجود دارد.

**پروژه های بسیاری در بستر منطقه آزاد شكل خواهد گرفت
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان افزود: از مدتی قبل تاكنون سرمایه گذاران زیادی آمادگی خود را برای فعالیت در منطقه سیستان اعلام كرده اند اما تا زمانی كه زمین های منطقه به نام منطقه آزاد سند نخورد نمی توان اقدام خاصی انجام داد.
حجازی نیا ادامه داد: اجرای پروژه های لجستیكی نفت و گاز برای صادرات به كشور همجوار یكی از پروژه هایی است كه پس از ایجاد منطقه آزاد انجام خواهد شد.
وی تصریح كرد: تولید یك مینی پالایشگاه برای پالایش برخی مواد نفتی نیز از طرح های دیگر در صورت تصویب منطقه آزاد در سیستان است.
مدیر عامل منطقه آزاد سیستان خاطر نشان كرد: استقرار برخی پایگاه های علمی در منطقه و ایجاد دانشگاه بین الملل از سایر اقدامات مورد نظر است.
وی بیان كرد: توسعه بخش هوایی از سایر برنامه های درنظر گرفته شده در صورت تصویب منطقه آزاد سیستان است كه در این طرح فرودگاه كنونی شهرستان زابل توسعه خواهد یافت.
وی اظهار داشت: تقویت شبكه های زیربنایی، ایجاد تاسیسات و پایانه های تخلیه و بارگیری نیز از سایر طرح هایی است كه در صورت تصویب منطقه آزاد در سیستان اجرا می شود.

**ایجاد اشتغال در مراحل اولیه منطقه آزاد سیستان
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان گفت: یكی از اهداف اولیه این منطقه ایجاد اشتغال است كه در مراحل اولیه تصویب باعث اشتغال تعداد زیادی از افراد می شود.
حجازی نیا افزود: كارهای زیربنایی و جانمایی منطقه آزاد تعداد زیادی از افراد را مشغول به كار می كند.
وی ادامه داد: هم اینك گروه مشاوران و متخصصان در حال جانمایی منطقه و برخی كارهای مقدماتی هستند.
مدیر عامل منطقه آزاد سیستان یكی از اهداف ایجاد این منطقه را استفاده از نیروهای بومی در تمام بخش ها ذكر كرد.
وی اظهار داشت: با توجه به وجود نیروی متخصص و تحصیل كرده در استان سعی می شود از توان این افراد استفاده شود.
حجازی نیا بیان كرد: با تصویب منطقه آزاد در سیستان علاوه بر اینكه بخش های درون منطقه بهبود می یابند از محل درآمدهای حاصل از آن سایر بخش های سیستان نیز توسعه خواهد یافت.

**منطقه آزاد سیستان حركتی همراستا با اقتصاد مقاومتی
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان اظهار داشت: هدف اصلی در منطقه سیستان صادرات كالا است كه این موضوع مستقیما در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی است.
حجازی نیا ادامه داد: گرچه در ابتدای تصویب منطقه آزاد برای كسب درآمد و بهبود وضعیت معیشتی مردم مجبور به واردات برخی كالا ها هستیم اما رویكرد اصلی این منطقه در صادر كردن كالا به كشورهای اطراف است.
وی افزود: با تصویب منطقه آزاد در سیستان برخی كارخانه ها نیز در آن مستقر و كالای تولید شده در داخل كشور برای استفاده مردم به خارج از كشور صادر می شود.
مدیر عامل منطقه آزاد سیستان تصریح كرد: این منطقه آزاد می تواند بزرگترین صادركننده و یكی از تولیدكنندگان بزرگ منطقه برای تامین كالاهایی مورد نیاز كشورهای همسایه باشد.
وی اضافه كرد: باتوجه به اینكه هدف اصلی اقتصاد مقاومتی تكیه بر منابع داخلی و تولید درونی است منطقه آزاد سیستان می تواند این اهداف را به خوبی محقق كند.

**پیش بینی كالاهای وارداتی و صادراتی
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان خاطر نشان كرد: به دلیل وجود منابع غنی سنگ آهن در افغانستان پیش بینی شده این ماده معدنی برای واردات استفاده شود.
حجازی نیا بیان كرد: ذغال سنگ نیز یكی دیگر از محصولات مورد نظر برای واردات به كشور از طریق افغانستان است.
وی اظهار داشت: با توجه به توان بیشتر افغانستان در دامداری نسبت به كشاورزی، می توان از چرم این كشور برای واردات استفاده كرد.
وی ادامه داد: مطالعاتی برای پخت آهك در منطقه و صادرات آن به هندوستان برای تولید فولاد انجام شده است.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان افزود: تولید كاشی در منطقه سیستان و صادرات آن یكی دیگر از برنامه های منطقه آزاد است.
حجازی نیا تصریح كرد: در برخی موارد می توان مواد اولیه را به منطقه وارد و پس از فراوری، آنها را به كشورهای دیگر صادر كرد كه با توجه به معافیت مالیاتی این امر به نفع سرمایه گذاران است.
وی خاطر نشان كرد: برای بهبود معیشت مردم می توان اجازه داد تا برخی كالاها به عنوان كالای همراه با مسافر وارد شود كه از سود بازرگانی معاف است و تنها در منطقه امكان فروش آن وجود دارد.
وی بیان كرد: برخی كالاها نیز به صورت عبوری از كریدوری كه منطقه آزاد سیستان در آن قرار می گیرد عبور خواهند كرد كه می توان از آنها عوارض گرفت.

**درآمدزایی منطقه آزاد
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان اظهار داشت: منطقه آزاد سیستان می تواند با درآمد زایی و ایجاد اشتغال بار زیادی را از دوش كشور بردارد.
حجازی نیا افزود: دریافت عوارض از كالاهای وارداتی تا 15درصد یكی از درآمدهای بسیار بالای منطقه خواهد بودكه در زمینه زیرسازی خود منطقه و بخش های دیگر سیستان هزینه می شود.
وی ادامه داد: فروش زمین های موجود در منطقه آزاد به افراد سرمایه گذار یكی دیگر از درآمدهای این منطقه محسوب می شود.
وی تصریح كرد: دریافت عوارض از كالاهای همراه مسافر نیز از دیگر منابع درآمدی مناطق آزاد است.
مدیرعامل منطقه آزاد سیستان خاطر نشان كرد: شماره گذاری خودروهای وارداتی، انبارداری، تخلیه و بارگیری و ثبت شركت ها از سایر درآمدهای منطقه آزاد خواهد بود.
حجازی نیا اظهار داشت: وجود معافیت مالیاتی در مناطق آزاد باعث می شود تا درآمدزایی در آن منطقه و مناطق همجوار افزایش یابد.
وی بیان كرد: براساس قانون، واگذاری زمین در منطقه آزاد به سرمایه گذاران خارجی ممكن است اما در ایران اسلامی به افراد خارجی تنها زمین به صورت اجاره ای واگذار می شود.
وی ادامه داد: یكی دیگر از مواردی كه باعث درآمد زایی مناطق آزاد می شود عدم نیاز به ویزای اتباع خارجی برای ورود به این مناطق است.

** ایجادمنطقه آزاد سبب امید و اشتغال در منطقه سیستان می شود
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه زابل به خبرنگار ایرنا گفت: یكی از مزیت های منطقه سیستان وضعیت جغرافیایی آن و همجواری با كشور افغانستان است كه باید به بهترین شكل از آن استفاده كرد.
هوشنگ ناظری ادامه داد: با توجه به شرایط منطقه و مشكلات متعدد ناشی از حدود 20 سال خشكسالی، ایجاد منطقه آزاد در سیستان می تواند عامل موثری در افزایش امید به زندگی و اشتغال باشد.
وی اظهار داشت: منطقه سیستان راه ورود و خروج كالا از كشورهای آسیای میانه به خاورمیانه و اروپا است و می تواند به عنوان بار انداز كالا نقش خود را ایفا كند.
وی تصریح كرد: منطقه آزاد سیستان در واقع مكمل نقش منطقه آزاد چابهار بوده و این 2 منطقه می توانند زنجیره ای از فعالیت های اقتصادی و ترانزیتی را در سطح استان ایجاد كنند.
فرماندار زابل خاطرنشان كرد: بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی دروازه ورود كالا به كشور است و وجود منطقه آزاد در سیستان می تواند كمك بسیار خوبی برای ادامه چرخه حمل و نقل كالا باشد.
ناظری افزود: همچنین ایجاد منطقه آزاد در سیستان می تواند چهره محرومیت آن را زدوده و امیدی تازه به مردم این منطقه بدهد.
وی بیان كرد: پس از انسداد مرز و افزایش بیكاری، بسیاری از مردم منطقه به سایر نقاط كشور مهاجرت كردند و معضلات اجتماعی در منطقه سیستان افزایش یافت.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: ایجاد منطقه آزاد در سیستان می تواند جمعیت مهاجرت كرده را به این منطقه بازگرداند و نیز با توسعه كار و اشتغال سبب كاهش معضلات اجتماعی در منطقه شود.
فرماندار زابل تصریح كرد: ایجاد منطقه آزاد در سیستان همچنین زمینه ساز رشد و توسعه سایر شهرها در استانهای مجاور خواهد شد و سیستان را به دروازه توسعه كشور تبدیل می كند.
ایجاد منطقه آزاد در سیستان با رویكردی متفاوت نه تنها باعث بهبود وضعیت زندگی مردم منطقه كه به دلیل خشكی دریاچه هامون و از بین رفتن كشاورزی و دامداری و صید و صیادی در وضعیت نامطلوبی به سر می برند، می شود بلكه توسعه اقتصادی كشور در ابعاد مختلف را نیز به دنبال دارد.
7311 **6081